
Πέντε λεπτά με έναν συγγραφέα. Σήμερα, ο Γιώργος Πετράκης με αφορμή τη συλλογή με διηγήματα «Τις Κυριακές που πετούν τα αεροπλάνα» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Στιγμός.
Επιμέλεια: Book Press
Πώς ξεκινήσατε να γράφετε τις τρεις ιστορίες που συναπαρτίζουν το δεύτερο βιβλίο σας; Θυμάστε το αρχικό ερέθισμα;
Το αρχικό ερέθισμα ήταν πώς η πτώση των Τσάρων θα μπορούσε να αποτυπωθεί στις ζωές καθημερινών ανθρώπων. Η πτώση από έναν μαγικό κόσμο θα μπορούσε να είναι ο έρωτας δίχως ανταπόκριση, ο έρωτας σε λανθάνουσα μορφή, ένα πόδι που έχει ακρωτηριαστεί αλλά ακόμα πονά σαν να υπάρχει. Ο έρωτας που όσο μεγαλώνει κανείς μετουσιώνεται από επιθυμία σε υπαρξιακή ανάγκη. Η αγάπη που πια δεν είναι επιβεβαίωση αλλά συνοδοιπόρος για το τέλος.
Στην πορεία προστέθηκαν και άλλα ερεθίσματα, η σκοτεινιά της επαρχίας που συνυπάρχει με παραβατικές καταστάσεις, ένα διήγημα που δημοσιεύθηκε σε Κυριακάτικη εφημερίδα που υπήρξε η αφορμή για την αρχική σύλληψη της ομότιτλης ιστορίας, φευγαλέα χρώματα και αρώματα από το Ρέθυμνο των νεανικών μου χρόνων. Ο έρωτας που γνώρισα και αυτός που δεν γνώρισα, που όσο μεγαλώνω με συντροφεύουν και οι δυο.
Η Κρήτη, όπως την έχω ζήσει, είναι η γη των σκληρών αντιθέσεων και για τον λόγο αυτό οι ήρωες μου θα μπορούσαν να μένουν μόνο εκεί,
Ανάμεσα στην πραγματικότητα και την επινόηση, πού γέρνει η πλάστιγγα;
Η κινητοποιός δύναμη των γραπτών μου είναι η επινόηση φανταστικών καταστάσεων που εμπεριέχουν ψήγματα όσων έχω ζήσει και όσων με απασχολούν. Το ενδιαφέρον στο βιβλίο αυτό είναι ότι τα ονόματα ορισμένων εκ των χαρακτήρων ανήκουν σε υπαρκτά πρόσωπα του κύκλου μου. Οι χαρακτήρες όμως αυτών είναι φανταστικοί. Αυτό που έκανα είναι να πάρω ανθρώπους δικούς μου, με τα ονόματά τους, και να τους βάλω να παίξουν έναν ξένο χαρακτήρα, όπως θα έκανε ένα σκηνοθέτης στο θέατρο με τους ηθοποιούς.
Πόσο καθοριστικός είναι ο τόπος, εν προκειμένω η Κρήτη, για τις ιστορίες που διηγείστε;
Η Κρήτη, όπως την έχω ζήσει, είναι η γη των σκληρών αντιθέσεων και για τον λόγο αυτό οι ήρωές μου θα μπορούσαν να μένουν μόνο εκεί, στο Ρέθυμνο, στα Χανιά. Ξεκινώντας από το βουνό ή τη θάλασσα, στο φιλότιμο ή τη βεντέτα, στον θάνατο ή τον παράνομο έρωτα, στον υπόκοσμο αλλά και τους επιφανείς ντόπιους. Όλα αυτά συνυπάρχουν στην Κρήτη, όπως ακριβώς συνυπάρχουν οι ήρωες των ιστοριών με τον εαυτό που έχουν και αυτόν που φαντάζονται ότι έχουν, με τη μιζέρια τους που φωτίζεται από την αναπόληση μιας άλλης εποχής, παραμυθένιας, με τον έρωτα που παρότι λειψός συνεχίζει να φωνάζει και να διεκδικεί.
Ο κίνδυνος, το διαρκές ρίσκο για τη φυλακή ή τον θάνατο, η κοινωνική απομόνωση, η ανάγκη για επιβίωση που γρήγορα γίνεται μεγαλομανία, ο νομός του ισχυρού, ο έρωτας που μπορεί να γίνει προδοσία -όλα αυτά υπάρχουν στην καθημερινότητα,
Τα πρόσωπα των ιστοριών σας είναι συνήθως άτομα του περιθωρίου, με ζωές σκληρές και βίαιες. Τι σας γοητεύει σε αυτά;
Ανέκαθεν με γοήτευαν οι ζωές των ανθρώπων που ζουν για το όλα ή τίποτα, που τη μια στιγμή είναι ελεύθεροι αλλά δεν διστάζουν την επόμενη στιγμή να μπουν φυλακή ή ακόμα και να χάσουν τη ζωή τους. Με γοητεύουν οι άνθρωποι του περιθωρίου γιατί η ζωή αυτών είναι ένα απόσταγμα των ζωών πολλών ανθρώπων μαζί. Ο κίνδυνος, το διαρκές ρίσκο για τη φυλακή ή τον θάνατο, η κοινωνική απομόνωση, η ανάγκη για επιβίωση που γρήγορα γίνεται μεγαλομανία, ο νομός του ισχυρού, ο έρωτας που μπορεί να γίνει προδοσία – όλα αυτά υπάρχουν στην καθημερινότητα, όμως σε συγκεκριμένους ανθρώπους οι καταστάσεις αυτές βιώνονται με περισσότερη ένταση. Αυτό συμβαίνει στους ανθρώπους του υποκόσμου, συμβαίνει όμως και στους συγγραφείς.
Ποιο θα λέγατε ότι είναι το βαθύτερο θέμα που σας απασχόλησε σε αυτές τις τρεις ιστορίες. Θα λέγατε ότι έχουν βγει από την ίδια «μήτρα»;
Οι ιστορίες αυτές έχουν ως κοινό θέμα την σχέση του κάθε ανθρώπου με το σώμα του, την πιο προσωπική του υπόσταση. Οι ήρωες εδώ έχουν υποστεί ακρωτηριασμούς, σε φυσικό ή ερωτικό επίπεδο, και στην προσπάθεια να συνυπάρξουν με αυτή τους την ατέλεια ανακαλούν από το παρελθόν της Τσαρικής Ρωσίας ένδοξες στιγμές και διάσημα πρόσωπα, με τα οποία θεωρούν ότι με κάποιον τρόπο συνδέονται – είτε λόγω συγγένειας είτε γιατί περιμένουν να επιστρέψουν ξανά και με την επιστροφή τους να διορθωθεί μαγικά η ζωή των ηρώων.
Με ποιον τρόπο είναι παρόν ο αναγνώστης τη στιγμή που γράφετε;
Ο αναγνώστης παρασύρεται στις ιστορίες αυτές από τις εξελίξεις και από τις ποίκιλες και αντιφατικές καταστάσεις που συνυπάρχουν την ίδια στιγμή, καθώς γνωρίζει χαρακτήρες ανθρώπων που κανείς δεν θα φανταζόταν ότι μπορεί να υπάρχουν. Όταν όμως αποκρυσταλλωθούν οι ιστορίες στη συνείδηση του αναγνώστη, τότε αναδύονται θέματα που τον απασχολούν: Ο έρωτας τελικά είναι κάτι συγκεκριμένο ή υπάρχει με πολλές μορφές; Πώς μεταμορφώνεται ο έρωτας όταν το σώμα φθείρεται; Ίσως γίνεται ελευθερία, ίσως και φυλακή, έχουν να πουν οι ήρωες στο βιβλίο αυτό.