kitsopoulou 2

Για την παράσταση της Λένας Κιτσοπούλου «Φράνκενσταϊν – Ο χαμένος παράδεισος», η οποία θα παρουσιάζεται στην Κεντρική σκηνή της Στέγης μέχρι και τις 5 Ιουνίου.

Του Νίκου Ξένιου

Το trip ψυχεδέλειας και το καυστικό χιούμορ είναι αντιπροσωπευτικό των ανατρεπτικών, splatter κειμένων της Λένας Κιτσοπούλου, ωστόσο στον «Φράνκενστάϊν» της Στέγης το στοιχείο του μακάβριου ξεπερνά κάθε προηγούμενο, καθιστώντας την παράσταση πραγματικά ενδιαφέρουσα και ιδιαίτερα οχληρή. Η οικογένεια Φράνκενσταϊν είναι μια γελοιογραφία πνιγηρής, διαχρονικής οικογένειας που υπερτονίζει το στοιχείο της μητριαρχίας, το σεξιστικό πατρικό πρότυπο που υποδύεται το συναίσθημα της αγάπης και που, σε έναν καταιγισμό κυνισμού, βιάζει και σκοτώνει τα παιδιά του: η σύλληψη είναι αρχετυπική, γι’ αυτό και τα αντιθετικά δίπολα που τη χαρακτηρίζουν (παστέλ «πειραγμένη» ενδυματολογία κλασικισμού και τεχνολογία, καθωσπρεπισμός και γυμνότητα, ποιητικό μέτρο και σεξιστική βωμολοχία της δεκαετίας του ‘80) συνθέτουν ένα μάλλον συνεκτικό αισθητικό σύμπαν.

Η χυδαία χειραγώγηση από την ευρύτερη «αγία οικογένεια» (πατέρας, μητέρα, αδέρφια, ξαδέρφια, παιδικός φίλος κ.ο.κ.) οδηγεί στη διάπλαση ενός νεαρού «τέρατος», που συνοψίζει όλη τη monstruosité της ζωής μας. Η Ιωάννα Μαυρέα στον ρόλο της μητέρας και ο Νίκος Καραθάνος στον ρόλο του πατέρα συνθέτουν ένα ανάρπαστο ντουέτο: ο κύριος Καραθάνος, για μιαν ακόμη φορά, λειτουργεί ως συντονιστής του tempo της παράστασης και διατηρεί πολύ λεπτές ισορροπίες, μπαινοβγαίνοντας στον θίασο και διαρκώς απευθυνόμενος υποτιμητικά στον γιο του Βίκτωρα Φράνκενσταϊν. Ο Πάνος Παπαδόπουλος (Βίκτωρας), συνθλιβόμενος από τον επικαθορισμό της οικογένειας και εντελώς διαφορετικός από τον μέσο όρο, θραύει τα νήματα που τον συνδέουν με το σπίτι του, επενδύει στη γνήσια καλλιτεχνική του ανησυχία και επιδίδεται στην καριέρα του κεραμίστα. Το εργαστήριο κεραμικής του νέου αυτού (o Τεό Τριανταφυλλίδης φιλοτεχνεί το εργαστήρι αυτό, με κεραμικά, ημιτελή και τελειωμένα έργα, με το πήλινο πρόπλασμα της μάσκας του «Φράνκενσταϊν» και με μια γκιλοτίνα ενσωματωμένη) γίνεται σκηνή γέννησης της τέχνης συγγενής με τη δημιουργία του Αδάμ/Ανθρώπου από πηλό. Η αντιστοιχία θέλει τη συγγραφέα/σκηνοθέτη στον ρόλο ενός μικρού Θεού και το δημιούργημα στον ρόλο του τέρατος Φράνκενσταϊν. Η σχέση, δε, δημιουργού και δημιουργήματος είναι εξώφθαλμη στη σχέση πατέρα-γιου: είναι η σχέση του τέρατος με το γένος Φράνκενσταϊν – εδώ τηρούνται κάποιες πρώτες αναλογίες με το «πειραγμένο» μυθιστόρημα της Μαίρης Σέλλεϋ.

«Γαμώ την πίστη σας στον υγιή άνθρωπο!»

Τηρώντας τα στερεότυπα, ο νέος καλλιτέχνης είναι weird, είναι «αδερφή»· τέτοιες λέξεις επαναλαμβάνονται εμφαντικά και ηχούν πολύ δυσάρεστα, πράγμα, υποθέτω, που συνιστά πρόθεση της Λένας Κιτσοπούλου. Το γκέι μικροσύμπαν (που υπαινικτικά δίνεται με το σκιαγράφημα ενός δονητή), οι σκατολογικές, πρωκτικές αναφορές για το ομοφυλοφιλικό σεξ και οι υβριστικότατες, politically in-correct εκφράσεις («Εγώ δεν λέω Λ.Ο.Α.Τ.Κ.Ι. και τέτοια: εγώ λέω πούστρα!») εντάσσονται στο ευρύτερο προβοκατόρικο πλαίσιο και στην απογύμνωση των σημαινόντων που επιχειρεί η δημιουργός. Δεν θέλω ούτε να το διανοηθώ ότι υποκρύπτει σεξισμό ή ομοφοβία και το αποδίδω στο ότι, στην Κιτσοπούλου, τα πράγματα στολίζονται με τα συνήθη επίθετα, αυτά με τα οποία δυστυχώς εκφέρονται στην πραγματικότητα.

Το γκέι μικροσύμπαν, οι σκατολογικές, πρωκτικές αναφορές για το ομοφυλοφιλικό σεξ και οι υβριστικότατες, politically in-correct εκφράσεις («Εγώ δεν λέω Λ.Ο.Α.Τ.Κ.Ι. και τέτοια: εγώ λέω πούστρα!») εντάσσονται στο ευρύτερο προβοκατόρικο πλαίσιο και στην απογύμνωση των σημαινόντων που επιχειρεί η δημιουργός.

Βεβαίως, έτσι υπονομεύεται κάθε αισιόδοξη θεώρηση της ανθρώπινης κατάστασης και όλα αποκτούν τα γνωρίσματα της τερατογένεσης. Ο παιδικός φίλος δεν θα ακολουθήσει τον νεαρό Φράνκενσταϊν στη νέα του καριέρα και θα καταντήσει αλκοολικός, επειδή ο πατέρας του, απειλώντας τον με δημόσια έκθεση, έχει διαρρήξει τα ιμάτιά του και κυκλοφορεί ολόγυμνος επί σκηνής (σε αφηγηματική διάρκεια έξι χρόνων γυμνότητας). Ο Ηλίας Μουλάς στον ρόλο του Χένρι και ο Γιάννης Κότσιφας στον ρόλο του πατέρα του συνθέτουν ένα ντουέτο ιδιαίτερα ενδιαφέρον, η σχιζοφρενική παρέμβαση των μηχανισμών καταστολής είναι μια παρενδυσία γι’ αυτόν τον πατέρα που, αποτυγχάνοντας να κερδίσει την εύνοια και έγκριση του παιδιού του, υποδύεται τον ρόλο του αστυνομικού των ΜΑΤ και καταστρέφει το σκηνικό εν μέσω δακρυγόνων. Η συνεχής παρουσία του γραφείου κηδειών «Ο Μίχος» στο βάθος της σκηνής δίνει έναν ενδιαφέροντα ρόλο στον Φώντα Μίχο, αλλά και επιτρέπει ένα παιχνίδι σπλάτερ με πριόνια και κομμένα μέλη που συνιστούν τη δεύτερη παραπομπή στο βιβλίο της Μαίρης Σέλλεϋ και αξιοποιούν το black humour της κυρίας Κιτσοπούλου. Η μουσική του κύριου Κυπουργού και τα κοστούμια της Μαγδαληνής Αυγερινού υπηρετούν επίσης την κεντρική σύλληψη και διαπνέονται από το ίδιο χιούμορ.

kitsopoulou 1

Η διευρυμένη οικογένεια των τεράτων

Η μίμηση της υποκριτικής μανιέρας της Κιτσοπούλου από την Έμιλυ Κολιανδρή (που υποδύεται τη Ζυστίν) έρχεται να δέσει με τον δάνειο αυτόν χαρακτήρα, που ξεπηδά από τις σελίδες του Μαρκήσιου Ντε Σαντ. Για μια ακόμη φορά η αναπηρία αυτοκαταργείται, η πραγματικότητα αντιστρέφεται σαν σε όνειρο, το θέατρο υλοποιεί το ανέφικτο και η βία και κακοποίηση κυριαρχούν με νηφάλιο τρόπο. Πολύ ενδιαφέρουσα σκηνή, και μάλιστα πολύ καλά δοσμένη. Την αμηχανία σε συγκεκριμένα σημεία θα την απέδιδα στην πλημμελή επιμέλεια ενός κάπως «ξεχειλωμένου» κειμένου, στις γρήγορες εναλλαγές από σκηνή σε σκηνή, αλλά και σε ορισμένες ξεκάρφωτες μανιέρες συμπεριφοράς των ηθοποιών: η υπόδυση, εν χορώ, του Χορού της αρχαίας Τραγωδίας βγάζει όντως γέλιο, όμως θεματικά δεν συνδέεται με το υπόλοιπο κείμενο. Τα υπόλοιπα μέλη του τερατικού θιάσου: η Χριστίνα Αντωναράκη στον ρόλο της Ελίζαμπεθ, ο Γιώργος Βουρδαμής στον ρόλο του Γιατρού και, αργότερα, ο ίδιος στον ρόλο του Τέρατος, ο Χρήστος Καραβέβας στον ρόλο του Ουίλιαμ, στηρίζουν το όλο εγχείρημα με αξιοθαύμαστη αυταπάρνηση και διάθεση αυτοσαρκασμού.

Στο πλαίσιο απόλυτης σκηνικής ελευθεριότητας, όλα τα τοξικά γνωρίσματα της ανθρώπινης ζωής επιφέρουν απότομες μεταπτώσεις (σαν εκρήξεις) στη διάρκεια της ροής, αποκαλύπτοντας όχι τόσο αφηγηματική ένδεια, όσο παραίτηση από κάθε πρόθεση γραμμικής αφήγησης.

Είναι άξιο λόγου το ότι η θεατρική ψευδαίσθηση λύεται εν τη γενέσει της σε όλη τη διάρκεια της παράστασης: ίσως αυτή να είναι η πιο αξιοσημείωτη επιλογή της δημιουργού. Στο πλαίσιο απόλυτης σκηνικής ελευθεριότητας, όλα τα τοξικά γνωρίσματα της ανθρώπινης ζωής επιφέρουν απότομες μεταπτώσεις (σαν εκρήξεις) στη διάρκεια της ροής, αποκαλύπτοντας όχι τόσο αφηγηματική ένδεια, όσο παραίτηση από κάθε πρόθεση γραμμικής αφήγησης. Τα θέματα που πραγματεύεται (ο δημιουργός, το τέρας, ο φόνος, η ζωή, ο θάνατος) από μόνα τους οργανώνουν ένα σχιζοφρενικό, ελευθεριάζον παραστασιακό κλίμα, όπου ο πυρηνικός προβληματισμός συσκοτίζεται αρκετά από την επαναληπτικότητα, τα εμβόλιμα επεισόδια, τη live κινηματογράφηση, την επιστράτευση του ελεύθερου συνειρμού, την πρόθεση να νιώσει «άβολα» ο θεατής, τη συνεχή παράθεση κορυφώσεων. Με άλλα λόγια, το κείμενο και η παράσταση πάσχουν από άποψης σύνθεσης, «κάνουν κοιλιά» από δραματουργική άποψη.

kitsopoulou 3

Αυθάδικα γεννητούρια του έργου τέχνης

Η καλλιτέχνις, που η σκηνική της αυτοδιάθεση είναι επιδεικτικά τεράστια για τα ελληνικά (αλλά και για τα ευρωπαϊκά και για τα παγκόσμια) δεδομένα, ανοίγει τα πόδια επί σκηνής εκθέτοντας την «είσοδο» στις ωδίνες της κυοφορίας του έργου τέχνης, σε μια σκηνή επαναληπτικά προκλητική που θραύει τα γλωσσικά ταμπού του θεατή και καθιστά την παράσταση άβολη για ένα αστικό, επαναπαυμένο κοινό. Η μπροστινή μου κυρία, αφού άκουσε για είκοσι τουλάχιστον φορές τη λέξη «μουνάρα» από τη Λένα Κιτσοπούλου, κάποια στιγμή αναφώνησε: «Έλα! Φτάνει πια!». Κατ’ εμέ η εν λόγω κυρία περίμενε κάτι προκλητικό, αλλά όχι κάτι τόσο προκλητικό, κι αυτό είναι πράγματι πολύ κωμικό ως συνθήκη.

Η ίδια η δημιουργός εμμένει στην ιδιότητα της ηθοποιού και παράγει ένα μακροσκελές εξωκειμενικό σχόλιο που σε «πετάει» κυριολεκτικά «έξω», όπου όμως εκτίθεται με αφοπλιστική ειλικρίνεια και καταιγιστική πηγαιότητα στην αποδόμηση του ίδιου της του έργου και στη συγκινητική εκμυστήρευση των απωλειών της ζωής της.

Όμως η κυρία Κιτσοπούλου δεν αρκείται στην πρόκληση, αλλά περνά και σε κριτική: η τεράστια γλυπτή αράχνη που επικρέμαται ως δαμόκλειος απειλή πάνω από τον οικογενειακό δείπνο, πέραν των ψυχαναλυτικών της αναφορών, συνιστά σαρκαστικό σχόλιο για το πρόσφατο αποτροπαϊκό απόκτημα του Ιδρύματος Νιάρχου. Κατ’ αντιστοιχίαν με αυτό, η κυρία Κιτσοπούλου καυτηριάζει ευθέως και την πρόσφατη, κουλτουριάρικη δημιουργία της Αργυρώς Χιώτη για τον Γιαννούλη Χαλεπά, κρίνοντας τη Στέγη εκ των έσω, ενώ ταυτόχρονα αξιοποιεί την απόλυτα συστημική της θέση. Συνυπολογίζοντας όλες τις παραμέτρους, κατέληξα στο ότι η Στέγη  στεγάζει τον άγριο και ευαίσθητο κόσμο του «Φράνκενσταϊν» της, όσο ακραίος, γκροτέσκος και ρηξικέλευθος και αν φαντάζει, είτε γιατί ο αγαπητός μας θεσμός της λεωφόρου Συγγρού αρέσκεται στο να αυτοϋπονομεύεται, είτε γιατί απλώς η κραυγή της δημιουργού δεν τον απειλεί στην πραγματικότητα – αντιθέτως τον διαφημίζει.

Ο αφανισμός κάθε ευοίωνου, ευτυχισμένου μέλλοντος για τους νέους και το επαγγελματικό αδιέξοδο σηματοδοτούν την έκπτωση από την «παραδείσια» δεκαετία της εφηβείας της Λένας Κιτσοπούλου. Η απομόνωση και η ναρκισσιστική αντιμετώπιση του έρωτα παράγουν ταυτίσεις και κατοπτρικές αντανακλάσεις όπου κυριολεκτικά τα ρήματα χάνουν την κυριολεξία τους. Η υπαρξιακή μοναξιά του καλλιτέχνη πηγάζει από την οριακή κατάσταση κάθε σημαντικής δημιουργίας. Η ίδια η δημιουργός εμμένει στην ιδιότητα της ηθοποιού και παράγει ένα μακροσκελές εξωκειμενικό σχόλιο που σε «πετάει» κυριολεκτικά «έξω», όπου όμως εκτίθεται με αφοπλιστική ειλικρίνεια και καταιγιστική πηγαιότητα στην αποδόμηση του ίδιου της του έργου και στη συγκινητική εκμυστήρευση των απωλειών της ζωής της. Αυτή, η τελευταία, είναι γνώρισμα του ρομαντισμού και συνιστά το τρίτο και σημαντικότερο κοινό της Κιτσοπούλου με τη Μαίρη Σέλλεϋ.


* Ο ΝΙΚΟΣ ΞΕΝΙΟΣ είναι εκπαιδευτικός και συγγραφέας. Τελευταίο βιβλίο του, το μυθιστόρημα «Τα σπλάχνα» (εκδ. Κριτική).

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Προσβάσιμες παραστάσεις στη Στέγη: Το «Οξυγόνο» του Ιβάν Βιριπάγιεφ «ανασαίνει» και στη νοηματική

Προσβάσιμες παραστάσεις στη Στέγη: Το «Οξυγόνο» του Ιβάν Βιριπάγιεφ «ανασαίνει» και στη νοηματική

Προσβάσιμες παραστάσεις στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση και διήμερο εργαστήριο από το Rita Mazza.

Επιμέλεια: Book Press

Στη Στέγη, η συμπερίληψη, η προσβασιμότητα και η ισότητα είναι αναπόσπαστα στοιχεία του οικοσυστήματός τη...

Ο «Εκκλησιαστής» σε σκηνοθεσία του Αντώνη Αντωνόπουλου, στον χώρο του Bios

Ο «Εκκλησιαστής» σε σκηνοθεσία του Αντώνη Αντωνόπουλου, στον χώρο του Bios

Για την παράσταση «Εκκλησιαστής» του Αντώνη Αντωνόπουλου, η οποία παρουσιάστηκε στο Bios, έπειτα από τέσσερις κύκλους παραστάσεων που ξεκίνησαν το 2018.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Τη μάταιη υπόσταση του φυσικού φαινομένου της ζωής πραγματεύεται ο Ε...

«Ο Ρόζενκραντζ και ο Γκίλντενστερν είναι νεκροί» του Τομ Στόπαρντ, σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού – Μια «υπαρξιακή τρικλοποδιά»

«Ο Ρόζενκραντζ και ο Γκίλντενστερν είναι νεκροί» του Τομ Στόπαρντ, σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού – Μια «υπαρξιακή τρικλοποδιά»

Για την παράσταση «Ο Ρόζενκραντζ και ο Γκίλντενστερν είναι νεκροί» του Τομ Στόπαρντ, σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού που ανεβαίνει για δεύτερη χρονιά στο Θέατρο της Οδού Κυκλάδων – «Λευτέρης Βογιατζής».

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Το κλασικό πια έργο...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Η Μαρία Λαϊνά γράφει, ανθολογεί, μεταφράζει» – εκδήλωση στη μνήμη της στην Ελληνοαμερικανική Ένωση

«Η Μαρία Λαϊνά γράφει, ανθολογεί, μεταφράζει» – εκδήλωση στη μνήμη της στην Ελληνοαμερικανική Ένωση

Η Ελληνοαμερικανική Ένωση και οι ποιητικές συναντήσεις «Με τα λόγια (γίνεται)» παρουσιάζουν, στην 1η εκδήλωση της 14ης χρονιάς τους, ένα αφιέρωμα εις μνήμην της Μαρίας Λαϊνά (1947-2023).

Επιμέλεια: Book Press

Η εκδήλωση πραγματοποιείται την Τετάρτη 11 ...

Γιάννης Λαγουδάκης: «Μοντέρνα γραφή σε ένα κλασικό θέμα»

Γιάννης Λαγουδάκης: «Μοντέρνα γραφή σε ένα κλασικό θέμα»

Ο Γιάννης Λαγουδάκης μας συστήθηκε πρόσφατα με το μυθιστόρημα «Ένα φιλήσυχος άνδρας – Μια ιστορία από το '22», το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Book Press

Τι απαντάτε σε όσους θα πουν: ακόμη ένας συγγραφέας; Τι το καινο...

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2024 σύμφωνα με τους Νιου Γιορκ Τάιμς

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2024 σύμφωνα με τους Νιου Γιορκ Τάιμς

Δέκα βιβλία είναι το απόσταγμα της βιβλιοπαραγωγής του 2024 στις ΗΠΑ για τους συντάκτες του Book Review της εφημερίδας New York Times. Πρόκειται για πέντε λογοτεχνικά βιβλία και πέντε μη μυθοπλαστικά. Στην κεντρική εικόνα, ο Kaveh Akbar, το βιβλίο του οποίου κυκλοφορεί στα ελληνικά. 

Επιμέλεια: ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Ανταρκτική» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Ανταρκτική» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Ανταρκτική» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), η οποία θα κυκλοφορήσει στις 3 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΟΙ ...

«Σωματογραφία» της Εύας Στάμου (προδημοσίευση)

«Σωματογραφία» της Εύας Στάμου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Εύας Στάμου «Σωματογραφία», το οποίο κυκλοφορεί στις 2 Δεκεμβρίου από τος εκδόσεις Αρμός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Κεφάλαιο 2ο

Εκείνη την εποχή καταπιανόμουν με την κατα...

«Μπάρμπα Μάρογιε» του Μάριν Ντρζιτς (προδημοσίευση)

«Μπάρμπα Μάρογιε» του Μάριν Ντρζιτς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το θεατρικό έργο του Μάριν Ντρζιτς [Marin Držić] «Μπάρμπα Μάρογιε» (μτφρ. Irena Bogdanović), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΡΙΤΗ ΠΡΑΞΗ


...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρεις νέες πεζογραφικές φωνές από τις εκδόσεις Βακχικόν

Τρεις νέες πεζογραφικές φωνές από τις εκδόσεις Βακχικόν

Τρία μυθιστορήματα που μόλις κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Βακχικόν με τα οποία οι συγγραφείς τους συστήνονται στο αναγνωστικό κοινό με σύγχρονες και ιδιαίτερες ιστορίες.

Επιμέλεια: Book Press

Γιούλη Γιανναδάκη ...

Βία κατά των Γυναικών: 5 βιβλία σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας μας αφυπνίζουν

Βία κατά των Γυναικών: 5 βιβλία σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας μας αφυπνίζουν

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών, προτείνουμε πέντε σύγχρονα βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που καταπιάνονται με τη λεκτική, σωματική και σεξουαλική έμφυλη βία. «Σήκω από πάνω μου» (Μεταίχμιο) της Λίνας Βαρότση, «Μια γυναίκα απολογείται» (Τόπος) της Μαρίας Λούκα, «Διήγημας (Ακυ...

Μητέρα, κόρη, άλλο: Πέντε μυθιστορήματα για τη σχέση μάνας παιδιού

Μητέρα, κόρη, άλλο: Πέντε μυθιστορήματα για τη σχέση μάνας παιδιού

Πέντε σύγχρονα βιβλία μεταφρασμένης πεζογραφίας, τα οποία αναδεικνύουν τις πολλές εκφάνσεις της μητρότητας και την πολυσήμαντη σχέση μάνας-κόρης (τα τέσσερα από τα πέντε).

Γράφει η Φανή Χατζή

Ο E.M. Forster έγραψε στην ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

15 Δεκεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2023

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα, ποιήματα: Επιλογή 100 βιβλίων, ελληνικών και μεταφρασμένων, από τη βιβλιοπαραγωγή του 2023. Επιλογή: Συντακτική ομάδα της Book

ΦΑΚΕΛΟΙ