christos chrysopoulos

Ζητήσαμε από πεζογράφους, ποιητές, μεταφραστές και επιμελητές να μας στείλουν μια καλοκαιρινή φωτογραφία από το προσωπικό τους αρχείο και να την πλαισιώσουν με μια ανάμνηση. Σήμερα, ο Χρήστος Χρυσόπουλος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός
Εικονογράφηση: Πάρις Κούτσικος - parisko.com

ΨΥΧΡΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ

Λένε πως ο χρόνος έχει μεγάλη εξουσία στη Μόσχα. Ίσως να είναι κι έτσι, γιατί εκεί όλες οι εποχές συγκατοικούν μέσα στα όρια μερικών οικοδομικών τετραγώνων. Κάποτε έναν Αύγουστο έμεινα σε ένα διαμέρισμα στο Τσίστυ Προυντύ. Το σκοτεινό τετραώροφο μέγαρο της παρόδου Καζάρμενι Περεούλοκ είχε χτιστεί στα τέλη του 19ου αιώνα. Ήταν η έπαυλη κάποιου ευγενή ή μεγαλοαστού στο κέντρο του βουλεβάρτου, που κυκλώνει την πόλη σαν κοζάκικο ζωνάρι. Ήταν ένα σπίτι στραγγαλισμένο σε βρόχο από δασύφυλλα αιωνόβια δέντρα. Ένα σπίτι δαιδαλώδες και ετοιμόρροπο. Ποια τύχη να περίμενε –άραγε– τους πρώτους ιδιοκτήτες του; Στα χρόνια της επανάστασης τεμαχίστηκε σε ψηλοτάβανα λαϊκά διαμερίσματα του ενός δωματίου. Μια κομμουνάλκα, όπως αυτές που συναντά κανείς στη Μαργαρίτα του Μπουλγκάκωφ. Όπως η ίδια η κομμουνάλκα του μυθιστορήματος, που βρίσκεται στη λεωφόρο Μπολσάγια Σαντόβαγια στην αντικρινή πλευρά του βουλεβάρτου.

Η σκάλα που οδηγούσε στον δεύτερο όροφο έμοιαζε με κλιμακοστάσιο μεσαιωνικού πύργου. Ήταν σκοτεινή και υγρή. Τα πέτρινα σκαλιά ήταν παραμορφωμένα από τον καιρό, και φαφούτικα. Στις γωνιές συσσωρεύονταν σκουπίδια και αδειανά μπουκάλια μπίρας Μπάλτικα, σαν αυτά που βλέπει κανείς πεταμένα παντού στη Μόσχα και φέρνουν στο μυαλό μυρωδιά από κάτουρο. Δίπλα μου έμενε μια αινιγματική γριά που ο σκύλος της κοιμόταν στο πλατύσκαλο, δεμένος στο κάγκελο του διαδρόμου. Μου είχαν πει να αποφεύγω αυτή τη γειτόνισσα και να μην δίνω αφορμές στην πολυκατοικία. Ο σκύλος της με αγαπούσε και γρύλιζε με παράπονο κάθε φορά που διαισθανόταν την παρουσία μου. Δεν κατάλαβα ποτέ γιατί θα έπρεπε να φοβάμαι εκείνη την αμίλητη ηλικιωμένη γυναίκα. Στη Μόσχα συναντάς παντού έναν παράλογο φόβο που παίρνει τη μορφή υπερβολικής καχυποψίας. Τίποτα δεν είναι εύκολο στη Μόσχα. Τίποτα δεν είναι προφανές στη Μόσχα. Στη Μόσχα δεν υπάρχουν δεδομένα, εκεί υπάρχει πάντα κάποιος από τον οποίο θα πρέπει να φυλάγεσαι, είτε είναι η διεφθαρμένη Μιλίτσια που περιπολεί στους κεντρικούς δρόμους, είτε οι μαφιόζοι με τις λιμουζίνες στη λεωφόρο Τβερσκάγια, είτε οι κάμερες γύρω από τη Λιουμπιάνκα – έστω και αν ο ανδριάντας του Ντζερζίνσκυ βρίσκεται πια πεταμένος στο νεκροταφείο αγαλμάτων κοντά στο πάρκο Γκόρκυ.

Κάθε βράδυ, γυρνώντας στο διαμέρισμα της παρόδου Καζάρμενι με το απαρχαιωμένο ηλεκτρικό λεωφορείο, στεκόμουν για λίγο έξω από την αντικρινή μονοκατοικία. Ένα θεόκλειστο παλιό οίκημα, σκοτεινό σαν κενοτάφιο. Κι όμως, από τα παράθυρά του μπορούσες να διακρίνεις πλήθος πολύχρωμα λαμπιόνια να αναβοσβήνουν σαν χριστουγεννιάτικη διακόσμηση. Μου είπαν ότι ήταν ένας κρυφός σταθμός ελέγχου για τις πυρηνικές κεφάλες που βρίσκονται φυτεμένες βαθιά στην πόλη, έτοιμες να εκτοξευτούν μέσα από τα έγκατα της μοσχοβίτικης γης.

Είναι δύσκολη πόλη η Μόσχα. Αντιστέκεται στον επισκέπτη και ταλαιπωρεί τους ανθρώπους που της ανήκουν. Η πραγματική Μόσχα βρίσκεται μέσα στη γη. Στις δαιδαλώδεις υπόγειες διαβάσεις που διασχίζουν τις απάνθρωπες –πλατιές σαν ποτάμια– λεωφόρους. Στα μικροσκοπικά καταστήματα των υπόγειων στοών. Τα ασθενικά σκουριασμένα φώτα δεν σβήνουν ποτέ μέσα σε αυτά τα θλιβερά καφενεία. Ετούτες οι μικροσκοπικές κακοφωτισμένες φωλιές που μυρίζουν τηγανισμένο κρέας και χλωρίνη, μένουν ανοιχτές όλο το εικοσιτετράωρο και γύρω τους συγκεντρώνονται μελαψοί άντρες από τη Γεωργία και την Αρμενία. Άνεργοι Μοσχοβίτες νεαροί. Ταξιδιώτες από την Κιργιζία και τη Μογγολία.

Αργότερα εκείνο το καλοκαίρι έμεινα στον δέκατο όροφο ενός τερατώδους οικοδομικού συγκροτήματος από τα χρόνια του Μπρέζνιεφ. Ήταν πολύπλοκο σαν διαστημόπλοιο. Η διεύθυνσή μου ήταν: «Πρόσπεκτ Μίρα, Σπίτι Ν173, Σώμα Ν2, Διαμέρισμα Ν174, 10ος όροφος, 2η είσοδος». Όταν άνοιγα το παράθυρο της κουζίνας, έβλεπα απέναντί μου το μεγαλειώδες άγαλμα της Βέρας Μούχινα με τον Εργάτη και την Κολχόζνιτσα. Το αγάπησα αυτό το άγαλμα και το χάζευα κάθε νύχτα, λουσμένο στα πορτοκαλιά φώτα του δρόμου. Καταλάβαινα πολύ καλά γιατί ο Στάλιν ζητούσε τα βράδια να τον οδηγούν εκεί, έξω από το Πάρκο της Οικονομικής Ευημερίας, για να θαυμάζει μέσα από το αυτοκίνητο, το πιο όμορφο άγαλμα που έφτιαξε η ανθρωπότητα το έτος 1937.

Είναι δύσκολο να διακρίνεις το μικροσκοπικό άνοιγμα που βρίσκεται κρυμμένο μέσα σε μια πτύχωση της φούστας του κοριτσιού. Οι άστεγοι όμως το γνώριζαν και τα βράδια στριμώχνονταν μέσα του, βρίσκοντας καταφύγιο στα σπλάχνα του κολοσσιαίου ατσαλένιου ζευγαριού. Το καλοκαίρι του 2003 έμοιαζε λίγο με χειμώνα.

christos chrysopoulos mnimi

 


ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΧΡΥΣΟΠΟΥΛΟΥ

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Μίλησε, μνήμη» με τις λέξεις του Θάνου Κάππα

«Μίλησε, μνήμη» με τις λέξεις του Θάνου Κάππα

Ζητήσαμε από πεζογράφους, ποιητές, μεταφραστές και επιμελητές να μας στείλουν μια καλοκαιρινή φωτογραφία από το προσωπικό τους αρχείο και να την πλαισιώσουν με μια ανάμνηση. Σήμερα, ο Θάνος Κάππας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός
Εικονογράφηση: Πάρις Κούτσικος - parisko.com...

«Μίλησε, μνήμη» με τις λέξεις του Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη

«Μίλησε, μνήμη» με τις λέξεις του Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη

Ζητήσαμε από πεζογράφους, ποιητές, μεταφραστές και επιμελητές να μας στείλουν μια καλοκαιρινή φωτογραφία από το προσωπικό τους αρχείο και να την πλαισιώσουν με μια ανάμνηση. Σήμερα, ο Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Μίλησε, μνήμη» με τις λέξεις της Ελιάνας Χουρμουζιάδου

«Μίλησε, μνήμη» με τις λέξεις της Ελιάνας Χουρμουζιάδου

Ζητήσαμε από πεζογράφους, ποιητές, μεταφραστές και επιμελητές να μας στείλουν μια καλοκαιρινή φωτογραφία από το προσωπικό τους αρχείο και να την πλαισιώσουν με μια ανάμνηση. Σήμερα, η Ελιάνα Χουρμουζιάδου.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός
Εικονογράφηση: Πάρις Κούτσικος - par...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Άπαντα τα ποιήματα» του Πέτερ Χάντκε (προδημοσίευση)

«Άπαντα τα ποιήματα» του Πέτερ Χάντκε (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός ποιήματος του Πέτερ Χάντκε [Peter Handke] από τον τόμο «Άπαντα τα ποιήματα» (μτφρ. Ιωάννα Διαμαντοπούλου-Νότντουρφτ), ο οποίος θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΙ ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ, ΤΙ ...

«Οι χαμένες μας καρδιές» της Σελέστ Ινγκ – Μια δυστοπία που θυμίζει σε πολλά την εποχή μας

«Οι χαμένες μας καρδιές» της Σελέστ Ινγκ – Μια δυστοπία που θυμίζει σε πολλά την εποχή μας

Για το μυθιστόρημα της Σελέστ Ινγκ [Celeste Ng] «Οι χαμένες μας καρδιές» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο). Kεντρική εικόνα, από διαμαρτυρία ασιατών για διακρίσεις απέναντί τους, ειδικά στην περίοδο του κορωνοϊού. Η ενίσχυση του μίσους ενάντια στους Ασιάτες είναι ένα από τα θέματα του μυθιστορήματος της Σ...

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

Στην Αίθουσα Τελετών του Δημαρχιακού Μεγάρου στην Πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως (πρώην Πλατεία Κοτζιά), θα απονεμηθούν εφέτος, για δέκατη έβδομη χρονιά, τα βραβεία μυθιστορήματος «The Athens Prize for Literature» του περιοδικού (δε)κατα για το 2022. Η ανακοίνωση των νικητών και ταυτόχρονα η απονομή θα γίνουν την Πέμπτ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Θανάση Χειμωνά «Τρότζαν, που κυκλοφορεί στις 8 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Πατάκη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Άνοιξα τα μάτια μου. Το μυαλό μου, αδειανό. Γύρω μου, φως. Έντονο. Εκτυφλωτικό. Συνειδητοπο...

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Γιούργκεν Χάμπερμας [Jürgen Habermas] «Αχ Ευρώπη! – Κείμενα για το Μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» (μτφρ. – προλεγόμενα – σχόλια: Δημήτρης Υφαντής), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Printa / Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγορα...

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Την Παρασκευή, 29 Ιουλίου, το...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Όταν η ελληνική ιστορία γίνεται μυθιστόρημα: 4 συγγραφείς ξανακοιτάζουν μυθοπλαστικά το παρελθόν

Όταν η ελληνική ιστορία γίνεται μυθιστόρημα: 4 συγγραφείς ξανακοιτάζουν μυθοπλαστικά το παρελθόν

Από τη Θεσσαλονίκη των τελών του 19ου αιώνα στην Αθήνα του Όθωνα και στη Σέριφο του 1916. Επιλέγουμε τέσσερα ιστορικά μυθιστορήματα Ελλήνων συγγραφέων που παίρνουν έμπνευση από πραγματικά ιστορικά γεγονότα για να «χτίσουν» τις ιστορίες τους. Κεντρική εικόνα: Μια όψη της Θεσσαλονίκης των αρχών του 20ου αιώνα (© Ευθύμ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ