Τζαν Κάρσον: «Γράφω για τον εαυτό μου»

Συνέντευξη με τη συγγραφέα Τζαν Κάρσον με αφορμή το βραβευμένο μυθιστόρημά της «Οι εμπρηστές» (μτφρ. Απόστολος Θηβαίος, εκδ. Βακχικόν).

Συνέντευξη στην Αγγελική Δημοπούλου

Διπλά βραβευμένο (EUPL 2019, Blackwell's Books Kitschies Prize) το μυθιστόρημα της Τζαν Κάρσον «Οι Εμπρηστές» κυκλοφόρησε πριν λίγο καιρό στα ελληνικά, σε μετάφραση του Απόστολου Θηβαίου, από τις εκδόσεις Βακχικόν. Με αφορμή την κυκλοφορία του η συγγραφέας από τη Βόρεια Ιρλανδία μας μιλά στην συνέντευξη που ακολουθεί για την πρωταγωνίστρια πόλη του βιβλίου της, το Μπέλφαστ, για τον πυρήνα της ιστορίας της αλλά και για τον ρόλο που παίζει κάθε κομμάτι της συγγραφής στη ζωή της.

Το μυθιστόρημά σας «Οι εμπρηστές» κυκλοφόρησε πρόσφατα στα ελληνικά από τις εκδόσεις Βακχικόν. Πώς νιώθετε που τώρα μπορείτε να επικοινωνήσετε την ιστορία σας στους Έλληνες αναγνώστες;

Είναι υπέροχο να σκέφτομαι τους αναγνώστες στην Ελλάδα να συναντούν λίγη από την ιστορία του ταραγμένου παρελθόντος και του περίπλοκου παρόντος της Βόρειας Ιρλανδίας μέσα από αυτό το μυθιστόρημα. Το βιβλίο διαδραματίζεται σε μεγάλο βαθμό στην περιοχή του Μπέλφαστ που αποκαλώ πατρίδα, οπότε ελπίζω ότι οι Έλληνες αναγνώστες θα μπορέσουν να φανταστούν τον εαυτό τους να εξερευνά τους δρόμους και τις τοποθεσίες - ορόσημα καθώς διαβάζουν τους Εμπρηστές.

Είμαι του μαγικού ρεαλισμού και πάντα με γοήτευαν και με έλκυαν πτυχές του πολιτισμού όπου η γραμμή μεταξύ του πραγματικού και του παράξενου ή του μυστηριώδους είναι θολή.

Δεν μπορούμε –εύλογα– να σας ρωτήσουμε ποιοι είναι οι εμπρηστές που ξεκινούν τις περίεργες φωτιές στο Μπέλφαστ. Μπορούμε όμως να ρωτήσουμε τι «άναψε τη φωτιά» της έμπνευσης για τους Εμπρηστές;

Είμαι του μαγικού ρεαλισμού και πάντα με γοήτευαν και με έλκυαν πτυχές του πολιτισμού όπου η γραμμή μεταξύ του πραγματικού και του παράξενου ή του μυστηριώδους είναι θολή. Πριν από περίπου έξι χρόνια ήμουν στην Ουάσιγκτον και παρουσίαζα τη δουλειά μου. Διάβασα λίγο από μια ιστορία μαγικού ρεαλισμού και μετά ένα απόσπασμα από ένα δοκίμιο σχετικά με τις μεγάλες φωτιές που ανάβουν στις 11 Ιουλίου προς τιμήν της Μάχης του Μπόιν. Το αμερικανικό κοινό υπέθεσε ότι οι φωτιές, που ήταν τόσο μεγάλες, ήταν επίσης μια κατασκευή μαγικού ρεαλισμού κι αυτό με έκανε να αρχίσω να σκέφτομαι μερικές από τις πτυχές της ενωτικής κουλτούρας εδώ στη Βόρεια Ιρλανδία που είναι λίγο παράλογες ή κοσμικές. Το μυθιστόρημα προέκυψε από αυτό και επικεντρώθηκε στην κουλτούρα γύρω από τις φωτιές που ανάβουν και τις Πορτοκαλί πορείες που γίνονται κάθε 12η Ιουλίου.

Τζαν Κάρσον

Η αντιμετώπιση της βίας, η απαιτητική δουλειά του να είσαι γονιός και μία πόλη πρωταγωνίστρια είναι μερικά από τα θέματα που πραγματεύεται το βιβλίο σας. Θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας κάποια πράγματα για τον πυρήνα του μυθιστορήματός σας;

Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα που διαδραματίζεται στη σχεδόν σύγχρονη Βόρεια Ιρλανδία. Διερευνά τον αντίκτυπο των προβλημάτων στο παρόν της Βόρειας Ιρλανδίας και, ειδικότερα, την κληρονομιά του τραύματος και πώς αυτό εκδηλώθηκε στην Κοινότητα των Ενωτικών στο Μπέλφαστ. Αφορά σε μεγάλο βαθμό την πατρότητα και εγείρει το ερώτημα εάν τα παιδιά κληρονομούν τα προβλήματα και τα χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς των γονιών τους. Νομίζω ότι δίνει στους αναγνώστες μια καλή εισαγωγή για το πού βρίσκεται αυτή τη στιγμή η Βόρεια Ιρλανδία – η βία δεν είναι πλέον τόσο διαδεδομένη όσο όταν ήμουν παιδί τη δεκαετία του 1980, αλλά τα πράγματα δεν είναι καθόλου ειρηνικά και η χώρα παραμένει ένα πολύ διχασμένο μέρος. Θα έλεγα επίσης ότι υπάρχει ένα στοιχείο μαγικού ρεαλισμού στο βιβλίο και, παρόλο που πραγματεύεται ένα αρκετά δύσκολο θέμα, είναι γεμάτο σκοτεινό χιούμορ και μια συναρπαστική πλοκή που κάνει αρκετά ελκυστική την ανάγνωση.

Μπορεί πραγματικά να αρχίσει να υπονομεύει την καλλιτεχνική σου ακεραιότητα εάν αρχίσεις να γράφεις για να ευχαριστήσεις κριτές και κριτικούς.

Το βιβλίο σας έχει τιμηθεί με σημαντικά βραβεία (EUPL 2019, Blackwell's Books Kitschies Prize). Πώς νιώθετε για αυτές τις διακρίσεις;

Τα βραβεία είναι ωραία γιατί σε βοηθούν να προσεγγίσεις νέο κοινό. Το EUPL ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο στην δημιουργία ευκαιριών για ευρεία μετάφραση που μου επέτρεψε να βρω αναγνώστες σε όλη την Ευρώπη και πέρα από αυτήν. Είναι επίσης πολύ ενθαρρυντικό να γνωρίζεις ότι οι ομότιμοί σου και οι κριτικοί πιστεύουν ότι αξίζει να τιμηθεί η γραφή σου με αυτόν τον τρόπο. Ωστόσο, για μένα είναι σημαντικό να μην παρασυρόμαστε πολύ από τις διακρίσεις και τα βραβεία. Θέλω να γράψω βιβλία για τα οποία θα είμαι περήφανη. Θέλω επίσης να συνεχίσω να προκαλώ τον εαυτό μου ως δημιουργό, ανεξάρτητα από το αν λαμβάνω βραβεία ή όχι. Είναι σημαντικό να μην επηρεάζεσαι πολύ από τα βραβεία, τις κριτικές ή ακόμα και τον αριθμό των πωλήσεων. Μπορεί πραγματικά να αρχίσει να υπονομεύει την καλλιτεχνική σου ακεραιότητα εάν αρχίσεις να γράφεις για να ευχαριστήσεις κριτές και κριτικούς.

Θυμάστε το πρώτο πράγμα που γράψατε ποτέ; Αυτό που σας έδειξε το δρόμο προς τη συγγραφή;

Ξεκίνησα να γράφω αρκετά αργά, στα είκοσι πέντε. Τότε ζούσα στην Αμερική. Η πρώτη μου απόπειρα να γράψω ήταν ένα απολύτως απαίσιο μυθιστόρημα που πήγε κατευθείαν στον κάδο. Ωστόσο, είμαι ευγνώμων για όσα έμαθα από τη διαδικασία συγγραφής ενός ολόκληρου βιβλίου τόσο νωρίς. Με δίδαξε πώς να πηγαίνω με το μαλακό στη δημιουργία μεγαλύτερων έργων, πώς να αναπτύσσω πλήρως τους χαρακτήρες και, ίσως, το πιο σημαντικό, πώς να έχω καλή κρίση αναφορικά με την αξία αυτών που γράφω. Ακόμη και καθώς έγραφα εκείνο το βιβλίο, μπορούσα να πω ότι δεν άξιζε να το συνεχίσω, αλλά ήμουν χαρούμενη που είχα περάσει από τη διαδικασία, και αυτή με προετοίμασε για το επόμενο μυθιστόρημα που έγραψα, το οποίο τελικά εκδόθηκε. Νομίζω ότι είναι απολύτως σημαντικό οι καλλιτέχνες να μάθουν πώς να αποτυγχάνουν από νωρίς. Υπάρχει τόση ανάπτυξη που μπορεί να προκύψει δοκιμάζοντας κάτι που δεν λειτουργεί και μαθαίνοντας από τα λάθη σου.

Τζαν Κάρσον

Κάθε συγγραφέας θέλει φυσικά να τον διαβάζουν και να τον αγαπούν οι αναγνώστες. Αλλά αν κάποιος σας ρωτήσει: Γιατί γράφετε; Τι σημαίνει για εσάς η ίδια η συγγραφή;

Κάνω μια τεράστια διάκριση ανάμεσα στο να είμαι συγγραφέας και στο να γράφω. Μεγάλο μέρος της δουλειάς, πιθανώς το μεγαλύτερο μέρος της, περιστρέφεται γύρω από τις δημόσιες σχέσεις, τη διαχείριση και τη δημόσια περσόνα του να είμαι συγγραφέας και δεν με πειράζει. Ξέρω ότι είναι ένα αναγκαίο κακό και μου αρέσει πολύ να συναντώ αναγνώστες και άλλους συγγραφείς σε φεστιβάλ βιβλίου κ.λπ. Ωστόσο, η κύρια χαρά για μένα ήταν πάντα η φυσική πράξη της δημιουργίας ιστοριών. Δεν υπάρχει τίποτα που να μου αρέσει περισσότερο από το να κάθομαι στο laptop μου με μια μεγάλη κούπα καφέ αφήνοντας τη φαντασία μου να ξεχυθεί στη σελίδα. Δεν έχω αρκετό χρόνο για να γράψω αυτές τις μέρες και πάντα προσπαθώ να βρω χώρο για να επιστρέψω σε αυτό.

Οι εμπρηστέςΣε τι στοχεύετε όταν γράφετε μια ιστορία;

Με κάθε ειλικρίνεια, γράφω για τον εαυτό μου. Έτσι προσπαθώ πάντα να γράφω το είδος της ιστορίας που θα με ελκύει. Αυτό συνήθως σημαίνει ενδιαφέροντες χαρακτήρες, μια συναρπαστική πλοκή και προτάσεις που δεν φαίνονται υπερβολικά «βαριές» στη σελίδα. Διαβάζω πολλή ποίηση και ακόμα και στην πεζογραφία μου αρέσουν οι προτάσεις που έχουν ρυθμό και λυρικότητα.

Υπάρχει κάτι σχετικά με τον τομέα, τη θέση ή τον ρόλο της λογοτεχνίας σήμερα που θα θέλατε να δείτε να αλλάζει;

Μακάρι εμείς οι συγγραφείς να είχαμε περισσότερο χρόνο για να γράψουμε και να μην είμαστε τόσο δεμένοι στη διαχειριστική πλευρά του να είμαστε συγγραφείς. Πιστεύω ότι αυτό προέρχεται από την έλλειψη χρηματοδότησης. Κάθε συγγραφέας που γνωρίζω αναλαμβάνει πολλούς διαφορετικούς ρόλους για να βγάλει αρκετά χρήματα ώστε να συνεχίσει να γράφει βιβλία. Όταν προσθέσεις τον χρόνο για τα ταξίδια, την προώθηση και τη διαχείριση, συχνά νιώθεις ότι ο πραγματικός χρόνος γραφής είναι πολύ χαμηλά στη λίστα των προτεραιοτήτων. Εάν υπήρχε καλύτερη χρηματοδότηση διαθέσιμη για τους καλλιτέχνες, οι συγγραφείς θα μπορούσαν να αφήσουν πίσω τις υπόλοιπες δεσμεύσεις για να επικεντρωθούν στη γραφή τους. Θα το εκτιμούσα πολύ αυτό.

politeia link more

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Σέχαν Καρουνατίλακα: «Καλό βιβλίο είναι αυτό που μπορεί να διαβαστεί από αναγνώστες σε κάθε γωνιά του κόσμου»

Σέχαν Καρουνατίλακα: «Καλό βιβλίο είναι αυτό που μπορεί να διαβαστεί από αναγνώστες σε κάθε γωνιά του κόσμου»

Κατά την επίσκεψή του στη χώρα μας, ο Σέχαν Καρουνατίλακα [Shehan Karunatilaka], συγγραφέας από τη Σρι Λάνκα, μας μίλησε για το μυθιστόρημά του «Τα εφτά φεγγάρια του Μάαλι Αλμέιντα», που τιμήθηκε με το Βραβείο Μπούκερ και κυκλοφορεί στη γλώσσα μας από τις εκδόσεις Gutenberg, σε μετάφραση Ρένας Χατχούτ. Η φωτογραφία ...

Άλι Σμιθ: «Η ελπίδα είναι το τεντωμένο σκοινί που ενώνει τις δυο άκρες μιας χαράδρας»

Άλι Σμιθ: «Η ελπίδα είναι το τεντωμένο σκοινί που ενώνει τις δυο άκρες μιας χαράδρας»

Σε συνέντευξή της στον Guardian, η Άλι Σμιθ [Ali Smith] μίλησε για το μυθιστόρημά της «Καλοκαίρι», που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Καστανιώτη, σε μετάφραση Μιλτιάδη Αργυρόπουλου.

Επιμέλεια: Book Press

Σε συνέντ...

Μιέκο Καβακάμι: «Το καλό και το κακό δεν είναι πάντα αντώνυμα»

Μιέκο Καβακάμι: «Το καλό και το κακό δεν είναι πάντα αντώνυμα»

Σε συνέντευξή της στο Art’s desk, η συγγραφέας Mieko Kawakami [Μιέκο Καβακάμι] μίλησε για το μυθιστόρημά της «Ο παράδεισος», το οποίο κυκλοφόρησε προσφάτως στα ελληνικά από τις εκδόσεις Gutenberg σε μετάφραση Κίκας Κραμβουσάνου.

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

Αυτή είναι η βραχεία λίστα για το Βραβείο Μπούκερ 2023

Αυτή είναι η βραχεία λίστα για το Βραβείο Μπούκερ 2023

Οι έξι συγγραφείς που επιλεχτήκαν από την κριτική επιτροπή «παρουσιάζουν έργα εντυπωσιακής δομής». Ανάμεσά τους βρίσκονται δύο πρωτοεμφανιζόμενοι πεζογράφοι. Στη φωτογραφία, η υποψήφια Σάρα Μπερνστάιν [Sarah Bernstein].

Επιμέλεια: Book Press

...
Με «Το σπίτι» του Δημήτρη Καραντζά ξεκινάει το πρόγραμμα της Στέγης για το φθινόπωρο

Με «Το σπίτι» του Δημήτρη Καραντζά ξεκινάει το πρόγραμμα της Στέγης για το φθινόπωρο

Ο Δημήτρης Καραντζάς επιστρέφει στη Στέγη με μια περφόρμανς–παραβολή για τη βία, τον εθισμό στην εικόνα και την κατάργηση των ψευδαισθήσεων ή, αλλιώς, για την πραγματικότητα που, ό,τι κι αν κάνεις για να την αποφύγεις, αργά ή γρήγορα θα έρθει να σε βρει.

Επιμέλεια: Book Press

Από τις 30 Σεπτεμβρί...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση του προλόγου του μεταφραστή Γιώργου Ι. Αλλαμανή, στο βιβλίο του Τζον Τέιλορ [John Taylor] «Σκληρός από τρυφερότητα – Ο Έλληνας ποιητής και λαογράφος του άστεως Ηλίας Πετρόπουλος», το οποίο κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Δίχτυ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...
«Ο Πολωνός» του Τζ.Μ. Κουτσί (προδημοσίευση)

«Ο Πολωνός» του Τζ.Μ. Κουτσί (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Τζ.Μ. Κουτσί [J.M. Coetzee] «Ο Πολωνός» (μτφρ. Χριστίνα Σωτηροπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 4 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

Τι κοινό θα μπορούσε να έχει η Έμιλι Μπροντέ [Emily Brontë] με τον Χουάν Ρούλφο [Juan Rulfo] και τον εικονιζόμενο Άρη Αλεξάνδρου; Και οι τρεις τους, όπως και πολλοί ακόμα σημαντικοί συγγραφείς, έγραψαν και εξέδωσαν ένα μόνο μυθιστόρημα στη διάρκεια της ζωής τους, που ωστόσο αρκούσε για να τους καθιερώσει στο λογοτεχ...

4 σημαντικές εκδόσεις για την Αθήνα – Όψεις μιας πόλης σε διαρκή κίνηση

4 σημαντικές εκδόσεις για την Αθήνα – Όψεις μιας πόλης σε διαρκή κίνηση

Τέσσερις εκδόσεις για τη μελέτη, το σήμερα και το άλλοτε της Αθήνας. Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία της Διονυσίας Αλεξιάδου, από το λεύκωμα των εκδόσεων Καπόν «Η Αθήνα στον καιρό της πανδημίας».

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ