alt

Συνέντευξη με την Καναδή ποιήτρια Beatriz Hausner, η οποία έρχεται στην Ελλάδα για την παρουσίαση του βιβλίου της «Η ράφτρα και η ζωντανή κούκλα» (μτφρ. Χριστίνας Λιναρδάκη, εκδ. Βακχικόν), την Παρασκευή, 18 Οκτωβρίου, στις 20.00 στο Polis Art Cafe.

Του Λεωνίδα Καλούση 
Φωτογραφίες © Clive S. Sewell

Θέσαμε στην Μπεατρίζ Χάουσνερ ορισμένες θεματικές ενότητες, σε συνάφεια και με τη συλλογή της. Η ανταπόκρισή της άμεση και οι απαντήσεις της, με εμφανή ειλικρίνια και κοινωνικό οραματισμό.

Για την ποίηση

Ένας από τους πιο όμορφους τρόπους να αδειάζει κάποιος το μυαλό του είναι να επιτρέπει, ενώ είναι ξύπνιος, σε όλες τις πλευρές της πραγματικότητας, συμπεριλαμβανομένης της καθημερινότητας, του ονείρου, και του χώρου ανάμεσα, να είναι παρούσες. Η λογική και το ασυνείδητο, όσα διαλογιζόμαστε και το παράλογο, όλα συνυπάρχουν και χύνονται το ένα μέσα στο άλλο. Για μένα, η πιο ευχάριστη και δημιουργική κατάσταση ύπαρξης είναι η ονειροπόληση, ο χώρος ανάμεσα – τότε που κάποιος δεν είναι ούτε εντελώς ξύπνιος ούτε κοιμάται. Είναι η κατάσταση στην οποία νιώθω όσο πιο κοντά είναι δυνατόν στην ποίηση, στην πιο αμιγή της μορφή. 

Για τη συλλογή

Η ράφτρα και η ζωντανή κούκλα και αργότερα το Μπαίνει το ρακούν1, προέκυψαν στη διάρκεια μιας περιόδου όπου ήθελα να εξερευνήσω την έκφραση του σεξ και του έρωτα χωρίς αναστολές, ελεύθερα. Ήθελα να δείξω τη δύναμη που έχει ο έρωτας να μεταμορφώνει τον άνθρωπο και τον κόσμο του. Από αυτή την άποψη, η γλώσσα και η ποίηση γίνονται ένα εργαλείο με το οποίο μπορεί ο ποιητής να εξαντλήσει τα όρια της εμπειρίας, να υπάρξει συναισθηματικά και νοητικά μέσα σε ένα πεδίο όπου δεν υπάρχουν περιορισμοί. Μολονότι είναι αλήθεια ότι ένα άτομο, στην περίπτωσή μου ένας άνδρας, είναι η αντικειμενική πραγματικότητα που πυροδοτεί αυτές τις αισθήσεις, η εξερεύνησή του μέσω της συγγραφής, της γλώσσας, δεν έχει όρια και δεν απαιτεί προσαρμογή σε εξωτερικές πιέσεις. Ο κόσμος μέσα στον οποίο ζούμε συνωμοτεί ενάντια στην ελευθερία, ορθώνει κάθε είδους φραγμούς και θέτει όρια, διαρκώς.

Είναι επίσης σημαντικό να θυμόμαστε ότι η ραπτική και τα λοιπά στοιχεία, από τα οποία παράγονται ρούχα, εμπλέκουν τεχνολογία, μηχανές, υλικά. Με κάποιον τρόπο, ένα ποίημα είναι επίσης μια τέτοια κατασκευή. 

Για το ράψιμο

Από μικρή ενδιαφερόμουν πολύ για τα ρούχα. Συγχρόνως, η ανατροφή μου ήταν κάπως αυστηρή, με την έννοια πως με μάθανε να θεωρώ τέτοιου είδους θέματα επιπόλαια και ρηχά. Έτσι, για μένα, οι έφοδοι στην ντουλάπα ή σε μπουτίκ σηματοδοτούσαν μια εσωτερική παραβίαση. Η αλήθεια είναι πως με συγκινούν οι υφές, η ομορφιά των υφασμάτων, η γυαλάδα τους, εκτιμώ και θαυμάζω την καλή ραπτική, με τα κουμπιά, τα φερμουάρ, τα στριφώματα και τις φόδρες. Όλα τα στοιχεία του ραψίματος και οι εξαιρετικά σύνθετες τεχνικές του προσφέρουν απλόχερα μεταφορές που σε όρους λέξεων είναι πολύ πλούσιες. Έτσι, ήταν για μένα σχετικά εύκολο να επινοήσω ένα σύστημα μεταφορών για να εξερευνήσω την επιθυμία, το πάθος και τα αντίθετά τους, την προσμονή και τη θλίψη. Είναι επίσης σημαντικό να θυμόμαστε ότι η ραπτική και τα λοιπά στοιχεία, από τα οποία παράγονται ρούχα, εμπλέκουν τεχνολογία, μηχανές, υλικά. Με κάποιον τρόπο, ένα ποίημα είναι επίσης μια τέτοια κατασκευή. 

Για τη ζωντανή κούκλα

Κάποια στιγμή, σκέφτηκα: Τι θα γινόταν αν κάποιος κατασκεύαζε έναν αγαπημένο για τον εαυτό του; Μου ήρθε η ιδέα ότι θα μπορούσα να φτιάξω για μένα τον ιδανικό άνδρα και ότι θα μπορούσα να το κάνω χρησιμοποιώντας υλικά με τα οποία φτιάχνονται τα ρούχα. Ο άνδρας-κούκλα που έφτιαξα είναι ένα ον ικανό για συναίσθημα, ικανό να με συντηρήσει, στη φαντασία μου. Με ενέπνευσε η καθαρή δύναμη της εικόνας της Γαίας, όπως την περιγράφει ο Ησίοδος στη Θεογονία του. Στο Μπαίνει το ρακούν προχώρησα την ιδέα σε αυτό που ένας κριτικός αποκάλεσε το «μετα-ανθρώπινο», καθώς ο εραστής είναι συγχρόνως άνθρωπος, μηχάνημα και ζώο.

Για τις φωνές άλλων ποιητών στα ποιήματά της

Δεν θα μπορούσα να είμαι ποιήτρια χωρίς τις φωνές όλων εκείνων των ποιητών που ήρθαν πριν από μένα! Και αυτό προέρχεται, πιστεύω, από το γεγονός ότι έχω μεταφράσει το έργο τους. Έμαθα τόσα πολλά από τα ποιήματα που μετέφρασα... Τους χρωστώ μεγάλη ευγνωμοσύνη. Και είναι γεγονός ότι χρησιμοποιώ την τεχνική του κολάζ στην ποίησή μου. Το βρίσκω συναρπαστικό και δημιουργικό να γράφω χρησιμοποιώντας τα ποιήματα των άλλων, με τον ίδιο τρόπο που οι μουσικοί της τζαζ αυτοσχεδιάζουν εισάγοντας στη μουσική τους διάφορες μουσικές φράσεις. Είναι ένα διαρκώς διευρυνόμενο, απέραντο πλέγμα εικόνων, ήχων και αφηγήσεων που με συγκινούν, μαθημάτων που προσφέρονται, αισθήσεων που μεταφέρονται από τους άλλους ποιητές σε εμένα.

Για την παρέλαση προσώπων στα ποιήματά της

Ο κόσμος είναι πολύ πλούσιος και γεμάτος εξαιρετικούς ανθρώπους, το παράδειγμα –ή το δράμα– των οποίων με συγκινεί. Είναι μορφές που συχνά γίνονται εμβληματικές στη φαντασία μου. Και, όταν δεν βρίσκω τους κατάλληλους ανθρώπους, τους επινοώ, τους κατασκευάζω, σαν τον ιδανικό εραστή στο ποίημά μου ή εκείνο το παράξενο προσωπείο, το ρακούν, έναν άντρα-ζώο, κάποιες φορές ένα τεράστιο παιχνίδι σεξ, ένα είδος σάιμποργκ.

Για τον χώρο

altΟ χώρος, πάλι, ήταν κάτι που πάντα με ενδιέφερε, ως κάτι που μπορώ να κατοικήσω. Φοβάμαι να μην έχω ένα μέρος δικό μου. Ίσως επειδή έζησα εκτοπισμένη, αν και σε πολύ μικρότερο βαθμό από ό,τι οι γονείς μου και η οικογένειά μου γενικά. Το να χάνει κάποιος το σπίτι του, τον χώρο του, τα πράγματα που καταλαμβάνουν αυτόν τον χώρο, είναι για μένα τρομακτικό.

Έχω, επίσης, την παρόρμηση να φαντάζομαι μια ποιητική κατάσταση ολοκληρωτικά. Είναι σαν να πρέπει πάντα να απαντώ σε ερωτήσεις όπως: τι υπάρχει εντός; Πώς μοιάζει; Πώς νιώθει κανείς όταν είναι μέσα στην καρδιά; Πώς είναι να είσαι πιλότος σε αερομαχία σε καιρό πολέμου; Πώς μπορεί να νιώθει κάποιος όταν βρίσκεται σε ένα δωμάτιο όπου υπάρχει κι ένας άγγελος; Έμαθα να βλέπω τον κόσμο έτσι από τον πατριό μου, τον Ludwig Zeller.

Για τη χρήση αρχαιοελληνικών στοιχείων, όπως του μύθου του Ορφέα και της Ευρυδίκης, στην ποίησή της

Ο μύθος του Ορφέα είναι πραγματικά μία από τις μεγαλύτερες επινοήσεις της ανθρωπότητας. Περιέχει κυριολεκτικά όλα όσα με αφορούν: την αγάπη σαν πρωταρχική παρόρμηση, την κάθοδο στην κόλαση για τη διάσωση της αγάπης – ως μεταφοράς για τη διαδικασία της ποίησης, τον εγγενή κίνδυνο από το να κοιτάς με συγκεκριμένους τρόπους.

Πρωτοέμαθα για τον Ορφέα από μια ταινία φαντασίας, την οποία παρακολούθησα πολλές φορές όταν ήμουν μικρή, λεγόταν Ορφέο Νέγκρο. Σκέφτηκα περισσότερο το θέμα όταν στα είκοσί μου, άρχισα να μεταφράζω ποιήματα του Ρόζαμελ ντελ Βάλε, που ήταν και ο ίδιος ορφικός ποιητής, ειδικά το ποίημα του «Η Ευρυδίκη είναι το ξεχασμένο αστέρι».

Zούμε σε μια κόλαση, μια εποχή φρικτών πολέμων, πολέμων που γίνονται με τρομερές μηχανές, όπου η κόλαση είναι κάτω στη γη αλλά και επάνω στον ουρανό. Η κόλαση είναι αναπόδραστη.

Εμπνεύστηκα τον «Αντεστραμμένο Ορφέα» μια μέρα που είχα πάει να ακούσω μουσική –ηλεκτρονική noise– σουρεαλιστών φίλων μου, που πειραματίζονται με αντικείμενα τα οποία όταν συνδυαστούν, παράγουν ήχο. Διάβαζα τη Νυχτερινή πτήση του Εξυπερύ και μιλούσα με έναν άνδρα που ήταν πιλότος και μου φάνηκε ότι αυτό που κάνουν οι πιλότοι, ιδίως της πολεμικής αεροπορίας, είναι πολύ τολμηρό και εξαιρετικά επικίνδυνο. Τότε πήγα και είδα εικόνες αερομαχιών από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Εκείνες οι εικόνες, σε συνδυασμό με τους ήχους από τη μουσική των φίλων μου, κάπως πυροδότησαν αυτή την ιδέα: ζούμε σε μια κόλαση, μια εποχή φρικτών πολέμων, πολέμων που γίνονται με τρομερές μηχανές, όπου η κόλαση είναι κάτω στη γη αλλά και επάνω στον ουρανό. Η κόλαση είναι αναπόδραστη. Έτσι, αποφάσισα ότι η Ευρυδίκη και ο Ορφέας του σήμερα μπορούσαν να παρουσιαστούν με μια αντιστροφή, σαν να είναι η κόλαση επάνω.

Πιστεύω ειλικρινά και νιώθω πως η ποίηση, η δημιουργία ποιητικών αντικειμένων, έχει να κάνει με τη μεταμόρφωση. Εάν, κατά τη διαδικασία, κάποιος εφεύρει νέους μύθους, αυτό είναι ένα δώρο που του δίνεται. Όμως, ποτέ δεν είχα την πρόθεση να εφεύρω τίποτα. Απλά ρισκάρω και προσπαθώ να είμαι ειλικρινής, ενώ εκφράζω αυτό που νιώθω, αυτό που βλέπω, αυτό που σκέφτομαι. Θέλω, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, να είμαι ελεύθερη. 

* Ο ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΑΛΟΥΣΗΣ είναι δημοσιογράφος.


1. Οι δύο πιο πρόσφατες ποιητικές της συλλογές, από τις οποίες προέκυψαν τα δύο μέρη της ελληνικής έκδοσης Η ράφτρα και η ζωντανή κούκλα (μτφρ. Χριστίνας Λιναρδάκη, εκδ. Βακχικόν).

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Κέβιν Άντερσον: «Η Ιρλανδία προσδιορίζεται μέσα από τη λογοτεχνία της»

Κέβιν Άντερσον: «Η Ιρλανδία προσδιορίζεται μέσα από τη λογοτεχνία της»

Συνέντευξη με τον συγγραφέα Κέβιν Άντερσον [Kevin Anderson] με αφορμή την «Ανθολογία σύγχρονης ιρλανδικής ποίησης» (ανθολ. – μτφρ. Καίτη Λογοθέτη-Άντερσον, Κέβιν Άντερσον, εκδ. Βακχικόν). 

Συνέντευξη στην Αγγελική Δημοπούλου

Πριν από λίγο και...

Άνα Βούτσκοβιτς: «Ο ''Γιουγκοσλάβος'' ήταν ένα δύσκολο, προσωπικό, θεραπευτικό βιβλίο για μένα»

Άνα Βούτσκοβιτς: «Ο ''Γιουγκοσλάβος'' ήταν ένα δύσκολο, προσωπικό, θεραπευτικό βιβλίο για μένα»

Συνέντευξη με τη συγγραφέα Άνα Βούτσκοβιτς [Ana Vuckovic] με αφορμή το νέο της μυθιστόρημα «Ο Γιουγκοσλάβος» (μτφρ. Απόστολος Θηβαίος, εκδ. Βακχικόν). Μια ελεγεία για τον θάνατο του πατέρα της αφηγήτριας, που συνοδεύεται από τον συμβολικό θάνατο της Γιουγκοσλαβίας. 

Συν...

Λιουντμίλα Ντιατσένκο: «Με τον πόλεμο γύρω μου, έχω εκτιμήσει περισσότερο την Ομορφιά σε όλες τις εκφάνσεις της»

Λιουντμίλα Ντιατσένκο: «Με τον πόλεμο γύρω μου, έχω εκτιμήσει περισσότερο την Ομορφιά σε όλες τις εκφάνσεις της»

Συνέντευξη με την Ουκρανή ποιήτρια Λιουντμίλα Ντιατσένκο [Lyundmyla Diadchenko] με αφορμή την ποιητική συλλογή της «Το χρώμα της γεωγραφίας» (μτφρ. Ελένη Κατσιώλη, εκδ. Βακχικόν).

Συνέντευξη στην Αγγελική Δημοπούλου

Το...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ