Πέθανε σε ηλικία 99 ετών ο σπουδαίος συγγραφέας Αλέξης Πάρνης. Γεννημένος στον Πειραιά το 1924, πολέμησε με το ΕΑΜ στην Αντίσταση ενώ αργότερα τιμήθηκε ως «Δίκαιος των Εθνών» επειδή μαζί με τον πατέρα του έκρυψαν και έσωσαν μια οικογένεια Εβραίων.
Επιμέλεια: Book Press
Οι εκδόσεις Καστανιώτη ανακοίνωσαν τον θάνατό του και, με μια αναλυτική ανακοίνωση για τη ζωή και το έργο του, αποχαιρετούν «με βαθιά οδύνη την κορυφαία φυσιογνωμία των γραμμάτων και των τεχνών, τον σπουδαίο συγγραφέα Αλέξη Πάρνη, ο οποίος έφυγε από τη ζωή σε ηλικία ενενήντα εννέα ετών, αφήνοντάς μας ως παρακαταθήκη ένα πρότυπο ζωής και ένα σημαντικό έργο διεθνώς αναγνωρισμένο».
Πολέμησε από τις τάξεις του ΕΑΜ στην Αντίσταση, ενώ πολλά χρόνια αργότερα ο Αλέξης Πάρνης τιμήθηκε ως «Δίκαιος των Εθνών» επειδή μαζί με τον πατέρα του έκρυψαν και έσωσαν μια εβραϊκή οικογένεια.
Ο Aλέξης Πάρνης (κατά κόσμον Σωτήρης Λεωνιδάκης) γεννήθηκε το 1924 στον Πειραιά. Το 1942 αποφοίτησε από το Α΄ Γυμνάσιο (Ιωνίδειο Σχολή), όταν η Ελλάδα βρισκόταν κάτω απ’ τη ναζιστική κατοχή. Πριν ακόμα οργανωθεί στην εαμική Aντίσταση, έκρυψε και έσωσε μαζί με τον πατέρα του μια εβραϊκή οικογένεια. Για την πράξη τους αυτή το Ίδρυμα Γιαν Βάνσεν τίμησε και τους δύο μεταγενέστερα με τον τίτλο «Δίκαιος των Eθνών».
Από το 1949 ώς το 1962 έζησε στη Σοβιετική Ένωση ως πολιτικός πρόσφυγας
Σε ηλικία είκοσι χρόνων, ο Aλέξης Πάρνης πήρε μέρος ως καπετάνιος εφεδρικού ελασίτικου λόχου στην τελευταία μάχη εναντίον των Γερμανών στο Περιστέρι (Γέφυρα Kολοκυνθούς, 12/9/1944). Στα Δεκεμβριανά τραυματίστηκε σοβαρά, πολεμώντας την αγγλική επέμβαση. Την περίοδο 1945-1948 βρέθηκε πολιτικός πρόσφυγας στο Ρουμπίκ και στο Μπούλγκες.
Στη συνέχεια υπηρέτησε στον Δημοκρατικό Στρατό ως πολεμικός ανταποκριτής. Απ’ το 1949 ώς το 1962 έζησε στην ΕΣΣΔ. Φοίτησε στο Λογοτεχνικό Ινστιτούτο Μαξίμ Γκόρκι της Μόσχας όπου, όταν ήταν πρωτοετής φοιητής γνώρισε τον Ναζίμ Χικμέτ.
Θεατρικός συγγραφέας, μυθιστοριογράφος και μεταφράστης, έγραψε και τα σενάρια μεγάλων τηλεοπτικών επιτυχιών
Το 1954 δημοσίευσε στο λογοτεχνικό περιοδικό Νόβι Μιρ το μεγάλο επικό ποίημά του Μπελογιάννης, για το οποίο τον επόμενο χρόνο τιμήθηκε με το Α΄ Βραβείο Ποίησης στο Φεστιβάλ Βαρσοβίας. Η κριτική επιτροπή που τον βράβευσε αποτελούνταν από τους: Πάμπλο Νερούντα (πρόεδρος), Ναζίμ Χικμέτ, Νικόλα Γκιλιέν, Ουόρις Ίβενς κ.ά. Το όνομά του πέρασε στη Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια.
Η ιστορία για το πώς γράφτηκε το ποίημα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον ενώ αποκαλύπτεται ότι η συμβολή του Χικμέτ υπήρξε καθοριστική. Την διηγήθηκε το 2009 ο Αλέξης Πάρνης στον δημοσιογράφο Απόστολο Φωτιάδη σε μια συνέντευξη για την εφημερίδα «Καθημερινή».
Το 2009 έλεγε στην «Καθημερινή»: «Δεν ήμουν πολύ καλός σπουδαστής. Αλλά υπάρχει μια συγκινητική ιστορία με το ποίημα «Μπελογιάννης». Η εστία όπου μέναμε οι φοιτητές ήταν έξι ώρες πήγαιν’ έλα. Ημουν και αρκετά μεγαλύτερος και δεν κόλλαγα στο κλίμα της εστίας. «Κανόνισε, μου λέει ο Χικμέτ, να δεις τον διευθυντή να σε φέρει κάπου στη Μόσχα». Πραγματικά με έφεραν σε ένα δωμάτιο δίπλα στη βιβλιοθήκη όπου έμεναν τρεις τραυματίες πολέμου. Ήταν πολύ καλά πλάσματα, λάτρευαν την Ελλάδα και τους αντάρτες, αλλά η ζωή μαζί τους ήταν αφόρητη. Ήταν από το μέτωπο τα παιδιά, είχαν και την προδιάθεση των Ρώσων, έπιναν από το πρωί ως το βράδυ. Ήταν αδύνατον να γράψεις εκεί μέσα. Μου λέει λοιπόν ο Χικμέτ: «Δεν λες στον Ζαχαριάδη να σου νοικιάσει ένα δωμάτιο, αφού σου έχει αναθέσει να γράψεις τον Μπελογιάννη; Πώς να δουλέψεις σε αυτές τις συνθήκες;». Ντράπηκα πολύ, εγώ σπούδαζα με υποτροφία στη Μόσχα, όταν οι παράνομοι στην Αθήνα δεν είχαν υπόγειο να κοιμηθούν και πηγαίνανε στο απόσπασμα, και να ζητάω και σπίτι από το κόμμα… «Δεν το κάνω», του λέω.
Να απλώς το λέω τώρα, ότι εκεί γράφτηκε ο «Μπελογιάννης», με τα λεφτά του Χικμέτ…»
»Ύστερα από δέκα μέρες με παίρνει η γυναίκα του: «Έχει μια φίλη ο Χικμέτ με ένα θαυμάσιο σπίτι στη πλατεία Μαγιακόφσκι, της οποίας ο σύζυγος έχει πεθάνει και τα παιδιά λείπουν, εάν θες να πας να μείνεις εκεί, αφού και αυτή δεν θέλει να είναι μόνη», μου λέει. Και πήγα. Το 1989 με καλεί η Ένωση Συγγραφέων για ένα μήνα ως επίσημο επισκέπτη. Κάπου συνάντησα τον μεταφραστή του Χικμέτ και πάνω στη κουβέντα μου λέει: «Ξέρεις, Αλέξη, ο Χικμέτ πλήρωνε ενοίκιο τότε για το δωμάτιο, με μόνο όρο να μη μάθεις τίποτα για να μη σηκωθείς και φύγεις». Ο Χικμέτ είχε πεθάνει το 1965, τόσα χρόνια μετά κάτι ήθελα να κάνω όταν το έμαθα, αλλά τι; Να απλώς το λέω τώρα ότι εκεί γράφτηκε ο «Μπελογιάννης», με τα λεφτά του Χικμέτ…».
Το 1960 ανέβηκε στο «Μάλι Τεάτρ» της Μόσχας το θεατρικό έργο του Το νησί της Αφροδίτης, το οποίο παιζόταν για δύο χρόνια σε 175 θέατρα της ΕΣΣΔ και των υπόλοιπων Λαϊκών Δημοκρατιών. Το 1963 παρουσιάστηκε και στην Ελλάδα από την Κυβέλη στο ΚΘΒΕ, ενώ το 1969 έγινε ταινία με πρωταγωνίστρια την Κατίνα Παξινού.
«Ο Διορθωτής πρέπει να γίνει υποχρεωτικό ανάγνωσμα για όλους τους επαναστάτες στη Γη».
Το 1966, έχοντας πλέον επαναπατριστεί, ο Αλέξης Πάρνης παρουσίασε το σατιρικό μυθιστόρημα Ο Διορθωτής. Το έργο μεταφράστηκε το 1981 στα αγγλικά και ο κριτικός Τόμας Χάιντ σημείωνε στη Σάντει Τέλεγκραφ: «Ο Διορθωτής πρέπει να γίνει υποχρεωτικό ανάγνωσμα για όλους τους επαναστάτες στη Γη».
Το 1967 ανέβηκε στο Θέατρο Ο’ Νιλ, στο Πλέι Χάουζ της Μασαχουσέτης, το δράμα του Λεωφόρος Πάστερνακ. Οι κρίσεις για το έργο, το σκηνοθέτη και τους ηθοποιούς ήταν εγκωμιαστικές. «Η Λεωφόρος Πάστερνακ έχει κάτι από τη δύναμη που αλλάζει το πεπρωμένο, τη δύναμη να επηρεάζει τους ανθρώπους με ένα άμεσο σοφό τρόπο». Μερικά χρόνια αργότερα, Η Λεωφόρος Πάστερνακ κυκλοφόρησε και σε μυθιστορηματική εκδοχή.
Άλλα έργα του Πάρνη: Μια Πράγα στον καθένα, Ο Κινηματίας, Ο Μαφιόζος, Η οδύσσεια των διδύμων (μυθιστορήματα), Σπορά Ελπίδας (νουβέλες), Φτερά Ικάρου, Λευκή Κηλίδα, Ανοιχτός Λογαριασμός (θεατρικά) κ.ά. Βιβλία του και θεατρικά του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες: ρωσικά, αγγλικά, κινεζικά, γαλλικά, γερμανικά, πολωνικά, τσεχικά, βουλγαρικά κ.ά. Ο ίδιος έχει ανθολογήσει κι έχει μεταφράσει σημαντικούς Ρώσους ποιητές στον τόμο Ανθολογία ρωσικής ποίησης.
Επίσης, έγραψε τα σενάρια σε τηλεοπτικές σειρές που γνώρισαν τεράστια απήχηση: «Λεηλασία μιας ζωής» (1978) και «Το φως του αυγερινού» (1981).
Από τις Εκδόσεις Καστανιώτη κυκλοφορούν τα βιβλία του: Ο ρυθμός του κόσμου (2018), Ο άλλος εμφύλιος (2014), Γεια χαρά, Νίκος (2011), Η οδύσσεια των διδύμων (2009). Σε e-book κυκλοφορεί ο τόμος με τίτλο «Ρώσικη τριλογία» που περιλαμβάνει τα έργα: Διορθωτής, Λεωφόρος Πάστερνακ και Μια Πράγα στον καθένα.
