boys-with-gunsii

Του Γιώργου Στόγια*

Ένα αγόρι από μόνο του δεν είναι τίποτα κακό, έχει πέος εκεί που τα κορίτσια έχουν αιδοίο, απλά θέμα τύχης. Το πρόβλημα ξεκινά όταν με βάση αυτή τη διαφορετικότητα αναπτύσσεται/δικαιολογείται επιθετική συμπεριφορά και, γενικότερα, δυσκολία συμμόρφωσης σε βασικούς κανόνες συμβίωσης.

Αναφέρομαι κυρίως σε αγόρια μικροαστικής και μεσοαστικής κοινωνικής καταγωγής. Αυτά της εργατικής τάξης, των οικονομικών μεταναστών αλλά και των ταξικά συνειδητών προνομιούχων γνωρίζουν από νεαρότατη ηλικία ότι η πραγματικότητα εξαρτάται από υλικούς παράγοντες που βρίσκονται πολύ πέρα από το βασίλειο των ενορμήσεών τους.

Double bind: από τη μια μεριά, οι γονείς της μέσης τάξης επενδύουν στους αρσενικούς απογόνους τους αταβιστικές φαντασιώσεις μεγαλείου. Από την άλλη, οι ίδιοι γονείς, υπό τον φόβο καθοδικής κοινωνικής κινητικότητας, μεταφέρουν στα αγόρια τους την εικόνα μιας εχθρικής κοινωνίας με αδυσώπητους εξουσιαστικούς μηχανισμούς. Σύμφωνα με αυτή την αδιέξοδη λογική, αν το μανάρι τους γλιτώσει τη σφαγή, θα γίνει σίγουρα μέρος του «συστήματος», “another brick in the wall”.

Τι σκέφτεται το αγόρι που βλέπει τα κορίτσια ως έντομα προς βασανισμό, τους δασκάλους ως ενοχλητικούς δούλους , το δημόσιο χώρο ως το δωμάτιό του; Δεν χρειάζεται να μας ενδιαφέρει ποσώς! Τέτοιου είδους ψυχολογισμοί είναι μέρος του προβλήματος, όχι της λύσης του. Το σημαντικό είναι οι παραδοχές γονέων και εκπαιδευτικών που προάγουν/επιτρέπουν τη συνεχή (και ατελέσφορη) διαδικασία στέψης του «ανικανοποίητου πρίγκιπα».

Τα κορίτσια δεν κολυμπάνε ακριβώς στην ίδια γυάλα. Οι πατριαρχικές απαιτήσεις και προσδοκίες που σχετίζονται με το κοινωνικό τους φύλο αντισταθμίζουν τον ναρκισσισμό. Εδώ, οι εντάσεις «καταπίνονται» παθητικά, μια ωρολογιακή βόμβα στο στομάχι για μια ολόκληρη ζωή. Αντίθετα, τα αγόρια διδάσκονται ότι δικαιούνται να εξωτερικεύουν τις εντάσεις τους, απειλώντας, πυροβολώντας και σκοτώνοντας.

«Υπερβάλλεις», θα πείτε. «Απλά παίζουν». «Τι θες, να γίνουν γκέι;», θα προσθέσουν οι πιο άντρακλες μπαμπάδες. Οι μαμάδες θα κλαψουρίσουν «τελευταία δεν ξέρω τι του συμβαίνει και είναι τόσο ανήσυχος», προσθέτοντας, βέβαια υποκριτικά, με δύσκολα κρυμμένη υπερηφάνεια: «Αχ, είσαι τυχερός που δεν έχεις αγόρια, δεν ξέρεις πως είναι…»

Παρότι οι παραδοσιακοί αντρικοί ρόλοι του κυνηγού και του πολεμιστή έχουν πρακτικά αδειάσει από περιεχόμενο, παρέχουν νομιμοποίηση σε μεταλλαγμένες σύγχρονες μορφές τους. Η εξαπολυόμενη βία μπορεί να είναι εικονική (στην προσομοίωση μέσω της κονσόλας), πειραματική (όπου ο θύτης δοκιμάζει πόσο «τον παίρνει» ενάντια σε πιο αδύναμους), ή και ολοκληρωτική (σε μεγαλύτερη ηλικία και σε συνάρτηση με άλλες ψυχολογικές και κοινωνικές συνθήκες).

Δεν είναι όλα τα αγοράκια ηλίθια. Πρώτον, υπάρχουν διαβαθμίσεις. Δεύτερον, στην πραγματικότητα, αυτά που καταστρέφουν (ένα μάθημα, μια ομαδική δημιουργική δραστηριότητα, την ξένη περιουσία) και που συνιστούν κίνδυνο για τα μυϊκά πιο αδύναμα παιδιά είναι λιγότερα από αυτά που συμπεριφέρονται σχετικά κανονικά.

Υπάρχουν αγόρια που ξέρουν να κερδίζουν αλλά και να χάνουν, σεβόμενα τους κανόνες. Θετικά απέναντι στο καινούργιο, στο διαφορετικό, στην ιδέα της αλλαγής∙ που αποζητούν τη φροντίδα αλλά και είναι ικανά να τη δώσουν σε άλλους. Με αναπτυγμένες πολλαπλές νοημοσύνες, με χιούμορ και ενσυναίσθηση. Μόνο που τέτοια υπέροχα αγόρια σπανίζουν όσο πιο συντηρητική και σεξιστική είναι μια κοινωνία. Όσο πιο «τυφλή» στις έμφυλες διαστάσεις της ανατροφής και της εκπαίδευσης.

Εξαιρώντας τις περιπτώσεις οργανικών προβλημάτων, είναι αλήθεια πως τα παιδιά γίνονται αυτό που θέλουν κατά βάθος οι γονείς τους. Συνεπώς δεν φταίνε. Έλα όμως που τα άλλα παιδιά, εκείνα που δέχονται το bulling, φταίνε ακόμη λιγότερο! Ακόμη και ο εκπαιδευτικός δεν είναι καθόλου υποχρεωμένος να συμβιβαστεί με την ιδιοτροπία του κάθε φουσκωμένου εγώ. Πληρώνεται για να διαμορφώσει και να διασφαλίσει συνθήκες μάθησης για όλους τους μαθητές του, όχι για να ασχολείται διαρκώς με έναν-δυο.

Η κατάσταση είναι αναστρέψιμη. Σε τελική ανάλυση, μιλάμε για μικρά παιδιά (όσο μεγαλώνουν, το ελάχιστο γίνεται τεράστιο, και η όποια αλλαγή τιτάνιο έργο). Η παιδαγωγική μέθοδος που προτείνω είναι αυτή του «αφοπλισμού». Εννοείται ότι δεν θα περιοριστεί στα «παιχνίδια» (θεωρώ αυτονόητο ότι ρεβόλβερ, σπαθιά λέιζερ και γιαταγάνια πάνε στα σκουπίδια). Οι υπεύθυνοι ενήλικες (και εδώ απαιτείται η μεταξύ τους συνεννόηση και συνεργασία) θα πρέπει να δώσουν στον νεαρό τύραννο να καταλάβει ότι αδυνατεί να τους τρομοκρατήσει, ότι όλοι ξέρουν πως τα πυρά του είναι άσφαιρα. Ας σκούξει ότι καταπιέζεται, ας κλάψει πως δεν τον αγαπάνε, ας θυμώσει ορκιζόμενος πως θα τα κάνει όλα λίμπα. Σύντομα θα αντιληφθεί ότι το κενό εξουσίας αποτελεί παρελθόν και θα του περάσει. Θέλοντας και μη, θα προσαρμοστεί. Θα αναγκαστεί να φτιάξει δεσμούς με την πραγματικότητα, να κάνει επαφές, να αναλάβει δεσμεύσεις. Όσο για την «εύθραυστη» σεξουαλικότητά του, δεν θα πάθει τίποτα κακό. Ίσα ίσα…

* Ο Γιώργος Στόγιας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1973. Είναι εκπαιδευτικός στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση και συγγραφέας. Το μυθιστόρημα Εαρινό Εξάμηνο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Απόπειρα.

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Το έργο και το δώρο της φιλίας» – Κείμενο του Γιάννη Κιουρτσάκη στη μνήμη του Λάκη Παπαστάθη

«Το έργο και το δώρο της φιλίας» – Κείμενο του Γιάννη Κιουρτσάκη στη μνήμη του Λάκη Παπαστάθη

Σκέψεις, αναμνήσεις, εντυπώσεις και στοχασμοί για την προσωπικότητα και το έργο του Λάκη Παπαστάθη. Κεντρική εικόνα: Γιάννης Κιουρτσάκης, Υβόννη Μαλτέζου, Λάκης Παπαστάθης, Νόρα Αναγνωστάκη. Φωτογραφία © Γιώργος Ζεβελάκης

Γράφει ο Γιάννης Κιουρτσάκης

...
Με αφορμή τους «Σφήκες» και το κεντρί τους

Με αφορμή τους «Σφήκες» και το κεντρί τους

Σκέψεις γύρω από την ελευθερία της Τέχνης και τα όρια της κοσμιότητας με αφορμή την παράσταση «Σφήκες» της Λένας Κιτσοπούλου, η οποία παρουσιάστηκε στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου στις 14 και 15 Ιουλίου.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Με τον απρόσμενο καταιγισμ...

Μίλαν Κούντερα, νυν και αεί

Μίλαν Κούντερα, νυν και αεί

Μια συνοπτική παρουσίαση του πεζογραφικού και δοκιμιακού έργου του Μίλαν Κούντερα [Milan Kundera, 1929-2023].

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

«Ευτυχώς τα σοβιετικά τανκς μπήκαν στην Πράγα», σκέφτηκε ο Τσέχος συγγραφέας στις 21 Αυγούστου 1968. Κι ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

Αυτή είναι η βραχεία λίστα για το Βραβείο Μπούκερ 2023

Αυτή είναι η βραχεία λίστα για το Βραβείο Μπούκερ 2023

Οι έξι συγγραφείς που επιλεχτήκαν από την κριτική επιτροπή «παρουσιάζουν έργα εντυπωσιακής δομής». Ανάμεσά τους βρίσκονται δύο πρωτοεμφανιζόμενοι πεζογράφοι. Στη φωτογραφία, η υποψήφια Σάρα Μπερνστάιν [Sarah Bernstein].

Επιμέλεια: Book Press

...
Με «Το σπίτι» του Δημήτρη Καραντζά ξεκινάει το πρόγραμμα της Στέγης για το φθινόπωρο

Με «Το σπίτι» του Δημήτρη Καραντζά ξεκινάει το πρόγραμμα της Στέγης για το φθινόπωρο

Ο Δημήτρης Καραντζάς επιστρέφει στη Στέγη με μια περφόρμανς–παραβολή για τη βία, τον εθισμό στην εικόνα και την κατάργηση των ψευδαισθήσεων ή, αλλιώς, για την πραγματικότητα που, ό,τι κι αν κάνεις για να την αποφύγεις, αργά ή γρήγορα θα έρθει να σε βρει.

Επιμέλεια: Book Press

Από τις 30 Σεπτεμβρί...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση του προλόγου του μεταφραστή Γιώργου Ι. Αλλαμανή, στο βιβλίο του Τζον Τέιλορ [John Taylor] «Σκληρός από τρυφερότητα – Ο Έλληνας ποιητής και λαογράφος του άστεως Ηλίας Πετρόπουλος», το οποίο κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Δίχτυ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...
«Ο Πολωνός» του Τζ.Μ. Κουτσί (προδημοσίευση)

«Ο Πολωνός» του Τζ.Μ. Κουτσί (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Τζ.Μ. Κουτσί [J.M. Coetzee] «Ο Πολωνός» (μτφρ. Χριστίνα Σωτηροπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 4 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

Τι κοινό θα μπορούσε να έχει η Έμιλι Μπροντέ [Emily Brontë] με τον Χουάν Ρούλφο [Juan Rulfo] και τον εικονιζόμενο Άρη Αλεξάνδρου; Και οι τρεις τους, όπως και πολλοί ακόμα σημαντικοί συγγραφείς, έγραψαν και εξέδωσαν ένα μόνο μυθιστόρημα στη διάρκεια της ζωής τους, που ωστόσο αρκούσε για να τους καθιερώσει στο λογοτεχ...

4 σημαντικές εκδόσεις για την Αθήνα – Όψεις μιας πόλης σε διαρκή κίνηση

4 σημαντικές εκδόσεις για την Αθήνα – Όψεις μιας πόλης σε διαρκή κίνηση

Τέσσερις εκδόσεις για τη μελέτη, το σήμερα και το άλλοτε της Αθήνας. Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία της Διονυσίας Αλεξιάδου, από το λεύκωμα των εκδόσεων Καπόν «Η Αθήνα στον καιρό της πανδημίας».

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ