alt

Για την παράσταση Σταματία, το γένος Αργυροπούλου, σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου.

Του Πέτρου Πολυμένη

Το θεατρικό έργο Σταματία, το γένος Αργυροπούλου του Κώστα Σωτηρίου παίζεται στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, σε σκηνοθεσία του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου.

Η ηρωίδα, η Σταματία το γένος Αργυροπούλου, αφηγείται την προσωπική της ζωή που διασταυρώνεται με οικεία ήθη, αλλά και με χαρακτηριστικές περιόδους της σύγχρονης ιστορίας, ξεκινώντας από την μετεμφυλιακή Ελλάδα και φτάνοντας μέχρι το σήμερα.  Το κείμενο θα μπορούσε να διαβαστεί σαν ένα διήγημα με αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο, κι εδώ αποδίδεται υπό μορφή μονολόγου επί σκηνής.

Υποδειγματική υποκριτική (Ελένη Ουζουνίδου), προσεγμένη και λεπταίσθητη σκηνοθεσία (Βαγγέλης Θεοδοωρόπουλος), εύστοχα σκηνικά (Μαγδαληνή Αυγερινού) και ένα κείμενο (Κώστας Σωτηρίου) που έχει λοξή ματιά και γλώσσα που κεντρίζει.

Το εγχείρημα μοιάζει δύσκολο αλλά υπάρχει μια ευνοϊκή συναστρία: υποδειγματική υποκριτική (Ελένη Ουζουνίδου), προσεγμένη και λεπταίσθητη σκηνοθεσία (Βαγγέλης Θεοδοωρόπουλος), εύστοχα σκηνικά (Μαγδαληνή Αυγερινού) και ένα κείμενο (Κώστας Σωτηρίου) που έχει λοξή ματιά και γλώσσα που κεντρίζει. Λέγοντας λοξή ματιά, ας ξεκινήσουμε από την ίδια τη Σταματία. Κόρη προϊσταμένου σε υπουργείο, από την εθνικόφρονα παράταξη, με θρησκευτική ευλάβεια και χαροκαμένη. Ο αρραβωνιαστικός της ο Μπάμπης, αξιωματικός του ελληνικού στρατού, σκοτώθηκε κατά λάθος μαζεύοντας νάρκες (εικάζεται ότι είχε πιει δυο τρία ποτηράκια τσίπουρο). Ύστερα χάθηκε ο πατέρας, η Σταματία γηροκόμησε τη μητέρα, ενώ η αδελφή της είχε ξεκόψει αφότου κλέφτηκε με κομμουνιστή. Η Σταματία δεν εργάστηκε κάπου, διαβάζει λογοτεχνία, εκκλησιάζεται τακτικότατα και θα μπορούσε κάλλιστα να προσπορίζεται τα ως προς το ζειν, χάρη σε σύνταξη άγαμης θυγατέρας. Το σίγουρο είναι τούτο: δεν γνώρισε άλλον άντρα μετά τον Μπάμπη. Έφτασε στην πηγή αλλά νερό δεν ήπιε, όπως επισημαίνει μία φίλη της. Όταν μετά από χρόνια ξανασμίγει με την αδελφή της την Αλεξάνδρα και μπαίνει στο σπιτικό της, δεν διστάζει να πουλήσει το σπίτι που κληρονόμησε για να τη βοηθήσει να σπουδάσει τα παιδιά της. Όμως μένει και πάλι μόνη, λόγω παρεξήγησης. Όπως ομολογεί ένα από τ’ ανήψια της Σταματίας «η θεία έχει τζαζέψει από το λιβάνι και την αγαμία».

Εγκλεισμός και αθωότητα

Τι το ελκυστικό έχει η Σταματία, μια γυναίκα οπισθοδρομική, βουτηγμένη (αν όχι μισοπνιγμένη) στο μικροαστικό της κόσμο, χωρίς ιδιαίτερο πλούτο ιδεών κι ευρυγώνιες αναζητήσεις; Κι όμως η Σταματία έχει κάτι σπάνιο: ανθρώπινη ζεστασιά. Διακρίνεται για μια αθωότητα, την καλή προαίρεση προς τους συνανθρώπους, τη φροντίδα προς τους οικείους της μέχρι αυταπαρνήσεως. Δοτική και ειλικρινής μέχρι αφέλειας. Πόσες φορές σε πρόσωπα με ψαγμένες ιδέες, δεν περισσεύει η τσογλανιά; Χωρίς φυσικά να σημαίνει ότι το ένα φέρνει τ’ άλλο, αλλά δεν παύει να αποτελεί σημείο τριβής και φιλοσοφικής έρευνας, η σχέση ενός ιδεολογικού ορίζοντα με την ηθική πρακτική. Εν πάση περιπτώσει, η ίδια η Σταματία δεν παύει να κάνει ορατή αφενός την πιο πάνω ένταση, αφετέρου την ένταση που απορρέει από τον εγκλεισμό της.

Ο συγγραφέας αναπλάθει τη Σταματία κατά τρόπο που το κωμικό στοιχείο ισορροπεί με κάτι λεπτά δραματικό. Όπως ακριβώς ισορροπεί και η γλώσσα της. Ζωντανή και γεμάτη χυμούς, ελαφρώς πεποιημένη με ολίγη από καθαρεύουσα.

Επιστρέφοντας στο κείμενο, ο συγγραφέας αναπλάθει τη Σταματία κατά τρόπο που το κωμικό στοιχείο ισορροπεί με κάτι λεπτά δραματικό. Όπως ακριβώς ισορροπεί και η γλώσσα της, ένα από τα μεγάλα ατού του κειμένου. Ζωντανή και γεμάτη χυμούς, ελαφρώς πεποιημένη με ολίγη από καθαρεύουσα και ταιριαστή στις καταβολές της Σταματίας, εναλλάσσει το κωμικό με το υπόγεια δραματικό, σε συνδυασμό με τις στάσεις που παίρνει το σώμα της. Η παράσταση–κείμενο έχει ένα ακόμη προσόν: δεν νοιώθεις πουθενά ότι κάνει κοιλιά. Κρίσιμη συνεισφορά σε τούτο έχει η υποκριτική δεινότητα της Ελένης Ουζουνίδου. Το δε σκηνικό που έστησε η Μαγδαληνή Αυγερινού είναι λιτό, με αισθητική αξία, ενώ ισορροπεί ανάμεσα σε κάτι ρεαλιστικό και κάτι που γίνεται αφηρημένο και συμβολοποιεί ανθρώπινες καταστάσεις. Η καγκελόπορτα που ενίοτε ανοίγει στο πλάι θυμίζει πόρτα φυλακής, ενώ κλέβουν την προσοχή τα κεντητά σεμεδάκια στρωμένα στο πάτωμα (αυτή η μορφή ζώσας λαϊκής τέχνης), ή φτιάχνοντας ένα ταμπλό που αιωρείται στο κέντρο της σκηνής (θυμίζοντας κάτι σε συμπύκνωση από τον αείμνηστο Νίκο Αλεξίου και τους αραχνοΰφαντους, γεωμετρικά δοσμένους, μετεωρισμούς του). Είναι άξιος συγχαρητηρίων ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος που εμπιστεύτηκε ένα σύγχρονο νεοελληνικό έργο. Αν μη τι άλλο, το κοινό ανταπέδωσε την προσφορά αυτή. 

*Ο ΠΕΤΡΟΣ ΠΟΛΥΜΕΝΗΣ είναι ποιητής και διδάκτορας Φιλοσοφίας.

Info
Συντελεστές
Σκηνοθεσία Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος
Σκηνικά-Κοστούμια Μαγδαληνή Αυγερινού
Μουσική επιμέλεια Νέστορας Κοψιδάς
Σχεδιασμός φωτισμών Σάκης Μπιρμπίλης

Παίζει η ηθοποιός Ελένη Ουζουνίδου

Πού και πότε
Θέατρο του Νέου Κόσμου - Κεντρική Σκηνή, από 17.1.2015 μέχρι 5.4.2015

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Μπουμπουλίνας 18» & «Εγώ, μια δούλα» στο Φεστιβάλ Αθηνών: Για τον φανερό και για τον κρυφό φασισμό

«Μπουμπουλίνας 18» & «Εγώ, μια δούλα» στο Φεστιβάλ Αθηνών: Για τον φανερό και για τον κρυφό φασισμό

Για τις παραστάσεις «Μπουμπουλίνας 18» της Κίττυς Αρσένη, σε σκηνοθεσία Σοφίας Καραγιάννη και «Εγώ, μια δούλα» του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη, σε σκηνοθεσία Νίκου Χατζόπουλου, στην Πειραιώς 260 στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Κεντρική εικόνα: Από την παράσταση «Μπουμπουλίνας 18».

...
«Η χορτοφάγος» της Χαν Γκανγκ, σε σκηνοθεσία της Ντάρια Ντεφλοριάν (κριτική) – Ξεριζώνοντας πατριαρχικές αντιλήψεις επί σκηνής

«Η χορτοφάγος» της Χαν Γκανγκ, σε σκηνοθεσία της Ντάρια Ντεφλοριάν (κριτική) – Ξεριζώνοντας πατριαρχικές αντιλήψεις επί σκηνής

Για την παράσταση «Η χορτοφάγος», βασισμένη στο μυθιστόρημα της Χαν Γκανγκ (Han Kang), σε σκηνοθεσία Ντάρια Ντεφλοριάν (Daria Deflorian), στην Πειραιώς 260. © εικόνας: Andrea Pizzalis 

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Σ...

«Τα χρόνια» της Ανί Ερνό σε σκηνοθεσία Ελίνε Άρμπο (κριτική) – Όταν προσωπική και συλλογική ιστορία γίνονται ένα

«Τα χρόνια» της Ανί Ερνό σε σκηνοθεσία Ελίνε Άρμπο (κριτική) – Όταν προσωπική και συλλογική ιστορία γίνονται ένα

Για την παράσταση «Τα χρόνια», βασισμένη στο μυθιστόρημα της Ανί Ερνό (Annie Ernaux), σε σκηνοθεσία Ελίνε Άρμπο, στην Πειραιώς 260, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. © εικόνας: Fred Debrock

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

Για το δοκίμιο εκλαϊκευμένης ιστορίας του Θεόδωρου Παπακώστα «Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» (εκδ. Key Books).

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

Στο δοκίμιο του ...

«Μπουμπουλίνας 18» & «Εγώ, μια δούλα» στο Φεστιβάλ Αθηνών: Για τον φανερό και για τον κρυφό φασισμό

«Μπουμπουλίνας 18» & «Εγώ, μια δούλα» στο Φεστιβάλ Αθηνών: Για τον φανερό και για τον κρυφό φασισμό

Για τις παραστάσεις «Μπουμπουλίνας 18» της Κίττυς Αρσένη, σε σκηνοθεσία Σοφίας Καραγιάννη και «Εγώ, μια δούλα» του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη, σε σκηνοθεσία Νίκου Χατζόπουλου, στην Πειραιώς 260 στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Κεντρική εικόνα: Από την παράσταση «Μπουμπουλίνας 18».

...
Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

Προδημοσιεύση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή «Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ» (μτφρ. Σοφία Τρουλλινού), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Petites Maisons. Μαζί, ένα πολύ προσωπικό βίντεο με τον συγγραφέα στο Σίδνεϊ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Φρήντριχ Ντύρρενματτ [Friedrich Dürrenmatt] «Η κοιλάδα της αταξίας» (σε νέα μτφρ. του Βασίλη Πατέρα, με επίμετρο της Πελαγίας Τσινάρη), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βραβευμένο θεατρικό του Γιώργου Μπουρονίκου «Με στέβια και αγαύη», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΖΕΝΙΕ: Συγγνώμη που θα ρωτήσω: Παιδιά δεν έχε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα, φέρνουν ξανά στις πρ...

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας ξεδιπλώνονται, ο παραλογισμός εισβάλλει, οι «απλοί» άνθρωποι παλεύουν κόντρα στις εξελίξεις, τους Άλλους και τους ίδιους τους εαυτούς τους – αυτά και πολλά ακόμα συναντάμε σε οκτώ μυθιστορήματα από Έλληνες συγγραφείς που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ