pant

Του Παντελή Μπασάκου*

Το πανεπιστήμιο χρηματοδοτείται από τον προϋπολογισμό, δηλαδή από τους φόρους που πληρώνουν οι πολίτες. Η χρηματοδότηση δεν αρκεί για να γίνει το πανεπιστήμιο αυτό που είναι.

Tο πανεπιστήμιο το δημιουργεί, το παράγει, η εργασία των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας, φοιτητών και καθηγητών. Ωστόσο το πανεπιστήμιο δεν είναι ιδιοκτησία για να ανήκει είτε σε αυτούς που το πληρώνουν είτε σε αυτούς που το παράγουν. Δεν μπορεί λ.χ. ένας πολίτης ή ένας σύλλογος πολιτών να μπει στη σύγκλητο και να ζητήσει λογαριασμό για το πού πάνε τα λεφτά του. Ούτε μπορεί μια ομάδα καθηγητών η φοιτητών ή διοικητικών, όσο μεγάλη ή όσο δυναμική και να είναι αυτή, να πει «επειδή εργάζομαι σε αυτό, το πανεπιστήμιο είναι δικό μου και το κάνω ό,τι θέλω».

Τα παραπάνω με μία λέξη: το πανεπιστήμιο είναι δημόσιο.

Ετούτες οι διευκρινίσεις του αυτονόητου χρειάζονται, διότι πολλοί είναι οι συνάδελφοί μου οι οποίοι μέσα στο νεανικό τους (αν και μεσόκοποι και βάλε) επαναστατικό ενθουσιασμό, διολισθαίνουν στην ταύτιση του δημόσιου αυτού πράγματος, με κάτι το ιδιωτικό, όπως είναι λ.χ. ένα εργοστάσιο. Σου λέει, εφόσον εμείς δουλεύουμε εδώ και το παράγουμε, είναι δικό μας. Μόνο που τους διαφεύγει πως, έτσι, εκείνος από τον οποίο το αφαιρούν, δεν είναι κάποιος ιδιώτης κεφαλαιούχος, αλλά το ίδιο το δημόσιο.

Έτσι λοιπόν, το επαναστατικό πανεπιστήμιο-φάμπρικα καταλήγει να είναι ένα πανεπιστήμιο που εξυπηρετεί κυρίως ιδιωτικά συμφέροντα: αυτά των μόνιμα εργαζομένων σε αυτό, δηλαδή των καθηγητών, και όχι των φοιτητών – όπως θα έπρεπε. Γιατί όταν λ.χ. εκλέγω με κριτήρια πολιτικής ή συντεχνιακής παρέας, και όχι με το ποιος μπορεί να διδάξει καλύτερα και να παραγάγει καλύτερο έργο, εμένα ωφελώ, και όχι τον φοιτητή. Το όφελος της συντεχνίας είναι ιδιωτικό. Όταν παραδίδω τη διοίκηση του πανεπιστημίου στη συναλλαγή των κομμάτων –με τη φοιτητική ψήφο, η οποία στην πραγματικότητα μόνο φοιτητική δεν είναι– πάλι ιδιωτικά συμφέροντα καταλήγω να εξυπηρετώ: η διοίκηση που παράγεται μέσα από συμφωνίες κορυφής, και «νομιμοποιείται» από συμφωνίες και προστασίες κορυφής, είναι ιδανικό περιβάλλον καλλιέργειας κάθε λογής αδιαφάνειας και σκανδάλων· τα παραδείγματα δεν λείπουν.

Ο νέος νόμος για τα πανεπιστήμια είναι σε πολλά του συζητήσιμος. Σε ένα δεν είναι: στο ότι εισηγείται εκλογές για το συμβούλιο διοίκησης, στις οποίες είναι δύσκολο έως αδύνατο να προγραμματίσεις και να στήσεις παραταξιακά τις ψηφοφορίες – η λεγόμενη ταξινομική ψήφος (ενιαία μεταβιβαστή ψήφος). Οι εκλογές αυτές αναδιατάσσουν δυνάμεις. Με το νέο σύστημα δεν είναι λ.χ. εύκολο να πεις «να βάλουμε τον Ταδοπουλοδάκη στο ψηφοδέλτιο, διότι θα μας φέρει όλες τις ακροδεξιές ψήφους από την Δεινοϊατρική σχολή» (και όταν ανακαλυφθεί το παρελθόν του να λες «Μα τι λέτε; Πέφτω από τα σύννεφα»). Πρόσωπα άσχετα με το συντεχνιακό και κομματικό μονοπώλιο θα μπορούσαν έτσι να βρεθούν στη διοίκηση.

Αυτό ενόχλησε· τους επαγγελματίες ενορχηστρωτές της πανεπιστημιακής εξουσίας. Και έβαλαν τις ορχήστρες τους να παίζουν, με τα αποτελέσματα που γνωρίζουμε – και με πιο απεχθές ανάμεσά τους, το ότι το δημόσιο πανεπιστήμιο παραμένει ιδιωτικό.

* Ο Π. Μπασάκος είναι καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, και υπήρξε μέλος της Οργανωτικής Επιτροπής για τις εκλογές του Συμβουλίου Διοίκησης στο πανεπιστήμιο αυτό. Οι προγραμματισμένες για την 21η Μαρτίου 2012 εκλογές δεν πραγματοποιήθηκαν, κατόπιν οργανωμένων αντιδράσεων. Είχαν προηγηθεί τρεις αναβολές. [σημείωμα της Σύνταξης]


Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Είναι ο νέος Σούπερμαν «υπερβολικά woke»; Μια αναδρομή στην έντυπη ιστορία του φανερώνει έναν ήρωα διαφορετικό από τα στερεότυπα

Είναι ο νέος Σούπερμαν «υπερβολικά woke»; Μια αναδρομή στην έντυπη ιστορία του φανερώνει έναν ήρωα διαφορετικό από τα στερεότυπα

Με αφορμή την κυκλοφορία της πρόσφατης ταινίας «Superman» (2025) και τον ισχυρισμό ορισμένων πως η νέα εκδοχή «παραείναι woke», διατρέχουμε την έντυπη ιστορία του ήρωα, ο οποίος ανέκαθεν πρέσβευε τις αξίες της δικαιοσύνης και της βοήθειας προς τους καταπιεσμένους. 

Γράφει ο Αντώνης Γουλιανός ...

Με αφορμή την «Αντιγόνη» του Ράσε, ένας ζωντανός διάλογος ανάμεσα στους Δημήτρη Δημητριάδη και Νίκο Ξένιο

Με αφορμή την «Αντιγόνη» του Ράσε, ένας ζωντανός διάλογος ανάμεσα στους Δημήτρη Δημητριάδη και Νίκο Ξένιο

Η κριτική του Νίκου Ξένιου για την παράσταση της «Αντιγόνης» του Ούλριχ Ράσε, άνοιξε μια ευρύτερη συζήτηση με τον Δημήτρη Δημητριάδη για την προσέγγιση των κλασικών κειμένων από σύγχρονους σκηνοθέτες. Πόσα δικαιώματα πάνω στο κείμενο έχει ο σκηνοθέτης; Ποια είναι τα όρια της καλλιτεχνικής έκφρασης; Αυτά κα...

«Πλυντήρια» και εθνικά βαπτιστήρια – Διαβάζοντας τον Γιάννη Ατζακά δίπλα στην Κλερ Κίγκαν

«Πλυντήρια» και εθνικά βαπτιστήρια – Διαβάζοντας τον Γιάννη Ατζακά δίπλα στην Κλερ Κίγκαν

Σκέψεις για τέσσερα βιβλία του Γιάννη Ατζακά με όχημα και γέφυρα τα «Μικρά πράγματα σαν κι αυτά» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο), της Κλερ Κίγκαν. Κεντρική εικόνα: Ο μικρός Φίλιππος Μηλίκας, στην ταινία «Θολός βυθός» της Ελένης Αλεξανδράκη.

Γράφει ο ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Πώς έφτασε το Ιράν ως εδώ; – Διαβάσαμε το πολυσυλλεκτικό γκράφικ νόβελ «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία», σε επιμέλεια Μαρζάν Σατραπί

Πώς έφτασε το Ιράν ως εδώ; – Διαβάσαμε το πολυσυλλεκτικό γκράφικ νόβελ «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία», σε επιμέλεια Μαρζάν Σατραπί

Το συλλογικό graphic novel «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία» (μτφρ. Στεφανία Γεωργάκη, εκδ. Επόμενος Σταθμός), υπό τη διεύθυνση της Μαρζάν Σατραπί, μια πολυσυλλεκτική καταγραφή της κατάστασης στο Ιράν σήμερα, εστιάζει στην ασφυκτική ζωή των γυναικών, ενώ αναδεικνύει και άλλες πλευρές του θεοκρατικού καθεστώτος. ...

«Δάφνες και πικροδάφνες» των Κεχαΐδη/Χαβιαρά, σε σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη

«Δάφνες και πικροδάφνες» των Κεχαΐδη/Χαβιαρά, σε σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη

Η θρυλική πολιτική σάτιρα «Δάφνες και πικροδάφνες» των Κεχαΐδη/Χαβιαρά, σε σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη, από το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Καλαμάτας.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός πως το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Καλαμάτας τιμά τ...

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

Για το δοκίμιο εκλαϊκευμένης ιστορίας του Θεόδωρου Παπακώστα «Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» (εκδ. Key Books).

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

Στο δοκίμιο του ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

Προδημοσιεύση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή «Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ» (μτφρ. Σοφία Τρουλλινού), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Petites Maisons. Μαζί, ένα πολύ προσωπικό βίντεο με τον συγγραφέα στο Σίδνεϊ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Φρήντριχ Ντύρρενματτ [Friedrich Dürrenmatt] «Η κοιλάδα της αταξίας» (σε νέα μτφρ. του Βασίλη Πατέρα, με επίμετρο της Πελαγίας Τσινάρη), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βραβευμένο θεατρικό του Γιώργου Μπουρονίκου «Με στέβια και αγαύη», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΖΕΝΙΕ: Συγγνώμη που θα ρωτήσω: Παιδιά δεν έχε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα, φέρνουν ξανά στις πρ...

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας ξεδιπλώνονται, ο παραλογισμός εισβάλλει, οι «απλοί» άνθρωποι παλεύουν κόντρα στις εξελίξεις, τους Άλλους και τους ίδιους τους εαυτούς τους – αυτά και πολλά ακόμα συναντάμε σε οκτώ μυθιστορήματα από Έλληνες συγγραφείς που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ