alt

Το τρίτο βιβλίο του Ηλία Μαγκλίνη «Πρωινή γαλήνη» (εκδ. Μεταίχμιο) στάθηκε η αφορμή για μια συζήτηση μαζί του.

Του Κώστα Αγοραστού
Φωτογραφία Κώστας Ονισένκο

Η Πρωινή γαλήνη είναι η ιστορία ενός ανθρώπου που ονειρεύτηκε να ακολουθήσει καριέρα ιπτάμενου στην Πολεμική Αεροπορία, στο τέλος της δεκαετίας του ’40, αλλά τελικά βρέθηκε στο πεδίο της μάχης από ξηράς, στο σώμα του Πεζικού. Μιλήστε μας για τον ήρωά σας. Την καταγωγή του, τις ματαιώσεις που έζησε, τον έρωτα που μόλις γνώρισε και το όραμα που υπηρέτησε.

Η καταγωγή του ανθρώπου είναι το υλικό του. Κληρονομούμε αυτό το υλικό που πρέπει να διαμορφώσουμε στη ζωή μας και οι σταθμοί αυτής της βασανιστικά αργής διαμόρφωσης είναι οι ματαιώσεις της. Τελικός στόχος, η ολοκλήρωση του εαυτού, η οποία θα έλεγα πως ορίζεται ως εξής: αναλαμβάνω την ευθύνη του εαυτού μου, με άλλα λόγια, ζω υπεύθυνα έναντι των άλλων. Ο έρωτας, πάλι, θα έλεγα πως συνιστά μιαν υπέρβαση αυτού του εαυτού: διευρύνω τα όριά μου και δημιουργώ έναν κοινό τόπο με έναν άλλο άνθρωπο. Όσο για το όραμα, είναι αυτοσκοπός ανεξάρτητα από το αν ο ήρωας έχει συνείδηση, απόλυτη συναίσθηση αυτού του οράματος. Πέρα από τις πτήσεις, τους πολέμους, τα ταξίδια, κάτι τρώει τον κεντρικό ήρωα, κάτι τον σφίγγει και αγωνίζεται να απελευθερωθεί. Μάχεται με τον εαυτό του για να βρει τον εαυτό του.

Για την ολοκλήρωση του βιβλίου κάνατε σημαντική πραγματολογική/δημοσιογραφική έρευνα σε συνδυασμό και με αφηγήσεις του πατέρα σας. Πώς συνδυάσατε αυτά τα στοιχεία με τη μυθοπλασία χωρίς να προδώσετε κάποιο από τα δύο;

Τα πάντα (αρχεία, ντοκουμέντα, μαρτυρίες κ.ο.κ.) βρίσκονται στην υπηρεσία της πλοκής. Εφόσον δεν την υπηρετούν, πετάγονται απ' το παράθυρο. Ακόμα κι αν πρόκειται για τις αφηγήσεις του πατέρα σου. Μάλλον, κυρίως τότε.

Είναι λίγο απλό: τα πάντα (αρχεία, ντοκουμέντα, μαρτυρίες κ.ο.κ.) βρίσκονται στην υπηρεσία της πλοκής. Εφόσον δεν την υπηρετούν, πετάγονται απ' το παράθυρο. Με πόνο ψυχής αλλά πετάγονται, διότι τότε γίνονται περιττό λίπος. Ακόμα κι αν πρόκειται για τις αφηγήσεις του πατέρα σου. Μάλλον, κυρίως τότε.

Στο βιβλίο συναντάμε αρκετές λυρικές περιγραφές του ουρανού, των συμπλεγμάτων που σχηματίζουν τα σύννεφα ανάλογα με το ύψος στο οποίο βρίσκονται και ταυτόχρονα αρκετές ιδιαιτέρως σκληρές και αιματηρές περιγραφές των μαχών. Από πού αντλήσατε στοιχεία για να αναπαραστήσετε, με πειστικότητα και ασθματικό ρυθμό, την ασφυκτική αίσθηση του κινδύνου σε μια μάχη;

Θα έλεγα πως δεν είναι λυρικές αυτές οι περιγραφές αλλά καθαρά εμπειρικές. Είναι όλα μεταγραφές εμπειριών. Επηρεάζομαι πολύ από τον εμπειροκρατικό κόσμο των Αγγλοσαξόνων. Οι οποίοι είναι οι δάσκαλοι σε ό,τι αφορά την αξία της εμπειρίας – όπως επίσης της επιστημονικής παρατήρησης των νεφών. Το ίδιο ισχύει και για τις περιγραφές των μαχών. Φυσικά, δεν έχω βρεθεί ποτέ σε πεδίο μάχης. Κι ωστόσο, και εκεί, άντλησα από τον εαυτό μου: από τις μάχες που έχω δώσει, που δίνω σχεδόν κάθε μέρα για κάθε τι – όπως ο καθένας μας δηλαδή. Θέλω να πω, ξεζούμισα και φιλτράρισα στις σκηνές της μάχης το πώς και το πόσο πολύ ζορίζομαι προσωπικά κάποιες στιγμές της καθημερινότητάς μου.

alt
Ελληνες δόκιμοι Ίκαροι στο Τέξας το 1949, στη φάση της εκπαίδευσης με αναγνωριστικά αεροσκάφη Χάρβαρντ Τ-6. Μία από τις φωτογραφίες
που ενέπνευσαν τον Ηλία Μαγκλίνη στην Πρωινή Γαλήνη. Από το προσωπικό αρχείο του συγγραφέα.

Ο ήρωάς σας, ο Δημήτρης, ζώντας σε δύσκολα χρόνια (πολιτικά και κοινωνικά) προσπαθεί σκληρά αλλά τελικά δεν καταφέρνει να κάνει το όνειρό του πραγματικότητα. Οι συνθήκες και η εποχή τελικά κερδίζουν την επιθυμία του να πιλοτάρει αεροπλάνο. Πιστεύετε, γενικότερα, ότι οι επιθυμίες μας προσκρούουν σε όρια που επιβάλλει η εποχή ή το άτομο έχει σήμερα μεγαλύτερη ευθύνη για τη μοίρα του;

Σκέφτομαι πως υποχώρησα σε μια ευκολία βγάζοντας στο φινάλε τον ήρωα από τις δυσκολίες αυτού του κόσμου, τοποθετώντας τον στη σφαίρα του ιδεατού όπου δεν υφίστανται πίεση και ευθύνη. Στο επόμενο βιβλίο μου ελπίζω να καταφέρω να δώσω ένα τέλος που αρμόζει σε έναν ώριμο άνθρωπο.

Πολύ ωραία ερώτηση, απλώς θα το έθετα κάπως διαφορετικά: οι συνθήκες δεν παίζουν ρόλο και ειδικά σήμερα ο άνθρωπος έχει περισσότερο από ποτέ την ευθύνη της μοίρας του. Σε ό,τι αφορά δε τον ήρωα του βιβλίου, απλώς δεν αντέχει ο εαυτός του το αεροπλάνο – όσο κι αν το ονειρεύεται. Είναι ένας φοβικός άνθρωπος και χωρίς να το συνειδητοποιεί απόλυτα σε όλο το βιβλίο παλεύει με αυτό το δαίμονα. Να ξεπεράσει τις αδυναμίες του. Οι πτήσεις και οι μάχες είναι το πρόσχημα. Τι σημαίνει φοβικός άνθρωπος; Aυτός που δεν έχει την ωριμότητα να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις που θέτει στον εαυτό του. Πάντως, τώρα που τελείωσα με το βιβλίο, σκέφτομαι πως υποχώρησα σε μια ευκολία βγάζοντας στο φινάλε τον ήρωα από τις δυσκολίες αυτού του κόσμου, τοποθετώντας τον στη σφαίρα του ιδεατού όπου δεν υφίστανται πίεση και ευθύνη. Στο επόμενο βιβλίο μου ελπίζω να καταφέρω να δώσω ένα τέλος που αρμόζει σε έναν ώριμο άνθρωπο.

altΑν υποθέσουμε ότι ισχύει αυτό που λέμε γυναικεία γραφή (όχι ως μομφή αλλά ως χαρακτηρισμός), εσείς, θεματολογικά και υφολογικά, βρίσκεστε στο άλλο άκρο, κρίνοντας από τα τρία σας βιβλία. Υπάρχει ένα βαθύτερο θέμα που σας απασχολεί και συνδέει τα πεζογραφικά σας κείμενα;

Με τη μυθοπλασία προσπαθώ αποκλειστικά και μόνον να αποδώσω την προσπάθεια ενός ανθρώπου να ολοκληρωθεί. Το ίδιο προσπάθησα και με τη Μαρίνα στην Ανάκριση. Μου είναι αδιάφορο αν είναι άντρας ή γυναίκα λοιπόν. Και δεν νομίζω ότι είναι λιγότερο επώδυνες οι μάχες που δίνει μια γυναίκα από εκείνες των ανδρών.

Τι έχει για σας, ως συγγραφέα, μεγαλύτερη αξία: η αναγνώριση των συναδέλφων σας, η αναγνώριση από την κριτική ή η αναγνώριση από το κοινό;

Με ωμή ειλικρίνεια: επιθυμώ την 100% αναγνώριση των συναδέλφων μου· την 100% αναγνώριση από την κριτική· την 100% αναγνώριση από το κοινό.

* Ο ΚΩΣΤΑΣ ΑΓΟΡΑΣΤΟΣ είναι δημοσιογράφος.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

5 λεπτά με την Κλεονίκη Δρούγκα

5 λεπτά με την Κλεονίκη Δρούγκα

Πέντε λεπτά με μια συγγραφέα. Σήμερα, η Κλεονίκη Δρούγκα, για τη συλλογή διηγημάτων της «Η αλήθεια είναι πολλές» (εκδ. Νίκας).

Επιμέλεια: Book Press

Εντός της συλλογής διηγημάτων σας εμφανίζονται διάφορα π...

Φώτης Τερζάκης: «Ως συμπεριληπτικό όνομα, η

Φώτης Τερζάκης: «Ως συμπεριληπτικό όνομα, η "Ανατολή" είναι ήδη μια ρατσιστική και αποικιοκρατική κατηγορία, ένας τόπος της φαντασίας μας»

Μιλήσαμε με τον Φώτη Τερζάκη με αφορμή την πρόσφατη επανακυκλοφορία της μετάφρασής του της περίφημης μελέτης του Έντουαρντ Σαΐντ (Edward Said) «Οριενταλισμός», στη σειρά «Κάλλιστος» των εκδόσεων Σάλτο.

Στον Κ.Β. Κατσουλάρη 

...
5 λεπτά με τη Μαρία Λουκά

5 λεπτά με τη Μαρία Λουκά

Πέντε λεπτά με μία συγγραφέα. Σήμερα, η Μαρία Λουκά, για το μυθιστόρημά της «Δεκαέξι πρόσωπα ζητούν συγγραφέα» (εκδ. Βακχικόν).

Επιμέλεια: Book Press

Πώς ξεκινήσατε να γράφετε το βιβλίο σας; Θυμάστε το αρχικό ερέθισμα; ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Στην Αθηνά Ψυλλιά το 5ο Βραβείο Μετάφρασης ΛΕΑ – Για το μυθιστόρημα «Αρχαία καλλιέργεια» του Ραντουάν Νασσάρ

Στην Αθηνά Ψυλλιά το 5ο Βραβείο Μετάφρασης ΛΕΑ – Για το μυθιστόρημα «Αρχαία καλλιέργεια» του Ραντουάν Νασσάρ

Η Αθηνά Ψυλλιά τιμήθηκε με το 5ο Βραβείο Μετάφρασης ΛΕΑ (Λογοτεχνία Εν Αθήναις) για το μυθιστόρημα «Αρχαία καλλιέργεια» του Ραντουάν Νασσάρ (Raduan Nassar), που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη. © για τις εικόνες: Sissy Morfi 

Επιμέλεια: Book Press

...
«Τι δημοκρατίες θα υπάρχουν το 2050; Μεταδημοκρατία, μεταπολιτική, μετακόμματα» του Γιώργου Σιακαντάρη (κριτική) – Αναγνωρίζοντας τις μεταλλάξεις κόντρα στον κυνισμό

«Τι δημοκρατίες θα υπάρχουν το 2050; Μεταδημοκρατία, μεταπολιτική, μετακόμματα» του Γιώργου Σιακαντάρη (κριτική) – Αναγνωρίζοντας τις μεταλλάξεις κόντρα στον κυνισμό

Για το δοκίμιο του Γιώργου Σιακαντάρη «Τι δημοκρατίες θα υπάρχουν το 2050; – Μεταδημοκρατία, μεταπολιτική, μετακόμματα» (εκδ. Αλεξάνδρεια). 

Γράφει ο Λάμπρος Α. Φλιτούρης

Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης μάς βομβαρδίζου...

«Τρεις ιστορίες» του Γκυστάβ Φλωμπέρ – Στην καρδιά της μυθοπλασίας

«Τρεις ιστορίες» του Γκυστάβ Φλωμπέρ – Στην καρδιά της μυθοπλασίας

Για το τελευταίο βιβλίο του Γκυστάβ Φλωμπέρ [Gustave Flaubert] «Τρεις ιστορίες» (μτφρ. Τιτίκα Δημητρούλια, επίμετρο Σωτήρης Παρασχάς, εκδ. Αντίποδες).

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

«Συγκρίνοντας την εικόνα με το κείμενο, ο αναγνώστης θα σκεφτόταν: “Δεν καταλαβαίνω τίποτα, πώς έ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Γιάννη Ζευγώλη «Η απόδραση της τελείας», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες ημέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Σας μάζεψα, αγαπημένα μου σημεία, όλα εδώ για να σας ανακοινώσω την ...

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αφήγημα του Πορτογάλου συγγραφέα Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο [José Luís Peixoto], «Μου πέθανες» (μτφρ. Ζωή Καραμπέκιου), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Μπήκα σ...

«Ένα δικό του δωμάτιο» του Παναγιώτη Γούτα (προδημοσίευση)

«Ένα δικό του δωμάτιο» του Παναγιώτη Γούτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Παναγιώτη Γούτα «Ένα δικό του δωμάτιο», η οποία θα κυκλοφορήσει στις 30 Μαΐου από τις εκδόσεις Ρώμη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΔΑΚΡΥΑ

Γέρασε πια, θα πλησιάζει τα ενε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Ιούνιος, μήνας υπερηφάνειας και διεκδικήσεων για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Επιλέξαμε 10 βιβλία του 2025 με κουίρ χαρακτήρες που απομακρύνονται από τη στερεοτυπική αναπαράσταση και αποκτούν ρεαλιστικές διαστάσεις. Στην κεντρική εικόνα, έργο της κουίρ καλλιτέχνιδας των αρχών του 20ου αιώνα Gluck. 

Γράφει η ...

Τραύμα σε ψυχή και σώμα: Πέντε πρόσφατα δοκίμια ψυχανάλυσης που ξεχωρίζουν

Τραύμα σε ψυχή και σώμα: Πέντε πρόσφατα δοκίμια ψυχανάλυσης που ξεχωρίζουν

Πέντε μελέτες που κυκλοφόρησαν προσφάτα πραγματεύονται τη σχέση του νου με το σώμα, την έννοια του «τραύματος», αλλά και τη θέση της ψυχανάλυσης στον σύγχρονο κόσμο. Κεντρική εικόνα: Ο Σίγκμουντ Φρόιντ.

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

...
Καρδιά, εγκέφαλος, τραύμα, αυτισμός: Τέσσερα βιβλία για την κατανόηση του ανθρώπινου οργανισμού από τις εκδόσεις Gutenberg

Καρδιά, εγκέφαλος, τραύμα, αυτισμός: Τέσσερα βιβλία για την κατανόηση του ανθρώπινου οργανισμού από τις εκδόσεις Gutenberg

Ποιος είναι ο ακριβής ρόλος της καρδιάς και ποιος του εγκεφάλου; Ποιοι μύθοι σχετικά με αυτά τα δύο όργανα καλλιεργούνται από τη σύγχρονη κουλτούρα; Τι αποτελεί «τραυματική εμπειρία» και πώς μπορούμε να αλληλεπιδράσουμε αποτελεσματικά με τα νεαρά αυτιστικά άτομα; Τέσσερα νέα βιβλία από τις εκδόσεις Gutenberg καταπιά...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ