alt

Για την παράσταση του Leonardo Moreira και της ομάδας Hiato Ο Κήπος, η οποία παρουσιάστηκε στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Transitions2: Latin America.

Της Εύας Στάμου

Το έργο αποτελεί φόρο τιμής στον Βυσσινόκηπο του Τσέχωφ. Ο Βυσσινόκηπος γράφτηκε το 1903 και θεωρείται από αρκετούς κριτικούς προείκασμα των διεργασιών που οδήγησαν στην Επανάσταση του 1917. Είναι ένα έργο που πραγματεύεται την αδυναμία των ανθρώπων να προσαρμοστούν στις έντονες κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές. Ο Τσέχωφ καταδεικνύει δραματουργικά τους τρόπους με τους οποίους οι κοινωνικές διαφοροποιήσεις επηρεάζουν τις ζωές μιας οικογένειας αριστοκρατών που ξαφνικά χάνουν τον ρόλο τους και δεν καταφέρνουν να επιβιώσουν στη νέα πραγματικότητα.

Ο Κήπος, παραγωγή της βραβευμένης, νεανικής ομάδας Hiato, εξιστορεί την ζωή μιας οικογένειας που ζει στο Σάο Πάουλο. Οι θεατές παρακολουθούν την ιστορία των μελών της μέσα από τρεις σκηνές που αντιστοιχούν σε τρεις χρονικές περιόδους. Οι ηθοποιοί κινούνται σ’ ένα ευρηματικό σκηνικό που κυριολεκτικά μεταμορφώνει την αίθουσα καθώς θεατές και ηθοποιοί συνυπάρχουν επί σκηνής. Περπατώντας ανάμεσα σε χαρτόκουτα στα οποία βρίσκονται «αρχειοθετημένες» οι αναμνήσεις από το κοινό τους παρελθόν –υπό τη μορφή κειμηλίων, φωτογραφιών, επιστολών κι άλλων αναμνηστικών αντικειμένων–, οι ηθοποιοί προσπαθούν να βάλουν σε κάποια τάξη μνήμες και συναισθήματα, να συμφιλιωθούν με την απώλεια, το πέρασμα του χρόνου, και τον ίδιο τους τον εαυτό.

Σε αντίθεση με το έργο του Τσέχωφ, στον Κήπο του Λεονάρντο Μορέιρα η οικογένεια προσαρμόζεται στις κοινωνικές αλλαγές χρησιμοποιώντας τη συλλογική και προσωπική μνήμη επιλεκτικά, είτε αφομοιώνοντας είτε ‘λησμονώντας’ πρόσωπα και γεγονότα.

Σε αντίθεση με το έργο του Τσέχωφ, στον Κήπο του Λεονάρντο Μορέιρα η οικογένεια προσαρμόζεται στις κοινωνικές αλλαγές χρησιμοποιώντας τη συλλογική και προσωπική μνήμη επιλεκτικά, είτε αφομοιώνοντας είτε «λησμονώντας» πρόσωπα και γεγονότα.

Ο τρόπος με τον οποίο προσλαμβάνονται κι ερμηνεύονται τα γεγονότα παίζει σημαντικό ρόλο στη λειτουργία της διαδικασίας της μνήμης. Όπως αναφέρει ο Paul Ricoeur στο La mémoire, l’histoire, l’oubli,* η λήθη, η ενοχή και η συμφιλίωση με το παρελθόν συναντιούνται σε έναν τόπο που είναι «ου-τόπος» και θα μπορούσε να αποδοθεί εύστοχα με την λέξη «ορίζοντας». Ορίζοντας μιας μνήμης που το υποκείμενο έχει ήδη διαπραγματευθεί και κατευνάσει, μίας μνήμης τις επιδράσεις της οποίας έχει ξεπεράσει και –μέσω της συγχώρεσης– αντικαταστήσει από μια χαρούμενη λήθη.

Αυτή την χαρούμενη λήθη βιώνουν οι ήρωες στον Κήπο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι όσα έζησαν παραμένουν ανενεργά είτε στο πεδίο της εμπειρίας είτε του ασυνείδητου, ή ότι στερούνται την ικανότητα να νιώθουν με ένταση και να συλλογίζονται με καθαρότητα την πραγματικότητα. Το θεατρικό κείμενο δεν αποφεύγει σε κάποια σημεία τον μελοδραματισμό, ωστόσο η εξαιρετικά πρωτότυπη σκηνοθετική αντίληψη διατηρεί αμείωτο το ενδιαφέρον του κοινού. «Επιβιώνουμε μέσα από τα αντικείμενα που απομένουν» λέει σε κάποια στιγμή μία από τις ηρωίδες, «αφού δυστυχώς τα πράγματα ζουν περισσότερο από τα πρόσωπα». 

* Paul Ricoeur, Η μνήμη, η ιστορία, η λήθη, Ίνδικτος, 2013.

* Η ΕΥΑ ΣΤΑΜΟΥ είναι συγγραφέας και Δρ Ψυχολογίας.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Οι Τσέντσι» του Π. Μπ. Σέλλεϋ σε σκηνοθεσία Μαριλίτας Λαμπροπούλου στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά (κριτική) – Ένα έργο φεμινιστικό και βέβηλο

«Οι Τσέντσι» του Π. Μπ. Σέλλεϋ σε σκηνοθεσία Μαριλίτας Λαμπροπούλου στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά (κριτική) – Ένα έργο φεμινιστικό και βέβηλο

Για τους «Τσέντσι», του Π. Μπ. Σέλλεϋ, σε σκηνοθεσία Μαριλίτας Λαμπροπούλου που ανέβηκε στην αίθουσα «Ω» του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά. Kεντρική εικόνα: © Μαρίζα Καψαμπέλη.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Την τραγωδία «ήρεμ...

Ένα ξεχωριστό «Όνειρο καλοκαιριάτικης νύχτας» από την ομάδα Loxodox στο ΠΛΥΦΑ

Ένα ξεχωριστό «Όνειρο καλοκαιριάτικης νύχτας» από την ομάδα Loxodox στο ΠΛΥΦΑ

Ο ιστορικός χώρος της αρχαίας Αθήνας «συνομιλεί» αρμονικά με τη μαγική νύχτα των Αγγλοσαξόνων, όπως τη συνέθεσε ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ. Κεντρική εικόνα: © Sabrina Brodescu.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Η ομάδα Loxodox είναι ιδέα της Μαρίζας Θεοφυλακτοπού...

«Το σώμα της γυναίκας ως πεδίο μάχης» και «Η λέξη πρόοδος στο στόμα της μητέρας μου ηχούσε πολύ φάλτσα» (κριτική): Δύο σημαντικά έργα του Ματέι Βίσνιεκ στις αθηναϊκές σκηνές

«Το σώμα της γυναίκας ως πεδίο μάχης» και «Η λέξη πρόοδος στο στόμα της μητέρας μου ηχούσε πολύ φάλτσα» (κριτική): Δύο σημαντικά έργα του Ματέι Βίσνιεκ στις αθηναϊκές σκηνές

Για τις παραστάσεις «Το σώμα της γυναίκας ως πεδίο μάχης» στο θέατρο «Χώρος» και «Η λέξη πρόοδος στο στόμα της μητέρας μου ηχούσε πολύ φάλτσα», στο Θέατρο Μπέλλος, και τα δύο του Γαλλορουμάνου θεατρικού συγγραφέα, ποιητή και δημοσιογράφου Ματέι Βίσνιεκ. Κεντρική εικόνα: Από την παράσταση «Το σώμα της γυναί...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ