Διονυσία Δασκάλου: «Οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης ήταν μια ιδέα εντελώς… δονκιχωτική»

Το 1984 οι εθελοντικές εισφορές των μελών της Παγκρητικής Ένωσης Αμερικής σχημάτισαν ένα αρχικό κεφάλαιο, τους ετήσιους τόκους του οποίου, η Παγκρητική Ένωση διέθεσε για την αρχική χρηματοδότηση της λειτουργίας ενός Πανεπιστημιακού Εκδοτικού Οίκου, κατά τα πρότυπα των αντίστοιχων οίκων του αγγλοσαξονικού κόσμου˙ κι έτσι ιδρύθηκαν οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. Όλη η συνθήκη ακούγεται τεχνοκρατική και μαζί αθώα, χωρίς επιχειρηματικά πλάνα και σχέδια ανάπτυξης. Ποια είναι η δική σας αίσθηση από εκείνη την εποχή;

Η συνθήκη δεν ήταν καθόλου τεχνοκρατική, δεν είχε «μελέτη βιωσιμότητας» και δεν είχε «επιχειρηματικά πλάνα»! Και είναι αυτονόητο αν πω ότι, σε αντίθεση με τα university presses του αγγλοσαξονικού κόσμου, το εγχείρημα ενός πανεπιστημιακού εκδοτικού οίκου στην Κρήτη δεν είχε πίσω του ούτε τα τεράστια κληροδοτήματα των Πανεπιστημίων που τα τροφοδοτούν, ούτε την παράδοση αιώνων, και ασφαλώς ούτε μια γλωσσική επικράτεια σαν εκείνη της αγγλικής από την οποία αντλούν συγγραφείς και στην οποία απευθύνονται τα βιβλία τους. Είχε όμως κάτι πολύ σπουδαιότερο τούτο το κρητικό εγχείρημα: η κίνηση των αποδήμων πρόσφερε μια ευκαιρία να δοκιμαστεί μια ιδέα εντελώς… δονκιχωτική. Ιδέες «γεννάμε» πολλοί από εμάς κάθε μέρα. Πόσο συχνά όμως αφοσιωνόμαστε σε αυτές και εργαζόμαστε να τις πραγματοποιήσουμε, πόσο αυτοπειθαρχούμε να μην χάσουμε τον στόχο μας; Και επίσης, πόσο συχνά συμβαίνει να δίνονται ευκαιρίες σε μια ιδέα; Πολύ σπανίως! Έτσι, συνηθίζουμε να αποδίδουμε τις αποτυχίες των εγχειρημάτων μας, είτε στον ιδιωτικό είτε στον δημόσιο τομέα, στην έλλειψη χρηματοδοτήσεων, στους κακούς καιρούς, ή και στο ότι ήταν πολύ υψηλοί και άπιαστοι οι στόχοι μας, οπότε αναπόφευκτα αποτύχαμε...

Για τις ΠΕΚ, ακόμα και σήμερα πλανάται στον αέρα ο μύθος ότι αναπτύχθηκαν χάρις στον πακτωλό χρημάτων της Παγκρητικής, τα περίπου 25.000 ευρώ ετησίως, που μόλις επαρκούσαν για το κόστος μετάφρασης, στοιχειοθεσίας και χαρτιού τριών ή τεσσάρων βιβλίων. Κι όμως, η αξία αυτής της χορηγίας ήταν ανεκτίμητη, ήταν η σπορά που έδωσε την ευκαιρία στο δέντρο να καρπίσει. Αλλά χωρίς τους ανθρώπους που εργάστηκαν σκληρά για να δημιουργηθεί και να μετρήσει τις δυνάμεις του αυτός ο εκδοτικός οίκος δεν θα γινόταν τίποτε, η ιδέα θα είχε ξεθωριάσει σαν τόσες άλλες. Τα πρώτα 6 χρόνια, οι ΠΕΚ δεν είχαν καν «υπαλλήλους», δεν είχαν γραφεία, φιλοξενούσαν τα αποθέματά τους σε όποια αποθήκη περίσσευε, και αγωνίζονταν να διακινήσουν τα πρώτα 20 βιβλία τους μέσω τριών μόνο συνεργαζόμενων βιβλιοπωλείων, ένα στο Ηράκλειο και δύο στην Αθήνα, ένα για τις θετικές και άλλο για τις ανθρωπιστικές επιστήμες.

Μετά από 6 μόλις χρόνια, το 1990, τα έσοδα από τις πωλήσεις των βιβλίων ήταν 4πλάσια από τη χρηματοδότηση! Η ιδέα λοιπόν άρχιζε να καρπίζει με ελάχιστη οικονομική υποστήριξη, διότι αφενός οι άνθρωποι που προανέφερα υιοθέτησαν το εγχείρημα ως καθαρά προσωπικό τους στοίχημα, και αφετέρου διότι έθεσαν ως προϋπόθεση να είναι ο εκδοτικός αυτός οίκος ποιοτικός και αποτελεσματικός.

Είχαν όμως τα ιδρυτικά τους μέλη, τον Λευτέρη Οικονόμου, τον Γρηγόρη Σηφάκη, τον Στέφανο Τραχανά, τον Χρήστο Χατζηιωσήφ, τον Πέτρο Δήτσα, οι οποίοι πρόσφεραν το πλεόνασμα ή, το πιθανότερον, το υστέρημα του χρόνου τους για να γράψουν, να επιλέξουν, να μεταφράσουν και να επιμεληθούν οι ίδιοι τα πρώτα βιβλία. Και είχαν επίσης τους συγγραφείς τους, μόνη ανταμοιβή των οποίων θα ήταν τα ποσοστά από τις μελλοντικές πωλήσεις των βιβλίων τους. Με αυτές τις συνθήκες, μετά από 6 μόλις χρόνια, το 1990, τα έσοδα από τις πωλήσεις των βιβλίων ήταν 4πλάσια από τη χρηματοδότηση! Η ιδέα λοιπόν άρχιζε να καρπίζει με ελάχιστη οικονομική υποστήριξη, διότι αφενός οι άνθρωποι που προανέφερα υιοθέτησαν το εγχείρημα ως καθαρά προσωπικό τους στοίχημα, και αφετέρου διότι έθεσαν ως προϋπόθεση να είναι ο εκδοτικός αυτός οίκος ποιοτικός και αποτελεσματικός. Πίστευαν επίσης ότι υπάρχουν αναγνώστες με απαιτήσεις και ότι το ακαδημαϊκό περιβάλλον είχε ανάγκη μια δημόσια παρέμβαση στο επιστημονικό βιβλίο. Έτσι, η φυσιογνωμία του εκδοτικού οίκου έγινε σαφέστατη από την αρχή: να εκδίδει υψηλού επιπέδου μονογραφίες και βιβλία αναφοράς στις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες, πανεπιστημιακά συγγράμματα θετικών επιστημών εφάμιλλης ποιότητας με εκείνα που είχαν στη διάθεσή τους οι καθηγητές και οι φοιτητές στα καλύτερα πανεπιστήμια του εξωτερικού, καθώς και έγκυρα βιβλία εκλαΐκευσης της επιστήμης για το ευρύτερο κοινό. Όταν με προσέλαβαν το 1990 ως την πρώτη τους υπάλληλο, είχαν εκδοθεί ήδη 20 βιβλία και με τα έσοδά τους ετοιμάζονταν αρκετά ακόμη: όταν γνώρισα τους ανθρώπους που ξεκίνησαν το εγχείρημα, μου απαντήθηκε το ερώτημα πώς τα κατάφεραν μόνοι τους...

Δεν ξέρω αν ένας σύγχρονος manager θα αποκαλούσε όλα τα παραπάνω «επιχειρηματικό πλάνο», ή προσωπικό στοίχημα μερικών ανθρώπων που όχι μόνο πίστεψαν σε μια ιδέα ενός πανεπιστημιακού εκδοτικού οίκου στην Ελλάδα αλλά δούλεψαν για να αποδώσει καρπούς αυτή η ιδέα.

Μπορείτε να θυμηθείτε, ποιο ή ποια ήταν τα πρώτα βιβλία που εξέδωσαν οι ΠΕΚ και ποιος ήταν ο πρώτος τίτλος που «διαπέρασε» το πανεπιστημιακό αναγνωστικό κοινό, και ανοίχτηκε σε ένα ευρύτερο κοινό, κάνοντας έτσι πιο γνωστές και τις ΠΕΚ;

Τα πρώτα βιβλία ήταν το Για μια ποιητική του ελληνικού δημοτικού τραγουδιού του Γ.Μ. Σηφάκη και το Πυρηνικά όπλα και ανθρώπινος πολιτισμός του Λευτέρη Οικονόμου και η Κβαντομηχανική του Στέφανου Τραχανά το 1985, ο Γλωσσικός άτλας της Κρήτης του Ν. Γ. Κοντοσόπουλου και το Περί αστέρων και συμπάντων του Βασίλη Ξανθόπουλου το 1986, οι Διονυσιακοί τεχνίτες του Ι. Στεφανή το 1988.

Και μόνο από τους τίτλους καταλαβαίνετε ότι η φυσιογνωμία του νέου εκδοτικού οίκου είχε προσδιοριστεί από τους ιδρυτές του, και δεν ήταν άλλη παρά η ισόρροπη συνύπαρξη των θετικών και των ανθρωπιστικών επιστημών, με βιβλία τόσο για το ακαδημαϊκό όσο και για το ευρύτερο κοινό.

Αριστερά: Η πρώτη έκδοση της Κόμης της Βερενίκης. Δεξιά: Η τρέχουσα έκδοση, η οποία συνοδεύεται από cd με μουσική και αφήγηση.

Ο πρώτος τίτλος που, αμέσως μετά την κυκλοφορία του το 1990, έκανε γνωστές τις ΠΕΚ σε πολύ ευρύτερο κοινό ήταν Η Κόμη της Βερενίκης του Γιώργου Γραμματικάκη, μια έκδοση που έχει ξεπεράσει τα 120.000 αντίτυπα! Πέρα από τους αριθμούς όμως, με συγκινεί ιδιαίτερα που όποτε βρεθούμε σε έκθεση βιβλίου, στο Πεδίο του Άρεως, στο Ζάππειο, στον Λευκό Πύργο ή όπου αλλού, πλησιάζουν το περίπτερό μας άνθρωποι και μας μιλούν για την πρώτη φορά που το διάβασαν και τους προκάλεσε το ενδιαφέρον να κατανοήσουν το Σύμπαν και τη θέση τού ανθρώπου σε αυτό, χωρίς τις… τρομακτικές για τους περισσότερους από εμάς εξισώσεις και τα διαγράμματα! Η επιτυχία του βιβλίου αυτού μας έδειξε ότι, ναι, τα βιβλία που εξηγούν δύσκολα επιστημονικά θέματα έχουν ένα απαιτητικό αναγνωστικό κοινό. Είναι μάλιστα ένα κοινό που αυξάνεται διαρκώς, και υπάρχουν στη χώρα μας εξαιρετικές εκδόσεις επιστημονικής εκλαΐκευσης από αρκετούς εκδοτικούς οίκους.

Οι ΠΕΚ αποτελούν case study, για την ανάπτυξή τους, τις επιλογές των τίτλων, τα εξώφυλλα, την τυποτεχνική τους αρτιότητα. Θα ήθελα όμως να ξεκινήσω από κάτι πιο τεχνοκρατικό: μέχρι το 2011 η χρηματοδότηση της εκδοτικής σας δραστηριότητας βασιζόταν κατά 90% στα έσοδα από τις πωλήσεις των βιβλίων σας και, από το 2011 μέχρι και σήμερα, οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης είναι κατά 100% αυτοχρηματοδοτούμενες. Θέλετε να μας πείτε λίγα λόγια για το πώς καταφέρατε κάτι τέτοιο και μάλιστα σε πολύ δύσκολη περίοδο;

Την αυτοχρηματοδότηση οι ΠΕΚ την κατόρθωσαν διότι την έθεσαν ως στόχο και την επιδίωξαν από την αρχή. Και μάλιστα την είχαν επιτύχει αρκετά χρόνια πριν από το 2011 – απλώς το 2011 ζητήσαμε να διακοπεί τόσο η επιχορήγηση της Παγκρητικής όσο και εκείνη του ΙΤΕ, καθώς δεν ήταν πια απαραίτητες. Να πω εδώ ότι η χρηματοδότηση του ΙΤΕ ήταν το πιο έξυπνο σχήμα ενίσχυσης: θα μας ενίσχυε το πολύ μέχρι το 20% των εσόδων μας, οπότε αυτό ήταν ένα επιπλέον κίνητρο να αποδείξουμε ότι τα έσοδα από τα βιβλία μπορούσαν να εξασφαλίσουν την ανεμπόδιστη συνέχιση του εκδοτικού μας προγράμματος.

Το γιατί επιδίωξαν οι ΠΕΚ να καταστούν το συντομότερο αυτοχρηματοδοτούμενες ήταν και είναι πρώτα απ’ όλα θέμα νοοτροπίας: αν επιχειρείς οτιδήποτε ελπίζοντας ότι θα στηρίζεσαι διαρκώς σε εξωτερικές οικονομικές πηγές είναι σαν να παραδέχεσαι ότι αυτό που επιχειρείς είναι ανίκανο από μόνο του να γίνει βιώσιμο και να αναπτυχθεί, άρα το απαξιώνεις εν τη γενέσει του. Αν έχει κάτι να πει η δική μας ιστορία ως προς το οικονομικό σκέλος, είναι ότι οι επιστημονικές εκδόσεις, είτε για το ακαδημαϊκό είτε για ευρύτερο κοινό, είναι ικανότατες να αποδείξουν την αξία τους όχι μόνο ως πολιτισμικό και εκπαιδευτικό αγαθό αλλά και με τους τεχνοκρατικούς όρους της βιωσιμότητας και της οικονομικής αυτοδυναμίας: τα έσοδα από τα βιβλία μας καλύπτουν όχι μόνο το σύνολο της λειτουργίας του εκδοτικού οίκου (τα κτίρια και τη μισθοδοσία 26 ατόμων σε δύο πόλεις, τον εξοπλισμό, το κόστος αποθήκευσης των βιβλίων και της διακίνησής τους σε όλη τη χώρα κ.λπ.), αλλά τροφοδοτούν όλα τα βιβλία που ετοιμάζονται να εκδοθούν. Όλα τα έσοδα λοιπόν έχουν έναν και μόνο σκοπό και προορισμό: να ξαναγίνονται βιβλία.

Το γιατί επιδίωξαν οι ΠΕΚ να καταστούν το συντομότερο αυτοχρηματοδοτούμενες ήταν και είναι πρώτα απ’ όλα θέμα νοοτροπίας: αν επιχειρείς οτιδήποτε ελπίζοντας ότι θα στηρίζεσαι διαρκώς σε εξωτερικές οικονομικές πηγές είναι σαν να παραδέχεσαι ότι αυτό που επιχειρείς είναι ανίκανο από μόνο του να γίνει βιώσιμο και να αναπτυχθεί, άρα το απαξιώνεις εν τη γενέσει του.

Την αυτοδυναμία όμως αυτή και την αυτοχρηματοδότηση δεν τις κατορθώσαμε ανώδυνα – κάθε άλλο: Θα κάνω μια στάση σε ενδιάμεσο χρόνο του βίου μας, αντλώντας από μια δημόσια παρουσίαση της εποχής: Τo 2008, για παράδειγμα, στα 24 χρόνια λειτουργίας των ΠΕΚ, είχαν εκδοθεί 350 βιβλία, είχαν πωληθεί 1,2 εκ. αντίτυπα, το προσωπικό τους ήταν μόλις 12 άτομα που έκαναν τα πάντα, ελάχιστες ήταν οι εξωτερικές αναθέσεις μεταφράσεων, επιμέλειας και σχεδίασης των βιβλίων, οι αποθήκες απ’ όπου γινόταν η διακίνηση ήταν υπόγειες, στενόχωρες και διεσπαρμένες, και τα γραφεία του υποκαταστήματος στα Εξάρχεια όπου εργαζόταν το μισό προσωπικό μας ήταν απλώς έπιπλα στριμωγμένα ανάμεσα σε παλέτες και κιβώτια. Οι πληρωμές από το Υπουργείο Παιδείας για τα συγγράμματα που είχαν διανεμηθεί καθυστερούσαν πάνω από 2 χρόνια και, λόγω των χαμηλών τιμών που ακόμη επιμένουμε να ορίζουμε για τα βιβλία μας ώστε να μπορεί να τα αγοράζει όποιος τα χρειάζεται, «χαρίζαμε» στο ελληνικό δημόσιο πάνω από 1,5 εκατομμύριο ευρώ ετησίως. Οι οικονομικές συνθήκες δυσμενείς, αλλά υπήρχε ένα περιβάλλον εργασίας όπου όλοι έδιναν τον καλύτερό τους εαυτό. Σήμερα που είμαστε 30 άτομα προσωπικό μαζί με το Mathesis, και κλείνουμε 40χρόνια λειτουργίας, έγνοια μας –και των παλαιών και των νεότερων– είναι να διατηρήσουμε αυτό ακριβώς το περιβάλλον που πηγάζει από τη χαρά μιας δημιουργικής εργασίας και υπηρετεί έναν ευδιάκριτο κοινωνικό σκοπό: να προσφέρει υψηλής ποιότητας επιστημονικά συγγράμματα, έγκυρες εκδόσεις για το ευρύ κοινό, και δωρεάν διαδικτυακά μαθήματα από το Mathesis.

Η συνθήκη της αυτοχρηματοδότησης σας δίνει άραγε και ελευθερίες για πειραματισμούς και εκδοτικές προτάσεις πιο «ειδικές» ή πιο δύσκολες;

Το ότι αποτελούμε μέρος ενός δημόσιου οργανισμού όπως το ΙΤΕ, δεν σημαίνει ότι οι ΠΕΚ πρέπει να διαφέρουν από οποιονδήποτε άλλο ιδιωτικό εκδοτικό οίκο ως προς τους οικονομικούς πόρους τους. Η διαφορά μας ως μη κερδοσκοπικός εκδότης από έναν ιδιωτικό εκδοτικό οίκο είναι (και πρέπει να είναι!) ότι αναλαμβάνουμε και περιβάλλουμε με τη μέγιστη εκδοτική φροντίδα πολύ πιο ειδικές μονογραφίες οι οποίες απευθύνονται σε στενό ειδικό κοινό, ή ξεκινούμε πολυετή και πολυάνθρωπα εκδοτικά εγχειρήματα που κανείς ιδιώτης εκδότης δεν θα τα αναλάμβανε: Για παράδειγμα, το 13γλωσσο λεξικό όρων βυζαντινής αρχιτεκτονικής και γλυπτικής ήταν μια μνημειώδης έκδοση που ολοκληρώθηκε σε 20 χρόνια και ενέπλεξε δεκάδες επιστημόνων από πολλές βαλκανικές και ανατολικές χώρες – σε μια περίοδο μάλιστα, τη δεκαετία του ’90, ραγδαίου γεωπολιτικού μετασχηματισμού, όπου όχι μόνο τα σύνορα άλλαζαν αλλά και άνθρωποι χάνονταν… Και όπου δεν είχαμε καμία από τις ψηφιακές ευκολίες που σήμερα κάνουν υπόθεση δευτερολέπτων την παγκόσμια ροή εργασιών, ιδεών και κάθε είδους συνεργασιών.

Όταν σχεδιάζουμε ή μας προτείνουν δύσκολα και γιγάντια εκδοτικά εγχειρήματα, το πρώτο που σκεφτόμαστε είναι «αν όχι εμείς, τότε ποιος;». Σε κάθε περίοδο, πίσω από τους 40-50 νέους τίτλους που εκδίδουμε κάθε χρόνο, υφαίνονται αργά, αθόρυβα και προσεκτικά, αρκετές εκδόσεις που απαιτούν μεγάλη προσπάθεια, υψηλό κόστος και τη γενναιόδωρη αφοσίωση ανθρώπων, μια αφοσίωση ανάλογη της μεγάλης σημασίας που έχουν οι εκδόσεις αυτές για την ελληνόγλωσση βιβλιογραφία.

Η ίδια λογική ισχύει όχι μόνο για τα βιβλία, αλλά και για ό,τι άλλο επιχειρούμε και πειραματιζόμαστε: Με το ίδιο σκεπτικό άλλωστε δημιουργήθηκε το 2015 από τον Στέφανο Τραχανά το Mathesis, που παρέχει δωρεάν διαδικτυακά μαθήματα από κορυφαίους πανεπιστημιακούς σε μια πλειάδα θεματικών αντικειμένων: ιστορία, φιλοσοφία, γλώσσα, φυσική, μαθηματικά, νομικά, γλώσσες προγραμματισμού κ.λπ. Στην ουσία του, το Mathesis γεννήθηκε από την ιδέα του Στέφανου Τραχανά να φτιάξει κάτι πέρα από το βιβλίο, να φτιάξει βιβλιο-μαθήματα! Και το δημιούργησε ο ίδιος αφού πρώτα είχε «απογειώσει» τις ΠΕΚ και αφού «συνταξιοδοτήθηκε» από διευθυντής τους, για να εξακολουθεί μέχρι σήμερα να εργάζεται εθελοντικά (και συνήθως πιο σκληρά απ’ όσο εμείς οι κάπως νεότεροι!) σε κάτι πολύ πιο καινοτόμο απ’ ό,τι ένας απλός εκδοτικός οίκος! Συμπερασματικά: αν μπορούμε να διαχειριστούμε τους πόρους μας για να δοκιμάσουμε κάτι νέo ή κάτι δύσκολο, και αν φυσικά διαθέτουμε τους κατάλληλους ανθρώπους να αφιερωθούν σε αυτό, το κάνουμε με χαρά.

Ο κατάλογος των ΠΕΚ περιλαμβάνει περίπου 800 τίτλους στους τομείς των θετικών επιστημών, ιστορικών και κοινωνικών επιστημών, ανθρωπιστικών επιστημών και τέχνης. Πώς επιλέγονται τα βιβλία που εκδίδονται; Η «εντοπιότητα» του συγγραφέα-καθηγητή και η «επικαιρότητα» του θέματος του βιβλίου, είναι δύο παράγοντες καθοριστικοί για την έκδοση;

→ ΠΩΣ ΕΠΙΛΕΓΟΥΜΕ. Όλοι οι τίτλοι που εκδίδουμε στεγάζονται σε «εκδοτικές σειρές», ανάλογα με το επιστημονικό πεδίο που υπηρετούν και το κοινό στο οποίο απευθύνονται, ενώ για κάθε σειρά υπάρχει ο επιστημονικός της υπεύθυνος/-η. Ο Στέφανος Τραχανάς δημιούργησε και διηύθυνε τη σειρά της «Πανεπιστημιακής Βιβλιοθήκης των Θετικών Επιστημών» και της «Επιστημονικής Εκλαΐκευσης», ο Γ.Μ. Σηφάκης τη σειρά των «Ανθρωπιστικών Επιστημών», ο Νάσος Βαγενάς τη «Θεωρία και Κριτική της Λογοτεχνίας», ο Χρήστος Χατζηιωσήφ τη σειρά «Ιστορία και Κοινωνία», ο Θ. Χατζηπανταζής την «Ιστορία του νεοελληνικού Θεάτρου», ο Νίκος Διονυσόπουλος τη σειρά των «Μουσικών Εκδόσεων». Διατηρώντας αυτή τη δομή ως κύριο κορμό, τις δύο τελευταίες δεκαετίες το εκδοτικό μας ενδιαφέρον επεκτάθηκε σε νέα πεδία (Νομική, Οικονομία, Ιατρική και κοινωνία, Φιλοσοφία, Ιστορία Γλωσσών). Παράλληλα, δημιουργήθηκαν νέες σειρές με διακριτή φυσιογνωμία πάνω σε υπάρχοντες θεματικούς τομείς («Αρχαία Επιστημονική Γραμματεία», «Διάλογοι με την Αρχαιότητα», «Παλαιά κείμενα/Νέες αναγνώσεις», «Προοπτικές», «Κοινός Λόγος» κ.ά). Η παλαιότερη δομή εμπλουτίστηκε και επεκτάθηκε, ενώ την ευθύνη των σειρών αναλαμβάνουν είτε πανεπιστημιακοί σε συνεργασία με τον αντίστοιχο εκδοτικό επιμελητή των ΠΕΚ, είτε οι ίδιοι οι εκδοτικοί επιμελητές μας, οι οποίοι με την πολυετή εμπειρία τους, την ωριμότητα και τις ικανότητές τους παρακολουθούν τις διεθνείς εξελίξεις στα επιστημονικά πεδία της ειδικότητάς τους, γνωρίζουν καλά τα βιβλιογραφικά κενά στη χώρα μας και έχουν πλέον ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση της εκδοτικής μας φυσιογνωμίας. Οι παλαιότεροι επιμελητές μας είναι μόλις τρεις, και ο καθένας τους έχει την πλήρη φροντίδα δεκάδων βιβλίων: Είναι η Ειρήνη Λυδάκη, ο Νίκος Κουμπιάς και ο Παναγιώτης Σουλτάνης, ενώ την τελευταία διετία ενισχύουμε και θα συνεχίσουμε να ενισχύουμε το εκδοτικό μας προσωπικό με νέους συνεργάτες που εκπαιδεύονται δίπλα στους παλαιότερους.

Εκτός από τους υπεύθυνους των σειρών, απευθυνόμαστε ασφαλώς και σε εξωτερικούς πανεπιστημιακούς αξιολογητές για κάθε έκδοση που έχει επιστημονικό χαρακτήρα, ώστε να διασφαλίζεται η επιστημονική εγκυρότητα των βιβλίων. Τα νέα βιβλία επιλέγονται λοιπόν ύστερα από αξιολόγηση και με εκδοτικά και με επιστημονικά κριτήρια και, εννοείται, εφόσον το αντικείμενό τους εντάσσεται στις επιστημονικές περιοχές που γνωρίζουμε καλά και έχουμε προσωπικό να τις υποστηρίξει.

/ ΕΝΤΟΠΙΟΤΗΤΑ. Σε αντίθεση με εκδοτικούς οίκους άλλων πανεπιστημίων, που συχνά επιλέγουν να εκδώσουν βιβλία των καθηγητών τους τα οποία προορίζονταν για τους δικούς τους φοιτητές, οι ΠΕΚ επιδίωξαν να γίνουν εθνικής εμβέλειας εκδοτικός οίκος. Μόνο κριτήριο για να εκδώσουμε ένα βιβλίο είναι η επιστημονική και συγγραφική του ποιότητα, και καθόλου η εντοπιότητα. Γι’ αυτό και οι συγγραφείς, οι μεταφραστές, οι διευθυντές σειρών, οι αξιολογητές των εκδοτικών προτάσεων, οι επιστημονικοί επιμελητές ή οι διδάσκοντες του Mathesis, προέρχονται από όλα τα πανεπιστήμια της χώρας ή και του εξωτερικού. Και για να μείνουμε στον ακαδημαϊκό χώρο, από την πλευρά του κοινού στο οποίο απευθύνονται, αρκεί να σας πω ότι βιβλία των ΠΕΚ επιλέγονται ως πανεπιστημιακά συγγράμματα τα τελευταία χρόνια σε περισσότερα από 3.100 μαθήματα, σχεδόν όλων των ΑΕΙ. Αυτό και μόνο αποδεικνύει ότι δεν υπάρχει προνόμιο «εντοπιότητας» ούτε για τους συγγραφείς ούτε για τους αναγνώστες μας.

Σε αντίθεση με εκδοτικούς οίκους άλλων πανεπιστημίων, που συχνά επιλέγουν να εκδώσουν βιβλία των καθηγητών τους τα οποία προορίζονταν για τους δικούς τους φοιτητές, οι ΠΕΚ επιδίωξαν να γίνουν εθνικής εμβέλειας εκδοτικός οίκος.

/ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ. Η επικαιρότητα ενός θέματος είναι σημαντική, αλλά όχι με την έννοια να διαγκωνιστούμε με άλλους εκδότες για να προλάβουμε τα ευπώλητα ή τα επίκαιρα, και να κυκλοφορήσουμε το βιβλίο βιαστικά όσο ένα θέμα παραμένει στην επικαιρότητα. Μας ενδιαφέρει η «επικαιρότητα» με την έννοια π.χ. ότι πρέπει να υπάρξει ένα βιβλίο-οδηγός πλοήγησης για τις θεωρίες συνωμοσίας και τις ψευδοεπιστήμες, οι οποίες αυξάνονται αντί να μειώνονται όσο πληθαίνουν οι γνώσεις μας για τον κόσμο και προοδεύει η επιστήμη. Αναθέτουμε τη συγγραφή ή αξιολογούμε προτάσεις, το επιμελούμαστε με την καλύτερη φροντίδα και το κυκλοφορούμε μετά από 8 ή 12 μήνες, δίνοντας σημασία μόνο στην εγκυρότητα του περιεχομένου – το θέμα της συνωμοσιολογίας π.χ. θα παραμένει επίκαιρο για μήνες, για χρόνια, για δεκαετίες. Παράλληλα, βιαζόμαστε όταν στη διεθνή βιβλιογραφία κάνει την εμφάνισή του ένα νέο επιστημονικό πεδίο που, κανονικά, θα πάρει κάποια χρόνια να φτάσει σε μεταπτυχιακό επίπεδο στην Ελλάδα, και μερικά χρόνια ακόμη για να γίνει προπτυχιακό μάθημα ή να εμφανιστεί ελληνόγλωσση βιβλιογραφία που θα το υποστηρίξει, πριν το θέμα απασχολήσει το ευρύτερο κοινό: Παράδειγμα, η Επιγενετική, τα -omics, η ανάγνωση του γονιδιώματος για κληρονομικές νόσους ή οι εξελίξεις στην Τεχνητή Νοημοσύνη.

Ο πλουραλισμός των ζητημάτων που θα συναντήσουμε διατρέχοντας τους τίτλους των βιβλίων των ΠΕΚ ίσως να βρίσκεται στη δεύτερη θέση, σε μια υποτιθέμενη λίστα με τα στοιχεία τα οποία ξεχωρίζουν για τον μέσο αναγνώστη οι ΠΕΚ. Στην πρώτη θέση αυτής της λίστας θα τοποθετούσα το πλήθος των βιβλίων στα οποία με μοναδικό τρόπο συνδυάζεται η επιστημονική εγκυρότητα με λόγο απλό και κατανοητό σε έναν μέσο αναγνώστη. Είναι αυτό, η εκπαίδευση ενός ευρύτερου αναγνωστικού κοινού σε «δύσκολα» θέματα, ένα από τα ζητούμενα για εσάς;

Το να δώσεις στον αναγνώστη έγκυρη ενημέρωση για τις επιστημονικές εξελίξεις εκείνες που, αν δεν είναι ο ίδιος επιστήμονας του πεδίου, του είναι δυσνόητες, να τον βοηθήσεις να κατανοήσει τις βασικές επιστημονικές θεωρίες στις οποίες στηρίζεται η αντίληψή μας για τον κόσμο, και ακόμη το να αναδείξεις το ήθος της επιστημονικής μεθόδου και των επιστημονικών επιχειρημάτων μέσα από ένα βιβλίο απλό και κατανοητό, είναι ένα από τα βασικά ζητούμενα. Ο πολίτης του σημερινού κόσμου θέλει να είναι έγκυρα ενημερωμένος για μια πλειάδα θέματα που αφορούν έμμεσα ή άμεσα τη ζωή του: πώς μπορεί να φροντίσει τον συγγενή του που πάσχει από άνοια, πώς μπορεί να προστατεύσει τους απογόνους του από μια κληρονομική ασθένεια, πώς να κατανοήσει το φαινόμενο της μετανάστευσης, την κλιματική αλλαγή ή τα όρια της διαρκούς ανάπτυξης, το αν θα πιστέψει ή όχι στους κβαντικούς γιατρούς ή στο ότι η Γη είναι επίπεδη, τι πληροφορίες αναζητούν οι επιστήμονες ερευνώντας το Σύμπαν, τι ήταν η πανδημία που περάσαμε και αν θα ξανάρθει άλλη σε λίγα χρόνια, είναι μερικά από τα καθημερινά μας ζητήματα.

Τα βιβλία επιστημονικής εκλαΐκευσης δεν είναι για να δίνουν οριστικές και αμετάκλητες απαντήσεις, αλλά για να εκπαιδευτεί ο αναγνώστης στο να σκέφτεται και να θέτει σωστά τα ερωτήματα.

Οι πηγές πληροφόρησης σήμερα είναι άπειρες, και το σημαντικό είναι να μάθουμε να πλοηγούμαστε στο χάος τους, δηλαδή να μάθουμε να σκεφτόμαστε. Τα βιβλία επιστημονικής εκλαΐκευσης δεν είναι για να δίνουν οριστικές και αμετάκλητες απαντήσεις, αλλά για να εκπαιδευτεί ο αναγνώστης στο να σκέφτεται και να θέτει σωστά τα ερωτήματα. Δεν είναι καθόλου εύκολο (ή δεν είναι αυτονόητο) για έναν επιστήμονα να γράψει ένα βιβλίο που εξηγεί θέματα της επιστήμης του στο ευρύ κοινό με τρόπο απλό και κατανοητό. Είναι πολύ πιο δύσκολο από το να γράψει μια επιστημονική εργασία! Γι’ αυτό και προσπαθούμε να κάνουμε τις καλύτερες επιλογές έγκυρων και χαρισματικών συγγραφέων.

Διατρέχοντας τον κατάλογο των βιβλίων σας, αυτό που δεν συναντούμε είναι τα λογοτεχνικά κείμενα, με μια εξαίρεση, τη σειρά «Παλαιά κείμενα/Νέες αναγνώσεις». Οι φιλοδοξίες και οι απαιτήσεις των νέων συγγραφέων, σας αποτρέπουν να προτείνετε κείμενα καλής σύγχρονης πεζογραφίας;

Όχι, δεν έχει να κάνει καθόλου με τις απαιτήσεις των νέων συγγραφέων! Η λογοτεχνία δεν αποτέλεσε ποτέ μέρος του εκδοτικού μας προγράμματος, για τον απλούστατο λόγο ότι η Ελλάδα διαθέτει πολλούς και σπουδαίους εκδότες λογοτεχνίας, πρωτότυπης ή μεταφρασμένης. Δεν θεωρήσαμε λοιπόν ότι υπήρχε ή υπάρχει «βιβλιογραφικό κενό» που πρέπει να καλυφθεί. Αλλά και να υπήρχε τέτοιο κενό, θα ήταν άραγε οι ΠΕΚ οι πλέον κατάλληλες να το καλύψουν; Κάθε εκδότης δεν χρειάζεται να κάνει ό,τι κάνουν όλοι οι άλλοι. Καθείς στον τομέα του, εκεί που έχει τις δυνάμεις να εξειδικευτεί και να κάνει καλά ό,τι αναλαμβάνει. Αντιθέτως, μία από τις πρώτες σειρές μας, υπό τη διεύθυνση του Νάσου Βαγενά, συγκροτήθηκε με εκδόσεις «Θεωρίας και Κριτικής της Λογοτεχνίας», όπου υπήρχαν και εξακολουθούν να υπάρχουν βιβλιογραφικά κενά. Τυπώνεται ήδη η ανθολογία επιλεγμένων κριτικών κειμένων για το έργο του Γεωργίου Βιζυηνού, και ακολουθούν στην ίδια σειρά οι ανθολογίες μελετών για τον Κώστα Καρυωτάκη και τον Μανόλη Αναγνωστάκη.

Η δε σειρά «Παλαιά κείμενα/Νέες αναγνώσεις» δημιουργήθηκε χάριν των «νέων αναγνώσεων»: πρόκειται για κλασικά κείμενα της ελληνικής λογοτεχνίας που εξακολουθούν να κυκλοφορούν παράλληλα από πολλούς εκδότες, αλλά στη δική μας σειρά συνοδεύονται από μελέτη για την ερμηνεία αυτών των κειμένων, την αξία τους και τις αναγνώσεις τους στο σήμερα. Είναι κάτι διαφορετικό από τις άλλες εκδόσεις των ίδιων κειμένων, παρά τον όγκο τους πωλούνται πολύ φθηνά, και χαρήκαμε να σχεδιάσουμε αυτά τα βιβλία χειροποίητα, με μιαν αισθητική όπως ταιριάζει στο περιεχόμενό τους…

Μένοντας στην εξαιρετικά ενδιαφέρουσα σειρά «Παλαιά κείμενα/Νέες αναγνώσεις», βλέπω ότι το «“Με το σπαθί εις το χέρι και με το ντουφέκι”: Στο πολιορκημένο Μεσολόγγι» κυκλοφόρησε τον Αύγουστο του 2021 και ο «Λουκής Λάρας» το 2023. Θα έχει συνέχεια η συγκεκριμένη σειρά και αν ναι, ποια κείμενα θα ακολουθήσουν;

Βεβαίως θα έχει συνέχεια – και μακρά μάλιστα, καθώς είναι μια σειρά που αγαπήθηκε πολύ! Σε λίγες εβδομάδες ετοιμάζεται το Παραμύθι χωρίς όνομα της Πηνελόπης Δέλτα με μελέτη της Ιωάννας Πετροπούλου, και μέσα στο 2025 θα κυκλοφορήσουν Στου Χατζηφράγκου του Κοσμά Πολίτη με μελέτη της Μαρίας Νικολοπούλου, οι Δύσκολες νύχτες της Μέλπως Αξιώτη με μελέτη της Μαίρης Μικέ, και έπεται συνέχεια…

Δεδομένης της πρωτοτυπίας των θεμάτων τους και του υψηλού επιπέδου των κειμένων τους, έχουν μεταφραστεί σε άλλες γλώσσες βιβλία σας, είτε ως πανεπιστημιακή ύλη είτε για ευρεία κυκλοφορία; 

Είναι μεγάλη τιμή και για εμάς και για τους συγγραφείς μας όταν τα βιβλία μας ξεπερνούν το «φράγμα» της ελληνικής γλώσσας και μπορούν να αναζητήσουν ένα μεγαλύτερο κοινό σε άλλες γλώσσες. Έχουν εκδοθεί στα αγγλικά και πανεπιστημιακά συγγράμματα και βιβλία ευρύτερου κοινού, αλλά πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχουν για τους ξένους εκδότες τα βιβλία ιστορίας που αφορούν την Ελλάδα.

Ενδεικτικά, έχει εκδοθεί στα αγγλικά η Κβαντομηχανική του Στέφανου Tραχανά από τον Willey, Η Αλίκη στη χώρα των φυτών του Γιάννη Μανέτα από τον Springer, Η ακυβέρνητη παροικία - Οι Έλληνες στην Αίγυπτο του Άγγελου Νταλαχάνη και η Κόκκινη Αμερική του Κωστή Καρπόζηλου από τα Βerghahn Books, το Με το βλέμμα στην Ευρώπη - Οι ελληνογερμανικές σχέσεις μετά τον πόλεμο του Χρήστου Τσάκα από τον Springer. 

Πρακτικά των οθωμανολογικών συνεδρίων Halcyon Days in Crete από τουρκικούς εκδοτικούς οίκους, το Γεωμετρικόν του Πάρι Πάμφιλου από τον Springer, η Αυτοβιογραφία του φωτός του Γιώργου Γραμματικάκη από τον Springer, η Ιστορία των Επιχειρήσεων Ωνάση σε επιμέλεια της Τζελίνας Χαρλαύτη από τους Brill, η Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας του Γιώργου Δερτιλή που ετοιμάζεται από το Yale University Press.

Η αλήθεια είναι ότι μέχρι σήμερα δεν επιζητήσαμε συστηματικά και με δική μας πρωτοβουλία αυτό το άνοιγμα προς το διεθνές κοινό, διότι δεν είχαμε την κατάλληλη οργάνωση για να το κάνουμε καλά. Είναι όμως κάτι που θα το επιδιώξουμε τα αμέσως επόμενα χρόνια, ξεκινώντας από συγκεκριμένες θεματικές σειρές.

Στα 40 χρόνια από την έναρξη των εκδόσεων υποθέτω ότι η πορεία της έκδοσης κάθε βιβλίου δεν ήταν το ίδιο εύκολη. Υπήρξε όλα αυτά τα χρόνια ένα βιβλίο που η έκδοσή του να αποδείχτηκε μεγαλύτερη περιπέτεια απ’ ό,τι υπολογίζατε [δυσκολίες, οικονομικά ζητήματα, αναποδιές, ασυμφωνίες, καθυστερήσεις] αλλά τελικά το αποτέλεσμα να σας δικαίωσε;

Δεν ήταν ένα μόνο βιβλίο, ήταν αρκετά! Ναι, συμβαίνει να εξελίσσεται μια έκδοση σε μικρή ή μεγάλη περιπέτεια, αλλά αν επιλέξαμε την έκδοση επειδή τη θεωρήσαμε σημαντική κάνουμε ό,τι μπορούμε για να ολοκληρωθεί, και δεν θυμάμαι να ακυρώσαμε ποτέ κάτι λόγω τέτοιων δυσκολιών. Αντίθετα, ακυρώσαμε εκδόσεις που εξελίσσονταν επειδή διαπιστώσαμε ότι εμείς κάναμε λάθος επιλογή… Η δημιουργία ενός βιβλίου και η τελική σύνθεσή του μαζί τον συγγραφέα, η μετάφραση, η επιμέλεια, η τεκμηρίωση, είναι σαν ένα ταξίδι πολλών ανθρώπων: κάποιοι θα καθυστερήσουν δικαιολογημένα ή αδικαιολόγητα, θα χαθούν σε άλλες υποχρεώσεις ή θα εγκαταλείψουν, οπότε η διαδρομή ανασχεδιάζεται… Ενδιαφέρον έχει όταν ξεκινάς να μεταφράσεις ένα βιβλίο, όλα φαίνονται απλά, και στην πορεία διαπιστώνεις ότι για το ελληνικό κοινό χρειάζεται συμπλήρωση, περισσότερη τεκμηρίωση, επίμετρο, επικαιροποίηση της βιβλιογραφίας, δημιουργία ελληνικής ορολογίας σε νέα πεδία όπου δεν υπάρχει επαρκής ή αξιόπιστη ελληνική βιβλιογραφία κ.λπ. Τελικά μας ανταμείβει και με το παραπάνω το ότι η ελληνική έκδοση μπορεί να είναι πολύ καλύτερη και πληρέστερη από την πρωτότυπη, οπότε ασφαλώς άξιζε τον επιπλέον κόπο και χρόνο! Και αυτή η «προστιθέμενη αξία» νομίζω είναι εκείνη που εκτιμούν ιδιαιτέρως στις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης και οι συγγραφείς και οι αναγνώστες μας.

Η δημιουργία ενός βιβλίου και η τελική σύνθεσή του μαζί τον συγγραφέα, η μετάφραση, η επιμέλεια, η τεκμηρίωση, είναι σαν ένα ταξίδι πολλών ανθρώπων: κάποιοι θα καθυστερήσουν δικαιολογημένα ή αδικαιολόγητα, θα χαθούν σε άλλες υποχρεώσεις ή θα εγκαταλείψουν, οπότε η διαδρομή ανασχεδιάζεται…

Αν δεν σας κούρασα, μια μικρή, ίσως αστεία ιστορία για το πώς κάτι που φαίνεται εύκολο μπορεί να εξελιχθεί σε περίπλοκο: Ξεκινήσαμε πριν από δύο χρόνια τη μετάφραση ενός μικρού βιβλίου για τα χρώματα, ενός βιβλίου για ευρύ κοινό, για καθέναν που για οποιονδήποτε λόγο, στη ζωγραφική, την αρχαιολογία, το design, τη μόδα, την τυπογραφία ή ακόμα και το βάψιμο του σπιτιού του, χρειάζεται λέξεις για τα χρώματα. Αυτό που εξελίχθηκε σε μεγάλη περιπέτεια ήταν η απόδοση στα ελληνικά πλήθους ονομασιών χρωμάτων όπως το nude (=χρώμα του δέρματος, αλλά ποιας φυλής το δέρμα;), η ultramarine (γιατί ουλτραμαρίνα και όχι λουλακί;), το Bastard, το Cerulean, το Cochineal κ.λπ, κ.λπ. Αν και δεν έχω καμία από τις παραπάνω ειδικότητες αλλά είμαι διαρκώς ανάμεσα σε χρωματολόγια, έχω να διηγηθώ τηλεφωνικούς διαλόγους … απείρου κάλλους από το Ηράκλειο με τυπογράφους μας στην Αθήνα για το πόσο «πιο ξινό», «πιο λεμονί», ή «πιο προς το κροκί» σε σχέση με την οθόνη μου τύπωσε το εξώφυλλο ο τυπογράφος, επειδή ακριβώς μου έλειπαν οι ακριβέστερες λέξεις για τα χρώματα…

Μετά τη μετάφραση του βιβλίου λοιπόν, επιστρατεύσαμε συνεργάτες ζωγράφους, αρχαιολόγους, συντηρητές, ιστορικούς της τέχνης, υφάντρες που βάφουν ακόμα με ριζάρι, για να συνεισφέρουν στις ελληνικές αποδόσεις, ενώ εντοπίσαμε και την ελληνίδα η οποία συνέθεσε το σπάνιο quantum blue, στο οποίο οφείλουμε την τιμή να λάβει τη θέση του στην ελληνική έκδοση του βιβλίου. Αφού το ξεκινήσαμε, το ολοκληρώσαμε σωστά, και πιστεύουμε ότι είναι καλύτερο από την πρωτότυπη έκδοση. Τις περιπέτειες ή τις πολύπλοκες διαδρομές λοιπόν (το ίδιο θα έλεγα και για τις αποτυχίες!) μπορεί να τις δει κανείς και ως πλούτο: μαθαίνουμε κάτι περισσότερο απ’ ό,τι θα μαθαίναμε αν όλα εξελίσσονταν ομαλά…

Ποια είναι τα στοιχεία που βρίσκουμε στα θεμέλια των ΠΕΚ και τα οποία εγγυώνται σταθερότητα και μακροημέρευση σε ένα ανταγωνιστικό εκδοτικό τοπίο;

Πολλά μας καθοδηγούν προς το αύριο, αλλά τίποτε δεν μας το εγγυάται. Από εμάς (τους «εμάς» κάθε εποχής των ΠΕΚ) εξαρτάται το πώς και προς τα πού θα κινηθούμε και πώς θα συμπεριφερθούμε στις μεγάλες αλλαγές που συμβαίνουν ήδη στον εκδοτικό χώρο και στην έννοια του «βιβλίου», και που οδηγούν σε κλυδωνισμoύς ακόμα και αιωνόβια και πανίσχυρα University Presses. Θεμέλια γερά υπάρχουν στον εκδοτικό οίκο, και αυτά είναι το να εκδίδουμε βιβλία μόνο με βάση την ακαδημαϊκή και συγγραφική τους ποιότητα και να αντλούμε τους πόρους μας από τους αναγνώστες που μας εμπιστεύονται. Αν υπηρετήσουμε αυτές τις αρχές, μείνουμε συντονισμένοι με τα διεθνή πρότυπα ποιότητας και διαφυλάξουμε την πνευματική μας αυτονομία, τότε οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης θα έχουν να δώσουν καρπούς για πολύ καιρό ακόμη.

Ο εκδοτικός σας προγραμματισμός έχει ορίζοντα μεγαλύτερο του ενός χρόνου. Μπορείτε να μας αναφέρετε κάποια από τα σχέδιά σας;

Ο προγραμματισμός μας έχει ορίζοντα τουλάχιστον 3-4 χρόνια: Υπάρχουν αυτή τη στιγμή περίπου 160 βιβλία που ετοιμάζονται, με διαφορετικό προγραμματισμό το καθένα· αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα απαντήσουμε αρνητικά σε μια εξαιρετική νέα έκδοση που θα μας προταθεί και ενδέχεται να προηγηθεί των υπολοίπων. Ο μέσος χρόνος έκδοσης ενός βιβλίου είναι 2 χρόνια, και συναρτάται κυρίως από τη δυσκολία αλλά και την επιδιωκόμενη ποιότητα της κάθε έκδοσης, από παράγοντες δηλαδή που εμείς οι ίδιοι απαιτούμε από τους εαυτούς μας και όχι από το marketing, την επικαιρότητα ή κάτι παρόμοιο. Ταυτόχρονα όμως, προσπαθούμε να είμαστε συνεπείς στις χρονικές δεσμεύσεις των συμβολαίων μας με Έλληνες συγγραφείς και με ξένους εκδότες, να είμαστε γρήγοροι και αποτελεσματικοί.

Υπάρχουν αυτή τη στιγμή περίπου 160 βιβλία που ετοιμάζονται, με διαφορετικό προγραμματισμό το καθένα· αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα απαντήσουμε αρνητικά σε μια εξαιρετική νέα έκδοση που θα μας προταθεί και ενδέχεται να προηγηθεί των υπολοίπων. Ο μέσος χρόνος έκδοσης ενός βιβλίου είναι 2 χρόνια, και συναρτάται κυρίως από τη δυσκολία αλλά και την επιδιωκόμενη ποιότητα της κάθε έκδοσης...

Μερικά από τα αμέσως επόμενα σχέδιά μας: η έκδοση της Γραμματικής της αρχαίας ελληνικής γλώσσας του Cambridge· μια ιστορία της λατινικής γλώσσας· μια μελέτη για τους Βαράγγους· μια ιστορία της νεότερης Αιγύπτου· μια μελέτη για το αποτύπωμα του περάσματος του αυτοκράτορα Νέρωνα από την Ελλάδα· μια νέα εκδοτική σειρά με κλασικά δοκίμια· μια νέα σειρά γύρω από την αρχιτεκτονική σκέψη· η σχολιασμένη έκδοση των Αριθμητικών του Διόφαντου· μια ιστορία της αρχαίας ελληνικής τεχνολογίας με συγγραφέα τον Θεοδόση Τάσιο· οι αναθεωρημένες ελληνικές μεταφράσεις πέντε εμβληματικών πανεπιστημιακών συγγραμμάτων στη φυσική, τη φυσικοχημεία, τη βιοχημεία και τους υπολογιστικούς αλγορίθμους που θα ολοκληρωθούν την επόμενη χρονιά· και έπονται περισσότερα.

Δυο λόγια για τη Διονυσία Δασκάλου 

Η Διονυσία Δασκάλου είναι Διευθύντρια των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης.

Γεννήθηκε στην Πρέβεζα το 1966 και σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Κατά τη διάρκεια των σπουδών της και για αρκετά χρόνια μετά, ασχολήθηκε με την καταγραφή ιστορικών αρχείων της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης Ηρακλείου (τουρκικά αρχεία, αρχείο της Κρητικής Πολιτείας, γερμανικά κατοχικά αρχεία, αρχεία της εθνικής αντίστασης), καθώς και με την ιστορία και την τεχνική της τυπογραφίας. Εργάζεται στις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης του ΙΤΕ από το 1990, ως γενική επιμελήτρια και ως υπεύθυνη παραγωγής, ενώ το 2014 ανέλαβε τη διεύθυνση του εκδοτικού οίκου.