
Ο Γιώργος Στόγιας επιστρέφει με δέκα νέες αυτοτελείς ιστορίες για παιδιά, κάθε δεύτερη Κυριακή στην Book Press.
Στα γνώριμα στοιχεία από τον πρώτο κύκλο της σειράς –το ιδιαίτερο συγγραφικό ύφος, τα σχέδια του moican, το υποστηρικτικό υλικό για γονείς και εκπαιδευτικούς– έρχεται να προστεθεί η εμπειρία των ανθρώπων που χρησιμοποίησαν το υλικό στο σπίτι ή το σχολείο και μοιράστηκαν τις εντυπώσεις τους με τους δημιουργούς. Όσο πλησιάζει η ώρα που το πείραμα αυτό θα πάρει τη μορφή βιβλίου, τόσο σημαντικότερη είναι η συμβολή των αναγνωστών. Μπορείτε να στέλνετε τις εντυπώσεις και τις κριτικές σας στο earinoexamino@gmail.com. Προτεινόμενη ηλικία παιδιών 9+.
Ιστορία 14η: Μικρή σκακιστική ιστορία χωρίς ηθικό δίδαγμα
Έχω αρχίσει να βαριέμαι εδώ, στη δεξιά άκρη της σκακιέρας μπροστά από τον πύργο.
Φοβάμαι ότι ο βασιλιάς μου θα πέσει στα χέρια του εχθρού κι εγώ ακόμη θα χτενίζομαι.
Σε αυτό το σημείο να σας πληροφορήσω ότι έχω μακριά χαίτη πολεμιστή με μπούκλες.
Δυστυχώς εδώ στο στρατόπεδο έχει μόνο άντρες και η ομορφιά μου πηγαίνει χαμένη.
Υπάρχει βέβαια και η βασίλισσα, αλλά αυτή δεν μετρά, σιγά μην ρίξει τη μύτη της για μένα.
Μεταξύ μας, παίζει τρελός έρωτας με τον αξιωματικό που έστεκε δίπλα της από την αρχή,
όλο «σε καλύπτω» του λέει, κι εκείνος μπαίνει μπροστά της προτάσσοντας το στήθος του.
Θα το φάει το κεφάλι του σε καμιά ανταλλαγή, η βασίλισσα είναι μεγάλη υπολογίστρια,
παρά τα τόσα φιλιά, δεν θα δίσταζε να τον θυσιάσει ακόμη και για ένα στρατιωτάκι κέρδος.
Η άποψή μου είναι πως ο βασιλιάς μας είναι κοιμήσης, γι' αυτό και η σύζυγος ξεσαλώνει.
Θα μου πείτε, τα ίδια και χειρότερα συμβαίνουν στο αντίπαλο στρατόπεδο: Έκαναν ροκέ
με την πρώτη ευκαιρία και τώρα ο βασιλιάς προσεύχεται στο εκκλησάκι του πύργου ενώ
η λευκή βασίλισσα οργώνει τη σκακιέρα και ηγείται της επίθεσης εναντίον μας. Ωχ ήρθε!
Μόλις τρία τετραγωνάκια μακριά από μένα υψώνεται η επιβλητική της κορμοστασιά.
Αναρωτιέμαι πώς μετά από τόση δράση καταφέρνει και παρουσιάζεται πάντα ατσαλάκωτη,
με τις μπότες καλογυαλισμένες, την κορώνα να αστράφτει, το φόρεμα να ανεμίζει, ενώ εγώ
με τις πρώτες αψιμαχίες γεμίζω λάσπες, μυρίζω ιδρώτα και οι πληγές μου κακοφορμίζουν.
Ναι, η Δύναμη δίνει εντολή, η ξύλινη καρδιά μου χτυπά, κινούμαι μπροστά και την απειλώ.
Γυρνά λίγο έκπληκτη και με κοιτά στα μάτια, σαν να μην το πιστεύει ότι τολμώ να υπάρχω,
πάει να με αφοπλίσει με ένα αινιγματικό χαμόγελο, μεταξύ συμπάθειας και περιφρόνησης,
αλλά εγώ βράχος, έχω δει ταπεινώσεις ντροπιαστικές , μέχρι και ματ με ναπολεόντειο,
σιγά τώρα μην φοβηθώ, της αντιγυρίζω το βλέμμα προκλητικά, σε στιλ «έτοιμος για όλα».
Ενοχλημένη, πισωπατεί ένα βήμα, σιωπηλά θα βρίζει τη Δύναμη για την τσάμπα κίνηση.
Το γεγονός ότι υποχώρησε έτσι εύκολα, δίχως να έχει κάποιο σκοτεινό σχέδιο από πίσω,
με αποθρασύνει: δίχως πολλή σκέψη, η δική μου Δύναμη με σπρώχνει ένα βήμα μπροστά.
Το μόνο πια που με συνδέει με την παράταξή μου είναι τα κανόνια του πύργου που με
υποστηρίζει. Σε περίπτωση που αυτός κινηθεί ή που απειληθώ από κάποιο εχθρικό κομμάτι
κατώτερης αξίας, θα πάω σαν το σκυλί στο αμπέλι, αλλά δεν με νοιάζει τίποτα πια,
παρά μόνο να κυνηγώ τη λευκή βασίλισσα, με την ελπίδα ότι κάποτε θα την κάνω δική μου.
Φευγαλέο όνειρο όπως αποδείχτηκε, τη βλέπω να απομακρύνεται δίχως να κοιτάξει πίσω.
Έχετε νιώσει ποτέ ότι σας έχουν εξαπατήσει; Αυτή ήταν η αίσθηση στο στρατόπεδό μου.
Μας φαινόταν πολύ παράξενο ότι τα λευκά είχαν σπαταλήσει τρεις κινήσεις στο άνοιγμα.
Η επόμενη κίνησή τους ήρθε να επιβεβαιώσει τους φόβους μας με τον χειρότερο τρόπο:
Ένα λευκό άλογο πέρασε με απαράμιλλη άνεση πάνω από έναν εμβρόντητο αξιωματικό
και προσγειώθηκε σε ένα τετραγωνάκι που όλως τυχαίως υποστήριζα πριν από λίγη ώρα.
Με ανείπωτη φρίκη αντιληφθήκαμε όλοι το κακό που είχε συμβεί, ήταν όμως αργά πια.
Το ανενόχλητο λευκό άλογο απειλούσε ταυτόχρονα τον βασιλιά και τη βασίλισσά μας!
Από τη στιγμή που υπάκουα εντολές, κανείς δεν θα μπορούσε να με κατηγορήσει.
Κι όμως, καθώς έβλεπα το βασιλικό ζευγάρι να ανταλλάσει το αποχαιρετιστήριο βλέμμα,
έκλαιγα απαρηγόρητος για την προδοσία που είχα διαπράξει παρά τη θέλησή μου,
μούσκευα τα μουστάκια μου με τα δάκρυα που η δική τους ανωτερότητα δεν καταδεχόταν.
Η άσπιλη βασίλισσά μας παραδόθηκε με αριστοκρατική αταραξία στα βρωμερά τους χέρια.
Ούτε που μπορώ να φανταστώ τι θα της κάνουνε. Στο όνομά της ορκίζομαι αιώνια πίστη!
Κοιτώ στα μετόπισθεν τον συντετριμμένο βασιλιά μου. Σκέφτεται να κάνει χαρακίρι. Όχι!
Όλη η στρατιά, από τα αδύναμα στρατιωτάκια όπως εγώ, μέχρι τους θεόρατους πύργους,
υποσχόμαστε να πάρουμε εκδίκηση ειδάλλως να μη βγούμε ξανά από το βελουδένιο κουτί.
Με τρεις έξυπνες κινήσεις, μετριάζουμε την αβάστακτη απώλεια και ανασυντασσόμαστε.
Το θέατρο της μάχης μεταφέρεται στα αριστερά, εγώ έχω ξεχαστεί από φίλους και εχθρούς.
Μόνη συντροφιά, ο αχός της μακρινής σφαγής και η επιθυμία μου για τη λευκή βασίλισσα.
Τα θύματα και από τις δυο πλευρές πολλαπλασιάζονται, σιγά σιγά η σκακιέρα αδειάζει.
Σε ανύποπτο χρόνο, η μαύρη Δύναμη με έχει σπρώξει ένα ακόμη τετραγωνάκι μπροστά,
ενώ λίγο αργότερα εκμεταλλεύομαι τον διάδρομο που έχει ανοιχτεί και εφορμώ τυφλά.
Για πρώτη φορά στη ζωή μου βρίσκομαι σε τόσο προχωρημένη θέση στις εχθρικές γραμμές.
Η εμπειρία είναι μεθυστική, το κεφάλι μου γυρίζει, τα πόδια μου χορεύουν μόνα τους,
δροσερό γέλιο αναβλύζει από μέσα μου και, δίχως να νοιάζομαι, κάνω ακόμη ένα βήμα.
Είναι τόσο απίστευτο που μοιάζει με παιδική σκανταλιά αλλά είναι κάτι πολύ περισσότερο:
καθώς βρίσκομαι πια σε απόσταση μιας κίνησης από την τελευταία γραμμή του αντιπάλου,
το πανικόβλητο βλέμμα της λευκής βασίλισσας με βεβαιώνει για τον στρατηγικό θρίαμβο!
Δεν ξέρω τι θα συμβεί αν βρεθώ στο επόμενο τετραγωνάκι, ριγώ σύγκορμος στην ιδέα.
Είχαμε αυτή την κουβέντα άπειρες φορές με τα άλλα στρατιωτάκια γύρω από τη φωτιά.
Εκεί ο καθένας μας έλεγε ό,τι είχε ακούσει, μύθους παλαιούς και ονειροφαντασίες,
διηγήσεις παράδοξες για μαύρα πιονάκια που είχαν παντρευτεί τη λευκή βασίλισσα, ή που
είχαν πέσει από την άκρη της σκακιέρας και είχαν αναγεννηθεί ελεύθερα από τη Δύναμη.
Παρά τη σπαρτιατική εκπαίδευση, δεν είχαν φτιάξει τελικά απλά στρατιώτες της μοίρας.
Ενώ πειθήνια κάναμε το καθήκον μας, μέσα μας κάτι ήθελε να σπάσουμε τους κανόνες,
ζητούσε το θαύμα με κάθε τρόπο, ακόμη κι αν θα χρειαζόταν να παρανομήσουμε.
Κι εγώ τώρα είχα μπροστά μου τη δυνατότητα να γνωρίσω την αλήθεια, ήμουν ο εκλεκτός.
Η λευκή βασίλισσα με κοίταξε αυτή τη φορά διαφορετικά από ότι την προηγούμενη.
Ο μόνος τρόπος για να με σταματήσει θα ήταν να υποκύψει στο σπαθί του αξιωματικού
που με υποστηρίζει ( ο παλιός αγαπητικός της μαύρης βασιλοπούλας, θηρίο αποδείχτηκε).
Για δεύτερη φορά στη σχέση μας γυρίζει πλάτη και απομακρύνεται, με περισσό θάρρος
της φωνάζω: «Ομορφούλα μου, η τρίτη φορά που θα σε δω θα είναι και η φαρμακερή».
Δεν προλαβαίνω όμως να ακούσω την απάντησή της γιατί συμβαίνει αυτό που περίμενα.
Καθώς χάνω τον εαυτό μου καταλαβαίνω πως όλο το παρελθόν ήταν μια προετοιμασία.
Η γη τρέμει, λάβα ξεχύνεται από κλειστά πηγάδια, κι εγώ χάνομαι σε ένα πυκνό δάσος.
Η περιδίνηση μου σταματά όταν φτάνω σε ένα ειδυλλιακό ξέφωτο, στη μέση του πουθενά.
Το θέαμα που αντικρίζω μου κόβει την ανάσα. Η μαύρη βασίλισσα κολυμπά στο ποτάμι.
Κουρασμένος από τις κακουχίες, με ξέφρενη ορμή βγάζω τα ρούχα μου να βουτήξω.
Δεν το πιστεύω, ακριβώς εκείνη τη στιγμή εμφανίζεται μια διμοιρία λευκοί στρατιώτες.
Με τελετουργική επισημότητα κουβαλούν τη στολή και την κορώνα της βασίλισσάς μου.
Στρέφω το κεφάλι και ίσα που προλαβαίνω να τη δω καθώς την παρασύρει το ρεύμα.
Οι στρατιώτες πλησιάζουν με σεβασμό και με υποχρεώνουν να φορέσω τα υπάρχοντά της.
Δίχως να μου δοθεί χρόνος να σκεφτώ τη νέα μου κατάσταση, επιστρέφω στη μάχη.
Ακούω μέσα μου πάλι τη φωνή του καθήκοντος να με καλεί, ο βασιλιάς μου κινδυνεύει!
Αλλά τώρα κάτι έχει αλλάξει: δεν είναι απλά ο αρχηγός μου. Έχει γίνει ο άντρας μου.
Δεν ξέρω αν έχω μεταμορφωθεί από μέσα προς τα έξω ή από έξω προς τα μέσα.
Αυτό που έχει σημασία είναι να θέσω τις δυνάμεις μου στην υπηρεσία του έθνους.
Μακελεύω δυο ανόητα λευκά στρατιωτάκια. Ο αξιωματικός μού υποβάλει τα σέβη του.
ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
Οι ερωτήσεις που μπορείτε να βρείτε είναι εδώ είναι ανοιχτές και προσφέρονται για συζήτηση. Είναι καλό να χρησιμοποιηθούν, προσαρμοσμένες στο επίπεδο των παιδιών, αφού έχει επιτευχθεί η βασική κατανόηση της ιστορίας.
- Τι είναι το ηθικό δίδαγμα σε μια ιστορία; Δώσε ένα παράδειγμα από μια ιστορία που ξέρεις.
- Στο κείμενο αναφέρονται μερικοί σκακιστικοί όροι. Υπογράμμισέ τους και προσπάθησε να τους εξηγήσεις, αν ξέρεις τι σημαίνουν, με δικά σου λόγια. Ψάξε από εγκυκλοπαίδεια ή διαδίκτυο τους επίσημους ορισμούς και έλεγξε πόσο σαφής ήσουν στους δικούς σου.
- Το αφηγηματικό τέχνασμα σύμφωνα με το οποίο τα παιχνίδια είναι ζωντανά και ο αναγνώστης βλέπει τον κόσμο μέσα από τα μάτια τους έχει χρησιμοποιηθεί πολλές φορές, από την εποχή που ο Άντερσεν έγραφε το «Μολυβένιο στρατιωτάκι» έως το πιο σύγχρονα «Toy Story» και «Lego Movie». Γράψε μια δική σου ιστορία βασισμένη στους ήρωες και τους κανόνες ενός δικού σου αγαπημένου παιχνιδιού.
- Η λευκή βασίλισσα κοιτά το μαύρο στρατιωτάκι με «ένα αινιγματικό χαμόγελο, μεταξύ συμπάθειας και περιφρόνησης». Σαν μια μικρή θεατρική άσκηση, δοκίμασε να το πετύχεις κι εσύ. (Ποτέ δεν ξέρεις που μπορεί να σου χρησιμέψει!)
- Το σκάκι χαρακτηρίζεται από πολλούς ως «ο βασιλιάς των παιχνιδιών». Σε ποια στοιχεία του βασίζεται αυτή η άποψη;
- Από τη μέχρι τώρα εμπειρία σου, αν βλέπαμε τη ζωή σαν μια ιστορία, έχει ηθικό δίδαγμα;
- Δες το σχέδιο και προσπάθησε να ανακαλύψεις σκηνές και πρόσωπα από την ιστορία. Στη συνέχεια, διάλεξε τη σκηνή που σου έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση και ζωγράφισέ τη. Μπορείς να τη σκανάρεις και να τη στείλεις στη διεύθυνση της ομάδας και όταν βγει το βιβλίο, θα σε περιμένει μια έκπληξη!