
Ο Παναγιώτης Κεχαγιάς μας συστήνεται με πέντε ενδιαφέροντα διηγήματα στο πρώτο του βιβλίο «Τελευταία προειδοποίηση» (εκδ. Αντίποδες). Θέματα που παίζουν με το παράδοξο, χαρακτήρες που βρίσκονται πέρα από τον χρόνο και σε έναν «ενδιάμεσο» τόπο και όλα αυτά με γραφή ιδιοσυγκρασιακή και ταυτόχρονα στέρεη. Γλώσσα δομημένη, η οποία οδηγεί τις ιστορίες σε ατραπούς αναπάντεχες. Με τα πέντε αυτα διηγήματα ο Παναγιώτης Κεχαγιάς μας εισάγει στο κατώφλι του συγγραφικού του κόσμου, αφήνοντάς μας με την αίσθηση ότι ο δρόμος του είναι μακρύς και γεμάτος ενδιαφέροντα ευρήματα.
Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός
Τι απαντάτε σε όσους θα πουν: ακόμη ένας συγγραφέας; Τι το καινούργιο φέρνει;
Όπως κάθε συγγραφέας πριν από μένα προσπάθησα να γράψω κάτι «καινούριο», δηλαδή κάτι που, αν δεν κατόρθωνε να είναι sui generis, τουλάχιστον θα περιείχε συνδυασμούς χαρακτήρων, ιδεών και σκηνών, που κανείς δεν είχε σκεφτεί ποτέ πριν, όχι βέβαια για να συγκινήσουν ή να εμπνεύσουν τον αναγνώστη, αλλά πάνω απ' όλα για να μπορώ να πιστέψω ότι ο χρόνος μου δεν σπαταλήθηκε σε κουταμάρες. Αλλά όπως κάθε συγγραφέας πριν από μένα, όταν πήρα το βιβλίο στα χέρια μου, συνειδητοποίησα με φρίκη ότι κάθε λέξη που χρησιμοποίησα είχε ήδη χρησιμοποιηθεί, κάθε πρόταση που έγραψα μπορεί κανείς να τη βρει σε προηγούμενα, μεγαλύτερα έργα, με πολύ καλύτερο τρόπο από αυτόν που σκέφτηκα εγώ. Κατάλαβα τότε ότι αυτά τα νέα προϊόντα -το μυθιστόρημα, το διήγημα κτλ.- στην πραγματικότητα δεν προσθέτουν τίποτε καινούριο πέρα από φύλλα τυπωμένου χαρτοπολτού κολλημένου σε μια λίγο ως πολύ ενδιαφέρουσα σειρά, και τυλιγμένα, μερικές φορές, αν ο συγγραφέας είναι τυχερός όπως εγώ, σε ένα όμορφο εξώφυλλο. Όπως και κάθε συγγραφέας πριν από μένα, πιστεύω ότι αργά ή γρήγορα ή θα αποδεχτώ τα παραπάνω ή θα αρχίσω να κοροϊδεύω τον εαυτό μου ότι όντως κάνω κάτι καινούριο.
Με ποια λόγια θα συστήνατε το βιβλίο σας σε κάποιον που δεν γνωρίζει τίποτε για σας;
Πρόκειται για μια έκδοση των Αντιπόδων, διαστάσεων 12 επί 20 εκ., που αποτελείται από 105 σελίδες απαλού χαρτιού Fabriano. Το εξώφυλλο στολίζει ένα αρχιτεκτονικό σχέδιο που απεικονίζει το Κτίριο Βιομηχανίας και Εμπορίου του Σβερντλόβσκ, αλλά κάτι που μόνο εγώ γνωρίζω είναι ότι στην πραγματικότητα το Κτίριο Βιομηχανίας και Εμπορίου του Σβερντλόβσκ δεν βρίσκεται στο Σβερντλόβσκ (εκεί υπάρχει μόνο ένα αντίγραφο), αλλά στα νότια της Ελλάδας, και στέκεται σ' ένα ύψωμα πάνω από μια κωμόπολη που μέχρι πριν είκοσι πέντε χρόνια ήταν ακόμη ψαροχώρι. Στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου τοποθετήθηκαν τα περιεχόμενα καθώς κι ένα σύντομο ευχαριστήριο σημείωμα, του οποίου το μέγεθος είναι αντιστρόφως ανάλογο του αριθμού των ανθρώπων που ευχαριστεί. Γυρνώντας στις πρώτες σελίδες του βιβλίου, ο ύπουλος αναγνώστης που γύρισε να διαβάσει την τελευταία σελίδα θα βρει τον συνηθισμένο αριθμό σελίδων που οι σελιδοποιητές νιώθουν ότι είναι υποχρεωμένοι να εισάγουν (γιατί πριν βουτήξεις πρέπει πάντα δοκιμάζεις το νερό). Ακολουθεί μια αφιέρωση της οποίας η έλλειψη πρωτοτυπίας είναι αντιστρόφως ανάλογη της αγάπης. Στην επόμενη σελίδα ξεκινούν οι ιστορίες.
Από τη στιγμή που συνειδητοποίησα ότι κανένα από τα βιβλία που διάβαζα δεν συνοδευόταν από οδηγίες συναρμολόγησης, ξεκίνησα να δοκιμάζω διάφορες ερασιτεχνικές μεθόδους. Προς το παρόν, έχω κατασταλάξει σε μια τυχαία σειρά πράξεων που μόνο κατά τύχη έχουν σαν αποτέλεσμα μερικά διηγήματα, και που δύσκολα θα έλεγε κανείς ότι συνιστούν «γράψιμο». Τα κύρια χαρακτηριστικά αυτής της μεθόδου είναι ίση ποσότητα αναμονής, αποφυγής, αναβλητικότητας και απόγνωσης.
Πείτε μας δυο λόγια για το νεότευκτο «συγγραφικό σας εργαστήρι».
Δύσκολα θα χαρακτήριζα «νεότευκτο» κάτι που φέτος κλείνει είκοσι αδιάλειπτα χρόνια λειτουργίας, αλλά χάριν συζητήσεως ας πούμε ότι έτσι είναι. Όταν ήμουν νεότερος πίστεψα ότι θα μάθαινα πώς να γράφω καλά διαβάζοντας καλά βιβλία. Έτσι, συμβουλεύτηκα πολλούς ανθρώπους, ευτυχώς χωρίς αυτοί να το καταλάβουν, πολλοί από αυτούς νεκροί ή προστατευμένοι από έναν ή δύο ωκεανούς, προχωρημένο γήρας, διασημότητα, ή μόνο τα αδιαπέραστα σύνορα της δικής μου διακριτικότητας. Το μόνο που κατάφερα να μάθω είναι το πόσο μεγάλο λάθος είναι να διαβάζει κανείς μεγάλους συγγραφείς (δεν δείχνουν κανένα έλεος για τον νέο ή τον όχι και τόσο νέο πια συγγραφέα). Από τη στιγμή που συνειδητοποίησα ότι κανένα από τα βιβλία που διάβαζα δεν συνοδευόταν από οδηγίες συναρμολόγησης, ξεκίνησα να δοκιμάζω διάφορες ερασιτεχνικές μεθόδους. Προς το παρόν, έχω κατασταλάξει σε μια τυχαία σειρά πράξεων που μόνο κατά τύχη έχουν σαν αποτέλεσμα μερικά διηγήματα, και που δύσκολα θα έλεγε κανείς ότι συνιστούν «γράψιμο». Τα κύρια χαρακτηριστικά αυτής της μεθόδου είναι ίση ποσότητα αναμονής, αποφυγής, αναβλητικότητας και απόγνωσης.
Ο δρόμος προς την έκδοση για τους νέους συγγραφείς συνήθως δεν είναι σπαρμένος με ροδοπέταλα. Ποια είναι η δική σας ιστορία;
Αν και πιστεύω ότι η ζωή τελειώνει λίγα δευτερόλεπτα ή έστω λεπτά μετά την τελευταία αναπνοή, προσπαθώ χωρίς μεγάλη επιτυχία να έχω πίστη σε μια μέλλουσα ζωή, στην οποία έχουν πρόσβαση μόνο συγγραφείς. Τα λυπημένα πρόσωπα των συγγενών θα γίνουν ένα τούνελ που στην άκρη του έχει ένα φως που θα αποδειχθεί με τη σειρά του μια λάμπα σ' ένα μπαρ. Στην μπάρα και τα τραπέζια του συχνάζουν όλοι οι συγγραφείς του κόσμου. Οι άντρες συγγραφείς συζητάνε για λογοτεχνία και γυναίκες, και πώς η πρώτη δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς τις δεύτερες. Οι γυναίκες συγγραφείς, από την άλλη, που δεν έχουν τέτοια μπλεξίματα, περνάνε το χρόνο τους συζητώντας για πράγματα που είναι αυθύπαρκτα. Οι πιο αναποφάσιστες από αυτές προβληματίζονται για το ποιο θα είναι το επόμενο κοκτέιλ τους. Στο πίσω μέρος της σάλας υπάρχει ένα πριβέ δωμάτιο όπου λένε ότι γίνονται τα καλύτερα πάρτυ. Πάω να μπω, αλλά με σταματούν οι δύο Γουίλιαμ, ο Φώκνερ και ο Γκόλντινγκ. Μικρέ, μου λένε, εδώ μπαίνουν μόνο οι αποτυχημένοι. Για να μπεις εδώ πρέπει να μας δείξεις τις επιστολές απόρριψης. Ψάχνω τις τσέπες μου, αλλά βρίσκω μόνο μία. Οι δύο Γουίλιαμ καγχάζουν και μου γυρίζουν την πλάτη, κάνοντάς μου νόημα να επιστρέψω στον κυρίως χώρο του μπαρ με τους υπόλοιπους επιτυχημένους.
* Φωτογραφία Chloe Kritharas Devienne.
* Ο ΚΩΣΤΑΣ ΑΓΟΡΑΣΤΟΣ είναι δημοσιογράφος.
Τελευταία προειδοποίηση
Παναγιώτης Κεχαγιάς
Αντίποδες 2016
Σελ. 112, τιμή εκδότη €8,70