Του Κυριάκου Χαλκόπουλου
«Το Πιόνι» είναι ένα ποίημα του Καβάφη. Μοιάζει να αναφέρεται στην δυσαρέσκεια που προκαλεί σε κάποιον που αναγνωρίζει πένθιμα τον εαυτό του ως πιόνι, η επίθεση από άλλα κομμάτια της σκακιέρας, άλλα πιόνια αλλά και αξιωματικούς, ίππους και πύργους. Πέραν τούτου, όμως, το πιόνι υπάρχει απλώς για να συνεχίσει την πορεία του προς την τελευταία σειρά της σκακιέρας, όπου θα μετατραπεί σε κάτι άλλο.
Μόνο που το πιόνι, όσες υπηρεσίες και αν προσέφερε, και όσα και αν πέρασε, ακόμα και αν τελικά φτάσει στο τέλος της σκακιέρας, δεν θα του δοθεί καμιά αμοιβή
Μόνο που το πιόνι, όσες υπηρεσίες και αν προσέφερε, και όσα και αν πέρασε, ακόμα και αν τελικά φτάσει στο τέλος της σκακιέρας, δεν θα του δοθεί καμιά αμοιβή· διότι εκεί θα αντικατασταθεί από μια βασίλισσα, ενώ το ίδιο έκανε όλον αυτό τον στενάχωρο δρόμο απλώς για να ριχτεί έξω από την σκακιέρα.
Τα κομμάτια του σκακιού είναι κατάλληλα να αποτελέσουν βάση για έναν αρκετά έντονο και άμεσο συμβολισμό, νομίζω, για πολλούς λόγους, ένας από τους οποίους είναι και πως, ενώ αναγνωρίζονται τόσες διαφορές ανάμεσα τους –ως προς τον επιβεβλημένο τρόπο κίνησης, την αξία ως κομμάτια, το σχήμα–, και πάλι είναι τοποθετημένα με τον κοινό στόχο να χτυπηθούν. Και το πιόνι, εν προκειμένω, δέχεται ακόμα και να καταστραφεί, με στόχο να αναστήσει κάποια βασίλισσα, η οποία –επιτέλους– θα δώσει την υπεροπλία στη μια παράταξη και θα καταστρέψει όσα εχθρικά κομμάτια παρέμεναν στη σκακιέρα.
* Ο ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΧΑΛΚΟΠΟΥΛΟΣ είναι μεταφραστής και συγγραφέας.
♦ ♦ ♦
Το Πιόνι