Σημαντική διάκριση για τη μετάφραση του μυθιστορήματος του Σωτήρη Δημητρίου «Ν’ ακούω καλά τ’ όνομά σου» από το Γαλλικό Εθνικό Ινστιτούτο Ανατολικών Γλωσσών και Πολιτισμών (Inalco).
Επιμέλεια: Book Press
Η γαλλική έκδοση του μυθιστορήματος του Σωτήρη Δημητρίου Ν’ ακούω καλά τ’ όνομά σου (“Heureux soit ton nom”), η οποία κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Quidam σε μετάφραση Marie-Cécile Fauvin το 2022, τιμήθηκε με το Βραβείο Μετάφρασης του Γαλλικού Εθνικού Ινστιτούτου Ανατολικών Γλωσσών και Πολιτισμών (Inalco) 2024.
Το βραβείο, το οποίο θεσμοθετήθηκε το 2019 από το Ινστιτούτο Inalco, σε συνεργασία με το λογοτεχνικό φεστιβάλ Vo-Vf, έχει στόχο την ανάδειξη της ποιότητας του έργου ενός μεταφραστή, την προώθηση της λογοτεχνικής μετάφρασης ως μέσου διαπολιτισμικού διαλόγου, καθώς και την προβολή λιγότερο γνωστών λογοτεχνών από μικρότερες χώρες. Ο διαγωνισμός αφορά γαλλικές μεταφράσεις πεζογραφικών έργων από τις 103 γλώσσες που διδάσκονται στο Ινστιτούτο, οι οποίες κυκλοφόρησαν τη διετία που προηγείται της εκάστοτε διεξαγωγής. Το βραβείο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 2.500 ευρώ, το οποίο απονέμεται στον μεταφραστή του βραβευθέντος έργου.
Η μεταφράστρια Marie-Cécile Fauvin δήλωσε για την τιμητική αυτή διάκριση:
«Η μετάφραση του Ν’ ακούω καλά τ’ όνομά σου ήταν ένα εξαιρετικά δύσκολο και ελκυστικό εγχείρημα καθώς βάζει σε πρωταγωνιστικό ρόλο μια δημώδη λαϊκή γλώσσα που συμπυκνώνει τη ζωή και την ψυχή μιας μικρής αγροτικής κοινότητας της Ηπείρου.
Άντλησα λέξεις και εκφραστικούς τρόπους από παλιά στρώματα της γαλλικής γλώσσας και επιλεκτικά στοιχεία από την οξιτανική ντοπιολαλιά του τόπου μου, εφηύρα μια μη-τυποποιημένη γλώσσα, προσπαθώντας να αποδώσω όλη τη θαλπωρή, τη ζωντάνια, τη μαγεία του λόγου του Σωτήρη Δημητρίου. Χαίρομαι που, χάρη στο βραβείο του Inalco και με τη συνεισφορά μου, το βιβλίο αυτό θα έχει την πιθανότητα να προσεγγίσει περισσότερους αναγνώστες στη Γαλλία και να δώσει ορατότητα σ’ ένα έργο που, μέσα από το χθες, ερμηνεύει το παρόν με την αποκαλυπτική δύναμη της γλώσσας».
Αξίζει να σημειωθεί ότι εκτός από το Ν’ ακούω καλά τ’ όνομά σου από τις εκδόσεις Quidam κυκλοφορεί επίσης το μυθιστόρημα του Σωτήρη Δημητρίου Τους τα λέει ο Θεός (Dieu leur dit, 2023), και αυτό σε μετάφραση της Marie-Cécile Fauvin.
Λίγα λόγια για το βιβλίο
Όταν µιλούσαν εκείνες οι γυναίκες νόµιζες ότι κάποιος ουράνιος υποβολέας τούς ψιθυρίζει τα λόγια. Ότι κάποιος ευφάνταστος µουσικός κινεί τις άπειρες χορδές των αντιστοιχιών ζωής και γλώσσας. Ξεπηδούσαν ακάλεστες οι λέξεις και έσκαγαν σαν λουλουδένια µπουµπούκια στους αιθέρες καθαρίζοντας πάλι και πάλι την ψυχή και τον νου. Οι παλµοί και οι αναπαλµοί της οµιλίας αγαλλίαζαν την ακοή και την ψυχή. Η εκφορά και η ουσία ταίριασαν ίσως ιδανικά σ’ ένα ευφρόσυνο αµάλγαµα. Οδηγούσε η γλώσσα σ’ ένα ηθικό στερέωµα –ασκίαχτο απ’ τα σκοτάδια της χαιρεκακίας– και δηµιουργούσε συνεχώς στο χωριό δακρυρρόεσσα φιλαλληλία. Με την σειρά της η βαθύρριζη αυτή ευσπλαχνία έτρεφε νέους γλωσσικούς ανθούς.
Λίγα λόγια για τον συγγραφεα
Ο Σωτήρης Δημητρίου γεννήθηκε στην Πόβλα Θεσπρωτίας το 1955 και μεγάλωσε στην Ηγουμενίτσα. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Το έργο του έχει τιμηθεί με το βραβείο διηγήματος της εφημερίδας Τα Νέα (1987), δύο φορές με το βραβείο διηγήματος του περιοδικού Διαβάζω (η τελευταία το 2002 για το βιβλίο του Η βραδυπορία του καλού), μία φορά με το βραβείο του Ιδρύματος Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών (2013), ενώ το μυθιστόρημά του Ν’ ακούω καλά τ’ όνομά σου ήταν υποψήφιο για το Ευρωπαϊκό Αριστείο Λογοτεχνίας. Το βιβλίο του Ουρανός απ’ άλλους τόπους (2021) τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος 2022. Ακολούθησαν η συλλογή διηγημάτων Μια Μαρίνα Τζάφου (2023) και το αφήγημα Αντιπαθητικές λέξεις (2024). Κείμενά του έχουν μεταφερθεί πολλές φορές στον κινηματογράφο, σε ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους, στο θέατρο.