Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Εύας Στάμου «Σωματογραφία», το οποίο κυκλοφορεί στις 2 Δεκεμβρίου από τος εκδόσεις Αρμός.
Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός
Κεφάλαιο 2ο
Εκείνη την εποχή καταπιανόμουν με την καταγραφή στοιχείων για τη μελέτη του σώματος, ώστε να κατανοήσω καλύτερα τις ανάγκες και τις αντιδράσεις του. Καταχώριζα τις παρατηρήσεις μου σ’ ένα μεγάλο τετράδιο: στην ετικέτα του είχα γράψει τον τίτλο «Σωματογραφία».
Ήταν τα ξένα σώματα που με ενδιέφεραν, όχι το δικό μου. Απέφευγα να κοιτάζω τους ανθρώπους στα μάτια, περιοριζόμουν στην παρατήρηση των σωμάτων που με περιβάλλανε, σε βαθμό που είχα μάθει να τα κατηγοριοποιώ με βάση τον τρόπο που κινούνταν στον χώρο κι έρχονταν σε επαφή με άλλα σώματα. Ό,τι κι αν μου έλεγε κάποιος, αν δεν μπορούσα να εμπιστευτώ το σώμα του, η σχέση δεν προχωρούσε. Συνήθιζα να κρατώ σημειώσεις και στη συνέχεια να συγγράφω σύντομα αφηγήματα όπου πρωταγωνιστούσαν τα σώματα ατόμων που ήδη γνώριζα ή άλλων που κάπου συναντούσα. Με προσέλκυαν πολύ τα σώματα κάποιας ηλικίας, τα σώματα δηλαδή με ιστορία, την οποία προσπαθούσα να μαντέψω, αλλά δεν μου ήταν αδιάφορα και τα νέα, άφθαρτα κορμιά, με όλες τις δυνατότητες που έκρυβαν για αλλαγή και εξέλιξη.
Σε εκείνη την ηλικία είχα, όπως είναι φυσικό, την ευκαιρία να συναντώ νέα σώματα σχεδόν καθημερινά: στη σχολή μου στο πανεπιστήμιο, στο γυμναστήριο, στις πολιτικές συγκεντρώσεις, στα πάρτι, στα μπαρ, ακόμα και στο τρένο και το λεωφορείο. Τώρα πια φροντίζω να αποφεύγω τον συγχρωτισμό με ξένα σώματα –η επιλογή των σωμάτων που βρίσκονται στον χώρο μου έχει γίνει ιδιαιτέρως αυστηρή, αναζητώ τη σιγουριά της οικειότητας–, μα την περίοδο για την οποία σου μιλάω, νέα σώματα με τη μορφή εραστών, φίλων, συμφοιτητών ή απλών γνωστών μπαινόβγαιναν στη ζωή μου αδιάκοπα.
Δεν με απασχολούσε τόσο η αισθητική των σωμάτων, αν ήταν ψηλά ή κοντά, όμορφα ή άσχημα, μυώδη ή αγύμναστα, όσο η κίνηση, η στάση τους, η ιδιαίτερη ενέργεια που εξέπεμπαν.
Δεν με απασχολούσε τόσο η αισθητική των σωμάτων, αν ήταν ψηλά ή κοντά, όμορφα ή άσχημα, μυώδη ή αγύμναστα, όσο η κίνηση, η στάση τους, η ιδιαίτερη ενέργεια που εξέπεμπαν. Υπήρχαν σώματα διστακτικά, συγκρατημένα, που έμοιαζαν να βρίσκονται πάντα στο λάθος μέρος, μα και σώματα περήφανα, σίγουρα για τη δύναμή τους, δίπλα σε σώματα διεκδικητικά, επίμονα, ή και σώματα αρπακτικά, που δεν υποχωρούσαν εύκολα μέχρι να κατακτήσουν το στόχο τους.
Η ματιά μου σταματούσε συχνά σε σώματα πληθωρικά που ξεχείλιζαν συναισθήματα, και άλλα μίζερα, ανίκανα να προσφέρουν ή να ζητήσουν. Με καθήλωναν σώματα φοβισμένα, ντροπαλά, αβέβαια για την κάθε τους κίνηση μα και σώματα σκληρά, άκαμπτα, που είχαν μάθει μοναχικά να αντιστέκονται στους κανόνες. Έμαθα να ξεχωρίζω τα σώματα που ήξεραν να ζητούν και να παίρνουν μα κι εκείνα που ήταν συνηθισμένα ν’ αποτραβιούνται, να υποχωρούν.
Την προσοχή μου τραβούσε εξίσου η γυναικεία και η αντρική μορφή αλλά με διαφορετικό τρόπο. Δυσκολευόμουν ν’ απαλλαγώ από την ερωτική μου διάθεση όταν χάζευα τα σώματα των αντρών· στα γυναικεία σώματα, αντίθετα, έψαχνα αντανακλάσεις της δικής μου ψυχοσύνθεσης, ομοιότητες και αποκλίσεις από το δικό μου σώμα.
Αν τυχόν αναρωτιέσαι σε ποια κατηγορία ανήκε το σώμα μου, να σου πω ότι ήταν ένα σώμα ακόμα εύπλαστο, γενικά υπάκουο μα με τάσεις για εξέγερση, ανυπόμονο και ευερέθιστο. Ένα σώμα έτοιμο ν’ ανταποκριθεί στις προκλήσεις, που αγωνιζόταν να ξεπεράσει τις φοβίες του και, υπερβαίνοντας την ανατροφή του, να σπάσει τα αόρατα δεσμά του.
Λίγα λόγια για το βιβλίο
Στιγμιότυπα από την ερωτική σχέση δύο γυναικών δοσμένα σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση και ύφος εξομολογητικό από μια νεαρή γυναίκα σε αναζήτηση της ταυτότητάς της. Δύσκολες οικογενειακές σχέσεις, παράτολμες κινήσεις, εθισμοί κι ένας αστερισμός εφήμερων γνωριμιών συνθέτουν τον καμβά της περιπέτειας όπου οι ήρωες δοκιμάζουν τα όριά τους. Ένα αφήγημα για τα πάθη του σώματος και τις ανάγκες της ψυχής.
Λίγα λόγια για τη συγγραφέα
Η Εύα Στάμου είναι συγγραφέας και Δρ. ψυχολογίας. Το μυθιστόρημά της Η εκδρομή (Αρμός, 2016) έχει μεταφραστεί στα αραβικά και η συλλογή διηγημάτων Τα κορίτσια που γελούν (Αρμός, 2018) στα ιταλικά. Διηγήματά της έχουν επίσης μεταφραστεί στα αγγλικά, γαλλικά, δανικά, και λιθουανικά. Η συλλογή Μεσημβρινές συνευρέσεις ήταν υποψήφια για το βραβείο Διαβάζω 2010. Η μονογραφία της Ageing and Female Identity in Midlife κυκλοφορεί από το Scholars’ Press και το δοκίμιο Η Επέλαση της ροζ Λογοτεχνίας από τις εκδόσεις Gutenberg. Κείμενά της δημοσιεύονται στην Athens Review of Books, στη Book Press, στο fractal, και στο περιοδικό Οδός Πανός. Αρθρογραφεί στην Athens Voice.