alt

Για την παράσταση Σταματία, το γένος Αργυροπούλου, σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου.

Του Πέτρου Πολυμένη

Το θεατρικό έργο Σταματία, το γένος Αργυροπούλου του Κώστα Σωτηρίου παίζεται στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, σε σκηνοθεσία του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου.

Η ηρωίδα, η Σταματία το γένος Αργυροπούλου, αφηγείται την προσωπική της ζωή που διασταυρώνεται με οικεία ήθη, αλλά και με χαρακτηριστικές περιόδους της σύγχρονης ιστορίας, ξεκινώντας από την μετεμφυλιακή Ελλάδα και φτάνοντας μέχρι το σήμερα.  Το κείμενο θα μπορούσε να διαβαστεί σαν ένα διήγημα με αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο, κι εδώ αποδίδεται υπό μορφή μονολόγου επί σκηνής.

Υποδειγματική υποκριτική (Ελένη Ουζουνίδου), προσεγμένη και λεπταίσθητη σκηνοθεσία (Βαγγέλης Θεοδοωρόπουλος), εύστοχα σκηνικά (Μαγδαληνή Αυγερινού) και ένα κείμενο (Κώστας Σωτηρίου) που έχει λοξή ματιά και γλώσσα που κεντρίζει.

Το εγχείρημα μοιάζει δύσκολο αλλά υπάρχει μια ευνοϊκή συναστρία: υποδειγματική υποκριτική (Ελένη Ουζουνίδου), προσεγμένη και λεπταίσθητη σκηνοθεσία (Βαγγέλης Θεοδοωρόπουλος), εύστοχα σκηνικά (Μαγδαληνή Αυγερινού) και ένα κείμενο (Κώστας Σωτηρίου) που έχει λοξή ματιά και γλώσσα που κεντρίζει. Λέγοντας λοξή ματιά, ας ξεκινήσουμε από την ίδια τη Σταματία. Κόρη προϊσταμένου σε υπουργείο, από την εθνικόφρονα παράταξη, με θρησκευτική ευλάβεια και χαροκαμένη. Ο αρραβωνιαστικός της ο Μπάμπης, αξιωματικός του ελληνικού στρατού, σκοτώθηκε κατά λάθος μαζεύοντας νάρκες (εικάζεται ότι είχε πιει δυο τρία ποτηράκια τσίπουρο). Ύστερα χάθηκε ο πατέρας, η Σταματία γηροκόμησε τη μητέρα, ενώ η αδελφή της είχε ξεκόψει αφότου κλέφτηκε με κομμουνιστή. Η Σταματία δεν εργάστηκε κάπου, διαβάζει λογοτεχνία, εκκλησιάζεται τακτικότατα και θα μπορούσε κάλλιστα να προσπορίζεται τα ως προς το ζειν, χάρη σε σύνταξη άγαμης θυγατέρας. Το σίγουρο είναι τούτο: δεν γνώρισε άλλον άντρα μετά τον Μπάμπη. Έφτασε στην πηγή αλλά νερό δεν ήπιε, όπως επισημαίνει μία φίλη της. Όταν μετά από χρόνια ξανασμίγει με την αδελφή της την Αλεξάνδρα και μπαίνει στο σπιτικό της, δεν διστάζει να πουλήσει το σπίτι που κληρονόμησε για να τη βοηθήσει να σπουδάσει τα παιδιά της. Όμως μένει και πάλι μόνη, λόγω παρεξήγησης. Όπως ομολογεί ένα από τ’ ανήψια της Σταματίας «η θεία έχει τζαζέψει από το λιβάνι και την αγαμία».

Εγκλεισμός και αθωότητα

Τι το ελκυστικό έχει η Σταματία, μια γυναίκα οπισθοδρομική, βουτηγμένη (αν όχι μισοπνιγμένη) στο μικροαστικό της κόσμο, χωρίς ιδιαίτερο πλούτο ιδεών κι ευρυγώνιες αναζητήσεις; Κι όμως η Σταματία έχει κάτι σπάνιο: ανθρώπινη ζεστασιά. Διακρίνεται για μια αθωότητα, την καλή προαίρεση προς τους συνανθρώπους, τη φροντίδα προς τους οικείους της μέχρι αυταπαρνήσεως. Δοτική και ειλικρινής μέχρι αφέλειας. Πόσες φορές σε πρόσωπα με ψαγμένες ιδέες, δεν περισσεύει η τσογλανιά; Χωρίς φυσικά να σημαίνει ότι το ένα φέρνει τ’ άλλο, αλλά δεν παύει να αποτελεί σημείο τριβής και φιλοσοφικής έρευνας, η σχέση ενός ιδεολογικού ορίζοντα με την ηθική πρακτική. Εν πάση περιπτώσει, η ίδια η Σταματία δεν παύει να κάνει ορατή αφενός την πιο πάνω ένταση, αφετέρου την ένταση που απορρέει από τον εγκλεισμό της.

Ο συγγραφέας αναπλάθει τη Σταματία κατά τρόπο που το κωμικό στοιχείο ισορροπεί με κάτι λεπτά δραματικό. Όπως ακριβώς ισορροπεί και η γλώσσα της. Ζωντανή και γεμάτη χυμούς, ελαφρώς πεποιημένη με ολίγη από καθαρεύουσα.

Επιστρέφοντας στο κείμενο, ο συγγραφέας αναπλάθει τη Σταματία κατά τρόπο που το κωμικό στοιχείο ισορροπεί με κάτι λεπτά δραματικό. Όπως ακριβώς ισορροπεί και η γλώσσα της, ένα από τα μεγάλα ατού του κειμένου. Ζωντανή και γεμάτη χυμούς, ελαφρώς πεποιημένη με ολίγη από καθαρεύουσα και ταιριαστή στις καταβολές της Σταματίας, εναλλάσσει το κωμικό με το υπόγεια δραματικό, σε συνδυασμό με τις στάσεις που παίρνει το σώμα της. Η παράσταση–κείμενο έχει ένα ακόμη προσόν: δεν νοιώθεις πουθενά ότι κάνει κοιλιά. Κρίσιμη συνεισφορά σε τούτο έχει η υποκριτική δεινότητα της Ελένης Ουζουνίδου. Το δε σκηνικό που έστησε η Μαγδαληνή Αυγερινού είναι λιτό, με αισθητική αξία, ενώ ισορροπεί ανάμεσα σε κάτι ρεαλιστικό και κάτι που γίνεται αφηρημένο και συμβολοποιεί ανθρώπινες καταστάσεις. Η καγκελόπορτα που ενίοτε ανοίγει στο πλάι θυμίζει πόρτα φυλακής, ενώ κλέβουν την προσοχή τα κεντητά σεμεδάκια στρωμένα στο πάτωμα (αυτή η μορφή ζώσας λαϊκής τέχνης), ή φτιάχνοντας ένα ταμπλό που αιωρείται στο κέντρο της σκηνής (θυμίζοντας κάτι σε συμπύκνωση από τον αείμνηστο Νίκο Αλεξίου και τους αραχνοΰφαντους, γεωμετρικά δοσμένους, μετεωρισμούς του). Είναι άξιος συγχαρητηρίων ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος που εμπιστεύτηκε ένα σύγχρονο νεοελληνικό έργο. Αν μη τι άλλο, το κοινό ανταπέδωσε την προσφορά αυτή. 

*Ο ΠΕΤΡΟΣ ΠΟΛΥΜΕΝΗΣ είναι ποιητής και διδάκτορας Φιλοσοφίας.

Info
Συντελεστές
Σκηνοθεσία Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος
Σκηνικά-Κοστούμια Μαγδαληνή Αυγερινού
Μουσική επιμέλεια Νέστορας Κοψιδάς
Σχεδιασμός φωτισμών Σάκης Μπιρμπίλης

Παίζει η ηθοποιός Ελένη Ουζουνίδου

Πού και πότε
Θέατρο του Νέου Κόσμου - Κεντρική Σκηνή, από 17.1.2015 μέχρι 5.4.2015

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Rohtko», του Λούκας Τβαρκόφσκι, στη Στέγη (κριτική)

«Rohtko», του Λούκας Τβαρκόφσκι, στη Στέγη (κριτική)

Στην κεντρική σκηνή της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση είδαμε τη μεγαλειώδη παράσταση «ROHTKO» του Πολωνού σκηνοθέτη Λούκα Τβαρκόφσκι [Lukasz Twarkowski], αποτέλεσμα συνεργασίας του με τον Κρίστιαν Λούπα.

Γράφει ο Νϊκος Ξένιος

Ο Λούκας Τβαρκόφσκι σκηνοθέτησε τ...

«Ταρτούφος» του Μολιέρου, σε σκηνοθεσία Γιάννη Νταλιάνη, στο θέατρο Σταθμός (κριτική)

«Ταρτούφος» του Μολιέρου, σε σκηνοθεσία Γιάννη Νταλιάνη, στο θέατρο Σταθμός (κριτική)

Η παράσταση «Ταρτούφος» του Μολιέρου παρουσιάζεται στο θέατρο «Σταθμός», σε σκηνοθεσία Γιάννη Νταλιάνη. Φωτογραφίες: © Πάτροκλος Σκαφίδας

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Στο θέατρο «Σταθμός» είδαμε τον «Ταρτούφο» (Tartuffe, ...

«Και εφύτευσεν ο Θεός παράδεισον» της Βαλέριας Δημητριάδου, από τους C. for Circus, στο Σύγχρονο Θέατρο (κριτική)

«Και εφύτευσεν ο Θεός παράδεισον» της Βαλέριας Δημητριάδου, από τους C. for Circus, στο Σύγχρονο Θέατρο (κριτική)

Η παράσταση «Και εφύτευσεν ο Θεός παράδεισον» της Βαλέριας Δημητριάδου παρουσιάζεται στο Σύχρονο Θέατρο από τους C. for Circus. Φωτογραφίες: © Πάτροκλος Σκαφίδας.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Μετά από δεκαπέντε χρόνια κο...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Βίος και Πολιτεία» – μια νέα εκπομπή για τους ανθρώπους του βιβλίου απευθείας από το «υπόγειο» της Πολιτείας

«Βίος και Πολιτεία» – μια νέα εκπομπή για τους ανθρώπους του βιβλίου απευθείας από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Το πρώτο επεισόδιο της εκπομπής «Βίος και Πολιτεία» μεταδόθηκε ζωντανά την Παρασκευή και βρίσκεται ήδη στον «αέρα» του διαδικτύου. Μια πρωτοβουλία του μεγαλύτερου και πιο εν...

Λάνα Μπάστασιτς: «Στο βιβλίο μου, η Βοσνία θυμίζει τη Χώρα των Θαυμάτων του Λιούις Κάρολ»

Λάνα Μπάστασιτς: «Στο βιβλίο μου, η Βοσνία θυμίζει τη Χώρα των Θαυμάτων του Λιούις Κάρολ»

Σε συνέντευξή της στο American Booksellers Association, η Βόσνια συγγραφέας Lana Bastašić μίλησε για το βιβλίο της «Πιάσε το λαγό», που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Gutenberg, σε μετάφραση Ισμήνης Ραντούλοβιτς.

Επιμέλεια: Book Press

...
Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Δημοσιοποιήθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ.

Επιμέλεια: Book Press

Δημοσιοποιείται η λίστα των φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ, υπό την Αιγίδα της Α.Ε. ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen] «Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Ιουνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν κάποιε...

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ [Tatiana Ţîbuleac] «Ο γυάλινος κήπος» (μτφρ. Άντζελα Μπράτσου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Μαΐου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Λογοτεχνία, έμφυλες ταυτότητες, πατριαρχία, φεμινιστικό κίνημα, γυναικεία γραφή. Αμάντα Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ*, Λύο Καλοβυρνάς φωτίζουν όψεις ενός ζητήματος που μας αφορά περισσότερο απ΄ όσο ίσως πιστεύουμε, ενώ ακολουθεί επιλογή βιβλίων ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας από τις πρόσφατες ...

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ