prodimosieysi klein

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Naomi Klein «Πώς να αλλάξουμε τα πάντα» (μτφρ. Πετρούλα Γαβριηλίδου), το οποίο απευθύνεται σε εφήβους και θα κυκλοφορήσει στις 17 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Κεφάλαιο 6: ΠΡΟΣΤΑΤΕΣ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΤΟΥΣ – ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ

Ένας επιστήµονας µε ροζ µαλλιά και σοβαρή έκφραση είχε έρθει στο Σαν Φρανσίσκο για να εκφωνήσει µια οµιλία.

Το όνοµά του ήταν Μπραντ Γουέρνερ (Brad Werner). Ήταν ερευνητής στο Πανεπιστήµιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Ντιέγκο. Ήταν Δεκέµβριος του 2012 και είκοσι τέσσερις χιλιάδες επιστήµονες είχαν συγκεντρωθεί για µια συνάντηση. Το πρόγραµµα ήταν γεµάτο µε οµιλίες, αλλά ο Γουέρνερ είχε τραβήξει την προσοχή όλων εξαιτίας του θέµατός του. Θα µιλούσε για τη µοίρα του πλανήτη.

Στη συνεδριακή αίθουσα ο Γουέρνερ παρουσίασε αναλυτικά στο κοινό τα προηγµένα µοντέλα µέσω υπολογιστή που χρησιµοποιούσε για την πρόβλεψή του. Πολλές λεπτοµέρειες θα φαίνονταν περίπλοκες σε όσους δεν ήξεραν το αντικείµενο έρευνας του Γουέρνερ, που είναι η θεωρία πολύπλοκων συστηµάτων. (Η θεωρία συστηµάτων είναι η µελέτη πολύπλοκων συστηµάτων που αποτελούνται από πολλαπλά µέρη τα οποία αλληλεπιδρούν µεταξύ τους. Ένα παράδειγµα περίπλοκου συστήµατος είναι o καιρός, που είναι η αλληλεπίδραση πολλών παραγόντων, όπως η θερµοκρασία, τα ρεύµατα του αέρα, τα ρεύµατα της θάλασσας, η γεωγραφία και άλλα).

Το συµπέρασµα της παρουσίασης του Γουέρνερ πάντως ήταν σαφές. Η παγκόσµια οικονοµία που βασίζεται στην ενέργεια από τα ορυκτά καύσιµα, στην ελεύθερη αγορά και στον καταναλωτισµό έχει συµβάλει στο να εξαντληθούν οι πόροι της Γης – έχει συµβάλει σε τέτοιο βαθµό ώστε να έχει διαταραχθεί η ισορροπία ανάµεσα στους πόρους της Γης και στα οικοσυστήµατα από τη µια µεριά και στην ανθρώπινη κατανάλωση από την άλλη.

Ο πιο πιθανός τρόπος για να κόψει ταχύτητα μια οικονομική μηχανή που βγαίνει εκτός ελέγχου είναι ένα κίνημα αντίστασης. Αυτό προσθέτει «τριβή», όπως είπε ο Γουέρνερ – εμπόδιο στα γρανάζια της μηχανής.

Αλλά ένα κοµµάτι από το πολύπλοκο µοντέλο του Γουέρνερ έδινε ελπίδα. Το ονόµαζε «αντίσταση». Και εννοούσε τις πράξεις ανθρώπων ή οµάδων που δεν ακολουθούν το κυρίαρχο ρεύµα της οικονοµικής κουλτούρας. Αυτές οι πράξεις µπορεί να περιλαµβάνουν περιβαλλοντικές διαµαρτυρίες, αποκλεισµούς, καθώς και τον µαζικό ξεσηκωµό αυτοχθόνων πληθυσµών, εργατών και άλλων. Ο πιο πιθανός τρόπος για να κόψει ταχύτητα µια οικονοµική µηχανή που βγαίνει εκτός ελέγχου είναι ένα κίνηµα αντίστασης. Αυτό προσθέτει «τριβή», όπως είπε ο Γουέρνερ – εµπόδιο στα γρανάζια της µηχανής.

Ο Γουέρνερ επισήµανε ότι παλιότερα κοινωνικά κινήµατα είχαν αλλάξει τη ροή της κυρίαρχης κουλτούρας. Το κίνηµα υπέρ της κατάργησης της δουλείας έβαλε πράγµατι τέλος στη δουλεία. Το κίνηµα για τα πολιτικά δικαιώµατα οδήγησε στην κατάκτηση της νοµοθετικής ισότητας για τους Αφροαµερικανούς. Αποδεικνύοντας στους εθνικούς ηγέτες ότι πολλοί άνθρωποι όχι µόνο υποστήριζαν αλλά και απαιτούσαν την αλλαγή, τα κινήµατα αυτά οδήγησαν στην ψήφιση νέων νόµων, που έκαναν εφικτή αυτή την αλλαγή. Ο Γουέρνερ είπε: «Αν θέλουµε να σκεφτούµε το µέλλον της Γης και το µέλλον της δικής µας σχέσης µε το περιβάλλον, πρέπει να συµπεριλάβουµε την αντίσταση ως µέρος αυτής της δυναµικής».

Με άλλα λόγια, µόνο τα κοινωνικά κινήµατα µπορούν να αναστρέψουν την κλιµατική αλλαγή τώρα.

Με την κλιµατική κρίση να γίνεται όλο και πιο πιεστική, αυτά τα κινήµατα αναπτύσσονται ταχύτερα. Οι νέοι άνθρωποι δεν τα ακολουθούν απλώς. Συχνά είναι επικεφαλής τους.

Αυτό το κεφάλαιο εξετάζει λεπτοµερέστερα αρκετές πρόσφατες δράσεις αντίστασης στην κλιµατική αλλαγή και αδικία. Όλες αυτές οι δράσεις προέρχονται από νέους ανθρώπους που ήθελαν να σώσουν τον τόπο τους – και να βοηθήσουν να σωθεί παράλληλα ο πλανήτης. Καθεµιά τους αποτελεί κι από ένα εµπόδιο στα γρανάζια της µηχανής, µια αµφισβήτηση στις οικονοµικές ιδέες και στις βιοµηχανίες που βασίζονται στην κατανάλωση ορυκτών καυσίµων, οι οποίες έχουν συµβάλει τόσο πολύ στην τρέχουσα κρίση µας. Αυτοί οι ακτιβιστές όρθωσαν το ανάστηµά τους, ύψωσαν τη φωνή τους και δοκίµασαν τη δύναµη της αντίστασης. Άνοιξαν κάποιους από τους δρόµους που µπορούν να µας οδηγήσουν σε ένα καλύτερο κλιµατικό µέλλον.

klein 1

Η ΦΥΛΗ ΤΩΝ ΧΕΪΛΤΣΟΥΚ: ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΟΥ ΝΑ ΛΕΣ ΟΧΙ

Η Μπέλα Μπέλα (Bella Bella), γνωστή και ως Γουαγκλάιλα (Waglisla), είναι ένας αναγνωρισµένος από το κράτος καταυλισµός της Φυλής των Χέιλτσουκ, µιας από τις πολλές φυλές που διαµένουν στην ακτή της Βρετανικής Κολοµβίας. Είναι µια αποµονωµένη νησιωτική κοινότητα µε µεγάλα φιόρδ και κατάφυτα δάση µε αειθαλή δέντρα που φτάνουν ως τη θάλασσα. Το 2012 είχε 1.905 κατοίκους. Μια µέρα του Απριλίου περίπου το ένα τρίτο των κατοίκων ήταν στους δρόµους της Μπέλα Μπέλα. Ήταν η µέρα που µια τριµελής γνωµοδοτική επιτροπή θα ερχόταν στην πόλη για µια συνεδρίαση σχετικά µε έναν αγωγό πετρελαίου.

Τον αγωγό σχεδίαζε η Enbridge, µια καναδική εταιρεία που κατασκευάζει αγωγούς και αποθηκευτικά κέντρα πετρελαίου. Ο αγωγός που σχεδίαζαν ονοµαζόταν Βόρεια Πύλη. Θα διέτρεχε το δυτικό κοµµάτι του Καναδά για 1.176 χιλιόµετρα, από το Έντµοντον, στη γειτονική επαρχία της Aλµπέρτα, µέχρι την ακτή της Βρετανικής Κολοµβίας. Στην ακτή θα συγκεντρωνόταν το πετρέλαιο από την ασφαλτούχο άµµο της Αλµπέρτα και θα φορτωνόταν σε ποντοπόρα δεξαµενόπλοια για να µεταφερθεί σε όλο τον κόσµο. Ο αγωγός θα µετέφερε 525.000 βαρέλια πετρελαίου τη µέρα.

Οι κάτοικοι της Μπέλα Μπέλα, μέλη της φυλής Χέιλτσουκ, ανησυχούσαν έντονα για τυχόν διαρροές στα δικά τους νερά. Και ήταν έτοιμοι να καταθέσουν αυτές τις ανησυχίες τους στη γνωμοδοτική επιτροπή.

Η γνωµοδοτική επιτροπή που είχε µόλις φτάσει θα ενηµέρωνε την καναδική κυβέρνηση για το αν το σχέδιο αυτό έπρεπε να προχωρήσει ή όχι. Επί µήνες η επιτροπή διενεργούσε ακροάσεις κατά µήκος της διαδροµής που θα ακολουθούσαν ο αγωγός και τα πετρελαιοφόρα. Τώρα τα µέλη της είχαν φτάσει στο τέρµα της διαδροµής.
Η Μπέλα Μπέλα είναι 200 χιλιόµετρα νότια του σηµείου όπου η Βόρεια Πύλη θα συναντούσε τη θάλασσα. Αλλά τα νερά του Ειρηνικού, που είναι η µπροστινή αυλή της πόλης, βρίσκονταν στη διαδροµή αυτών των πετρελαιοφόρων. Σε αυτά τα νερά υπάρχουν διάσπαρτα νησάκια και βραχώδεις ύφαλοι. Τα νερά στροβιλίζονται από εναλλασσόµενα ρεύµατα. Και τα δεξαµενόπλοια είναι τεράστια. Μπορούν να κουβαλήσουν 75 τοις εκατό περισσότερο αργό πετρέλαιο από το Exxon Valdez, ένα δεξαµενόπλοιο που προκάλεσε ευρεία και µακροχρόνια οικολογική καταστροφή µε τη διαρροή πετρελαίου στα νερά της Αλάσκας το 1989.

Οι κάτοικοι της Μπέλα Μπέλα, µέλη της φυλής Χέιλτσουκ, ανησυχούσαν έντονα για τυχόν διαρροές στα δικά τους νερά. Και ήταν έτοιµοι να καταθέσουν αυτές τις ανησυχίες τους στη γνωµοδοτική επιτροπή.

Αργηχοί των Χέιλτσουκ µε παραδοσιακές κεντητές στολές και µαντίλια, και καπέλα πλεγµένα από κέδρο καλωσόρισαν τη γνωµοδοτική επιτροπή στο αεροδρόµιο µε έναν χορό. Τυµπανιστές και τραγουδιστές τούς σιγοντάριζαν. Ένα µεγάλο σώµα διαδηλωτών περίµενε πίσω από την προστατευτική αλυσίδα κρατώντας κουπιά από κανό και πλακάτ εναντίον του αγωγού.

klein 2

Πίσω από τους αρχηγούς βρισκόταν µια εικοσιπεντάχρονη γυναίκα που την έλεγαν Τζες Χάουστι (Jess Housty) και που είχε βοηθήσει να κινητοποιηθεί η κοινότητα για να συναντήσει τη γνωµοδοτική επιτροπή. Για τη Χάουστι η σκηνή στο αεροδρόµιο ήταν το αποτέλεσµα µιας «τεράστιας προσπάθειας σχεδιασµού από όλη την κοινότητα». Αλλά οι νέοι ήταν αυτοί που είχαν µπει µπροστά και είχαν µετατρέψει τα σχολεία τους σε οργανωτικά κέντρα. Είχαν κάνει έρευνα για την ιστορία των διαρροών πετρελαίου από αγωγούς και δεξαµενόπλοια. Είχαν ζωγραφίσει τα πλακάτ. Είχαν γράψει εκθέσεις για το πώς µια διαρροή πετρελαίου στα νερά τους δεν θα κατέστρεφε µόνο το οικοσύστηµα αλλά και τον τρόπο ζωής τους. Τόσο ο αρχαίος πολιτισµός των Χέιλτσουκ όσο και ο σύγχρονος βιοπορισµός τους εξαρτώνται άµεσα από το οικοσύστηµα, ειδικά από την αλιεία ρέγγας και κόκκινου σολοµού. Οι καθηγητές έλεγαν ότι κανένα άλλο ζήτηµα δεν είχε κινήσει τόσο το ενδιαφέρον των νέων ανθρώπων όσο η πρόταση για τον αγωγό.

«Ως κοινωνία», είπε αργότερα η Χάουστι, «ήµασταν έτοιµοι να αντισταθούµε µε αξιοπρέπεια και εντιµότητα για να υπερασπιστούµε τη γη και τη θάλασσα που έθρεψε τους προγόνους µας – που θρέφει εµάς και που πιστεύουµε ότι πρέπει να θρέψει και τις µελλοντικές γενιές».

Η γνωμοδοτική επιτροπή αρνήθηκε την πρόσκληση στη γιορτή που είχε διοργανωθεί για το βράδυ. Ακύρωσε επίσης την ακρόαση για τον αγωγό, για την οποία οι κάτοικοι προετοιμάζονταν επί μήνες.
Γιατί;
Οι επισκέπτες είπαν ότι ένιωσαν να κινδυνεύουν έπειτα από την πεντάλεπτη διαδρομή τους από το αεροδρόμιο στην πόλη.

Η µεγάλη συµµετοχή της κοινωνίας έκανε τα όσα ακολούθησαν ακόµα πιο απογοητευτικά. Η γνωµοδοτική επιτροπή αρνήθηκε την πρόσκληση στη γιορτή που είχε διοργανωθεί για το βράδυ. Ακύρωσε επίσης την ακρόαση για τον αγωγό, για την οποία οι κάτοικοι προετοιµάζονταν επί µήνες.

Γιατί;

Οι επισκέπτες είπαν ότι ένιωσαν να κινδυνεύουν έπειτα από την πεντάλεπτη διαδροµή τους από το αεροδρόµιο στην πόλη. Είχαν περάσει µέσα σε αυτοκίνητα ανάµεσα από εκατοντάδες ανθρώπους, µεταξύ των οποίων και παιδιά, που κρατούσαν πλακάτ µε συνθήµατα όπως: ΤΟ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΕΙΝΑΙ ΘΑΝΑΤΟΣ, ΕΧΟΥΜΕ ΤΟ ΗΘΙΚΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΝΑ ΠΟΥΜΕ ΟΧΙ, ΘΕΛΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΩΚΕΑΝΟΥΣ ΜΑΣ ΓΑΛΑΖΙΟΥΣ.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η τέχνη της μέθης» του Λοράν ντε Σουτέρ (προδημοσίευση)

«Η τέχνη της μέθης» του Λοράν ντε Σουτέρ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του βραβευμένου Βέλγου δοκιμιογράφου και καθηγητή Νομικής Λοράν ντε Σουτέρ [Laurent de Sutter] «Η τέχνη της μέθης» (μτφρ. Ζωή Καραμπέκιου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 6 Μαρτίου από τις εκδόσεις Το Μέλλον.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...
«Ἤριννα Ἠλακάτη» της Τασούλας Καραγεωργίου (προδημοσίευση)

«Ἤριννα Ἠλακάτη» της Τασούλας Καραγεωργίου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη μελέτη της Τασούλας Καραγεωργίου «Ἤριννα Ἠλακάτη», η οποία κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στὴν πραγματική της ζωὴ ἡ Ἤριννα εἶναι μιὰ μικρὴ «τραγουδίστρα», τρυφερὴ ἀοιδὸς ...

«Ο Σεφέρης στην Αμερική»
 της Ασπασίας Γκιόκα (προδημοσίευση)

«Ο Σεφέρης στην Αμερική»
 της Ασπασίας Γκιόκα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη μελέτη της Ασπασίας Γκιόκα «Ο Σεφέρης στην Αμερική», η οποία θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Το βιβλίο, όπως φανερώνει και ο τίτλος του, εστιάζει σε πρόσωπα και γ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

Λάβαμε από τον Διονύση Χαριτόπουλο την παρακάτω επιστολή, σχετικά με την επιλογή κριτικών κειμένων του Κωστή Παπαγιώργη που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη με τον τίτλο «Κωστής Παπαγιώργης: Τα βιβλία των άλλων 1, Έλληνες συγγραφείς», το 2020. 

Επιμέλεια: Book Press

...
«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Επιλέξαμε 21 βιβλία ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Οι πρώτοι μήνες του 2024 έχουν φέρει πολλά και καλά βιβλία πεζογραφίας. Κι αν ο μέσος αναγνώστης βρίσκεται στην καλύτερη περίπτωση σε σύγχυση, στη χειρότερη σε άγχ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ