alt

Της Χριστίνας Λιναρδάκη

Με την ευκαιρία της παρουσίασης του τόμου «Ανθολογία νέων σουηδών ποιητών» (μτφρ. Αντώνης Μπογαδάκης, εκδ. Βακχικόν), στις 12 Σεπτεμβρίου στο 48ο Φεστιβάλ Βιβλίου στο Ζάππειο και στις 13 Σεπτεμβρίου στο Σουηδικό Ινστιτούτο Αθηνών, απευθύναμε κάποιες ερωτήσεις στους ποιητές της ανθολογίας που θα παραβρεθούν στην Αθήνα.

Στη σειρά των εκδόσεων Βακχικόν «Ανθολογίες νέων ποιητών» ο τόμος «Ανθολογία νέων Σουηδών ποιητών» (μτφρ. Αντώνης Μπογαδάκης) είναι ο ένατος από τους έντεκα που έχουν κυκλοφορήσει μέχρι σήμερα. Η έκδοση της κάθε ανθολογίας είναι δίγλωσση, παρουσιάζοντάς μας ποιητές, έως 40 ετών, από την κάθε χώρα. Τέτοιου είδους συντεταγμένες εκδοτικές προσπάθειες υλοποιούν ένα πολύτιμο όραμα: τη γεφύρωση των λαών μέσα από τη λογοτεχνία. 

Με ποιους τρόπους ορίζει η μνήμη τον άνθρωπο;

Έλιν Κλίβκλουντ/(Elin Kvicklund): Πολύ δύσκολη και σύνθετη ερώτηση. Φαντάζομαι ότι η μνήμη μπορεί να καταστρέψει τους ανθρώπους ή να τους κρατήσει ζωντανούς.

«Για την ποίηση, απ’ όλο αυτό το παράξενο πράγμα που είναι η ανθρώπινη εμπειρία, η ελευθερία και κυρίως η ελευθερία της κίνησης είναι ουσιώδη ζητήματα. Η κίνηση είναι δομικό στοιχείο της ποίησης, της λογοτεχνίας, ή της τέχνης και της γνώσης γενικότερα». 
Μερίμα Ντιζντάρεβιτς

Πώς μπορεί ο χώρος (π.χ. μια τοποθεσία) να επηρεάσει την ποίηση;

Μερίμα Ντιζντάρεβιτς/(Merima Dizdarević): Ο χώρος, όπως και ο χρόνος (ή η στιγμή), μοιάζουν να καθορίζουν επ’ αόριστον το πώς διαμορφώνονται ο άνθρωπος και η τέχνη. Στην περίπτωσή μου, το ζήτημα του τόπου ή του εκτοπισμού είναι πολύ σημαντικό. Είμαι πρόσφυγας και μετανάστρια. Έχω όμως σουηδικό διαβατήριο και πλήρη επίγνωση των προνομίων που αυτό συνεπάγεται, όσον αφορά την ελευθερία της κίνησης και της αλλαγής τόπου κατά βούληση. Για την ποίηση, απ’ όλο αυτό το παράξενο πράγμα που είναι η ανθρώπινη εμπειρία, η ελευθερία και κυρίως η ελευθερία της κίνησης είναι ουσιώδη ζητήματα. Η κίνηση είναι δομικό στοιχείο της ποίησης, της λογοτεχνίας, ή της τέχνης και της γνώσης γενικότερα. 

Είναι δυνατόν οι καθημερινές συνήθειες (π.χ. ο καφές ή το τσιγάρο) να γίνουν σταθερές που υπερβαίνουν ή υποβαθμίζουν τους περιορισμούς του χώρου;

Μερίμα Ντιζντάρεβιτς/(Merima Dizdarević): Οι ιεροτελεστίες ήταν ανέκαθεν σημαντικές για το ανθρώπινο είδος και ενέχουν κάποιο είδος κάθαρσης ή υπέρβασης. Στην τέχνη, όπως και στη ζωή, χρειάζεται κανείς να επαναλαμβάνει τις ίδιες δραστηριότητες. Τότε, κάποιες φορές, από αυτήν ακριβώς την επανάληψη είναι δυνατό να παραχθεί μια κατάσταση υπέρβασης και η δύναμη της δημιουργίας να κυριεύσει τον άνθρωπο. 

Στην ποίησή σας ο άνθρωπος ιδώνεται ως διακοσμητικό αντικείμενο βαλμένο σ' ένα πλαίσιο. Η ποίηση δεν υποτίθεται πως είναι ένας τρόπος να τον δει κανείς καλύτερα;

Μάι Ιβφγιάλλ/(Mai Ivfjall): Μα, αυτό δεν είμαστε σε αυτή τη στιγμή της ιστορίας; Διακοσμητικά αντικείμενα μέσα σε πλαίσια; Τα πρόσωπα στα ποιήματά μου αναζητούν κάτι πνευματικό, διαθέτουν όμως μονάχα το λεξιλόγιο του ύστερου καπιταλισμού για να εκφράσουν αυτόν τους τον πόθο. 

Είναι το σώμα απλώς ένα δοχείο που αδειάζει και γεμίζει διαρκώς; 

Σάρα Σέικι/(Sara Sheikhi): Στο πλαίσιο του δυτικού πολιτισμού, το γυναικείο σώμα ως δοχείο ή, μάλλον, η εικόνα του γυναικείου σώματος ως δοχείου, φαίνεται να είναι ολοένα επανερχόμενο στοιχείο στις αφηγήσεις μας. Εάν πάρετε αυτήν την ιδέα και την αναμείξετε διεξοδικά με την ιδέα της δυαδικότητας του νου και του σώματος και προσθέσετε λίγο καταναλωτισμό, συν μια ιδέα ραγδαίας κλιματικής αλλαγής, θα καταλήξετε με μία από τις σύγχρονες δίνες άγχους – ένα πικρό μείγμα που θα είναι δύσκολο να καταπιείτε. Σε ένα από τα ποιήματά μου στην ανθολογία, προσκαλώ τον αναγνώστη να πιει αυτό το μείγμα από το δοχείο που είναι το κείμενο. 

Τι σημαίνει το φύλο για το ποίημα; 
«Δεν σημαίνει τίποτα. Η φρίκη του να έχεις σώμα δεν έχει φύλο. Δεν είμαι κορίτσι. Είμαι αιθήρ».
Μάι Ιβφγιάλλ

Τι σημαίνει το φύλο για το ποίημα; Εξαρτάται ένα ποιητικό έργο από το φύλο του δημιουργού του; 

Μάι Ιβφγιάλλ/(Mai Ivfjall): Δεν σημαίνει τίποτα. Η φρίκη του να έχεις σώμα δεν έχει φύλο. Δεν είμαι κορίτσι. Είμαι αιθήρ.

Γιατί η σεξουαλικότητα παρουσιάζεται στην ποίησή σας σαν κάτι αφύσικο;

Ντάνιελ Μαρς/(Daniel Mårs): Θα αποκαλούσα τη σεξουαλικότητα των ποιημάτων μου στην ανθολογία «κατασκευασμένη». Για μένα, οι σεξουαλικές πράξεις θυμίζουν ταινία πορνό, καθώς μοιάζει να συμβαίνουν ξαφνικά και είναι σχεδόν σαν τα σώματα που τις εκτελούν να έχουν καταληφθεί από εξωτερικές δυνάμεις. Φαντάζουν άρα στημένες, υπερβολικές, επικεντρωμένες σε συγκεκριμένα μέρη του σώματος και σε κινήσεις ερωτικές και πιθανώς βίαιες. Φαντάζομαι αυτά τα ποιήματα να εκτυλίσσονται στο εσωτερικό κάποιου ατόμου που προσπαθεί να ανακτήσει τον έλεγχο του σώματος και του νου του. Οι σεξουαλικές δραστηριότητες κατ’ αυτόν τον τρόπο μετατρέπονται σε κατασκευές της επιθυμίας, και τα άτομα που κάνουν σεξ σε μαριονέτες φτιαγμένες με σκοπό να οπτικοποιήσουν τη φαντασίωση. 

Τα εσωτερικά τοπία είναι πιο δυνατά από τις εξωτερικές συνθήκες;

Ντάνιελ Μαρς/(Daniel Mårs): Όχι, πρέπει να συνυπάρχουν. Τα εσωτερικά τοπία μπορούν να δημιουργηθούν και να χρησιμοποιηθούν για να γιατρέψουν τις εξωτερικές συνθήκες. Μπορεί κάποιος να δημιουργήσει έναν κόσμο, όπου εκείνος αποφασίζει τι θα συμβεί και εάν θέλει να τον βρουν ή όχι. Πιστεύω βέβαια ότι είναι επικίνδυνο να ζει κανείς σε έναν τέτοιο κόσμο. Οι ιδέες που δημιουργούνται εσωτερικά μπορεί να αποβούν βλαπτικές για τις εξωτερικές συνθήκες. Το τροπικό δάσος στα ποιήματά μου δεν είναι επομένως κατ’ ανάγκη παράδεισος ή ουτοπία. Είναι ένα μέρος όπου η βία, το μίσος για το σώμα και η εποίκιση συνυπάρχουν με όμορφα κόκκινα λουλούδια και άγρια ζώα. 

Τι σημαίνει το σύμβολο «/» στην ποίησή σας;

«Η ανάμειξη σώματος, νου και φύσης στα ποιήματα μπορεί σίγουρα να θεωρηθεί υπερρεαλιστική. Προσωπικά, θέλησα να συνδυάσω τα τρία αυτά στοιχεία προκειμένου να μπορέσω να γράψω για την απώλεια, τη θλίψη, το τοπίο, το φως». 
Φελίσια Στένροθ

Φελίσια Στένροθ/(Felicia Stenroth): Για μένα το «/» μπορεί να λειτουργήσει με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Μπορεί να λειτουργήσει σαν ένα είδος διάζευξης, δημιουργώντας διχοτόμηση ανάμεσα στους δύο όρους που δημιουργούνται από το ίδιο το σύμβολο. Αλλά μπορεί και να διαβαστούν σαν κλάσμα, μία τομή στην πρόταση που δεν υπονοεί απαραιτήτως ένα «ή» ή κάποια σύνδεση ανάμεσα στους δύο όρους. Κατά έναν ακραίο τρόπο, μπορεί κανείς να διαβάσει το σύμβολο, να αποδεχθεί πλήρως την ύπαρξή του εκεί που το διαβάζει, κι έτσι δημιουργούνται δύο διακριτές, πλήρως αυτόνομες προτάσεις, που ξεχωρίζουν η μία από την άλλη με το «/». Ή, μπορεί να προσπαθήσει να διαβάσει παρά το «/», να το αγνοήσει, να το προσπεράσει – τότε εμφανίζεται μία «ολόκληρη» πρόταση, όπου το «/» παραβλέπεται. Μα, πρέπει κανείς να αναρωτηθεί, μπορεί να γίνει αυτό; Μπορεί κανείς να διαβάσει χωρίς την τομή, να διαβάσει πέρα από το κλάσμα; 

Ο υπερρεαλισμός εξακολουθεί να είναι κατάλληλο εργαλείο για την ποίηση, ακόμη και σήμερα;

Φελίσια Στένροθ/(Felicia Stenroth): Πιστεύω ότι η ποίηση είναι πάντα υπερρεαλιστική, πάντα α-ρεαλιστική, και ότι τα ποιήματα μπορούν να ανοιχτούν προς διαφορετικούς τρόπους σκέψης, εάν λειτουργούν με άλλους τρόπους και όχι απλώς «ρεαλιστικά». Τώρα που το σκέφτομαι, δεν είμαι καθόλου σίγουρη ότι υπάρχει κάποιο είδος ποίησης που να είναι αμιγώς «ρεαλιστικό». Η ανάμειξη σώματος, νου και φύσης στα ποιήματα μπορεί σίγουρα να θεωρηθεί υπερρεαλιστική. Προσωπικά, θέλησα να συνδυάσω τα τρία αυτά στοιχεία προκειμένου να μπορέσω να γράψω για την απώλεια, τη θλίψη, το τοπίο, το φως.

* Η ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΛΙΝΑΡΔΑΚΗ είναι μεταφράστρια.


Info/

Οι εκδόσεις Βακχικόν, το Swedish Arts Council, το Σουηδικό Ινστιτούτο Αθηνών και ο Σύνδεσμος Εκδοτών Βιβλίου, με αφορμή την έκδοση της Ανθολογίας νέων Σουηδών ποιητών, διοργανώνουν την εκδήλωση «7 Σουηδοί ποιητές διαβάζουν ποιήματά τους στην Αθήνα», την Πέμπτη 12 Σεπτεμβρίου 2019 στο αίθριο του 48ου Φεστιβάλ Βιβλίου στο Ζάππειο.
Για το βιβλίο θα μιλήσουν ο εκδότης Νέστορας Πουλάκος και ο μεταφραστής Αντώνης Μπογαδάκης.
Θα διαβάσουν ποιήματά τους οι: Arazo Arif, Merima Dizdarević, Mai Ivfjäll, Elin Kvicklund, Daniel Mårs, Sara Sheikhi, Felicia Stenroth. Θα ακολουθήσει ανάγνωσή τους και στα ελληνικά.

Την Παρασκευή 13 Σεπτεμβρίου, σε συνεργασία με το Σουηδικό Ινστιτούτο Αθηνών, θα πραγματοποιηθεί άλλη μια εκδήλωση.

Με την υποστήριξη του ΟΣΔΕΛ.


altΑνθολογία νέων Σουηδών ποιητών
Δίγλωσση έκδοση
Ανθολογία
Μτφρ. Αντώνης Μπογαδάκης
Βακχικόν 2019
Σελ. 212, τιμή εκδότη €10,60 

alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Κέβιν Άντερσον: «Η Ιρλανδία προσδιορίζεται μέσα από τη λογοτεχνία της»

Κέβιν Άντερσον: «Η Ιρλανδία προσδιορίζεται μέσα από τη λογοτεχνία της»

Συνέντευξη με τον συγγραφέα Κέβιν Άντερσον [Kevin Anderson] με αφορμή την «Ανθολογία σύγχρονης ιρλανδικής ποίησης» (ανθολ. – μτφρ. Καίτη Λογοθέτη-Άντερσον, Κέβιν Άντερσον, εκδ. Βακχικόν). 

Συνέντευξη στην Αγγελική Δημοπούλου

Πριν από λίγο και...

Άνα Βούτσκοβιτς: «Ο ''Γιουγκοσλάβος'' ήταν ένα δύσκολο, προσωπικό, θεραπευτικό βιβλίο για μένα»

Άνα Βούτσκοβιτς: «Ο ''Γιουγκοσλάβος'' ήταν ένα δύσκολο, προσωπικό, θεραπευτικό βιβλίο για μένα»

Συνέντευξη με τη συγγραφέα Άνα Βούτσκοβιτς [Ana Vuckovic] με αφορμή το νέο της μυθιστόρημα «Ο Γιουγκοσλάβος» (μτφρ. Απόστολος Θηβαίος, εκδ. Βακχικόν). Μια ελεγεία για τον θάνατο του πατέρα της αφηγήτριας, που συνοδεύεται από τον συμβολικό θάνατο της Γιουγκοσλαβίας. 

Συν...

Λιουντμίλα Ντιατσένκο: «Με τον πόλεμο γύρω μου, έχω εκτιμήσει περισσότερο την Ομορφιά σε όλες τις εκφάνσεις της»

Λιουντμίλα Ντιατσένκο: «Με τον πόλεμο γύρω μου, έχω εκτιμήσει περισσότερο την Ομορφιά σε όλες τις εκφάνσεις της»

Συνέντευξη με την Ουκρανή ποιήτρια Λιουντμίλα Ντιατσένκο [Lyundmyla Diadchenko] με αφορμή την ποιητική συλλογή της «Το χρώμα της γεωγραφίας» (μτφρ. Ελένη Κατσιώλη, εκδ. Βακχικόν).

Συνέντευξη στην Αγγελική Δημοπούλου

Το...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ