Το Φανταστικό στην Ελλάδα: Ο λόγος στους εκδότες του

Αγαπάμε με πάθος το Φανταστικό στη λογοτεχνία (την Επιστημονική Φαντασία, το Fantasy, τον Τρόμο – τη speculative fiction, αν θέλετε, και τα άπειρα υποείδη της), όπως άλλωστε όλοι όσοι το αγαπούν: δεν υπάρχει πολύ ή λίγο εδώ, υπάρχει μόνο πάθος. Μιλώντας όμως για την ελληνική αγορά βιβλίου, τα πράγματα με το Φανταστικό δεν είναι πάντα όσο ωραία θα το θέλαμε εμείς – ή ίσως όσο ωραία «θα έπρεπε». Ακολουθώντας, ίσως, τις τύχες της Αστυνομικής Λογοτεχνίας, που τα τελευταία είκοσι περίπου χρόνια δεν είναι απλώς μέινστριμ αλλά και η Νο1 στην επιλογή του αναγνωστικού κοινού, το Φανταστικό μπορεί να αποκτήσει περισσότερους φαν τα επόμενα χρόνια. Όμως όσοι το ακολουθούν σήμερα –πολλοί ή λίγοι– είναι, το ξαναλέμε, παθιασμένοι.

Ακολουθώντας, ίσως, τις τύχες της Αστυνομικής Λογοτεχνίας, που τα τελευταία είκοσι περίπου χρόνια δεν είναι απλώς μέινστριμ αλλά και η Νο1 στην επιλογή του αναγνωστικού κοινού, το Φανταστικό μπορεί να αποκτήσει περισσότερους φαν τα επόμενα χρόνια.

Το ίδιο παθιασμένοι με το Φανταστικό είναι και οι εκδότες του. Μιλήσαμε με έξι από αυτούς – και τους ζητήσαμε, αφού μας κάνουν τις συστάσεις και μας πουν πώς επιλέγουν τους τίτλους τους, να μας μιλήσουν για το Φανταστικό και τη θέση του στη χώρα μας: πόσο περιορισμένο είναι, ενδεχομένως, το οικείο κοινό, αν πολλοί αναγνώστες επιλέγουν να αγοράζουν βιβλία του είδους στα αγγλικά, αν το Φανταστικό εξακολουθεί να θεωρείται ακόμη και στις μέρες μας από κάποιους «δευτερεύον» είδος και αν, εντέλει, πουλάει ή όχι στα βιβλιοπωλεία. Μετά τις απαντήσεις που μας έδωσαν, θα δείτε και πολλούς τίτλους βιβλίων – τα ευπώλητα του κάθε οίκου, τα βιβλία καταλόγου, τα άρτι εκδοθέντα και τα υπό έκδοση. Αναζητήστε όποια σάς κεντρίσουν το ενδιαφέρον. 

Τους ευχαριστούμε πολύ για την ανταπόκριση.

Η ΑΓΝΩΣΤΗ ΚΑΝΤΑΘ

Μανώλης Πιτέλης: Η Άγνωστη Καντάθ ξεκίνησε ως βιβλιοπωλείο τον Νοέμβριο του 1994, και προχώρησε στην ενασχόληση με τις εκδόσεις γύρω στο 2000. Το αντικείμενο ήταν από την αρχή τα έργα Φανταστικής Λογοτεχνίας, και με αυτή την ταυτότητα θέλαμε να γίνουμε γνωστοί στο ελληνικό κΦοινό. Η εκδοτική παραγωγή μας είναι μικρή, ενδεικτική της προσωπικής φροντίδας με την οποία προσεγγίζουμε όλα τα στάδια της έκδοσης: από την επιλογή των συγγραφέων μέχρι την εξαντλητική επιμέλεια του τελικού κειμένου. Έχουν εκδοθεί μέχρι σήμερα σχεδόν 40 βιβλία Επιστημονικής Φαντασίας, Fantasy και Τρόμου.

Όταν ξεκινάς από φανατικός αναγνώστης του συγκεκριμένου είδους, έχεις συνήθως πολύ σαφή άποψη για τα έργα που θα ήθελες να δεις τυπωμένα στα ελληνικά. Έτσι, το πρώτο κριτήριο είναι οπωσδήποτε το προσωπικό γούστο, αν μας άρεσε, μας ενθουσίασε, μας ιντριγκάρισε κάποιο κείμενο που διαβάσαμε. Μεγάλο ρόλο παίζει η ιδέα, η πρωτοτυπία, η εκφραστική αρτιότητα του αρχικού κειμένου, που θα δώσει το κέντρισμα για να γίνει μια εξίσου άρτια ελληνική έκδοση. Η αναγνωρισιμότητα του συγγραφέα είναι ένα κριτήριο, όχι όμως το βασικότερο, καθώς θέλουμε να κάνουμε γνωστούς στους Έλληνες αναγνώστες και συγγραφείς που δεν είχαν ξανακυκλοφορήσει στη χώρα μας. Οπωσδήποτε λαμβάνεται υπόψη και η εμπορικότητα ενός έργου, γιατί η εκδοτική δουλειά είναι και δουλειά, πέρα από μεράκι!

Η αναγνωρισιμότητα του συγγραφέα είναι ένα κριτήριο, όχι όμως το βασικότερο, καθώς θέλουμε να κάνουμε γνωστούς στους Έλληνες αναγνώστες και συγγραφείς που δεν είχαν ξανακυκλοφορήσει στη χώρα μας.

Για κάποιον περίεργο λόγο, ενώ πολλοί από τους λεγόμενους mainstream συγγραφείς ασχολήθηκαν περιστασιακά με τη Λογοτεχνία του Φανταστικού, το ίδιο το είδος παγκοσμίως παρέμεινε στην αφάνεια για πολύ καιρό. Σήμερα τα πράγματα έχουν κάπως βελτιωθεί, και ακόμα και στη συντηρητική Αμερική έργα συγγραφέων όπως ο Λάβκραφτ, ο Φίλιπ Ντικ, η Ούρσουλα Λε Γκεν έχουν βρει τη θέση τους στον Λογοτεχνικό Κανόνα, παρόλο που στην Ελλάδα εξακολουθούν να θεωρούνται από πολλούς «παραλογοτεχνία». Η στάση αυτή του ευρύτερου κοινού και των κριτικών στη χώρα μας φαίνεται τα τελευταία χρόνια να αλλάζει, για παράδειγμα, όσον αφορά την Αστυνομική Λογοτεχνία, αλλά η Επιστημονική Φαντασία, το Fantasy και ο Τρόμος έχουν αρκετά χιλιόμετρα να διανύσουν ακόμη προκειμένου να αποκτήσουν την αποδοχή και την εκτίμηση που αξίζουν. Μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια, οι θιασώτες του συγκεκριμένου είδους δεν είναι πάρα πολλοί, αλλά είναι αρκετά συνειδητοποιημένοι, ίσως γιατί ακόμα τούς ενώνει το περιθώριο! Η περιορισμένη εκδοτική παραγωγή μεταφρασμένων στα ελληνικά έργων οδηγεί αρκετούς –ιδιαίτερα τους νέους, που έχουν κατά κανόνα μεγαλύτερη εξοικείωση με τα αγγλικά– στην αναζήτηση ξενόγλωσσων εκδόσεων. Η Άγνωστη Καντάθ, ως βιβλιοπωλείο που ασχολείται αποκλειστικά με τη Λογοτεχνία του Φανταστικού, δεν είναι σε θέση να αξιολογήσει την κίνηση του συγκεκριμένου είδους στα γενικά βιβλιοπωλεία. Θεωρούμε ότι τα έργα του Φανταστικού έχουν μικρή απήχηση στο γενικό κοινό, και οπωσδήποτε σε πολλά βιβλιοπωλεία δεν καταλαμβάνουν περισσότερα από ένα-δυο ράφια.

Best-seller: Frank Belknap Long, Η Φρίκη στους Λόφους (μτφρ. Γιάννης Στολτίδης, 2021). Τέσσερα διηγήματα με αναφορές στη μυθολογία Κθούλου, από έναν εξαιρετικό συγγραφέα, στενό φίλο του Δάσκαλου H. P. Lovecraft. Στάνισλαβ Λεμ, Ο Ανίκητος (μτφρ. Ναούμ Θεοδοσιάδης, 2020). Κλασική επιστημονική φαντασία με φιλοσοφικές προεκτάσεις: πώς πρέπει να ενεργήσει ο άνθρωπος όταν έρχεται αντιμέτωπος με το ανεξήγητο, το διαφορετικό; Η Φωνή μέσα στη Νύχτα, ανθολογία γοτθικών διηγημάτων (μτφρ. Γιάννης Στολτίδης, 2017). Δέκα εξαιρετικά διηγήματα από ισάριθμους πολύ γνωστούς Βρετανούς συγγραφείς. Robert Sheckley, Πλανήτης Ωμέγα (μτφρ. Κατερίνα Παντελίδου, 2018). Μια νουβέλα Επιστημονικής Φαντασίας πρωτότυπη, συναρπαστική, με γοργούς ρυθμούς και το εκκεντρικό χιούμορ του Sheckley.

Long-seller: Μηνάς Τσουλής, Η Γλώσσα των Υψηλών Ξωτικών του Tolkien (2003). Οι κανόνες Γραμματικής και Συντακτικού της Quenya, της γλώσσας των γαλαζοαίματων Eldar της Μέσης Γης, μαζί με ένα CD με ηχητικά δείγματα για την προφορά των φθόγγων. Ο συγγραφέας, εκτός από τα άλλα γλωσσολογικά του ενδιαφέροντα, είναι και μέλος της Elvish Linguistic Fellowship. Raymond E. Feist, Ο Μάγος, Βιβλίο Πρώτο: Η Μαθητεία (μτφρ. Βαγγέλης Παραμπούκης, 2002). Το πρώτο μιας κομβικής σειράς fantasy που εξελίχθηκε σε ένα μεγάλο έπος. Η σειρά χωρίζεται σε επιμέρους τριλογίες και τετραλογίες, αριθμεί ήδη 16 τίτλους, και συνεχίζεται… Αγοράστε το Δία, και άλλες 69 πολύ μικρές ιστορίες του φανταστικού (μτφρ. Βαγγέλης Παραμπούκης, 1999). Συλλογή 70 πολύ μικρών, ανατρεπτικών διηγημάτων από μάστορες της Φανταστικής Λογοτεχνίας. Harlan Ellison, Το Πουλί του Θανάτου (μτφρ. Χρύσα Τσαλικίδου, 2013). Πρόκειται για τη διάσημη συλλογή «Deathbird Stories», εμπλουτισμένη με τρεις ακόμα ιστορίες και έναν επίλογο του ίδιου του συγγραφέα. Ανατριχιαστικά διηγήματα για τους παράξενους καινούριους θεούς της εποχής: τους θεούς της ασφάλτου, των μετρητών, των μεγαλουπόλεων…

Πρόσφατοι τίτλοι: Η Φρίκη στους Λόφους (δες παραπάνω), Raymond E. Feist, Οι Πύλες του Σκότους (μτφρ. Κατερίνα Παντελίδου, 2021). Το 2ο βιβλίο της διλογίας Demonwar Saga και 16ο της επικής σειράς Fantasy του Raymond E. Feist (δες παραπάνω).

Υπό έκδοση: Ένας νέος τίτλος στη σειρά «Η Διεθνής του Φανταστικού» που περιλαμβάνει έργα συγγραφέων του Φανταστικού από όλο τον κόσμο, ένας νέος τίτλος στη σειρά «Επιστημονική Φαντασία: Οι Μεγάλοι Παλαιοί» που περιλαμβάνει έργα των μεγάλων δασκάλων του παρελθόντος, και ένας ακόμα τίτλος στη σειρά Fantasy του Raymond E. Feist.

ΑΙΟΛΟΣ

Κάτια Κουτσαφτή: Οι Εκδόσεις Αίολος ιδρύθηκαν το 1980 και έχουν κυκλοφορήσει πάνω από 200 τίτλους Φανταστικού (Τρόμου, Φαντασίας και Επιστημονικής Φαντασίας) μέχρι σήμερα. Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η συμβολή του Μάκη Πανώριου, από τους πρώτους επαΐοντες του είδους στην Ελλάδα, στη δημιουργία της σειράς του Φανταστικού των εκδόσεών μας, και δη στην επιλογή των πρώτων τίτλων που εκδώσαμε. Ο διαχρονικός στόχος μας στον Αίολο για όλους τους τίτλους που εκδίδουμε, στον χώρο του Φανταστικού και μη, είναι να φέρουμε το αναγνωστικό κοινό σε επαφή με καινούργιες ιδέες και προβληματισμούς σε επίκαιρα και μη θέματα, με έργα κλασικών και σύγχρονων συγγραφέων, που να αντιπροσωπεύουν και νέες συγγραφικές τάσεις. Επίσης, να γνωρίσουμε στους Έλληνες αναγνώστες άγνωστους αλλά σημαντικούς συγγραφείς. Οι επιλογές μας εντάσσονται σε ενότητες, αλλά υπάρχει μια σχετική ελευθερία ως προς αυτό. Εκδίδουμε βιβλία για όλες τις ηλικίες, μη εξαιρουμένης της παιδικής, για όσους αγαπούν την ανάγνωση και το καλό βιβλίο. Πρόθεσή μας είναι τα βιβλία που εκδίδουμε, είτε μεταφρασμένα είτε Ελλήνων συγγραφέων, να μην έχουν κυκλοφορήσει ξανά στην Ελλάδα, έστω και αν δεν έχουν δεδομένη εμπορικότητα. Οι μεταφράσεις από άλλες γλώσσες είναι προσεγμένες και επιμελημένες. Ο ίδιος σεβασμός και η απαραίτητη φροντίδα ισχύει φυσικά και για τα ελληνικά κείμενα που εκδίδουμε.

Βασικό κριτήριο για τις επιλογές μας είναι να εκδίδουμε τίτλους που μας αρέσουν, που ταιριάζουν στον κατάλογό μας, χωρίς απαραίτητα να είναι εμπορικοί, αν και θεωρούμε εξίσου σημαντικό να αρέσουν και στους αναγνώστες.

Σε προηγούμενες δεκαετίες το Φανταστικό είχε σίγουρα το στίγμα της «παραλογοτεχνίας», κάτι που έχει εκλείψει σήμερα κατά πολύ. Παρ’ όλα αυτά, παραμένει «είδος» και ως εκ τούτου απευθύνεται σε συγκεκριμένο κοινό, ιδίως τα έργα των λιγότερο γνωστών στην Ελλάδα συγγραφέων.

To Φανταστικό, ως ευρεία λογοτεχνική κατηγορία, απευθύνεται σε ένα αρκετά πλατύ κοινό, το οποίο εμφανίζει αυξητικές τάσεις τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, αλλάζοντας την πρότερη συσχέτιση με αυστηρά νεανικές ηλικίες. Οι επιτυχημένες τηλεοπτικές και κινηματογραφικές μεταφορές έργων του Φανταστικού σίγουρα έχουν συμβάλει σημαντικά. Σε προηγούμενες δεκαετίες το Φανταστικό είχε σίγουρα το στίγμα της «παραλογοτεχνίας», κάτι που έχει εκλείψει σήμερα κατά πολύ. Παρ’ όλα αυτά, παραμένει «είδος» και ως εκ τούτου απευθύνεται σε συγκεκριμένο κοινό, ιδίως τα έργα των λιγότερο γνωστών στην Ελλάδα συγγραφέων. Γεγονός είναι ότι η συντριπτική πλειονότητα των έργων Φανταστικού που εκδίδονται στην Ελλάδα είναι γραμμένα σε μια οικεία γλώσσα, τα αγγλικά, κι έτσι οι αναγνώστες του είδους είναι ενημερωμένοι, αναζητούν νέους τίτλους και, όχι σπάνια, διαβάζουν το έργο από το πρωτότυπο.

Best-seller: Τρυποκάρυδος, του Τομ Ρόμπινς (μτφρ. Ντίνος Γαρουφαλιάς): η διάσημη ιστορία αγάπης της Λη-Τσέρι που εκτυλίσσεται σε ένα πακέτο Κάμελ. Σιλμαρίλλιον, του Τζ.Ρ.Ρ. Τόλκιν (μτφρ. Ευγενία Χατζηθανάση-Κόλλια): η επική κοσμογονία της Μέσης-Γης, του κόσμου που δημιούργησε ο Τόλκιν. Τα Βουνά της Τρέλας, του Χ.Φ. Λάβκραφτ (μτφρ. Βασίλης Καλλιπολίτης): το κορυφαίο έργο του Χ.Φ. Λάβκραφτ, βιβλίο αναφοράς για τη Λογοτεχνία του Φανταστικού, που πραγματεύεται παλιότερους, άγνωστους και τρομακτικούς κόσμους.

Long-seller: Νευρομάντης, του Ουίλιαμ Γκίμπσον (μτφρ. Δημήτρης Σταματιάδης), ένα έργο-σταθμός στην εξέλιξη της Επιστημονικής Φαντασίας. Η σειρά φαντασίας του καταραμένου αντιήρωα Έλρικ του Μελνιμπονέ, του Μάικλ Μούρκοκ (μτφρ. Θωμάς Μαστακούρης). Τα κλασικά διηγήματα κοσμικού τρόμου του Χ.Φ. Λάβκραφτ. Και τα μυθιστορήματα Επιστημονικής Φαντασίας της μοναδικής Ούρσουλα Κ. Λε Γκεν, μιας συγγραφέως που κατάφερε να μπολιάσει στο έργο της ανθρωπολογικά, φιλοσοφικά και κοινωνιολογικά στοιχεία με θαυμαστό τρόπο.

Πρόσφατοι τίτλοι: Ούρσουλα Κ. Λε Γκεν, Οι Δώδεκα Κατευθύνσεις του Ανέμου (μτφρ. Γιώργος Μπαρουξής): συλλογή διηγημάτων, που συμπεριλαμβάνει μερικά από τα διασημότερα διηγήματά της, πολλά εκ των οποίων αποτελούν προοίμιο μετέπειτα κλασικών μυθιστορημάτων της. Πρόσφατα ολοκληρώθηκε η σειρά της «Γαιοθάλασσας», σε έξι τόμους, από τα λίγα έργα Φαντασίας της Λε Γκεν για έναν κλασικό πλέον φανταστικό κόσμο, το σύμπλεγμα νησιών της Γαιοθάλασσας, όπου η μαγεία είναι καθημερινότητα για τους ανθρώπους, και δράκοι είναι τα σοφότερα και αρχαιότερα πλάσματα. Το συγκλονιστικό Εξ Αίματος (μτφρ. Γιώργος Μπαρουξής), της Αφροαμερικανίδας Οκτάβια Μπάτλερ, έργο της οποίας εκδίδεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα· ένα μυθιστόρημα που συνδυάζει το Φανταστικό με ιστορικά γεγονότα και αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της αφροαμερικανικής λογοτεχνίας.

Υπό έκδοση: Μέσα στο φθινόπωρο οι εκδόσεις Αίολος θα κυκλοφορήσουν το πρώτο μέρος από τη νέα τριλογία του βραβευμένου με Μπούκερ Τζαμαϊκανού Μάρλον Τζέιμς, Μαύρη Λεοπάρδαλη, Κόκκινος Λύκος, ενός πολύ ιδιαίτερου έργου επικών διαστάσεων με αναφορές σε αφρικανικούς θρύλους, που, όπως έχει γραφτεί, θα μπορούσε να είναι το αφρικανικό «Game of Thrones». Ο ίδιος ο συγγραφέας το εντάσσει στη Λογοτεχνία του Φανταστικού. Μέσα στο φθινόπωρο επίσης έρχεται ο Λευκός Λύκος, ο τρίτος τόμος της μεταφοράς του έπους του Έλρικ σε κόμικς από ομάδα Γάλλων σεναριογράφων και καλλιτεχνών, μια δουλειά που έχει ξεχωρίσει και έχει αγαπηθεί από το κοινό τόσο των κόμικς όσο και του Φανταστικού. Ο τέταρτος τόμος που κλείνει τον κύκλο αναμένεται τους πρώτους μήνες του ’22. Τέλος, το 2022 θα κυκλοφορήσουμε δύο εξαιρετικά δείγματα σύγχρονης λογοτεχνίας τρόμου, με έντονη την επίδραση του Χ.Φ. Λάβκραφτ: Ο Ψαράς, του Τζον Λάνγκαν, και Η Μπαλάντα του Μαύρου Τομ, του Βίκτορ Λαβάλ. Φυσικά θα εκδοθούν και τα υπόλοιπα βιβλία που έχουμε προγραμματίσει εκτός της σειράς του Φανταστικού.

ΟΞΥ

Νίκος Χατζόπουλος: Το Οξύ ιδρύθηκε το 1995 και έχουμε εκδώσει 102 βιβλία λογοτεχνίας του Φανταστικού. Το Οξύ αγαπάει τη διεθνή pop κουλτούρα και όλες του οι εκδόσεις έχουν αυτόν τον προσανατολισμό. Μουσική, Ιστορία, Κόμικς, Λογοτεχνία του Φανταστικού, Πορνογραφία, Σύγχρονη Σκέψη, Ποδόσφαιρο, Ταξίδια, ΑΝΤΙπροσανατολισμός είναι τα ενδιαφέροντα και η ταυτότητά μας.

Επιλέγουμε τους τίτλους που θα εκδώσουμε με βάση το προσωπικό μας γούστο που ακολουθεί τη σύγχρονη pop κουλτούρα.

Παρακολουθώντας τη βιβλιοπαραγωγή της Λογοτεχνίας του Φανταστικού στην Ελλάδα από το 1988 μπορώ να πω ότι βρισκόμαστε σε μια φάση ενηλικίωσης. Πολλοί εκδότες έχουν ενδιαφερθεί για το είδος. Άλλοτε από αγάπη για τη θεματική και άλλοτε θεωρώντας ότι το αναγνωστικό κοινό μπορεί να συνεισφέρει σοβαρά στο επιχειρηματικό τους σχέδιο. Όσον αφορά τα μεταφρασμένα ξενόγλωσσα βιβλία, οι κακές μεταφράσεις-επιμέλειες έχουν αντικατασταθεί από άρτιες αποδόσεις. Τα pulp εξώφυλλα με τα οποία μεγαλώσαμε έχουν αντικατασταθεί από κυριλέ δαίμονες. Η περιορισμένη διανομή αρχίζει να βρίσκει ένα μικρό μονοπάτι προς τον αναγνώστη. Όσον αφορά την εγχώρια παραγωγή, από Έλληνες συγγραφείς, θεωρώ ότι αντιμετωπίζουμε σήμερα το φαινόμενο της ποίησης της δεκαετίας του ’80. Μεγάλη/ανεξέλεγκτη παραγωγή χωρίς κριτήρια και καλές επιμέλειες και κανάλια διανομής, έχει ως αποτέλεσμα οι αναγνώστες να έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους στο είδος. Οι αυτοεκδόσεις (αφού πρόκειται για «πληρωμένα» βιβλία) των 200-500 αντιτύπων από εκδοτικούς οίκους που ουσιαστικά κοροϊδεύουν τους λογοτέχνες έχουν κατακλύσει τα καφέ και τις μικρές αίθουσες παρουσιάσεων, καθώς οι εταιρείες αυτές δεν μπορούν να δημιουργήσουν δίκτυα διανομής. Οι πραγματικές αυτοεκδόσεις δεν βρίσκουν ΠΟΤΕ τον δρόμο τους στα βιβλιοπωλεία, ούτε καν σε αίθουσες παρουσιάσεων.

Επιλέγουμε τους τίτλους που θα εκδώσουμε με βάση το προσωπικό μας γούστο που ακολουθεί τη σύγχρονη pop κουλτούρα.

Τέλος, να αναφερθώ έντονα σε μεγάλη μερίδα βιβλιοπωλών που θεωρεί το είδος «βιβλία β' κατηγορίας», βιβλία σατανικά ή βιβλία που δεν μπορούν να πουληθούν. Φεύγει, λοιπόν, ένα νεανικό κοινό από το βιβλιοπωλείο και ταυτόχρονα εμποδίζεται η ανάπτυξη ανάγνωσης του είδους. (Ό,τι συμβαίνει και με τα κόμικς). Όλα τα παραπάνω σε συνδυασμό με το σχετικά περιορισμένο κοινό (σε σχέση με άλλα είδη λογοτεχνίας) και την πώληση πολλών πια ξενόγλωσσων βιβλίων του είδους στη χώρα μας, οδηγούν σε μια όχι και τόσο όμορφη εικόνα. Εμείς σαν Οξύ με τη μεγάλη μας αγάπη για το είδος συνεχίζουμε εδώ και 25 χρόνια τις επιλογές μας με γνώμονα την αγάπη για το Φανταστικό, επενδύοντας στην καλή διανομή και παρουσίαση των βιβλίων και ευχόμαστε να υπάρξουν πιο νέοι άνθρωποι από εμάς να αγαπήσουν το είδος και να ασχοληθούν επαγγελματικά με αυτό, αφού υπάρχει μεγάλη ανάγκη για νέο αίμα και πιο «σύγχρονες» ιδέες για να αναπτυχθεί.

Best-seller: Δεν έχουμε best-seller, και δεν μας ενδιαφέρουν.

Long-seller: Όλα, γιατί δεν βγάζουμε best-seller.

Πρόσφατοι τίτλοι: Τρόμος στο Mall (μτφρ. Κώστας Γερογιάννης): ένα ευρηματικό βιβλίο τρόμου που επαναφέρει την ιδέα του στοιχειωμένου κτιρίου –εδώ με τη μορφή ενός πολυκαταστήματος–, ενώ κάνει και έμμεση, κοινωνική κριτική στον τυφλό καταναλωτισμό. Ίσως #1: μία συλλογή διηγημάτων σύγχρονου ελληνικού Φανταστικού, ανθολογημένη από την Αθηναϊκή Λέσχη Επιστημονικής Φαντασίας (ΑΛΕΦ). Όταν Κλείνω τα Μάτια: του Γιώργου Μεσολογγίτη. Η πρώτη έκδοση βιβλίου τρόμου Έλληνα συγγραφέα από τις εκδόσεις Οξύ. Λευκή Πανώλη: για πρώτη φορά στα ελληνικά, ένα βιβλίο βιοηθικής και βιοτρομοκρατίας, από τον Frank Herbert. Και μία επανέκδοση, οι Φόνοι στην Οδό Μοργκ του Πόε, το οποίο εντάσσεται πλέον στην πολύ επιτυχημένη σειρά «Επίλεκτα».

Υπό έκδοση: Τα Άπαντα του Πόε σε 2 σκληρόδετους τόμους με εικονογράφηση του Benjamin Lacombe. Ο 6ος τόμος από τη σειρά Άπαντα του Lovecraft, η οποία ολοκληρώνεται σε 11 τόμους. Αστερόσκονη του Neil Gaiman. Συλλεκτικό κουτί «Κόλαση» σε 666 αντίτυπα για την επέτειο των 100 βιβλίων τρόμου στη σειρά «Κόλαση» και των 25 χρόνων από την ίδρυση των εκδόσεων Οξύ. Ένα βιβλίο πολύ αγαπημένο μας, Η Κόμισσα του Αίματος της Αlejandra Pizarnik, με εικονογράφηση θεϊκή του Santiago Caruso. All the Birds in the Sky της Charlie Jane Anders, ένα βιβλίο με τα κάτωθι βραβεία: Hugo Award Nominee, Best Novel (2017), Nebula Award, Best Novel (2016), Locus Award, Best Fantasy Novel (2017), IAFA William L. Crawford Fantasy Award (2017), Goodreads Choice Award Nominee, Fantasy (2016). Και ο 6ος τόμος από την σειρά του Clive Barker «Τα Βιβλία του Αίματος». 

ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ

Αντώνης Νικολουδάκης: Οι εκδόσεις Φανταστικός Κόσμος, ένας από τους πλέον δημοφιλείς εκδοτικούς οίκους της Λογοτεχνίας του Φανταστικού και της Επιστημονικής Φαντασίας, ιδρύθηκαν το 2000 με έδρα την Αθήνα. Με αγάπη για το συγκεκριμένο είδος, φροντίσαμε εξαρχής να επιλέγουμε τόσο κλασικούς όσο και νέους, πολλά υποσχόμενους τίτλους. Μεταξύ αυτών, συμπεριλαμβάνονται διεθνώς αναγνωρισμένες σειρές όπως ο «Τροχός του Χρόνου», το «Γυρίστε τον Γαλαξία με Ωτοστόπ», το «True Blood» και οι «Ομιχλογέννητοι». Στους συγγραφείς μας συμπεριλαμβάνονται μεγάλα ονόματα του χώρου, όπως ο Robert Jordan, o Brandon Sanderson, ο Kim Stanley Robinson, ο Douglas Adams, η Martha Wells και πολλοί ακόμα. Η όχι και τόσο μυστική συνταγή του οίκου μας είναι ένα μείγμα ποιοτικών μεταφράσεων, δυναμικής εικαστικής προσέγγισης και επιλογής ανάμεσα στους κορυφαίους συγγραφείς του Φανταστικού παγκοσμίως. Σήμερα, 20 χρόνια μετά τα πρώτα βήματά μας στον εκδοτικό χώρο, παραμένουμε νέοι στην καρδιά και διανύουμε την πιο ώριμη περίοδό μας. Έτσι, συνεχίζουμε να διευρύνουμε την γκάμα των επιλογών για τους αναγνώστες μας με την προσθήκη νέων ειδών όπως η αστυνομική λογοτεχνία, η ιστορία και σύγχρονη λογοτεχνία.

Σήμερα, 20 χρόνια μετά τα πρώτα βήματά μας στον εκδοτικό χώρο, παραμένουμε νέοι στην καρδιά και διανύουμε την πιο ώριμη περίοδό μας. Έτσι, συνεχίζουμε να διευρύνουμε την γκάμα των επιλογών για τους αναγνώστες μας με την προσθήκη νέων ειδών όπως η αστυνομική λογοτεχνία, η ιστορία και σύγχρονη λογοτεχνία.

Αν και σίγουρα η εμπορική δυναμική ή αναγνωσιμότητα ενός τίτλου παίζουν τον ρόλο τους για κάθε εκδοτικό (και για εμάς φυσικά), οι περισσότερες επιλογές μας γίνονται με βάση το πάθος μας, τη βαθιά αγάπη μας για τη Φανταστική Λογοτεχνία που είναι και η ταυτότητα του οίκου. Στον Φανταστικό Κόσμο, διαβάζουμε πρώτα σαν αναγνώστες όλα τα βιβλία που εκδίδουμε.

Η φανταστική λογοτεχνία, εδώ και δεκαετίες κατέχει την ίδια υψηλή κριτική αναγνώριση όπως κάθε λογοτεχνικό είδος. Τα θέματα που πραγματεύεται είναι στη βάση τους τα ίδια πανανθρώπινα ερωτήματα και συγκρούσεις της λογοτεχνίας, που όμως παρουσιάζονται με ιδιαίτερο τρόπο μέσα από το εναλλακτικό όχημα της φανταστικής αφήγησης. Η Λογοτεχνία του Φανταστικού έχει βρει σταθερά τη θέση της στο αναγνωστικό κοινό και στα βιβλιοπωλεία και διαρκώς διευρύνεται, τόσο θεματικά όσο και εμπορικά ανάμεσα σε όσους αγαπούν το καλό βιβλίο.

Best-seller: «Ο Τροχός του Χρόνου», η σειρά-ορόσημο, Νο1 των New York Times, με περισσότερες από 80 εκατομμύρια πωλήσεις παγκοσμίως, που τώρα γίνεται και τηλεοπτική σειρά από το Amazon Prime Video, με τον υψηλότερο προϋπολογισμό παραγωγής που έχει προγραμματίσει ποτέ το κανάλι έως σήμερα είναι από τις παλιότερες και πιο πετυχημένες σειρές μας. Το «Γυρίστε το Γαλαξία με Οτοστόπ» του Douglas Adams είναι σταθερά αγαπημένος τίτλος χιλιάδων αναγνωστών και φυσικά τα βιβλία του Brandon Sanderson έχουν κερδίσει τους αναγνώστες της καλής λογοτεχνίας σε όλη την Ελλάδα.

Long-seller: Επιπλέον στους παραπάνω τίτλους στα σταθερά προστείθονται και «Οι Ομιχλογέννητοι» του Brandon Sanderson, η σειρά του «True Blood» και η τριλογία του «Βίκινγκ».

Πρόσφατοι τίτλοι: Martha Wells, Κόκκινος Συναγερμός (μτφρ. Χριστόδουλος Λιθαρής), Brandon Sanderson, Ο Δρόμος των Βασιλέων Α & Β τόμος (μτφρ. Θωμάς Μαστακούρης), Brandon Sanderson, Τα παιδιά της Άγνωστης Αγγέλου (μετάφραση Ανδρέας Μιχαηλίδης).

Υπό έκδοση: Μέχρι τα τέλη του 2021 θα κυκλοφορήσουν από τις εκδόσεις μας οι συνέχειες για τον «Τροχό του Χρόνου» (13ο βιβλίο, Πύργοι του Μεσονυχτίου) και τον «Δρόμο των Βασιλέων» (3ος τόμος, Ο Κόσμος των Σκιών) που θεωρείται από κοινό και κριτικούς το κορυφαίο έργο του Sanderson. Ακόμα θα κυκλοφορήσουν και οι βραβευμένοι τίτλοι με Hugo και Nebula, Κραυγή σε Κύκλο του P. Djèlí Clark και Η Αυτοκρατορία που Καταρρέει του John Scalzi.

ANUBIS

Νίκος Μανούσος: Οι εκδόσεις Anubis δημιουργήθηκαν το καλοκαίρι του 1991 ως κλάδος της Compupress AE, εταιρείας που δραστηριοποιείτο στην έκδοση περιοδικών πληροφορικής και computer games («Computer Για Όλους», «Pixel», «PC Master» κ.λπ.). Την πρώτη δεκαετία της ύπαρξής της, η Anubis εξέδιδε κυρίως βιβλία πληροφορικής και business. Στα τέλη του προηγούμενου αιώνα, στράφηκε στο χώρο του Fantasy και της Επιστημονικής Φαντασίας, στην αρχή με βιβλία των Guy Gavriel Kay, Terry Brooks, David Gemmell, Terry Goodkind, Robin Hobbs, Diana Gabaldon, Arthur C. Clarke, Dan Simmons, για να ακολουθήσουν οι σειρές των Dune, Forgotten Realms, Dragonlance, Warcraft και Warhammer, και αργότερα ο Isaac Asimov, o Joe Abercrombie, ο Patrick Rothfuss, o Scott Lynch, o A.G. Riddle, ο Eli Brown και ασφαλώς ο George R.R. Martin. Στο διάστημα των 20 αυτών χρόνων, η Anubis έχει εκδώσει περισσότερους από 250 τίτλους στο χώρο του Fantasy και 80 ακόμη στο χώρο της Επιστημονικής Φαντασίας.

Βασικό κριτήριο για τις επιλογές μας ήταν πάντα τα βιβλία να αρέσουν στην ίδια τη συντακτική ομάδα της Anubis. Βεβαίως, η εμπορικότητα των τίτλων παίζει τον ρόλο της, αν και πολύ συχνά οι εμπορικές επιτυχίες έχουν εντοπισθεί και εκδοθεί από την Anubis πολύ προτού αναγνωρισθούν από την αγορά και εξελιχθούν σε bestseller.

Βασικό κριτήριο για τις επιλογές μας ήταν πάντα τα βιβλία να αρέσουν στην ίδια τη συντακτική ομάδα της Anubis. Βεβαίως, η εμπορικότητα των τίτλων παίζει τον ρόλο της, αν και πολύ συχνά οι εμπορικές επιτυχίες έχουν εντοπισθεί και εκδοθεί από την Anubis πολύ προτού αναγνωρισθούν από την αγορά και εξελιχθούν σε bestseller.

Στη χώρα μας, τo Fantasy και η Επιστημονική Φαντασία απευθύνονταν ανέκαθεν σε μια μικρή ομάδα αναγνωστών που αγαπούσε με πάθος το αντικείμενο. Βεβαίως, με τη πάροδο των χρόνων, η ομάδα αυτή –τουλάχιστον όσον αφορά το Fantasy– έδειξε κάποια σημεία ανάπτυξης, ειδικά μετά την τεράστια αποδοχή και επιτυχία που γνώρισαν οι ταινίες του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών και η τηλεοπτική σειρά Game of Thrones. Αυτό, βεβαίως, δεν αλλάζει την εικόνα των χαμηλών πωλήσεων που συνήθως εμφανίζει ένας μέσος τίτλος βιβλίου Fantasy, ο οποίος δεν είχε την τύχη να γίνει επιτυχημένη ταινία ή τηλεοπτική σειρά. Στον χώρο της Επιστημονικής Φαντασίας τα πράγματα είναι ακόμη πιο δύσκολα, αφού, με ελάχιστες εξαιρέσεις, οι σχετικοί τίτλοι βιβλίων εμφανίζουν ακόμη χαμηλότερες πωλήσεις από εκείνες του Fantasy.

Best-seller: Το γεγονός ότι η μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία της Anubis στο χώρο του Φανταστικού είναι το Game of Thrones ασφαλώς δεν θα εκπλήξει κανέναν. Τα 5 βιβλία της σειράς, που στη χώρα μας κυκλοφόρησαν σε 7 τόμους, έχουν πουλήσει περισσότερα από 160.000 αντίτυπα. Να σημειώσουμε εδώ ότι η Anubis εξέδωσε το πρώτο βιβλίο της σειράς το καλοκαίρι του 2004, επτά χρόνια προτού ξεκινήσει η τηλεοπτική σειρά που εκτόξευσε το brand στα ύψη. Εξαιρετική εμπορική πορεία επίσης έχουν τα βιβλία της σειράς «Outlander», τα οποία ξεκινήσαμε να εκδίδουμε το 2005, σχεδόν μία δεκαετία πριν από την έναρξη της τηλεοπτικής σειράς που τα μετέτρεψε σε bestseller.

Long-seller: Τίτλοι με διαχρονική επιτυχία είναι οι σειρές των «Game of Thrones», το saga του «Dune», τα «Forgotten Realms», η σειρά «Outlander» καθώς και τα βιβλία του Asimov.

Πρόσφατοι τίτλοι: Από την πρόσφατη κυκλοφορία μας ξεχωρίζουμε την επανέκδοση με νέα εξώφυλλα των έξι πρώτων βιβλίων της σειράς Dune από τον Frank Herbert, αλλά και τον εμπλουτισμό του κόσμου του Dune με την κυκλοφορία των νέων τίτλων Ο Δούκας του Κάλανταν και Οι Μάγισσες του Ντιουν. Δεν μπορούμε να μην αναφέρουμε, επίσης, την κυκλοφορία του πρώτου βιβλίου της τριλογίας «Η Εποχή της Παραφροσύνης» του Joe Abercrombie με τίτλο Μια Στάλα Μίσος, το πρώτο βιβλίο της σειράς «Gray Man» του Mark Greaney με τίτλο Ο Γκρίζος Άνθρωπος που θα δούμε προσεχώς από το Netflix σε σκηνοθεσία των Anthony και Joe Russo, αλλά και μια παλαιότερη (αλλά νέα για το ελληνικό κοινό) φωνή του Φανταστικού, τον John M. Ford με το μυθιστόρημα φαντασίας Το Κάλεσμα του Δράκου που θεωρείται από τους κριτικούς προπομπός του Game of Thrones. Μέσα στο 2021 επιστρέψαμε επίσης στον κόσμο των «Forgotten Realms» με την επανακυκλοφορία τίτλων που είχαμε μεταφράσει στο παρελθόν με νέα εξώφυλλα, αλλά και με νέα βιβλία της σειράς (Οι Σύντροφοι, Οι Χαμένες Ιστορίες).

Υπό έκδοση: Το εκδοτικό μας πρόγραμμα για το επόμενο διάστημα, αλλά και για το 2022 είναι ιδιαίτερα πλούσιο. Μέσα στον Οκτώβριο θα κυκλοφορήσει το πρώτο βιβλίο μιας νέας σειράς για την οποία είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι που προστέθηκε στη βιβλιοθήκη της Anubis. Πρόκειται για το πρώτο βιβλίο τής κριτικά αναγνωρισμένης και δημοφιλούς σειράς Επιστημονικής Φαντασίας “The Expanse” με τίτλο «Ο Λεβιάθαν Ξυπνά» των συγγραφέων Daniel Abraham και Ty Franck που υπογράφουν με το όνομα James S.A. Corey. Αντίστοιχα το ελληνικό κοινό θα διαβάσει την πρώτη συγγραφική προσπάθεια του Keanu Reeves με τίτλο «BRZRKR», ένα graphic novel που σημείωσε ρεκόρ πωλήσεων μέσα στη χρονιά με περισσότερα από 600.000 πωληθέντα αντίτυπα μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Δεν θα μπορούσαμε να μην αναφέρουμε το νέο βιβλίο της Diana Gabaldon, Χιόνι και Στάχτη, το μυθιστόρημα των Brian Herbert και Kevin J Anderson, Η Αρχόντισσα του Κάλανταν, δεύτερο βιβλίο της «Τριλογίας του Κάλανταν», αλλά και το νέο βιβλίο του Guy Gavriel Kay με τίτλο Κάποτε ένα Φως.

SEΛΙΝΙ

Φίλιππος Ψύχαλος: Η SEΛΙΝΙ δημιουργήθηκε το 2010 ως παρακλάδι των εκδόσεων Ψύχαλου που δραστηριοποιούνται στον εκδοτικό χώρο για περισσότερο από πέντε δεκαετίες. Το ξεκίνημα έγινε με την ένταξη στο δυναμικό μας του πολύ έμπειρου συνεργάτη Δημήτρη Ζαχαρόπουλου, που ανέλαβε εξαρχής τις επιλογές για τη διαμόρφωση της συγκεκριμένης λίστας που σήμερα περιλαμβάνει περισσότερους από 30 τίτλους βιβλίων και graphic novel.

Τα κριτήρια με τα οποία επιλέγουμε του τίτλους μας είναι πολύ αυστηρά και για αυτό οι τελικές παραγωγές μας είναι λίγες κάθε χρόνο. Εξετάζουμε τις διακρίσεις και τα βραβεία που έχει λάβει το κάθε βιβλίο, το πόσο θεωρούμε ότι ταιριάζει στο κοινό της Ελλάδας, κατά τη δική μας κρίση πάντα, και φυσικά αν θα μπορούσε να γίνει μια μεγάλη κινηματογραφική επιτυχία στο μέλλον.

Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα και τον κόσμο γενικότερα, η Λογοτεχνία του Φανταστικού παρουσιάζει μια ιδιαίτερη άνθηση, καθώς αυτού του είδους τα βιβλία πολύ συχνά πλέον μεταφέρονται στην τηλεόραση και τον κινηματογράφο με επιτυχία από μεγάλες εταιρείες παραγωγής. Το κοινό τους είναι στην πλειονότητά του άτομα πιο νεαρής ηλικίας από τους υπόλοιπους αναγνώστες, ενώ στην Ελλάδα συμβαίνει και το εξής οξύμωρο: οι πωλήσεις που έχουν οι ελληνικές παραγωγές (εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων την τελευταία δεκαετία) είναι πολύ περιορισμένες σε σχέση με ό,τι συμβαίνει στα υπόλοιπα είδη λογοτεχνίας, καθώς το συγκεκριμένο κοινό πολύ εύκολα θα αγοράσει το φτηνό paperback στην αγγλική, που κυκλοφορεί ήδη στο εξωτερικό, και δεν θα περιμένει την ελληνική έκδοση, που λόγω και του μικρού μεγέθους παραγωγής, η τιμή της είναι σαφώς πιο ακριβή.

Στην Ελλάδα συμβαίνει και το εξής οξύμωρο: οι πωλήσεις που έχουν οι ελληνικές παραγωγές (εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων την τελευταία δεκαετία) είναι πολύ περιορισμένες σε σχέση με ό,τι συμβαίνει στα υπόλοιπα είδη λογοτεχνίας, καθώς το συγκεκριμένο κοινό πολύ εύκολα θα αγοράσει το φτηνό paperback στην αγγλική, που κυκλοφορεί ήδη στο εξωτερικό, και δεν θα περιμένει την ελληνική έκδοση, που λόγω και του μικρού μεγέθους παραγωγής, η τιμή της είναι σαφώς πιο ακριβή.

Τα σημεία πώλησης περιορίζονται στις μεγάλες αλυσίδες και τα πολύ μεγάλα ενημερωμένα βιβλιοπωλεία που μπορούν να διαθέσουν τον κατάλληλο χώρο για μια σωστή γκάμα από την κατηγορία του Φανταστικού, ενώ παράλληλα θέλοντας να προσελκύσουν το αντίστοιχο κοινό κάνουν συνδυασμούς με ξενόγλωσσους τίτλους ή ακόμα και με πολλά παρεμφερή είδη. Βέβαια, υπάρχουν και τα παραδοσιακά καταστήματα με κόμικς που στηρίζουν σε μεγάλο βαθμό και τη Λογοτεχνία του Φανταστικού, ενώ τα περισσότερα από τα υπόλοιπα βιβλιοπωλεία περιορίζονται σε μια γκάμα μόνο με τις ευπώλητες επιλογές, συνήθως βιβλία που προωθούνται ταυτόχρονα με πολύ γνωστές ταινίες ή σειρές στα συνδρομητικά κανάλια. Κατά συνέπεια το ξεκίνημα μιας λίστας με βιβλία Φανταστικού αποτελεί ένα πολύ δύσκολο και χρονοβόρο εγχείρημα, που απαιτεί μεγάλη υπομονή, αντοχή και πολύ συνέπεια. Το ρίσκο είναι πολύ μεγάλο, καθώς οι μικρές αλλά διαχρονικές πωλήσεις δεν αφήνουν περιθώρια για λάθος επιλογές. Χρειάζεται λοιπόν να έχεις δημιουργήσει το δικό σου ισχυρό προφίλ ως εκδοτικός οίκος, να γνωρίζεις πολύ καλά το κοινό σου και τις σύγχρονες απαιτήσεις του και να παρακολουθείς σε μεγάλο βαθμό τις εξελίξεις στην παγκόσμια βιομηχανία του θεάματος. Υπάρχουν πάντα και οι διαχρονικές επιλογές τίτλων, που αποτελούν αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας και πρέπει να υπάρχουν σε κάθε εκδοτική λίστα με βιβλία Φανταστικού, ακόμα και αν οι πωλήσεις τους είναι σχετικά μικρές πλέον.

Best-seller: Τα μεγαλύτερα best-seller μας είναι η σειρά βιβλίων του «Γητευτή» του Πολωνού συγγραφέα Andrzej Sapkowski, που έχει γίνει ένα πολύ επιτυχημένο video game και προσφάτως μια μεγάλη παραγωγή του Netflix. Επίσης, ένα από τα σημαντικότερα έργα Επιστημονικής Φαντασίας των τελευταίων ετών, Το Πρόβλημα των Τριών Σωμάτων του Κινέζου συγγραφέα Liu Cixin, μια τριλογία που κυκλοφορεί σε μετάφραση Θωμά Μαστακούρη.

Long-seller: Η λίστα μας περιλαμβάνει διαχρονικές επιλογές όπως είναι η Σκανδιναβική Μυθολογία του Neil Gaiman, οι Καλοί Οιωνοί των N. Gaiman & T. Pratchett και η σειρά graphic novel του Δικαστή Ντρεντ.

Υπό έκδοση: Στο προσεχές διάστημα θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις μας η Αθέατη Ζωή της Άντι ΛαΡί της V.E. Schwab, που έχει λάβει εξαιρετικές κριτικές από κοινό και ειδικούς, ενώ αποτέλεσε ένα από τα δημοφιλέστερα βιβλία του 2020 στον χώρο της φαντασίας και όχι μόνο.

* Ο ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ είναι συγγραφέας. Τελευταίο βιβλίο του, «Ένα παγωτό για τον Ισίδωρο» (εκδ. Κλειδάριθμος).