sxoinaki250

Της Εύας Στάμου

Μία από τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης που δεν έχει αναδειχθεί όσο θα έπρεπε είναι οι επιπτώσεις της στην εκπαίδευση όλων των βαθμίδων στην Ελλάδα.

Το συγκεκριμένο φαινόμενο όμως δεν αφορά αποκλειστικά τη χώρα μας αφού η έκπτωση στο χώρο της βασικής παιδείας παρατηρείται πλέον διεθνώς.  Σε πολλές χώρες, η μεσαία τάξη -ή, για να ακριβολογήσουμε, η ευρεία γκάμα κοινωνικών ομάδων που αποκαλούνται συλλήβδην «μεσαία τάξη»- πλήττεται εντονότερα, αφού σε αυτή ανήκουν όσοι μέχρι πρόσφατα είχαν τη δυνατότητα να προσφέρουν στα παιδιά τους σπουδές σε καλά σχολεία, κολέγια ή πανεπιστήμια, και μία πιο ολοκληρωμένη παιδεία όσον αφορά στις ξένες γλώσσες, την μουσική, τον χορό, ή κάποια αθλήματα που απαιτούν, εκτός των άλλων, σοβαρή επένδυση χρημάτων.

Περισσότερες ευκαιρίες

Σε πρόσφατη έρευνα της ένωσης Αμερικανών Δημοσκόπων για τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στον τρόπο ζωής της μεσαίας τάξης, μερικές ενδιαφέρουσες ερωτήσεις οδήγησαν σε εξίσου ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων παραδέχτηκε ότι αν και η οικονομική τους κατάσταση έχει ραγδαία μεταβληθεί προς το χειρότερο, διατηρούν τις συνήθειες και την συμπεριφορά που είχαν πριν από πέντε ή και δέκα χρόνια, αφού δεν είναι εύκολο να προσαρμόσουν τις επιθυμίες τους στη νέα, δυσάρεστη πραγματικότητα.

Αν και σχεδόν οι μισοί απάντησαν ότι είχαν πολύ περισσότερες ευκαιρίες να σπουδάσουν και να πετύχουν επαγγελματικά από  τους γονείς τους, μόνο το ένα τρίτο απάντησε θετικά στην πιθανότητα τα δικά τους παιδιά να έχουν περισσότερες ή έστω ίσες με αυτούς ευκαιρίες να σπουδάσουν σε καλά πανεπιστήμια και ν’ αποκτήσουν ευρεία παιδεία. Πολλοί τόνισαν ότι αν και το γεγονός αυτό τους προκαλεί έντονη απογοήτευση, θεωρούν καλύτερο, από το να ξοδέψουν τα χρήματά τους στις σπουδές του παιδιού, να εξασφαλίσουν την συνταξιοδότησή τους, ή να μην δημιουργήσουν επιπλέον χρέη που θα επιβαρύνουν τους απογόνους τους.

Στην Ελλάδα των φωτοτυπιών, της εκπαιδευτικής γραφειοκρατίας, των αλλεπάλληλων απεργιακών κινητοποιήσεων για συντεχνιακά αιτήματα, και της κατασπατάλησης των πανεπιστημιακών επιδοτήσεων από τους λάθος ανθρώπους και για τους λάθος λόγους, είναι εύκολο να καταλάβουμε ότι η εκπαίδευση θα υποφέρει περισσότερο απ’ ό,τι συνήθως τα επόμενα χρόνια, δημιουργώντας γενιές νέων ανθρώπων με περιορισμένες γνώσεις και ελλιπή ανθρωπιστική παιδεία.

Όταν η μεσαία τάξη φτάσει να θεωρεί, για παράδειγμα, ότι τα μαθήματα κιθάρας, ο αθλητισμός, ο χορός ή μία ακόμα ξένη γλώσσα, πέρα από την αγγλική, είναι πολυτέλεια, όταν οι περισσότεροι γονείς (έχοντας ήδη περιορίσει διακοπές, εξόδους, και αγορές) σταματούν πλέον τις επισκέψεις σε μουσεία και παιδικά θέατρα, και «κόβουν τα φροντιστήρια», χωρίς την ίδια στιγμή η ποιότητα της εκπαίδευσης που προσφέρουν τα δημόσια σχολεία να έχει βελτιωθεί, ποιο μπορεί στ’ αλήθεια να είναι το αποτέλεσμα;

Λύση μαγική δεν υπάρχει: όσοι πιστεύουμε στην αξία της παιδείας, θα πρέπει με κάθε τρόπο να τονίζουμε με την καθημερινή μας στάση ότι δεν θεωρούμε τον ευτελισμό της ένα ακόμη αναπόφευκτο σημάδι των καιρών. Θα πρέπει επίσης να σκεφτούμε νέους τρόπους ώστε να βοηθήσουμε τους μαθητές να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους. Ένα χρήσιμο παράδειγμα είναι η κίνηση της Πολιτείας της Μασαχουσέτης για την παιδαγωγική ενίσχυση οικονομικά αδύνατων οικογενειών: οργάνωσε ένα εκτενές δίκτυο φροντιστηριακών μαθημάτων εντός και εκτός «διδακτέας ύλης», τα οποία προσφέρονται δωρεάν από ειδικά εκπαιδευμένους φοιτητές των Παιδαγωγικών Σχολών. Την χρηματοδότηση αυτών των μαθημάτων αναλαμβάνει ο εκάστοτε Δήμος.

Από το αν και ποιο βιβλίο θα αγοράσουμε για τα παιδιά -αντί για μία ακόμη Μπάρμπι ή άλλο ένα αυτιστικό βιντεογκέιμ- μέχρι το είδος των πιέσεων που θα ασκήσουμε υπέρ του σεβασμού της επιστημονικής εγκυρότητας της γνώσης που παρέχεται σε όλες τις σχολικές βαθμίδες -και η οποία βάλλεται πλέον συστηματικά από κάθε αυτόκλητο κι αδαή «εθνοσωτήρα»- οι πράξεις μας έχουν σημασία, αποτελώντας απαραίτητο αντίδοτο στην πολιτισμική υποβάθμιση που βιώνουμε καθημερινά.

Η Εύα Στάμου είναι συγγραφέας. Το τελευταίο της βιβλίο "Εθισμός" κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μελάνι.

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Πλυντήρια» και εθνικά βαπτιστήρια – Διαβάζοντας τον Γιάννη Ατζακά δίπλα στην Κλερ Κίγκαν

«Πλυντήρια» και εθνικά βαπτιστήρια – Διαβάζοντας τον Γιάννη Ατζακά δίπλα στην Κλερ Κίγκαν

Με όχημα και γέφυρα το βιβλίο της Κλερ Κίγκαν «Μικρά πράγματα σαν κι αυτά» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο), κάποιες σκέψεις για τέσσερα από τα βιβλία του συγγραφέα Γιάννη Ατζακά. Κεντρική εικόνα: Ο μικρός Φίλιππος Μηλίκας, στην ταινία «Θολός βυθός» της Ελένης Αλεξανδράκη.

...
Για έναν νέο ανθρωπισμό – Η επανεφεύρεση του μυθιστορήματος μετά τον μεταμοντερνισμό

Για έναν νέο ανθρωπισμό – Η επανεφεύρεση του μυθιστορήματος μετά τον μεταμοντερνισμό

Σκέψεις για την εξέλιξη του μυθιστορηματικού είδους και της λογοτεχνίας ανά τους αιώνες, καθώς και τη σημερινή θέση της, στην εποχή «μετά» τον μεταμοντερνισμό. Στην κεντρική εικόνα, ο Φρέντρικ Τζέιμσον (Fredric Jameson), θεωρητικός που μελέτησε αναλυτικά τον μεταμοντερνισμό. 

...
Τι είναι το διήγημα της μεταμυθοπλασίας;

Τι είναι το διήγημα της μεταμυθοπλασίας;

Τι είναι το διήγημα της μεταμυθοπλασίας; Μια προσπάθεια ορισμού, κατηγορίες μεταμυθοπλασίας και ενδεικτικά παραδείγματα.

Του Π. Ένιγουεϊ

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή και ας μιλήσουμε για τον όρο «μεταμυθοπλασία», που...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Ιούνιος, μήνας υπερηφάνειας και διεκδικήσεων για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Επιλέξαμε 10 βιβλία του 2025 με κουίρ χαρακτήρες που απομακρύνονται από τη στερεοτυπική αναπαράσταση και αποκτούν ρεαλιστικές διαστάσεις. Στην κεντρική εικόνα, έργη της κουίρ καλλιτέχνιδας των αρχών του 20ου αιώνα Gluck. 

Γράφει η ...

Stay Awake: H Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση στο Athens Pride 2025

Stay Awake: H Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση στο Athens Pride 2025

Με την καμπάνια ορατότητας «Stay Awake», η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση συμμετέχει στο Athens Pride 2025, γιορτάζοντας τα 20 χρόνια του. 

Επιμέλεια: Book Press

Η ...

«Δεν είμαι ρομπότ», ανθολογία (κριτική) – Τα όρια της λογοτεχνικής δημιουργίας

«Δεν είμαι ρομπότ», ανθολογία (κριτική) – Τα όρια της λογοτεχνικής δημιουργίας

Για την ανθολογία διηγημάτων «Δεν είμαι ρομπότ» (επίμετρο Γεράσιμος Κουζέλης, εκδ. Θεμέλιο). Στην εικόνα, στιγμιότυπο από την κορεάτικη σειρά «I'm not a robot». 

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Μπορεί η Τεχνητή Νοημοσύνη να γράψει λογοτεχνία; Μπορεί να γράψει λογοτ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Γιάννη Ζευγώλη «Η απόδραση της τελείας», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες ημέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Σας μάζεψα, αγαπημένα μου σημεία, όλα εδώ για να σας ανακοινώσω την ...

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αφήγημα του Πορτογάλου συγγραφέα Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο [José Luís Peixoto], «Μου πέθανες» (μτφρ. Ζωή Καραμπέκιου), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Μπήκα σ...

«Ένα δικό του δωμάτιο» του Παναγιώτη Γούτα (προδημοσίευση)

«Ένα δικό του δωμάτιο» του Παναγιώτη Γούτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Παναγιώτη Γούτα «Ένα δικό του δωμάτιο», η οποία θα κυκλοφορήσει στις 30 Μαΐου από τις εκδόσεις Ρώμη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΔΑΚΡΥΑ

Γέρασε πια, θα πλησιάζει τα ενε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Ιούνιος, μήνας υπερηφάνειας και διεκδικήσεων για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Επιλέξαμε 10 βιβλία του 2025 με κουίρ χαρακτήρες που απομακρύνονται από τη στερεοτυπική αναπαράσταση και αποκτούν ρεαλιστικές διαστάσεις. Στην κεντρική εικόνα, έργη της κουίρ καλλιτέχνιδας των αρχών του 20ου αιώνα Gluck. 

Γράφει η ...

Τραύμα σε ψυχή και σώμα: Πέντε πρόσφατα δοκίμια ψυχανάλυσης που ξεχωρίζουν

Τραύμα σε ψυχή και σώμα: Πέντε πρόσφατα δοκίμια ψυχανάλυσης που ξεχωρίζουν

Πέντε μελέτες που κυκλοφόρησαν προσφάτα πραγματεύονται τη σχέση του νου με το σώμα, την έννοια του «τραύματος», αλλά και τη θέση της ψυχανάλυσης στον σύγχρονο κόσμο. Κεντρική εικόνα: Ο Σίγκμουντ Φρόιντ.

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

...
Καρδιά, εγκέφαλος, τραύμα, αυτισμός: Τέσσερα βιβλία για την κατανόηση του ανθρώπινου οργανισμού από τις εκδόσεις Gutenberg

Καρδιά, εγκέφαλος, τραύμα, αυτισμός: Τέσσερα βιβλία για την κατανόηση του ανθρώπινου οργανισμού από τις εκδόσεις Gutenberg

Ποιος είναι ο ακριβής ρόλος της καρδιάς και ποιος του εγκεφάλου; Ποιοι μύθοι σχετικά με αυτά τα δύο όργανα καλλιεργούνται από τη σύγχρονη κουλτούρα; Τι αποτελεί «τραυματική εμπειρία» και πώς μπορούμε να αλληλεπιδράσουμε αποτελεσματικά με τα νεαρά αυτιστικά άτομα; Τέσσερα νέα βιβλία από τις εκδόσεις Gutenberg καταπιά...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ