before i go to sleep nicole kidman

Ο ανθρώπινος νους και τα αχαρτογράφητα μονοπάτια του, η μνήμη και η λειτουργία της, από τα σπουδαιότερα μυστήρια της ανθρώπινης ύπαρξης, διερευνώνται τόσο από την επιστήμη όσο και από τη λογοτεχνία. Μια επιλογή λογοτεχνικών βιβλίων με θέμα την αμνησία ή διάφορες διαταραχές της μνήμης, στην πλειονότητά τους μυθιστορήματα. Στην κεντρική εικόνα, η Νικόλ Κίντμαν στην κινηματογραφική μεταφορά του μυθιστορήματος Before I Go to Sleep (στα ελληνικά «Αμνησία»).

Επιμέλεια: Λεωνίδας Καλούσης

PSYCHOGIOS AMNISIAΤο λογοτεχνικό ντεμπούτο του Στιβ Γουάτσον, Αμνησία (μτφρ. Γιώργος Μπαρουξής, εκδ. Ψυχογιός) είναι ένα ψυχολογικό θρίλερ με πρωταγωνίστρια την Κριστίν, οι αναμνήσεις της οποίας απαλείφονται κάθε φορά που πέφτει για ύπνο. Ο σύζυγός της, ο Μπεν, την τροφοδοτεί με πληροφορίες για το παρελθόν της. Αντί για αναμνήσεις, η Κριστίν έχει κάποιες φωτογραφίες, έναν πίνακα σημειώσεων στην κουζίνα κι ένα ημερολόγιο κρυμμένο σε μια ντουλάπα.

Γνωρίζει την ύπαρξη του ημερολογίου, γιατί της το θυμίζει κάθε μέρα ο δόκτωρ Νας, ένας νευρολόγος που ισχυρίζεται ότι την παρακολουθεί χωρίς να το ξέρει ο Μπεν. Στην προσπάθειά της να θυμηθεί, η Κριστίν θα ανακαλύψει μια τρομακτική αλήθεια.

Τρία παιδιά χάνονται Στο δάσος (μτφρ. Ειρήνη Παιδούση, εκδ. Μεταίχμιο) της Τάνα Φρεντς. Μόνο ένα από αυτά επιστρέφει, με ξεραμένο αίμα στα αθλητικά του, αδυνατώντας να ανακαλέσει την οποιαδήποτε λεπτομέρεια από όσα συνέβησαν.

metaixmio french to dasosΕίκοσι χρόνια αργότερα, το αγόρι, ενήλικας πια και μέλος του τμήματος Ανθρωποκτονιών του Δουβλίνου, αναλαμβάνει να εξιχνιάσει τη δολοφονία ενός κοριτσιού. Το πτώμα του κοριτσιού βρέθηκε στο ίδιο δάσος στο οποίο είχαν χαθεί παλαιότερα οι φίλοι του. Έχει αλλάξει τ' όνομά του. Κανείς δεν ξέρει για το παρελθόν του. Ούτε και ο ίδιος έχει την παραμικρή ανάμνηση απ' όσα συνέβησαν εκείνη τη μέρα. Και τότε ανακαλύπτεται το πτώμα ενός μικρού κοριτσιού στο σημείο της παλιάς τραγωδίας, και ο Ρομπ μπλέκεται ξανά στο μυστήριο. Για τον ίδιο, αλλά και για τη συνεργάτιδά του την Κάσι, κάθε στοιχείο κρύβει δυσοίωνα μυστικά. Οι ιδιωτικές έρευνές του δοκιμάζουν την πνευματική του αντοχή. Και τα ίχνη, το ένα μετά το άλλο, οδηγούν ανελέητα πίσω... στο δάσος. 

metaixmio amnisiaΤο Αμνησία, του Φεντερίκο Αξάτ (μτφρ. Αγγελική Βασιλάκου, εκδ. Μεταίχμιο) είναι ένα θρίλερ που κόβει την ανάσα, με την απώλεια της μνήμης να είναι κι εδώ τα βασικό εύρημα που πυροδοτεί την ιστορία. «Τι θα έκανες αν ξυπνούσες με ένα πτώμα στο σαλόνι σου χωρίς καμία ανάμνηση από τις τελευταίες ώρες της ζωής σου;» Ο πρωταγωνιστής της ιστορίας, ονόματι Τζον Μπρένερ, βιώνει τον απόλυτο προσωπικό τρόμο. Η υπόθεση σε κάθε βήμα περιπλέκεται, καθώς την εμφάνισή τους κάνουν ολοένα νέα στοιχεία, αρχής γενομένης από την εξαφάνιση του πτώματος. Ή μήπως τελικά πτώμα δεν υπήρξε ποτέ; 

Στο βραβευμένο με Μπούκερ μυθιστόρημα του Τζούλιαν Μπαρνς, Ένα κάποιο τέλος (μτφρ. Θωμάς Σκάσσης, εκδ, Μεταίχμιο), ο εξηντάρης Τόνι αναπολεί τις ημέρες που περνούσε με τους αγαπημένους εφηβικούς του φίλους και συνειδητοποιεί μια σκοτεινή αλήθεια για το μακρινό παρελθόν, αλλά και για τον ίδιο του τον εαυτό. Ένα βιβλίο αυτογνωστίας όπου η μνήμη παιζει παιχνίδια καθώς το παρελθόν ανακατασκευάζεται διαρκώς. 

METAICHMIO BARNS«Οφείλω ωστόσο να υπογραμμίσω ξανά ότι αυτή είναι η ερμηνεία που δίνω τώρα σε κάτι που συνέβη τότε. Ή μάλλον ό,τι θυμάμαι σήμερα από τον τρόπο με τον οποίο είχα ερμηνεύσει αυτά που είχαν συμβεί εκείνον τον καιρό […] αντιλαμβάνομαι ξαφνικά πως αυτή είναι ίσως μία από τις διαφορές ανάμεσα στη νιότη και την προχωρημένη ηλικία: όταν είμαστε νέοι, εφευρίσκουμε ένα διαφορετικό μέλλον για τον εαυτό μας ∙ όταν γεράσουμε, εφευρίσκουμε κάποιο διαφορετικό παρελθόν για τους άλλους […] Ο χρόνος… ας μας δοθεί αρκετός χρόνος, και τότε οι πιο γερά θεμελιωμένες αποφάσεις μας θα φαντάζουν σαθρές και οι βεβαιότητες μας, καπρίτσια». (βλ. σελίδες 64, 116 και 134, αντιστοίχως).

patakis ogawa mnimiΗ αστυνομία της μνήμης, της Yoko Ogawa (μτφρ. Χίλντα Παπαδημητρίου, εκδ. Πατάκη. «Ακόμα κι αν εξαφανιστεί το χαρτί, οι λέξεις θα παραμείνουν». Σ' ένα νησί χωρίς όνομα, διάφορα πράγματα χάνονται το ένα μετά το άλλο· αποφασίζεται να εξαφανιστούν από τη ζωή των ανθρώπων και όλοι οφείλουν να τα ξεχάσουν για πάντα. Όσοι δεν συμμορφώνονται κινδυνεύουν να συλληφθούν από την αστυνομία της μνήμης. Όταν μία νεαρή συγγραφέας ανακαλύπτει ότι ο επιμελητής της κινδυνεύει να συλληφθεί -επειδή εκείνος δεν ξεχνά και του είναι πολύ δύσκολο να κρύβει τις αναμνήσεις του-, θα κάνει τα πάντα για να τον σώσει. Μαζί, καθώς ο φόβος και η απώλεια σχηματίζουν ασφυκτικό κλοιό γύρω τους, θα προσκολληθούν στη λογοτεχνία ως τον τελευταίο τρόπο διατήρησης του παρελθόντος. Τι θα γίνει όμως όταν αρχίσουν να εξαφανίζονται και τα βιβλία; 

Η Αστυνομία της μνήμης είναι ένα βιβλίο για τη δύναμη της μνήμης και το τραύμα της απώλειας, μια αλληγορική ιστορία, ένα αιχμηρό σχόλιο για τους σκοτεινούς κρατικούς μηχανισμούς παρακολούθησης και επιτήρησης.AGRA SACKS

Το συγκλονιστικό και βαθιά ανθρώπινο βιβλίο του νευρολόγου Όλιβερ Σακς Ο άνθρωπος που μπέρδεψε τη γυναίκα του με ένα καπέλο (μτφρ. Κώστας Πόταγας, εκδ. Άγρα) δεν είναι βέβαια μυθιστόρημα, αλλά διαβάζεσαι σαν σπονδυλωτό μυθιστόρημα. Μας αφηγείται τις ιστορίες ασθενών που, λόγω κάποιου ατυχήματος συνήθως, αδυνατούν να θυμηθούν την πρότερη ζωή τους, όμως παραμένουν ταλαντούχοι και δημιουργικοί, χάρη στον δικό τους, ξεχωριστό τρόπο.

Το βιβλίο κυκλοφόρησε το 1985, ενώ το 1986 μεταφέρθηκε σε όπερα από τον Michael Nyman. Αποτελείται από 24 κεφάλαια, και δεν έχουν όλα να κάνουμε με κάποια μορφής «αμνησία», αλλά διάφορες διαταραχές της εγκεφαλικής λειτουργίας τις οποίες ο Σακς συνδέει αριστοτεχνικά με έννοιες της ψυχανάλυσης και γενικότερα της ψυχολογίας τους βάθους. Ένα μοναδικό βιβλίο. 

 

Μυθιστορήματα που δεν έχουν (ακόμη) μεταφραστεί στη χώρα μας

Από μυθιστορήματα τελευταίας εσοδείας με θέμα την αμνησία ή διαταραχές της μνήμης, που δεν έχουν ακόμη κυκλοφορήσει στη χώρα μας, ξεχωρίζουν τα εξής:

what alice forgot flight attendant mti1 book of memory
     

Τι ξέχασε η Αλίκη, της Λίαν Μοριάρτι. Η συγγραφέας του Μυστικά και ψέματα (Big Little Lies) υπογράφει ένα μυθιστόρημα με κεντρική ηρωίδα την Αλίκη, η οποία ξυπνάει ξαφνικά στο πάτωμα ενός γυμναστηρίου και ανακαλύπτει πως έχει τρία παιδιά και πως πρόκειται να πάρει διαζύγιο από έναν άνδρα που όμως δεν θυμάται να έχει παντρευτεί.

Η αεροσυνοδός, του Κρις Μποτζάλιαν. Η Κασσάνδρα μεθάει και χάνει τις αισθήσεις της - το επόμενο πρωί ξυπνάει στο δωμάτιο κάποιου ξενοδοχείου, πλάι σε έναν νεκρό άνδρα και καλείται να λογοδοτήσει στο FBI.

Το βιβλίο της μνήμης, της Πετίνα Γκαππάχ. Η αποκαλούμενη «Μνήμη» είναι μια Αφρικανή γυναίκα που πάσχει από αλφισμό. Είναι, επίσης, κρατούμενη στις φυλακές υψίστης ασφαλείας της Ζιμπάμπουε· από εκεί, αφηγείται τις περιστάσεις που την οδήγησαν στη στυγερή δολοφονία ενός λευκού.

last words Under My Skin Mass Market yesterday
     

Οι τελευταίες λέξεις, του Μάικλ Κορίτα. Ένας άνδρας ξεπροβάλει από μια σπηλιά, κρατώντας το άψυχο κορμί ενός έφηβου κοριτσιού. Εφόσον αμφισβητεί τον ίδιο του τον εαυτό, αβέβαιος για το εάν πράγματι σκότωσε τη μικρή Σάρα, ο άνδρας προσλαμβάνει έναν ιδιωτικό ντεντέκτιβ για να διαλευκάνει το μυστήριο.

Κάτω από το δέρμα μου, της Λίζα Άνγκερ. Έναν χρόνο μετά από τον χαμό του άνδρα της, η Πόπυ καταφεύγει στις καταχρήσεις, που έχουν ως επακόλουθο επώδυνους εφιάλτες και βασανιστικά κενά μνήμης. Αποφασισμένη να μάθει περισσότερα για τις συνθήκες του θανάτου του συζύγου της, η Πόπυ θα συναντήσει έναν μυστηριώδη ξένο.

Χθες, της Φελίσια Γιαπ. Το πρώτο βιβλίο της Φελίσια Γιαπ περιγράφει έναν κόσμο στον οποίο οι κοινωνικές διακρίσεις δεν υφίστανται με βάση το εισόδημα ή το χρώμα του δέρματος, αλλά με βάση τη μνημονική ικανότητα των ανθρώπων.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα, φέρνουν ξανά στις πρ...

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας ξεδιπλώνονται, ο παραλογισμός εισβάλλει, οι «απλοί» άνθρωποι παλεύουν κόντρα στις εξελίξεις, τους Άλλους και τους ίδιους τους εαυτούς τους – αυτά και πολλά ακόμα συναντάμε σε οκτώ μυθιστορήματα από Έλληνες συγγραφείς που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

Για το δοκίμιο εκλαϊκευμένης ιστορίας του Θεόδωρου Παπακώστα «Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» (εκδ. Key Books).

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

Στο δοκίμιο του ...

«Μπουμπουλίνας 18» & «Εγώ, μια δούλα» στο Φεστιβάλ Αθηνών: Για τον φανερό και για τον κρυφό φασισμό

«Μπουμπουλίνας 18» & «Εγώ, μια δούλα» στο Φεστιβάλ Αθηνών: Για τον φανερό και για τον κρυφό φασισμό

Για τις παραστάσεις «Μπουμπουλίνας 18» της Κίττυς Αρσένη, σε σκηνοθεσία Σοφίας Καραγιάννη και «Εγώ, μια δούλα» του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη, σε σκηνοθεσία Νίκου Χατζόπουλου, στην Πειραιώς 260 στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Κεντρική εικόνα: Από την παράσταση «Μπουμπουλίνας 18».

...
Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

Προδημοσιεύση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή «Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ» (μτφρ. Σοφία Τρουλλινού), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Petites Maisons. Μαζί, ένα πολύ προσωπικό βίντεο με τον συγγραφέα στο Σίδνεϊ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Φρήντριχ Ντύρρενματτ [Friedrich Dürrenmatt] «Η κοιλάδα της αταξίας» (σε νέα μτφρ. του Βασίλη Πατέρα, με επίμετρο της Πελαγίας Τσινάρη), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βραβευμένο θεατρικό του Γιώργου Μπουρονίκου «Με στέβια και αγαύη», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΖΕΝΙΕ: Συγγνώμη που θα ρωτήσω: Παιδιά δεν έχε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα, φέρνουν ξανά στις πρ...

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας ξεδιπλώνονται, ο παραλογισμός εισβάλλει, οι «απλοί» άνθρωποι παλεύουν κόντρα στις εξελίξεις, τους Άλλους και τους ίδιους τους εαυτούς τους – αυτά και πολλά ακόμα συναντάμε σε οκτώ μυθιστορήματα από Έλληνες συγγραφείς που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ