Τα Μπαλέτα της Εθνικής Όπερας της Οδησσού δίνουν φέτος τον τόνο στο Μέγαρο Μουσικής. Η Κεντρική Ορχήστρα Αθηνών διοργανώνει το κλασικό πρωτοχρονιάτικο ρεβεγιόν και η περίφημη όπερα του Πουτσίνι «Μποέμ» παρουσιάζεται στην Εθνική Λυρική Σκηνή. Κεντρική εικόνα: Η «Ζιζέλ» με τα Μπαλέτα της Εθνικής Όπερας της Οδησσού.
Γράφει η Έλενα Χουζούρη
Φωτίστηκαν, στολίστηκαν, έφτιαξαν τα χριστουγεννιάτικα δέντρα τους και προσκαλούν στις χριστουγεννιάτικες εκδηλώσεις τους. Για μεγάλους και μικρούς το χριστουγεννιάτικο πρόγραμμα του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, όπως κάθε χρόνο αυτήν την περίοδο, με τα Μπαλέτα της Εθνικής Όπερας της Οδησσού να δίνουν φέτος τον τόνο με δύο έργα από το κλασικό χορευτικό ρεπερτόριο, τα οποία απευθύνονται σε όλες τις ηλικίες.
Περισσότερο φαντασμαγορική και παραμυθένια «Η Τοσοδούλα» [Thumbelina] βασισμένη στο ομότιτλο παραμύθι του, πρώτου τη τάξει παραμυθά ανά τους αιώνες, Χανς-Κρίστιαν Άντερσεν, σε λιμπρέτο του Mykola Brovchenko, μουσική του Yurily Shevchenco, σκηνοθεσία Harry Sevoyan και χορογραφία Victor Litvinov και με τους κορυφαίους σολιστ του corps de ballet της Όπερας της Οδησσού θα παρουσιάζεται επί σκηνής της Αίθουσας «Αλεξάνδρα Τριάντη» έως τις 30 Δεκεμβρίου.
Από την εποχή του ρομαντισμού
Η «Ζιζέλ» προέρχεται από την εποχή του ρομαντισμού και είναι από τα λίγα ρομαντικά μπαλέτα που έχουν επιβιώσει έως σήμερα, αν και για αρκετές δεκαετίες από την πρώτη της παρουσίαση της, το 1841 στην Όπερα του Παρισιού, είχε περιπέσει στην αφάνεια έως το 1910 που την ανακάλυψε ο Ντιαγκίλεφ και την ανέβασε και πάλι στο Παρίσι, με τον Νιζίσκι και την Καρασάβινα στους πρωταγωνιστικούς ρόλους.
Η υπόθεση του έργου που γράφτηκε από τους Τεοφίλ Γκωτιέ και Ζυλ Ανρι Βερνουά ντε Σαιν Ζωρζ βασίζεται σε ένα δοκίμιο του Χάινε που με τη σειρά του αναφέρεται σε ένα μύθο σλαβικής προέλευσης. Πρόκειται για τον άτυχο έρωτα μιας φτωχής χωριατοπούλας, της Ζιζέλ, για τον κόμη Άλμπρεχτ, που της παρουσιάζεται σαν ένας απλός χωριάτης.
Το χριστουγεννιάτικο πρόγραμμα του Μεγάρου περιλαμβάνει και την συναυλία της Ορχήστρας της Καμεράτα καθώς και της Χορωδίας Δωματίου Αθηνών που θα ερμηνεύσουν το κορυφαίο δοξαστικό ορατόριο του Χαίντελ Μεσσίας, στις 27 Δεκεμβρίου.
Όταν η Ζιζέλ ανακαλύπτει την πραγματική ταυτότητα του αγαπημένους της, και επιπλέον ότι είναι με άλλη μνηστευμένος, χάνει τα λογικά της και αυτοκτονεί. Η χορογραφία βασίζεται στην διασκευή του Πετιπά και το παλιό λιμπρέτο των πρώτων δημιουργών του. Η «Ζιζέλ» θα παρουσιάζεται στην σκηνή της Αίθουσας «Αλεξάνδρα Τριάντη» έως τις 28 Δεκεμβρίου.
Εκτός από χορό το χριστουγεννιάτικο πρόγραμμα του Μεγάρου περιλαμβάνει την συναυλία της Ορχήστρας της Καμεράτα καθώς και της Χορωδίας Δωματίου Αθηνών που θα ερμηνεύσουν το κορυφαίο δοξαστικό ορατόριο του Χαίντελ Μεσσίας, στις 27 Δεκεμβρίου [Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης]. Επίσης για τα παιδιά υπάρχει η παράσταση «Τα Χριστούγεννα του Καραγκιόζη στη Νέα Υόρκη» την οποία παρουσιάζει ο γνωστός σκιοπαίκτης Ηλίας Καρελλάς. Από τις 22 έως τις 30 Δεκεμβρίου και από στις 4 και 5 Ιανουαρίου. Στην Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος.
Πρωτοχρονιάτικο ρεβεγιόν στην ΚΟΑ
Η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών αφού παρουσίασε το σπουδαίο οπερατικό κύκνειο έργο του Μότσαρτ «Ο Μαγικός Αυλός», σε ημισκηνοθετημένη μορφή στις 21 και 22 Δεκεμβρίου, προσκαλεί το μουσικόφιλο κοινό σε ένα γιορταστικό πρωτοχρονιάτικο ρεβεγιόν την προπαραμονή της Πρωτοχρονιάς, όπως το συνηθίζει τα τελευταία χρόνια.
Πέρσι χαρήκαμε το ρεβεγιόν της ΚΟΑ με ένα γκαλά ιταλικής όπερας και ασμάτων, φέτος σειρά έχει η γαλλική όπερα που καθόλου δεν υπολείπεται σε κέφι από την ιταλική συνάδελφο της. Ρεβεγιόν λοιπόν στο Παρίσι, όπως τιτλοφορείται η βραδιά με άριες από όπερες όπως «Κάρμεν» του Μπιζέ, «Τα παραμύθια του Χόφμαν» του Όφενμπαχ, «Μανόν» του Μασνέ, «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» του Γκουνό, καθώς και οπερέτες όπως το εκρηκτικό Can Can του Όφενμπαχ και άλλων γνωστών Γάλλων συνθετών.
Η ΚΟΑ προσφέρει και ένα ξεχωριστό πρωτοχρονιάτικο μουσικό δώρο, το μαγευτικό Meditation για σόλο βιολί και ορχήστρα του Μασνέ από το έργο «Θαίς» που ερμηνεύει ο βιολονίστας Απόλλων Γραμματικόπουλος.
Η ΚΟΑ προσφέρει και ένα ξεχωριστό πρωτοχρονιάτικο μουσικό δώρο, το μαγευτικό Meditation για σόλο βιολί και ορχήστρα του Μασνέ από το έργο «Θαίς» που ερμηνεύει ο βιολονίστας Απόλλων Γραμματικόπουλος. Τέσσερις καταξιωμένοι μονωδοί, η σοπράνο Αλεξία Βουλγαρίδου, η μεσόφωνος Λουκρέτσια Βεντουριέλλο, ο τενόρος Αντώνης Κορωναίος και ο βαρύτονος Δημήτρης Τηλιακός θα υποδεχτούν το 2024 τραγουδώντας άριες, ντουέτα και κουαρτέτα Γάλλων συνθετών. Την ΚΟΑ διευθύνει ο Μύρων Μιχαηλίδης. [Στις 30 Δεκεμρίου, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών].
Μποέμ στη Λυρική
Μία από τις πλέον δημοφιλείς όπερες πλημμυρισμένες από έντονα συναισθήματα και αντίστοιχη μουσική επέλεξε η Εθνική Λυρική Σκηνή για την γιορταστική περίοδο. Την περίφημη όπερα του Πουτσίνι Μποέμ [La Boheme]. Εξαιρετική επιλογή!
Πρόκειται για μια όπερα στην οποία δεν μπορείς να μην αισθανθείς αυτήν την γκάμα των αισθημάτων της ανεμελιάς και της χαράς που την διαπερνά αλλά και την θλίψη για το τέλος της Μιμής, της ηρωίδας, που παρά την αγάπη της για την ζωή, υποκύπτει στην φυματίωση και στον θάνατο.
Η λέξη Μποέμ αναζητά τις ρίζες της στους τσιγγάνους της Βοημίας για τους οποίους… όπου γη και πατρίς και οι έννοιες της σταθερότητας και της ασφάλειας ήταν άγνωστες.
Άλλωστε η λέξη Μποέμ αναζητά τις ρίζες της στους τσιγγάνους της Βοημίας για τους οποίους… όπου γη και πατρίς και οι έννοιες της σταθερότητας και της ασφάλειας ήταν άγνωστες. Τον 19ου αιώνα η λέξη και οι συνδηλώσεις της πέρασαν στην Γαλλία και προπαντός –που αλλού;-στο ανυπάκουο και άλλο τόσο διεγερτικό Παρίσι και τους καλλιτεχνικούς του κύκλους.
Σήμαινε την ανεμελιά, την χαρά της ζωής, τον έρωτα, την μη υπακοή σε κοινωνικά συντηρητικά πλαίσια. Λέγεται ότι ο Πουτσίνι[1858-1924] έγραψε την όπερα για να τιμήσει την νιότη του, νοσταλγώντας την ταυτόχρονα. Έπλασε δυο χαρακτήρες, στο άνθος της νιότης τους, την Μιμή και τον Ροντόλφο και γύρω τους πολλούς άλλους, επίσης νέους και νέες που διψούν για έρωτα και ζωή και δεν διστάζουν να τα χαρούν και τα δυο, αδιαφορώντας για το τυχόν τίμημα.
Σκηνές από την μποέμικη ζωή
Η υπόθεση βασίζεται στο μυθιστόρημα του Ανρί Μυρζέρ «Σκηνές από την μποέμικη ζωή» και από το οποίο εμπνεύστηκε ο Πουτσίνι. Η πρεμιέρα της όπερας δόθηκε στο Τορίνο την 1η Φεβρουαρίου 1896 με διευθυντή της ορχήστρας τον Αρτούρο Τοσκανίνι. Με την Κάρμεν του Μπιζέ και την Τραβιάτα του Βέρντι θεωρείται από τις πλέον παρουσιαζόμενες όπερες παγκοσμίως, εδώ και πάνω από εκατό χρόνια.
Στην Ελλάδα παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στις 26 Απριλίου 1900, στο Δημοτικό Θέατρο Αθηνών, με τον Διονύση Λαυράγκα στην διεύθυνση της ορχήστρας και το 1948 στην Εθνική Λυρική Σκηνή υπό την διεύθυνση του Αντίοχου Ευαγγελάτου. Η φετεινή παρουσίαση της είναι αναβίωση της σκηνοθεσίας του σπουδαίου σκηνοθέτη Γκρέιαμ Βικ, ο οποίος απεβίωσε το 2021, και είχε σκηνοθετήσει την Μποέμ το 2007 για την ΕΛΣ.
Στην ίδια εκδοχή αναβιώνει σκηνοθετικά την όπερα η Κατερίνα Πετσατώδη. Την ορχήστρα διευθύνει ο Φιλίπ Όντρει Όλος, εκτός από την παράσταση της 9ης Ιανουαρίου που στο πόντιουμ θα βρίσκεται ο Φιλίπ Ωγκέν.
Είχε, επίσης μεταφέρει την υπόθεση από το Παρίσι του 19ου αιώνα στην Αθήνα του 21ου. Στην ίδια εκδοχή αναβιώνει σκηνοθετικά την όπερα η Κατερίνα Πετσατώδη. Την ορχήστρα διευθύνει ο Φιλίπ Όντρει Όλος, εκτός από την παράσταση της 9ης Ιανουαρίου που στο πόντιουμ θα βρίσκεται ο Φιλίπ Ωγκέν. Τα σκηνικά κοστούμια είναι του Ρίτσαρντ Χάντσον.
Την Χορωδία διευθύνει ο Αγαθάγγελος Γεωργακάτος και την παιδική Χορωδία η Κωνσταντίνα Πιτσιάκου. Στους δύο πρωταγωνιστικούς ρόλους, η Βασιλική Καραγιάννη-Μιμή και ο Γιάννης Χριστόπουλος -Ροντόλφο. Να σημειώσω ότι τον Ροντόλφο έχουν τραγουδήσει και υποδυθεί, δύο ιερά τέρατα της όπερας, ο Χοσέ Καρέρας και ο Παβαρότι. Για την Μιμή κρατάμε την ερμηνεία της Τερέζα Στράτας. Η όπερα θα βρίσκεται επί σκηνής της ΕΛΣ στις 27, 29 και 31 Δεκεμβρίου καθώς και 2,7 και 9 Ιανουαρίου.