Oπου και αν ανήκουμε, παρακαλώ να σκεφτούμε ΟΛΟΙ, με όση αυτοκριτική ειλικρίνεια, ανιδιοτέλεια και νηφαλιότητα είμαστε ικανοί να αντλήσουμε από το βάθος του εαυτού μας, τα δυο αποσπάσματα που ακολουθούν – ποιος ξέρει; ίσως μας βοηθήσουν «να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα».
Το πρώτο, του Παπαδιαμάντη:
«Μικρόν χωρίον, μεγάλη κακία. Το μίσος εμαίνετο, και μαινόμενον εβασίλευεν, εν μέσω οικογενειών και ατόμων. Εκυκλοφόρει εις όλας τας αρτηρίας, εις όλας τας φλέβας της μικρής κοινωνίας. [...] Ανυπέρβλητος φραγμός εχώριζε τα δύο κόμματα, τας δύο φατρίας. Έλεγες ότι συνέζων δια να μισώνται, ότι η τύχη τούς έβαλε συγκατοίκους της αυτής πόλεως δια να τρώγωνται. [...] Κατόπιν της κυρίας ταύτης διαιρέσεως, ήρχοντο άλλαι μυρίαι υποδιαιρέσεις. Η μία συνοικία εκήρυττε πόλεμον κατά της άλλης συνοικίας. Πάσα οικογένεια πόλεμον κατά της άλλης οικογενείας. Παν άτομον κατά του άλλου ατόμου».
(Οι Ελαφροΐσκιωτοι)
Το δεύτερο, του Σεφέρη:
«Μιλώντας όπως μιλώ, έχω στο νου μου όλα τα κομματικά συμπτώματά μας, απὀ άκρα σε άκρα, δεξιά ή αριστερά, όπου κι αν εκδηλώνουνται. Δε μου φταίνε οι θεσμοί και τα πολιτικά συστήματα, μου φταίει το δαιμόνιο που έχουμε να εξευτελίζουμε τον κάθε θεσμό και το κάθε σύστημα, και να σκεπάζουμε τα καμώματά μας με ρητορείες».
(Η συνομιλία με τον Φαβρίκιο, Νοέμβρης 1966)
Για την αντιγραφή,
Γιάννης Κιουρτσάκης