marina lykoydi

Με αφορμή το βιβλίο της «Στην Αλβανία του Ενβέρ Χότζα» (εκδ. Βακχικόν), η συγγραφέας Μαρίνα Λυκούδη μιλά για τα χρόνια που έζησε στην Αλβανία κατά το καθεστώς του Ενβέρ Χότζα.

Συνέντευξη στην Ευλαλία Πάνου

Το βιβλίο σας «Στην Αλβανία του Ενβέρ Χότζα» (εκδ. Βακχικόν) είναι ουσιαστικά μια μαρτυρία της παραμονής σας στη γειτονική μας χώρα τα χρόνια του καθεστώτος του Χότζα. Προσωπικό βίωμα ή ιστορική καταγραφή; Προς τα πού γέρνει η πλάστιγγα;

Θα έλεγα και τα δύο μαζί. Δεν μπορώ να αποκόψω το ένα από το άλλο. Ζώντας σε ένα τόπο ερμητικά κλειστό στον έξω κόσμο, αναπόφευκτα τα προσωπικά βιώματα σφραγίστηκαν από τα διαδραματιζόμενα στη χώρα γεγονότα. Ίσως και κάπως έντονα λόγω του παραλογισμού της κατάστασης.

Στη χώρα της «ξενηλασίας» δεν υπήρχαν ξένοι επισκέπτες.

Ο λόγος της παραμονής σας στα Τίρανα ήταν η θέση του συζύγου σας ως Γραμματέας της Ελληνικής Πρεσβείας εκεί. Ποια ήταν η αντιμετώπιση του τότε κομμουνιστικού καθεστώτος απέναντι στους ξένους επισκέπτες, και ειδικά απέναντι στους Έλληνες;

Στη χώρα της «ξενηλασίας» δεν υπήρχαν ξένοι επισκέπτες. Όσοι έρχονταν ήσαν προσκεκλημένοι του καθεστώτος, εκπρόσωποι διαφόρων μαρξιστικο-λενινιστικών κινημάτων προσκείμενων στη «χοτζική» ιδεολογία, και ετύγχαναν πλουσιοπάροχης φιλοξενίας. Ελληνικά μουσικά συγκροτήματα έρχονταν στην Αλβανία κατόπιν ειδικής άδειας. Οι συναυλίες που έδιναν στις κυριότερες αλβανικές πόλεις συνετέλεσαν στην αλλαγή των εχθρικών διαθέσεων που είχαν αναπτύξει οι Αλβανοί από την προπαγάνδα εναντίον της χώρας μας. Ήταν η εποχή που ο Χότζα έκανε ένα άνοιγμα προς την Ελλάδα.

Τι «γεύση» άφησαν στα παιδιά σας εκείνα τα χρόνια; Πώς μπορεί κανείς να εξηγήσει σε ένα παιδί, μεταξύ άλλων, την προπαγάνδα, τη λογοκρισία και την έλλειψη αγαθών;

Τα παιδιά ήταν μικρά, οπότε δεν «σημαδεύτηκαν» από την κατάσταση. Φροντίζαμε κι εμείς να τους υποδεικνύουμε ορισμένα πράγματα, να μη πετάνε τίποτε κάτω, να μη κοιτάνε παράξενα τα άλλα παιδιά, να μη τρώνε λιχουδιές στο δρόμο. Γενικά η ηλικία τους ήταν τέτοια που δεν απαιτούσε από εμάς ιδιαίτερες συζητήσεις, εξηγήσεις ή αναλύσεις. Οι εκδρομές στην πανέμορφη φύση παρέα με συνομήλικα παιδιά, που οι γονείς τους υπηρετούσαν σε άλλες πρεσβείες, μικρές φιλίες και ανταλλαγές δώρων, προετοιμασίες μικρογιορτών γέμιζαν τον χρόνο τους.

Ούτε χρόνο είχαν οι άνθρωποι να σκεφτούν, ούτε διάθεση, ούτε δυνατότητα να διαβάσουν μη προπαγανδιστικά βιβλία.

Ποια ήταν τα συναισθήματα και οι σκέψεις των Αλβανών πολιτών εκείνα τα χρόνια; Ανέπτυσσαν δράση ενάντια στο καθεστώς;

Πώς να τα εκφράσουν; Να ρισκάρουν ένα Σπατς; Οπωσδήποτε κάτι γινόταν μέσα τους, αλλά το κατάπιναν.

Στην Αλβανία του Ενβέρ ΧότζαΣτο βιβλίο σας αναφέρεστε στις διώξεις που υπέστησαν Αλβανοί άνδρες και γυναίκες συγγραφείς που τόλμησαν να γράψουν ό,τι ήθελαν, χωρίς να πάρουν έγκριση από το κράτος. Αυτό το «χτύπημα» στη λογοτεχνία καθυστέρησε πιστεύετε την ωρίμανση της αλβανικής κοινωνίας;

Οπωσδήποτε, αλλά δεν ήταν το μόνο. Ούτε χρόνο είχαν οι άνθρωποι να σκεφτούν, ούτε διάθεση, ούτε δυνατότητα να διαβάσουν μη προπαγανδιστικά βιβλία. Τι να κάνουν; Πότε-πότε ξεπρόβαλαν κάποιες ελάχιστες εξαιρέσεις. Η ανελευθερία οδηγούσε στη μοιρολατρία.

Υπήρξε στιγμή που αισθανθήκατε ότι κινδυνεύετε, εσείς ή ή οικογένειά σας;

Όχι, ποτέ. Είχαμε άλλωστε τη Sigurimi που μας προστάτευε! Κι αν μερικές φορές οι ματιές των ανθρώπων απέναντί μας ήταν βλοσυρές, υπήρχαν πολλοί λόγοι δικαιολογίας.

Έχετε επισκεφθεί ξανά την Αλβανία μετά τον θάνατο του Χότζα και την πτώση του ολοκληρωτικού καθεστώτος του; Θυμίζει σε τίποτα τη «Γη των Αετών» του 1978;

Όχι, προς το παρόν. Έχω δει όμως ντοκιμαντέρ, φωτογραφίες, έχω ακροαστεί αφηγήσεις επισκεπτών και κυρίως του συζύγου μου και έχω μείνει άναυδη μπροστά στον οικοδομικό οργασμό της χώρας. Όντως δεν θυμίζει σε τίποτε τη «Γη των Αετών» του 1978. Κυρίως, όταν είδα το Δυρράχιο, έμεινα. Δεν ξέρω αν θα μου άρεσε…

politeia link more

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Τάκης Καμπύλης: «Κυριαρχεί η δημοσιογραφία της ντουντούκας, που δεν ασκεί έλεγχο αλλά ασκεί/υπηρετεί εξουσία»

Τάκης Καμπύλης: «Κυριαρχεί η δημοσιογραφία της ντουντούκας, που δεν ασκεί έλεγχο αλλά ασκεί/υπηρετεί εξουσία»

Συνέντευξη με τον συγγραφέα και δημοσιογράφο Τάκη Καμπύλη με αφορμή το νέο του μυθιστόρημα «Το κόμμα του καλού θεού» (εκδ. Καστανιώτη). 

Συνέντευξη στον Διονύση Μαρίνο 

Η τέχνη μιμείται τη ζωή; Κι όμως, κάποιες φο...

Χρήστος Μαρκογιαννάκης: «Η Γαλλία μου επέτρεψε μια δημιουργική και προσωπική ελευθερία που με έκανε τον συγγραφέα που είμαι»

Χρήστος Μαρκογιαννάκης: «Η Γαλλία μου επέτρεψε μια δημιουργική και προσωπική ελευθερία που με έκανε τον συγγραφέα που είμαι»

Συνέντευξη με τον συγγραφέα Χρήστο Μαρκογιαννάκη που ζει μόνιμα στο Παρίσι και εκδίδει τα βιβλία του σε γαλλικό εκδοτικό οίκο. Το τελευταίο του βιβλίο «Οmero, le fils caché» (εκδ. Plon Roman) εξετάζει τη θρυλική σχέση Κάλλας-Ωνάση και ενός, υποτιθέμενου, «κρυμμένου» παιδιού τους. Κεντρική εικόνα: © Βασίλης Λαμπ...

5 λεπτά με την Φραντζέσκα Μάνγγελ

5 λεπτά με την Φραντζέσκα Μάνγγελ

Πέντε λεπτά με έναν συγγραφέα. Σήμερα, με τη Φραντζέσκα Μάνγγελ με αφορμή το νέο της μυθιστόρημα «Το εκμαγείο» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίνωας.

Επιμέλεια: Book Press

Το όνομα Αθέατη, ο τόπος που αναπτύσσεται ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Την Παρασκευή, 29 Ιουλίου, το...

«Η εμμονή» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

«Η εμμονή» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Ανί Ενρό [Annie Ernaux] «Η εμμονή» (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Δεν ήθελε να μου πει το όνομά της.

...
Ο ποιητής Γιώργος Μαρκόπουλος τιμήθηκε από τον Σύνδεσμο Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου για το σύνολο του έργου του

Ο ποιητής Γιώργος Μαρκόπουλος τιμήθηκε από τον Σύνδεσμο Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου για το σύνολο του έργου του

O Σύνδεσμος Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου τίμησε το περασμένο Σάββατο (2/12) σε μια σεμνή τελετή τον Γιώργο Μαρκόπουλο, καθώς και τον Κύπριο ομότεχνό του Αντώνη Πιλλά.

Επιμέλεια: Book Press

Tο Βραβείο «Λογοτέχνη για το σύν...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Την Παρασκευή, 29 Ιουλίου, το...

«Η εμμονή» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

«Η εμμονή» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Ανί Ενρό [Annie Ernaux] «Η εμμονή» (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Δεν ήθελε να μου πει το όνομά της.

...
«Μερικές ακόμα σημειώσεις ενός πορνόγερου» του Τσαρλς Μπουκόβσκι (προδημοσίευση)

«Μερικές ακόμα σημειώσεις ενός πορνόγερου» του Τσαρλς Μπουκόβσκι (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Τσαρλς Μπουκόβσκι [Charles Bukowski] «Μερικές ακόμα σημειώσεις ενός πορνόγερου» (νέα μτφρ. Γιάννης Λειβαδάς), που κυκλοφορεί στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Η Ιρλανδή συγγραφέας έχει αγαπηθεί από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και όχι άδικα. Τι είναι αυτό που την κάνει ιδιαίτερη και γιατί η πρόσφατη νουβέλα της «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) την καταξιώνει. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ