alt

Συνέντευξη της Λένας Διβάνη με αφορμή το βιβλίο της «Τι έμαθα περπατώντας στον κόσμο» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Του Κώστα Αγοραστού

Ιστορικός και πεζογράφος: δύο από τις ιδιότητες που χαρακτηρίζουν τη Λένα Διβάνη. Και ανήσυχο πνεύμα. Και άνθρωπος που δεν φοβάται να πει τη γνώμη του, συχνά πληρώνοντας το τίμημα. Με αφορμή το νέο της βιβλίο «Τι έμαθα περπατώντας στον κόσμο» (εκδ. Καστανιώτη) κουβεντιάσαμε για ταξίδια, προσωπικές φιλοδοξίες και τις «φυλές» του βουνού!

Αναφέρετε στην εισαγωγή του βιβλίου σας: «Είχα καταλάβει μάλλον ενστικτωδώς πως το πιο επικίνδυνο μέρος στον κόσμο είναι το σπίτι μας – αφού τη βγάλαμε καθαρή εκεί, όλα τ' άλλα θα είναι παιχνιδάκι». Και μετά... πήρατε τα βουνά. Έπειτα από όλες σας τις ορειβατικές εξορμήσεις, πού πιστεύετε ότι βρίσκεται ο μεγαλύτερος κίνδυνος και η μεγαλύτερη πρόκληση, με την οποία έχει να αναμετρηθεί κανείς;

Ο εαυτός σου είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος. Ο εαυτός σου που είναι απογυμνωμένος από το όποιο βιογραφικό του και τους ανθρώπους που τον αγαπούν, γυμνός μέσα σε μια ομάδα λίγο-πολύ αγνώστων με τους οποίους πρέπει να ζήσει και να συνδεθεί σε συνθήκες ιδιαίτερες. Γιατί πρέπει να ζήσεις χωρίς τις ανέσεις σου, σε μια σκηνή που μπάζει με πέτρες από κάτω, άπλυτος για 11 μέρες, χωρίς κινητό τηλέφωνο που σε συνδέει με τους αγαπημένους, τρώγοντας ύποπτης καθαριότητας φαγητά. Να ζήσεις δηλαδή εσύ ο άνθρωπος των πόλεων που έχει πάνω στο γραφείο του μέχρι και ηλεκτρική ξύστρα μολυβιών όπως ζούσαν στα χωριά τα βουνίσια στις αρχές του 20ου αιώνα. Με τα ελάχιστα. Εξού και τιτλοφόρησα ένα κεφάλαιο της Ινδίας: «Ξεβρακώσου πριγκηπέσα».

Ταξιδεύω για τον ίδιο λόγο που γράφω: για να ζήσω περισσότερες και πιο πολύχρωμες ζωές στο χρόνο που μου έχει δοθεί.

Μένοντας λίγο στην ορειβασία: βρίσκετε ότι υπάρχει κάποια σχέση ανάμεσα στην επιθυμία να φτάσει κανείς στην κορυφή ενός βουνού και στην καλλιτεχνική φιλοδοξία, εν γένει;

Στα ταξίδια αυτά ζούμε σε μια μικρογραφία της κοινωνίας. Οι φιλόδοξοι θα «φιλοδοξήσουν». Τα γαϊδούρια θα κάνουν γαϊδουριές. Οι ικανοί άνθρωποι θα τα καταφέρουν. Οι καλοί άνθρωποι θα βοηθήσουν. Απλώς όλα είναι στο φως, δεν μπορούν να μεταμφιεστούν εύκολα. Έτσι, ναι, έχουμε τους λεγόμενους κορφάκιες που διακινδυνεύουν και τη ζωή τους για να φωτογραφηθούν στην κορφή από ματαιοδοξία. Άλλοι πάλι αγωνίζονται για την κορυφή γιατί θέλουν να αναμετρήσουν τον εαυτό τους με την εικόνα που έχουν γι' αυτόν. Εγώ προσωπικά στα παλιά μου τα παπούτσια την έχω την κορυφή και στην ορειβασία και στην κανονική ζωή. Δεν γράφω ούτε για να με βραβεύσουν ούτε για να με αγοράσουν – αν και είμαι ευγνώμων που το κάνουν οι αναγνώστες. Ταξιδεύω για τον ίδιο λόγο που γράφω: για να ζήσω περισσότερες και πιο πολύχρωμες ζωές στο χρόνο που μου έχει δοθεί.

Ελβετία, Νέα Ζηλανδία, Αιθιοπία, Κούβα, Βιετνάμ, Βενεζουέλα, Ινδία και Παταγονία είναι οι τόποι των ιστοριών σας. Φεύγοντας, τι έχετε πάρει και τι έχετε αφήσει από τον εαυτό σας εκεί;

Α, εδώ θα μου επιτρέψετε να κρατήσω το στόμα μου κλειστό. Αυτά τα γράφω στο βιβλίο μου και θέλω να το διαβάσετε.

Είμαι μια ταξιδιώτισσα που είναι λογοτέχνις και ιστορικός. Αυτές οι ταυτότητες χρωμάτισαν το βλέμμα μου.

Η «ταξιδιωτική λογοτεχνία» έχει δώσει στο παρελθόν λαμπρά δείγματα έργων, όπου οι πληροφορίες για τον προορισμό βρίσκονται σε θαυμαστή ισορροπία με τις προσωπικές ιστορίες του κάθε συγγραφέα. Σε ποια παράδοση θα εντάσσατε το δικό σας βιβλίο;

Δεν έχω ιδέα. Όταν αποφάσισα να το γράψω δεν είχα ένα σαφές στίγμα στο μυαλό μου. Άνοιξα το λάπτοπ και ξεκίνησα την πρώτη φράση ακριβώς όπως ξεκίνησα γι' αυτά τα ταξίδια. Ανοιχτή στις προκλήσεις και τις πιθανότητες. Τελικά πιστεύω ότι προέκυψε ένα υβριδικό είδος. Είμαι μια ταξιδιώτισσα που είναι λογοτέχνις και ιστορικός. Αυτές οι ταυτότητες χρωμάτισαν το βλέμμα μου. Θα βρείτε λοιπόν ιστορία (του τόπου) και ιστορίες (των ανθρώπων και δικές μου) χρωματισμένες από το πως ήμουν τότε. Γιατί πρέπει να σας πω κάτι εδώ: ξεκινώντας κάθε κεφάλαιο έμπαινα με έναν μυστήριο και αυτόματο τρόπο κατευθείαν στην ψυχική κατάσταση που είχα όταν βίωνα αυτό το ταξίδι. Ετσι θα διαβάσετε κεφάλαια απολύτου υπαρξιακής μαυρίλας, όπως η Αιθιοπία, κεφάλαια μιούζικαλ σχεδόν όπως η Κούβα κ.λπ. Εννοείται όλο το βιβλίο είναι σπαρμένο από σκηνές απίστευτου ταξιδιωτικού και ανθρωπολογικού σουρεαλισμού που ομολογώ ότι τις καταδιασκέδασα.

Επιστρέφοντας ύστερα από κάθε σας ταξίδι στην Αθήνα, την βλέπετε με διαφορετική ματιά; Είστε πιο ανεκτική ή πιο επικριτική;

Συνήθως ταξιδεύουμε σε χώρες του λεγόμενου τρίτου κόσμου που συχνά αποδεικνύεται τέταρτος. Έτσι επιστρέφοντας στο Ελευθέριος Βενιζέλος τις περισσότερες φορές φιλάμε το πάτωμα του αεροδρομίου – κυριολεκτικά! Συνειδητοποιείς δηλαδή πόσο εξοργιστικά προνομιούχοι είμαστε, πόσο άθλια εκμεταλλεύτηκαν οι λευκοί δυτικοί όλο τον υπόλοιπο κόσμο από τότε που υπάρχει ο κόσμος. Σε μια περίπτωση βέβαια ζήλεψα: Η Νέα Ζηλανδία απλώς δεν παίζεται!

Χωρίς κομματική προστασία από πουθενά, χωρίς ομάδα στήριξης, το να λες τη γνώμη σου δημόσια και ελεύθερα είναι πολύ πιο επικίνδυνο από τα βουνά... Πιστέψτε με!

Κατά καιρούς παρεμβαίνετε στα «κοινά», ενίοτε προκαλώντας έντονες αντιδράσεις. Έχετε μετανιώσει ποτέ για κάποια από τις παρεμβάσεις σας; Γενικότερα, πώς κρίνετε το ύφος και την ποιότητα του δημόσιου διαλόγου στη χώρα μας;

Σε μια εποχή μανιχαϊστική και φανατική όπως αυτή που ζούμε στην Ελλάδα της κρίσης είναι επικίνδυνο να λες τη γνώμη σου – ειδικά αν η δουλειά σου εξαρτάται από την κοινή γνώμη. Εξού και ποιούν την νήσσαν πολλοί ή κολακεύουν τους εκάστοτε κρατούντες περισσότεροι. Εγώ όμως –δυστυχώς ή ευτυχώς– γεννήθηκα ανάποδη. Τη γνώμη μου θα την πω. Πάντα την έλεγα και πάντα θα τη λέω. Δεν είναι άγνοια κινδύνου, είναι η αίσθηση του καθήκοντος. Νομίζω πως εμείς οι συγγραφείς επειδή πρέπει να μπαίνουμε στο πετσί των δεκάδων ηρώων μας εκπαιδευτήκαμε να βλέπουμε πολυδιάστατα. Τώρα λοιπόν, σ΄αυτή τη σκληρή και κρίσιμη εποχή η οπτική μας είναι απαραίτητη γιατί η ζωή δεν είναι άσπρη ή μαύρη όπως τα κόμματα προσπαθούν να μας πείσουν. Η ζωή κινείται στις αποχρώσεις και αυτές πρέπει να μάθουν τα μάτια των πολιτών να διακρίνουν. Γνωρίζω τη στρέβλωση που μπορεί να γίνει στα λεγόμενά μου, ξέρω τι δουλειά κάνουν οι στρατευμένες στρατιές των ανώνυμων του διαδικτύου που δολοφονούν χαρακτήρες, αλλά είναι μια ευθύνη που ο κάθε σκεπτόμενος άνθρωπος οφείλει να αναλάβει. Το συμπέρασμά μου πάντως είναι ένα: Χωρίς κομματική προστασία από πουθενά, χωρίς ομάδα στήριξης, το να λες τη γνώμη σου δημόσια και ελεύθερα είναι πολύ πιο επικίνδυνο από τα βουνά... Πιστέψτε με!

* Ο ΚΩΣΤΑΣ ΑΓΟΡΑΣΤΟΣ είναι δημοσιογράφος.

altΤι έμαθα περπατώντας στον κόσμο
Λένα Διβάνη
Καστανιώτης 2017
Σελ. 352, τιμή εκδότη €16,95

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΛΕΝΑΣ ΔΙΒΑΝΗ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Έλενα Χουζούρη: «Η πολιτική προσφυγιά, ο ξεριζωμός και η διαγραφή από την πατρίδα, παραμένουν ανεπούλωτο τραύμα»

Έλενα Χουζούρη: «Η πολιτική προσφυγιά, ο ξεριζωμός και η διαγραφή από την πατρίδα, παραμένουν ανεπούλωτο τραύμα»

Mε αφορμή την επανέκδοση του μυθιστορήματός της «Πατρίδα από βαμβάκι» (εκδ. Πατάκη), η συγγραφέας Έλενα Χουζούρη μάς μιλάει για τη λιγότερη γνωστή ιστορία των ανθρώπων που αναγκάστηκαν να φύγουν από την Ελλάδα μετά το τέλος του Εμφυλίου και τη σημερινή συγκυρία με το πρόβλημα της μετανάστευσης και της προσφυγιάς.&nb...

Αλέξης Πανσέληνος: «Τα διηγήματα αυτά απηχούν την τάση μου για πολυπρόσωπες και πολυεπίπεδες αφηγήσεις»

Αλέξης Πανσέληνος: «Τα διηγήματα αυτά απηχούν την τάση μου για πολυπρόσωπες και πολυεπίπεδες αφηγήσεις»

Συνέντευξη με τον συγγραφέα Αλέξη Πανσέληνο με αφορμή την επανέκδοση του πρώτου του βιβλίου «Ιστορίες με σκύλους» (εκδ. Μεταίχμιο), μια συλλογή με τέσσερα εκτενή διηγήματα. Μια επιστροφή έπειτα από 42 συναπτά χρόνια στις συγγραφικές απαρχές του. Φωτογραφία: © Νίκος Κοκκαλιάς.

Συνέντευξη στον ...

Φώτης Καγγελάρης: «Δεν υπάρχει ''ελεύθερη'' τέχνη – είναι πάντα ένας συμβιβασμός και μια μεταμφίεση»

Φώτης Καγγελάρης: «Δεν υπάρχει ''ελεύθερη'' τέχνη – είναι πάντα ένας συμβιβασμός και μια μεταμφίεση»

Συνέντευξη με τον Διδάκτορα Ψυχοπαθολογίας και συγγραφέα Φώτη Καγγελάρη με αφορμή το βιβλίο του «Μια ιστορία της τέχνης. Από την μεριά της επιθυμίας» (εκδ. Παπαζήση). Μια πρωτότυτη θέαση της τέχνης και της άμεσης σχέσης που έχει με την ουσία της ζωής μας. 

Συνέντευξη στ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ