diavalkaniko etaireia

Μια αναδρομή στην ιστορία των Διαβαλκανικών Συναντήσεων, με αφορμή τη συμμετοχή συγγραφέων και μεταφραστών από βαλκανικές χώρες στη Διαβαλκανική Συνάντηση που διοργάνωσε το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού στη 19η ΔΕΒΘ. Στο κέντρο της φωτογραφίας, η αντιπρόεδρος της Εταιρείας Συγγραφέων Έλενα Χουζούρη, ενώ όρθιοι στα αριστερά στέκονται οι Αλέξης Ζήρας (παλιότερος πρόεδρος της Εταιρείας) και Ιωσήφ Βεντούρας (νυν πρόεδρος). 

Γράφει η Έλενα Χουζούρη

Συγγραφείς και μεταφραστές από τις βαλκανικές χώρες –που κυρίως διαμένουν στην Ελλάδα–, συμμετείχαν στη Διαβαλκανική Συνάντηση Συγγραφέων και Μεταφραστών που διοργάνωσε το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού, στο πλαίσιο της 19ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου, στην Θεσσαλονίκη.

Η θετική πρωτοβουλία είχε σκοπό την περαιτέρω σύσφιγξη των σχέσεων των βαλκανικών χωρών μέσω του πολιτισμού, των γραμμάτων, της λογοτεχνίας, ή όπως επίσης εύστοχα ειπώθηκε, την τόνωση της πολιτιστικής διπλωματίας.

«Να γνωρίσουμε πριν μιλήσουμε» – Μια ιστορία με παρελθόν

Σημειώνεται ότι δεν είναι η πρώτη φορά που ένα τέτοιο γεγονός λαμβάνει χώρα στην Ελλάδα. Μια αναδρομή στο χρόνο δείχνει ότι αυτή η συνάντηση, με βαλκάνιους συγγραφείς και μεταφραστές που διαμένουν στην Ελλάδα, πλην δύο εξαιρέσεων, κάθε άλλο παρά κατέχει τα πρωτεία.

Το πολιτιστικό μας καλεντάρι πηγαίνει πολύ πίσω και συγκεκριμένα στο 1998, όταν στην Αλεξανδρούπολη, πραγματοποιείται η πρώτη Διαβαλκανική Συνάντηση Συγγραφέων και Μεταφραστών. Η Συνάντηση αυτή, στην οποία συμμετέχει ένας σημαντικός αριθμός συγγραφέων και μεταφραστών από τις βαλκανικές χώρες, διοργανώνεται από το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, μετά από μια ιδέα της πρώτης διευθύντριάς του, εκλιπούσας πρόσφατα, Μυρσίνης Ζορμπά, διαρκεί πέντε ημέρες και περιλαμβάνει, συναντήσεις, συζητήσεις, και εργαστήρια μετάφρασης. Η Συνάντηση επαναλαμβάνεται και το 1999 με το ίδιο σκεπτικό και συμβάλλει ιδιαίτερα στη σύσφιγξη των σχέσεων ανάμεσα στις βαλκανικές χώρες, σε εποχές ιδιαίτερα τεταμένες στα Βαλκάνια.

Στην Αλεξανδρούπολη, πραγματοποιείται η πρώτη Διαβαλκανική Συνάντηση Συγγραφέων και Μεταφραστών. Η Συνάντηση αυτή, στην οποία συμμετέχει ένας σημαντικός αριθμός συγγραφέων και μεταφραστών από τις βαλκανικές χώρες, διοργανώνεται από το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, μετά από μια ιδέα της πρώτης διευθύντριάς του, εκλιπούσας πρόσφατα, Μυρσίνης Ζορμπά.

Εκτός όμως από τις Διαβαλκανικές Συναντήσεις που διοργανώνει το τότε ΕΚΕΒΙ, έχουμε και άλλες δύο που πραγματοποιούνται στην Έδεσσα, περί το 2000, με πρωτοβουλία βορειοελλαδιτών ποιητών, του Εδεσσαίου Βασίλη Παππά και του εκ Κατερίνης Αντώνη Κάλφα, μετά από ιδέα του συγγραφέα και κριτικού Δημοσθένη Κούρτοβικ. Στις Συναντήσεις αυτές συμμετέχουν ποιητές από τις βαλκανικές χώρες και από την Βόρεια Ελλάδα.

Βαλκάνιους συγγραφείς βρίσκουμε να συμμετέχουν και στα Φεστιβάλ των Πρεσπείων, την ίδια περίπου εποχή, με πρωτοβουλία του ποιητή Μίμη Σουλιώτη.

Η Εταιρεία Συγγραφέων και τα Διαβαλκανικά Φεστιβάλ Ποίησης

Ιδιαίτερα, ωστόσο, πρέπει να σταθούμε στα Διαβαλκανικά Φεστιβάλ Ποίησης που είχαν πραγματοποιηθεί στην Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου, το 2012, το 2013 και το 2014. Για να θυμηθούμε εκείνα τα χρόνια, το 2011, επί προεδρίας Αλέξη Ζήρα, το τότε Δ.Σ μετά από πρόταση της υποφαινόμενης αποφάσισε να προχωρήσει στην διοργάνωση του Πρώτου Διαβαλκανικού Φεστιβάλ Ποίησης στη Θεσσαλονίκη με το παρακάτω σκεπτικό, όπως αντιγράφω από το πρόγραμμα του Δεύτερου Φεστιβάλ:

«Η πρωτοβουλία ενός Διαβαλκανικού Φεστιβάλ Ποίησης ξεκίνησε από την Εταιρεία Συγγραφέων, με σκοπό να εδραιωθεί ένας ετήσιος πολιτιστικός θεσμός, ικανός να ανοίξει δημιουργικό διάλογο ανάμεσα στις χώρες των Βαλκανίων, να αναδείξει τα κοινά τους πολιτισμικά στοιχεία, να αμβλύνει τις διαφορές τους, να προβάλλει το ποιητικό και λογοτεχνικό τους πρόσωπο και να προωθήσει τη σύσφιγξη των σχέσεων των βαλκανικών χωρών μέσα από τη λογοτεχνία, την σκέψη, την δημιουργία, τον πολιτισμό».

Διαβαλκανική Συνάντηση συγγραφέων και μεταφραστών στα πλαίσια της 19ης ΔΕΒΘ

Και γιατί στη Θεσσαλονίκη;

Γιατί, σύμφωνα με το ίδιο κείμενο:

«Η Θεσσαλονίκη είναι ο καταλληλότερος τόπος για την πραγματοποίηση και θεσμοθέτηση ενός Διαβαλκανικού Φεστιβάλ Ποίησης. Πόλη με αδιάλειπτη πρωταγωνιστική παρουσία 2.500 χρόνων, πολυεθνοτική έως το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, “Δεύτερη Ιερουσαλήμ” για το πολυπληθές εβραικό της στοιχείο, “Πρωτεύουσα των προσφύγων” για τους πολυάριθμους εξ Ανατολών, Έλληνες πρόσφυγες μετά το 1922, “πόλη της λογοτεχνίας” για Έλληνες και ξένους συγγραφείς και πόλη διεθνών εκθέσεων, Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης το 1997, με ευρύτατες πολιτισμικές υποδομές και μοναδική καλλιτεχνική παράδοση».

Τα δύο Φεστιβάλ ήταν διήμερα, και συμπεριελάμβαναν ομιλίες-παρουσιάσεις των συμμετεχόντων ποιητών/τριών γύρω από τις κοινές βαλκανικές ρίζες, ποιητικά αναλόγια τόσο σε χώρο μέσα στην Διεθνή Έκθεση Βιβλίου, όσο και σε καφέ-μπαρ της πόλης [...]

Στο Πρώτο και στο Δεύτερο Διαβαλκανικό Φεστιβάλ Ποίησης προσκλήθηκαν και συμμετείχαν ποιητές και ποιήτριες από: Την Αλβανία, την Βοσνια-Ερζεγοβίνη, τη Βουλγαρία, την Κροατία, το Μαυροβούνιο, την τότε π.ΓΔΜ (νυν Βόρεια Μακεδονία), τη Ρουμανία, τη Σερβία, τη Σλοβενία και την Τουρκία, ενώ από ελληνικής πλευράς συμμετείχαν ποιητές και ποιήτριες, μέλη της Εταιρείας Συγγραφέων.

Τα δύο Φεστιβάλ ήταν διήμερα, και συμπεριελάμβαναν ομιλίες-παρουσιάσεις των συμμετεχόντων ποιητών/τριών γύρω από τις κοινές βαλκανικές ρίζες, ποιητικά αναλόγια τόσο σε χώρο, μέσα στην Διεθνή Έκθεση Βιβλίου, όσο και σε καφέ-μπαρ της πόλης, όπου οι ποιητές και οι ποιήτριες διάβαζαν ποιήματα τους στη γλώσσα τους με παράλληλη ανάγνωση της ελληνικής μετάφρασης, καθώς και ξεναγήσεις στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Θεσσαλονίκης και στο Μουσείο Ιστορίας της πόλης, στον Λευκό Πύργο.

Το Δεύτερο Διαβαλκανικό Φεστιβάλ Ποίησης (επί προεδρίας Δημήτρη Καλοκύρη) είχαν χαιρετίσει ο τότε Δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης και ο ομότιμος καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ και επίτιμο μέλος της ΕΣ, Εμμανουήλ Κριαράς. Στην επιτυχία των δύο Διαβαλκανικών Φεστιβάλ Ποίησης συνέβαλαν το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος με ηθοποιούς που διάβαζαν στα ελληνικά τα ποιήματα των ξένων προσκεκλημένων, καθώς και το Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης με μουσικούς που ερμήνευαν κλασικά κομμάτια στα διαλείμματα των αναγνώσεων.

diavalkaniki sunantisi 3

Την επόμενη χρονιά (επίσης επί Προεδρίας Δημήτρη Καλοκύρη) το Φεστιβάλ διεύρυνε το διαβαλκανικό του πυρήνα, χωρίς όμως να τον χάσει, προσκαλώντας και ποιητές-ποιήτριες από άλλες ευρωπαϊκές χώρες καθώς και από την Αμερική. Δυστυχώς η κατάργηση του ΕΚΕΒΙ, το οποίο πρόσφερε, όπως τονίζεται στο πρόγραμμα, την αμέριστη υλική και ηθική του αρωγή, αλλά και η βάναυση έφοδος της οικονομικής κρίσης που διέκοψε και την οικονομική βοήθεια των Ιδρυμάτων Κώστα και Ελένης Ουράνη και Πέτρου Χάρη δεν επέτρεψαν στην Εταιρεία Συγγραφέων να συνεχίσει την διοργάνωση αυτών των Φεστιβάλ.

Τον περασμένο χρόνο, η Εταιρεία Συγγραφέων (επί Προεδρίας Ιωσήφ Βεντούρα), μετά το διαφαινόμενο πέρας της επιδημίας του κορονοιού, αποφάσισε να πιάσει και πάλι το νήμα από εκεί που είχε αναγκαστεί να το διακόψει –αυτή τη φορά παραλλάσσοντας τον αρχικό τίτλο– να διοργανώσει τις «Διαβαλκανικές Λογοτεχνικές Συναντήσεις» αφιερωμένες, εναλλάξ ανά χρονιά, είτε στην πεζογραφία είτε στην ποίηση. Με δεδομένες τις περιορισμένες οικονομικές της δυνατότητες για ένα τέτοιο εγχείρημα, η Εταιρεία Συγγραφέων ξεκίνησε μια σειρά επαφών με το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού, θέτοντας υπόψη του το σχετικό της σχέδιο, οι οποίες τελικά, προς το παρόν τουλάχιστον, δεν ευοδώθηκαν.

Η ανθολογία βαλκανικής ποίησης «Αίμος»

Στην κατεύθυνση της γνωριμίας με τους Βαλκάνιους γείτονες μας σπουδαίο ρόλο έχει παίξει η πεντάτομη Ανθολογία Βαλκανικής Ποίησης «Αίμος» που εκδόθηκε το 2000 από τις εκδόσεις του περιοδικού ΑΝΤΙ. Όπως μας πληροφόρησε η γνωστή Βουλγάρα ελληνίστρια-μεταφράστρια Ζντράβγκα Μιχάηλοβα η οποία συμμετείχε ως μεταφράστρια βουλγαρικής ποίησης, η Ανθολογία αποτελούσε ένα πανόραμα κλασικών και σύγχρονων ποιητών στο πλαίσιο της εθνικής τους λογοτεχνίας και γλώσσας.

Η ιστορία της σύλληψής της πηγαίνει στους Δελφούς, όπου τον Μάρτιο του 1993 είχε πραγματοποιηθεί μια συνάντηση με θέμα: «Βαλκάνια: Εθνικοί Πολιτισμοί και κοινό μέλλον». Τότε ο ιδρυτής και διευθυντής του ΑΝΤΙ, Χρήστος Παπουτσάκης είχε συναντηθεί με τον φημισμένο Βούλγαρο ποιητή Στ. Γκέτσεφ ο οποίος του πρότεινε την δημιουργία μιας βαλκανικής ανθολογίας. Λίγες ημέρες μετά, σύμφωνα πάντα με τις πληροφορίες της Ζντράβκα Μιχάηλοβα, δημοσιεύεται στο ΑΝΤΙ ένα κείμενο του Γκέτσεφ με τίτλο «Να γνωρίσουμε πριν μιλήσουμε». Για την ευόδωση αυτού του τολμηρού πολύτομου εγχειρήματος συνεργάστηκαν μια σειρά μεταφραστών μέσα στα χρόνια που ακολούθησαν έως την έκδοση του. Αποτελεί, θεωρώ, την πρώτη και πιο σημαντική κατάθεση στην κατεύθυνση της ρήσης του Βούλγαρου ποιητή «Να γνωρίσουμε πριν μιλήσουμε».

Θα περάσουν από τότε δύο δεκαετίες έως να κυκλοφορήσει, το 2019, μια ανθολογία μεταπολεμικής ποίησης από τη Βόρεια Μακεδονία, με τίτλο «Μακεδονικό παραμύθι», με εισαγωγή, μετάφραση και ανθολόγηση Δ. Μόσχου, από τις εκδόσεις «Αντίποδες» και πρόσφατα, όπως παρουσιάστηκε και στην Διαβαλκανική Συνάντηση Λογοτεχνών και Μεταφραστών, στην 19η ΔΕΒΘ, μια ανθολογία Βαλκάνιων συγγραφέων, σε μετάφραση και ανθολόγηση του Σταύρου Ντάγιου.

Και το βαλκανικό κοινό μας «παραμύθι» συνεχίζεται αισίως, όπως δείχνουν ευτυχώς τα έως τώρα δεδομένα. 


 Η ΕΛΕΝΑ ΧΟΥΖΟΥΡΗ είναι συγγραφέας και δημοσιογράφος. Τελευταίο της μυθιστόρημα, «Στη σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού. Μια παλιά ιστορία» (εκδ. Πατάκη).

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Το Φεστιβάλ ΛΕΑ και το βραβείο λογοτεχνικής μετάφρασης – μια μαρτυρία και μερικές σκέψεις

Το Φεστιβάλ ΛΕΑ και το βραβείο λογοτεχνικής μετάφρασης – μια μαρτυρία και μερικές σκέψεις

Το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ θα απονεμηθεί φέτος την ημέρα έναρξης του Φεστιβάλ, στις 13 Ιουνίου 2023, στο Μουσείο Ακρόπολης. Με αυτήν την αφορμή, αναδημοσιεύουμε άρθρο του Μιχάλη Κλαπάκι, νικητή του 1ου διαγωνισμού, το οποίο δημοσιεύτηκε πρώτα στο ισπανικό λογοτεχνικό περιοδικό Vasos comunicantes.

...
«Είμαστε συλλογές διηγημάτων, όχι μυθιστορήματα» – Η εμμονή στη λεπτομέρεια και η ουσία της τέχνης

«Είμαστε συλλογές διηγημάτων, όχι μυθιστορήματα» – Η εμμονή στη λεπτομέρεια και η ουσία της τέχνης

«Είμαστε συλλογές διηγημάτων, όχι μυθιστορήματα» υποστηρίζει ο Τζον Γκρέι, δίνοντας έμφαση στις λεπτομέρειες που εμπεριέχουν το όλον. Κεντρική εικόνα: James Joyce, John Gray, Vladimir Nabokov.

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

Οι άνθρωποι λατρεύουν τα σύνολα...

Η «Μήδεια» του Κερουμπίνι στην έναρξη του «Έτους Μαρία Κάλλας» της ΕΛΣ

Η «Μήδεια» του Κερουμπίνι στην έναρξη του «Έτους Μαρία Κάλλας» της ΕΛΣ

Η σχέση της όπερας με το αρχαίο δράμα και τη μυθολογία εντοπίζεται εν τη γενέσει της. Με αφορμή τη «Μήδεια» του Κερουμπίνι, που ανεβαίνει στην Εθνική Λυρική Σκηνή στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Έτος Μαρία Κάλλας», σταχυολογούμε κάποιες χαρακτηριστικές όπερες βασισμένες σ' αυτή τη σχέση και αναδυκνύουμε τ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ήλιος με ξιφολόγχες» του Γιώργου Σκαμπαρδώνη (κριτική) – Μεσοπόλεμος εντός, εκτός και επί ταυτά

«Ήλιος με ξιφολόγχες» του Γιώργου Σκαμπαρδώνη (κριτική) – Μεσοπόλεμος εντός, εκτός και επί ταυτά

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη «Ήλιος με ξιφολόγχες» (εκδ. Πατάκη).

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Το τελευταίο μυθιστόρημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη ξεκινάει άκρως δελεαστικά. Εν έτει 1931 μια τυχαία φωτιά σε χαμοκέλα της Θεσσαλο...

«Στο σπίτι των ονείρων» της Κάρμεν Μαρία Ματσάδο (κριτική) – Γιατί μια κουίρ γυναίκα παραμένει σε μια κακοποιητική σχέση;

«Στο σπίτι των ονείρων» της Κάρμεν Μαρία Ματσάδο (κριτική) – Γιατί μια κουίρ γυναίκα παραμένει σε μια κακοποιητική σχέση;

Για το βιβλίο της Κάρμεν Μαρία Ματσάδο «Στο σπίτι των ονείρων»  (μτφρ. Άγγελος Αγγελίδης, Μαρία Αγγελίδου, εκδ. Αντίποδες). Κεντρική εικόνα, πλάνο από την ταινία Ταρ, του Τοντ Φιλντ, όπου μεταξύ άλλων παρουσιάζεται μια κακοποιητική σχέση ανάμεσα σε δύο γυναίκες.

Γράφει η ...

Άνα Μαρία Σούα: «Η ζωή είναι τρελή, παράλογη, κωμική και τραγική – το ίδιο και οι ιστορίες μου!»

Άνα Μαρία Σούα: «Η ζωή είναι τρελή, παράλογη, κωμική και τραγική – το ίδιο και οι ιστορίες μου!»

Συνέντευξη με την Αργεντινή συγγραφέα Άνα Μαρία Σούα [Ana María Shua], με αφορμή την ανθολογία διηγημάτων της «Σκυλίσια ζωή και άλλες ακροβασίες» (μτφρ. Άννα Βερροιοπούλου, εκδ. Βακχικόν). Η συγγραφέας θα βρεθεί στην Αθήνα τις επόμενες μέρες, καλεσμένη του 15ου Φεστιβάλ ΛΕΑ.

Συνέ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen] «Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Ιουνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν κάποιε...

«Έρωτες, έρωτες, έρωτες» του Βαγγέλη Ραπτόπουλου (προδημοσίευση)

«Έρωτες, έρωτες, έρωτες» του Βαγγέλη Ραπτόπουλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βαγγέλη Ραπτόπουλου «Έρωτες, έρωτες, έρωτες» – δώδεκα ιστορίες με πρωταγωνιστές που επιμένουν να παλεύουν για την ικανοποίηση της ερωτικής τους επιθυμίας. Δώδεκα παραλλαγές πάνω στο ίδιο θέμα, με την τελευταία και μεγαλύτερη να αγκαλιάζει όλες τις προηγούμενες. Κυκλο...

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Λογοτεχνία, έμφυλες ταυτότητες, πατριαρχία, φεμινιστικό κίνημα, γυναικεία γραφή. Αμάντα Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ*, Λύο Καλοβυρνάς φωτίζουν όψεις ενός ζητήματος που μας αφορά περισσότερο απ΄ όσο ίσως πιστεύουμε, ενώ ακολουθεί επιλογή βιβλίων ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας από τις πρόσφατες ...

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ