Ασφαλώς, το Πανεπιστήμιό μας είναι μέτριο: είναι ελληνικό. Εκεί, εισάγονται όλοι: οι έξυπνοι κι εργατικοί, οι απλώς έξυπνοι, οι απλώς επιμελείς, οι τυχεροί, οι αμελείς, οι ανόητοι, οι δυσλεκτικοί, οι τυφλοί, οι πάσχοντες από ανίατες ασθένειες, οι πάσχοντες από ανίατες ασθένειες που τελικώς θεραπεύονται, οι μεταλλιούχοι αθλητές, οι απόφοιτοι ολιγαρκών σχολών, οι ομογενείς, οι γόνοι πολύτεκνων και τρίτεκνων οικογενειών, οι γόνοι ιδιαίτερων με κοινωνικά κριτήρια οικογενειών, οι Μουσουλμάνοι της Θράκης (αποτελούν ξεχωριστή κατηγορία, βάσει νόμου) και οι αλλοδαποί φοιτητές των στρατιωτικών σχολών. Οι απαιτούμενες δεξιότητες ποικίλουν: για ορισμένους είναι τα 19.500 μόρια, για άλλους ένα ΤΕΙ της κακιάς ώρας, ένα χρυσό μετάλλιο, ένα πιστοποιητικό καρκίνου ή η θρησκεία κι η καταγωγή από τα Πομακοχώρια. Πιθανότατα, σε λίγα χρόνια δεν θα χρειάζεται να διαβάζεις για να σπουδάσεις · θα χρειάζεται να βαφτίζεσαι.

Το Πανεπιστήμιο όμως δεν είναι μόνον οι όροι εισαγωγής. Είναι, κυρίως, οι σπουδές. Αυτές που στην Ελλάδα φαίνεται να αποζητούν όλοι σθεναρά, παρότι η ενδοσχολική τους συμπεριφορά είναι ανακόλουθη.

Οι σπουδές, λοιπόν, αρχίζουν με την εγγραφή. Θυμάμαι να διασχίζω την πανεπιστημιούπολη του Α.Π.Θ. σίγουρος πως στην είσοδο της σχολής μου με περίμενε (σχεδόν με αναζητούσε!) ειδική ομάδα γνωριμίας που θα με καθοδηγούσε κατά τη διαδικασία και θα με εξοικείωνε με το περιβάλλον και τους ρυθμούς. Η πραγματικότητα: το Πανεπιστήμιο δεν γνωρίζει την ύπαρξή σου, δεν σε περιμένει και σίγουρα δεν σε αναζητά. Αν είσαι τυχερός και βρεις το δρόμο μέχρι τις προσεκτικά κρυμμένες γραμματείες των σχολών, δεν θα συναντήσεις παρά κλειστές πόρτες και αναβράζουσες κομματικές νεολαίες. «Εσύ! Έλα, θα σε βοηθήσουμε εμείς να γραφτείς. Αλήθεια, ποια είναι η γνώμη σου για τη χώρα;» - «Δείτε πώς είναι ντυμένος, δικός μας θα είναι, σύντροφοι». Αφού λοιπόν δώσεις το τηλέφωνό σου σε δύο ή τρεις παρατάξεις και δηλώσεις Χριστιανός Ορθόδοξος (κατά την εγγραφή, δηλώνεται και το θρήσκευμα!), μπορείς να επιστρέψεις στο σπίτι σου και να τραβήξεις τα μαλλιά σου μέχρι το επόμενο πρωί που τα μαθήματα αρχίζουν.

Το χαρακτηριστικό των σπουδών στο ελληνικό Πανεπιστήμιο είναι πως δεν χρειάζεται να προσπαθήσεις απλώς για την εκμάθηση της επιστήμης. Κυρίως, χρειάζεται να προσπαθήσεις για τη διεξαγωγή των μαθημάτων, την παρουσία σου σε αυτά (δύσκολα ενημερώνεσαι για τις ώρες και τον τόπο του μαθήματος, πόσω μάλλον για τυχόν αλλαγές), τη συμμετοχή σου στις εξετάσεις, την ανεύρεση του κατάλληλου εγχειριδίου (τις περισσότερες φορές, είναι άλλο από εκείνο που προτείνει η έδρα), την αντιστοίχιση των θεμάτων των εξετάσεων με τις γνώσεις που περιέχονται στα εγχειρίδια, την εμφάνιση των καθηγητών στα μαθήματα, την τήρηση στοιχειωδών κανόνων συμπεριφοράς αλλά και υγιεινής, την προσαρμογή του προγράμματος σπουδών και της ύλης βάσει των αποφάσεων του Υπουργείου Παιδείας και, βεβαίως, πρέπει να προσπαθήσεις για να κρατήσεις το Πανεπιστήμιο ανοιχτό.

Είναι λάθος να θεωρεί κανείς πως για όλα είναι υπεύθυνο το κράτος. Λόγου χάρη, για το ότι τα μισά θέματα ήταν εκτός ύλης στην τελευταία εξέταση  που έδωσα δεν φταίνε παρά μόνο οι καθηγητές. Και σε εκείνους, νομίζω, δεν μπορεί να χρεωθεί δόλος. Φταίει μάλλον που δεν έχουν ιδέα από το περιεχόμενο των εγχειριδίων μας· φταίει που δεν τα έχουν διαβάσει ποτέ κι επίσης φταίει που τα εκτός ύλης θέματα μπορούν να βρεθούν συγκεντρωμένα σε φωτοτυπημένο βιβλίο που κυκλοφορεί (παράτυπα, υποθέτω) σε γνωστό φωτοτυπείο. Ακόμα, δεν είναι υπεύθυνο το κράτος για το ότι τα συγγράμματα δεν είναι εκείνα που πραγματικά χρειάζεσαι, αλλά εκείνα που έχει συγγράψει ο καθηγητής σου (κακά βιβλία με πλήθος παροραμάτων και σολοικισμών). Δεν είναι υπεύθυνο εκείνο για τους βρώμικους τοίχους, τα σκονισμένα πατώματα και τη γενική δυσωδία. Ούτε για την αδυναμία διεξαγωγής χαμηλότονων και αποφασιστικών συνελεύσεων.

Επιτέλους, πρέπει να απαγορευτούν οι κομματικές νεολαίες στο Πανεπιστήμιο, πρέπει να εφαρμοστεί η απαγόρευση της αφισοκόλλησης, πρέπει να θεσπιστούν ποινές για τους φοιτητές και ποινές για τους καθηγητές, πρέπει να γίνουν αυστηρότεροι οι όροι εισαγωγής και να καταργηθεί η μονιμότητα των καθηγητών και των φοιτητών, πρέπει να θεσπιστούν επιτροπές όπου οι φοιτητές θα μπορούν να καταγγέλλουν τις παρατυπίες των καθηγητών και οι καθηγητές των φοιτητών, πρέπει να συγκροτηθούν ομάδες υποδοχής των νέων φοιτητών, οι ανακοινώσεις πρέπει να συλλέγονται και να κοινοποιούνται σε ιστοσελίδες. Πρέπει να σπουδάζουν εκείνοι που αξίζουν να σπουδάσουν.

Ας σημειωθεί όμως ότι το ελληνικό Πανεπιστήμιο δεν είναι για πέταμα. Και όποιος μιλάει για την «κατάντια» του, είναι μάλλον επειδή τα ελληνικά του είναι αδύναμα ή έχει εθιστεί στις φορτισμένες μεταφορές και στις λαοφιλείς παρομοιώσεις. Στη μέχρι τώρα πορεία μου στο Πανεπιστήμιο, έχω συναντήσει τουλάχιστον τρεις σπουδαίους παιδαγωγούς. Στις ανώνυμες αξιολογήσεις των καθηγητών από τους φοιτητές -που φαίνονται να γίνονται πιλοτικά, αλλά μπορεί και όχι- οι αξιολογήσεις μου για τους τρεις αυτούς καθηγητές άγγιζαν τα όρια της ερωτικής επιστολής. Δεν είχα τίποτα να κερδίσω, το γραπτό μου ήταν ανώνυμο. Ωστόσο, ήθελα πραγματικά να ανταμείψω αυτούς τους ανθρώπους που -είναι σίγουρο- δεν ξεχώρισαν όπως τους έπρεπε μέσα στο πλήθος των κακών συναδέλφων. Εξαιτίας τους, λοιπόν, το ελληνικό Πανεπιστήμιο δεν είναι τόσο κακό. Δεν πρόκειται για ρομαντισμό, αλλά για επιστημονική αλήθεια: τρεις σταγόνες λευκού μπορούν να κάνουν το κόκκινο ροζ. Εξαρτάται από το βάθος του κόκκινου.

Στην Ελλάδα, η επιτυχία, η υπερτέρηση είναι κολάσιμη. Όλοι πρέπει να βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο, εκείνο της μετριότητας. Το Πανεπιστήμιο είναι μόνο ένα σύμπτωμα.

* Ο Ρωμανός Σκλαβενίτης-Πιστοφίδης είναι φοιτητής της Ιατρικής στο ΑΠΘ και συγγραφέας. Το πρώτο του μυθιστόρημα με το τίτλο "Διαβάτες στην πόλη" κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Απόπειρα.