alt

Για την παράσταση της Kat Válastur «Rasp Your Soul», η οποία παρουσιάζεται και σήμερα, 17 Ιουνίου, στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση.

Του Νίκου Ξένιου

H Kat Válastur (Κατερίνα Παπαγεωργίου), μια από τις πιο αναγνωρισμένες χορογράφους της χορευτικής σκηνής του Βερολίνου, παρουσιάζει στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση την περφόρμανς «Rasp Your Soul», από τις 15 έως τις 17 Ιουνίου. Η παράσταση εκκινεί μιαν υπαρξιστικού προβληματισμού ενότητα την οποία η ελληνίδα δημιουργός τιτλοφορεί: «The Staggered Dances of Beauty» και θέμα της οποίας είναι η αλλοτριωτική επίδραση του χρόνου στην ανθρώπινη φύση (άλλα έργα της με παρόμοια θεματική ήταν το «Oh! Deep sea corpus I-IV» και το «Marginal sculptures of Newtopia») και η διαμόρφωση των διάφορων πολιτιστικών inputs σε διακριτές παραστασιακές συνθήκες: το πιο αποτελεσματικά από αυτά τα inputs φαίνεται να είναι η φωνή/γλώσσα, ως κώδικας επικοινωνίας, και η ψηφιακή τεχνολογία. Μια από τις σημαντικότερες παραστάσεις χορού της χρονιάς, που κλείνει τον χειμερινό κύκλο της Στέγης.

Σκίζοντας το δέρμα 

Αντιμετωπίζοντας τον χορό ως θέατρο του σώματος, η δημιουργός βάζει τον χορευτή της να αφαιρεί ένα «δεύτερο» χόριο δέρματος, μια διαφανή μεμβράνη που μεταμορφώνει το ανθρωποειδές αυτό σε ημι-μυθικό, ημι-άγριο ον.

Αντιμετωπίζοντας τον χορό ως θέατρο του σώματος, η δημιουργός βάζει τον χορευτή της να αφαιρεί ένα «δεύτερο» χόριο δέρματος, μια διαφανή μεμβράνη που μεταμορφώνει το ανθρωποειδές αυτό σε ημι-μυθικό, ημι-άγριο ον. Οι φωτισμοί παράγουν λάμψεις που το «δέρμα» αυτό υποδέχεται με αλλόκοτους τρόπους, καθώς περιβάλλεται μια νέα πρόταση «ανθρωπινότητας». Κυριαρχεί η αίσθηση που δίνει ένα παλιό φιλμ του βωβού κινηματογράφου σε μια φθαρμένη μπομπίνα, όπου έχουν απομείνει κάποιες φάσεις μόνο της κίνησης, με «άλματα» από τη μια στάση στην άλλη, όπως φωτίζεται το σώμα από το στροβοσκόπιο ενός night club. Το ανθρωποειδές της Kat Vàlastur θα μπορούσε να εκληφθεί ως ρέπλικα, ως μαριονέτα κάποιου αθέατου χειριστή, ως ψηφιακή ψευδαίσθηση ή «πεδίο δεδομένων», ως ολογραφία, αλλά και ως ακαθόριστης υπόστασης «άβαταρ» που κινείται, ρέει και μεταλλάσσεται σε μιαν αλλόκοτη εκτέλεση των γνωστών κινησιολογικών κωδίκων. Η σκηνή γίνεται στίβος σύγκρουσης της ανάγκης του να υπάρχει και να εκφράζεται με κάποιον εξωσκηνικό, απρόσωπο αλλά ιδιαίτερα αυταρχικό παράγοντα/χειριστή, που επικαθορίζει τις κινήσεις και τους φθόγγους που εκβάλλει από το στόμα του. 

Ως εκ τούτου, την αφαίρεση στιβάδων «δέρματος» από το κορμί την αντιλαμβάνομαι ως διαδικασία που το καθιστά διαρκώς οικειότερο και σαρκικότερο, υποβάλλοντας το σώμα του θαυμάσιου ερμηνευτή στην αναζήτηση της οριακότητάς του. Συνθήκη της μελέτης αυτής είναι να καταγραφεί ο τρόπος με τον οποίο η υλική υπόσταση του σώματος εκτίθεται τελετουργικά σε ένα τεχνητό «πεδίο δυνάμεων» και μεταπλάθεται σε κινησιολογική συνθήκη. Μόνος επί σκηνής, ο Enrico Ticconi (στενός συνεργάτης της χορογράφου από το 2007) κινείται και δρα σε περιορισμένο δάπεδο, που λειτουργεί ταυτόχρονα ως ενεργειακό πεδίο, ενώ υπόκειται, ταυτόχρονα, στην «εισβολή» μιας ηχολαλιάς που τροποποιείται ψηφιακά και δημιουργεί την αίσθηση θραυσμάτων ομιλίας: κύρια γνωρίσματα της παραποιημένης αυτής φωνής είναι οι διακοπές, η εναλλαγή ψιθύρων και ηλεκτρονικών μικροθορύβων, η κραυγή, ο βρυχηθμός. Οι τρυφερές, οι αδιόρατες, οι βίαιες κινήσεις του χορευτή μπορούν να ερμηνευθούν ως ποικίλα πολιτιστικά «σήματα», ως «θραύσματα» γλωσσικών κωδίκων που άλλοτε είναι αρχαϊκοί και άλλοτε ψηφιακοί, πάντως είναι απλά δομημένοι, λιτοί, σαν μάντρα που ερμηνεύουν ποικιλοτρόπως την εκάστοτε πραγματικότητα που βιώνει το δοχείο/κορμί του. Ανεξάντλητο κινησιολογικό ρεπερτόριο, μιμική, «σφιχτή» οργάνωση της χρονικής ροϊκότητας στη βάση των χρονικών κενών, αποσπασματικότητα, εικονική πραγματικότητα και, πάνω απ’ όλα, μαγεία και δημιουργία ενός νέου σκηνικού μύθου: του βιολογικού σώματος που αποβάλλει τις επιστρώσεις του, ενώ εν τη γενέσει του μεταστοιχειώνεται σε κάτι άλλο, πρωτόγονο, ποιητικό και ταυτόχρονα μεταλλαγμένο και υπερτεχνολογικό.

alt

Το «ομιλούν» σώμα 

Το πλάσμα της Válastur κινείται σαν ανδράποδο, παρασύρεται από δίνες αισθήσεων που απορρέουν από την επαφή του με μια σειρά σκηνικών αντικειμένων, ξύλων και σπασμένων καλαμιών, που τα περιεργάζεται, τα δαγκώνει, τα φτύνει, τα σπάει, τα μεταφέρει, τα αφομοιώνει, τα διαφοροποιεί από τα δικά του μέλη «καθηλώνοντας» τις μικροκινήσεις (motion capture) και λυτρώνεται σχεδιάζοντας την ατομικότητά του.

Η Kat Válastur σπούδασε στην Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης της Αθήνας και συνέχισε τις σπουδές της, με υποτροφία Fulbright, στα στούντιο Trisha Brown της Νέας Υόρκης και στο Inter-University Center for Dance του Βερολίνου. Το 2013-2014 επισκέφθηκε το Institut für Raumexperimente για να επεξεργαστεί, υπό τον Olafur Eliasson, τη σειρά «The marginal sculptures of Newtopia», που θέμα της είχε τη συνάντηση ανάμεσα στο ανθρώπινο σώμα και την τελετουργική «τοπολογία» στα πλαίσια της οποίας αυτό λειτουργεί: trance εκδοχές του σώματος από τελετουργίες βου-ντου της Αϊτής όπως τα είδε μέσα στα φίλμς της Maya Deren, τα κινούμενα σχέδια τύπου manga του 1995 με τίτλο «Ghost in the shell» και άλλα ερεθίσματα, υβριδικές εκδοχές των οποίων οδήγησαν στην παρούσα εκδοχή θραυσματικής (micro stop) κίνησης: στο «Rasp your Soul» ο χορευτής, εκτεθειμένος σε ένα «ρεύμα» αντίρροπων δυνάμεων, γίνεται φορέας των λαθών και των απόηχων της γλώσσας, καθώς και όλου του πληροφοριακού φορτίου της εποχής μας. Κάθε γεγονός δίνει το έναυσμα για μια διαφορετική μυθολογική αναφορά, ενώ το πάσχον σώμα ανακλά τις επιδράσεις, απορροφά τις δονήσεις, αντιδρά ή υποτάσσεται, μεταμορφώνεται οπτικά από τους φωτισμούς και ενεργοποιεί διαφορετικές «μνήμες ζωής». Το πλάσμα της Válastur κινείται σαν ανδράποδο, παρασύρεται από δίνες αισθήσεων που απορρέουν από την επαφή του με μια σειρά σκηνικών αντικειμένων, ξύλων και σπασμένων καλαμιών, που τα περιεργάζεται, τα δαγκώνει, τα φτύνει, τα σπάει, τα μεταφέρει, τα αφομοιώνει, τα διαφοροποιεί από τα δικά του μέλη «καθηλώνοντας» τις μικροκινήσεις (motion capture) και λυτρώνεται σχεδιάζοντας την ατομικότητά του. 

Θεμελιώδη δομή της παράστασης συνιστά το γεγονός ότι η σωματικότητα αυτού του όντος συνδέεται με τη στοματική/γλωσσική του έκφραση. Η άναρθρη ή επισφαλώς αρθρωμένη φράση που με δυσκολία εκστομίζει συντονίζεται με την τρεμάμενη, διακεκομμένη ή σπασμωδική του κίνηση στον χώρο, αλλά και με μιαν αρχετυπική συνθήκη πρωτογονισμού ή ενστικτώδους λεκτικοποίησης, πλησιέστερης στο ζωώδες. Το στόμα κομίζει δυναμικά στο προσκήνιο όλες τις λειτουργίες του μετατρέποντας τη σκηνή σε ένα τεράστιο λάρυγγα και αναδεικνύοντας τον αφομοιωτικό χαρακτήρα της τροφής και το πέρασμα από την αφασική στη δομημένη εκφορά του λόγου. Θα ενέτασσα τη μορφή αυτήν στην ανθρωποζωϊκή σύλληψη, σε ένα πέρασμα, μια νοσηρή μεταμόρφωση από τη διάσταση του τερατώδους και από το δέμας του ζώου (υπανθρώπου) στον σταδιακό εξανθρωπισμό ή στη μεταμόρφωση σε ένα είδος «σύγχρονου δαίμονα» (τεχνολογικού υπερανθρώπου). Όπως λέει η χορογράφος σε συνέντευξή της: «Το σώμα αναμασά και μεταβολίζει τις εικόνες και τις έννοιες που το καθορίζουν, αρθρώνοντας στη συνέχεια ένα δικό του λόγο». Θα προσέθετα πως πρόκειται για μια σκέψη εκπεφρασμένη σε κινήσεις» («pensée en gestes»). Χορογραφία σκληρά και επίμονα δουλεμένη στη λεπτομέρειά της, που δημιουργεί απατηλά φάσματα σε κάθε επιμέρους κινησιολογική ακολουθία και συνθέτει διαφορετικές, ανά περίσταση, «σωματικές ταυτότητες» οργανωμένες σε μια γριφώδη, εναγώνια αφήγηση.

* Ο ΝΙΚΟΣ ΞΕΝΙΟΣ είναι εκπαιδευτικός και συγγραφέας.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Θέλω να δω τον Πάπα» – Η 85χρονη οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη, επίκαιρη και απολαυστική

«Θέλω να δω τον Πάπα» – Η 85χρονη οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη, επίκαιρη και απολαυστική

Για την οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη «Θέλω να δω τον Πάπα!», σε μουσική διεύθυνση Νίκου Βασιλείου και σκηνοθεσία Νατάσας Τριανταφύλλη, η οποία παρουσιάζεται στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής μέχρι και τις 16 Φεβρουαρίου.

Γράφει η Έλενα Χουζούρη

...
«MAMI» του Μάριο Μπανούσι, στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση – Ποικίλες πτυχές της θηλυκής υπόστασης

«MAMI» του Μάριο Μπανούσι, στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση – Ποικίλες πτυχές της θηλυκής υπόστασης

«MAMI» του Μάριο Μπανούσι, στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση. «Έντονες επιρροές από τον Καστελούτσι και τον Παπαϊωάννου, εξαιρετική μουσική υπόκρουση». Φωτογραφίες © Ανδρέας Σιμόπουλος

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Το «ΜΑΜΙ» του ...

«Έντα Γκάμπλερ» του Χένρικ Ίψεν, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά – Μοιραία σύγκρουση με το φράγμα των κοινωνικών συμβάσεων

«Έντα Γκάμπλερ» του Χένρικ Ίψεν, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά – Μοιραία σύγκρουση με το φράγμα των κοινωνικών συμβάσεων

Για την παράσταση «Έντα Γκάμπλερ» του Χένρικ Ίψεν, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά, στο θέατρο Προσκήνιο. © Φωτογραφίες: Γκέλυ Καλαμπάκα

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Ο Δημήτρης Καραντζάς σκηνοθετεί στο θέατρο «Προσκήνιο» την ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

7 θεατρικές φωνές στις εκδόσεις Βακχικόν

7 θεατρικές φωνές στις εκδόσεις Βακχικόν

Επτά νέες θεατρικές εκδόσεις που κυκλοφόρησαν το τελευταίο διάστημα από τις εκδόσεις Βακχικόν. 

Επιμέλεια: Book Press

Λιώνουν οι πάγοι, Βίκυ Κλεφτογιάννη

...
«Ανήκουστος βλάβη» του Ντέιβιντ Λοτζ (κριτική) – Μια καυστική παρωδία των campus novels

«Ανήκουστος βλάβη» του Ντέιβιντ Λοτζ (κριτική) – Μια καυστική παρωδία των campus novels

Για το μυθιστόρημα του Ντέιβιντ Λοτζ (David Lodge) «Ανήκουστος Βλάβη», που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κυψέλη σε μετάφραση Έφης Τσιρώνη.

Γράφει ο Αντώνης Γουλιανός

Στο μυθιστόρημά του Deaf Sentence (με...

Εκδήλωση για τη συλλογή διηγημάτων του Δήμου Χρυσού «Ο ερημίτης του Ραχμαντάν και άλλες ιστορίες»

Εκδήλωση για τη συλλογή διηγημάτων του Δήμου Χρυσού «Ο ερημίτης του Ραχμαντάν και άλλες ιστορίες»

Παρουσίαση της συλλογής διηγημάτων του Δήμου Χρυσού «Ο ερημίτης του Ραχμαντάν και άλλες ιστορίες», τη Δευτέρα 17 Φεβρουαρίου.

Επιμέλεια: Book Press

Τη Δευτέρα 17 Φεβρουαρίου, στις 19:30, η Αλυσίδα Πολιτισμού IANOS και ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Στη σκόνη» της Μοργκάνα Κρέτζμαν (προδημοσίευση)

«Στη σκόνη» της Μοργκάνα Κρέτζμαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Βραζιλιάνας Μοργκάνα Κρέτζμαν [Morgana Kretzmann] «Στη σκόνη» (μτφρ. Ζωή Καραμπέκιου), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κωστας Αγοραστός

Ρόδια και Τσιγάρα

...
«Απάρνηση» του Άρη Μαραγκόπουλου (προδημοσίευση)

«Απάρνηση» του Άρη Μαραγκόπουλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπασμάτων από το μυθιστόρημα του Άρη Μαραγκόπουλου «Απάρνηση», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Φεβρουαρίου από τις εκδόσεις Τόπος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιφάνεια Ι
(Ο Νικόλας δεν είναι πια εδώ)

...
«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη μελέτη της Έλενας Χουζούρη «Ψυχή ντυμένη αέρα – Ανθούλα Σταθοπούλου - Βαφοπούλου: Η μούσα της μεσοπολεμικής Θεσσαλονίκης», η οποία θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίκεντρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η Μάγε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία πεζογραφίας, εξαντλημένα (τα περισσότερα), επανεκδίδονται και διεκδικούν νέους αναγνώστες.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Νίκος Καζαντζάκης, Ταξιδεύοντας: Αγγλία (εκδ. Διόπτρα)

...
«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας (μυθιστορήματα, νουβέλες και διηγήματα) που αναμένουμε τις επόμενες μέρες ή εβδομάδες. Στην κεντρική εικόνα, ο Αλέξης Πανσέληνος, η Μάρω Βαμβουνάκη και ο Μιχάλης Μοδινός.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Μυθιστ...

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Η Σίρλεϊ Τζάκσον [Shirley Jackson, 1916-1965] ήταν πολλά περισσότερα από μια συγγραφέας ιστοριών τρόμου. Με άξονα δύο βιβλία της που κυκλοφόρησαν ή επανακυκλοφόρησαν πρόσφατα «Η λοταρία και άλλες ιστορίες» (μτφρ. Χρυσόστομος Τσαπραΐλης) και «Ζούσαμε πάντα σε ένα κάστρο» (μτφρ. Βάσια Τζανακάρη) από τις εκδόσεις ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ