julio cortazar 2

Ο Julio Cortázar, Αργεντίνος πεζογράφος, ποιητής και μεταφραστής –βαθιά επηρεασμένος από τον Borges–, έπλασε κόσμους όπου οι νόμοι της πραγματικότητας ανατρέπονται από το σουρεαλιστικό και το φανταστικό στοιχείο. Τα έργα του άλλαξαν την πορεία της παγκόσμιας λογοτεχνίας, με σπουδαιότερο παράδειγμα το σύνθετο μυθιστόρημά του με τίτλο «Κουτσό» (μτφρ. Αχιλλέας Κυριακίδης, εκδ. Opera) – κατά πολλούς το αριστούργημά του.

Επιμέλεια: Book Press

Ακολουθεί ο δεκάλογος του Χούλιο Κορτάσαρ, οι δέκα σημαντικότερες συμβουλές του προς φερέλπιδες συγγραφείς.

1. Πρώτο μάθημα: δεν υπάρχουν κανόνες.

Δεν πρέπει να προσποιούμαστε πως ένας συγγραφέας μπορεί να γράψει μια ιστορία μόνο εφόσον γνωρίζει τους λογοτεχνικούς κανόνες… Δεν υπάρχουν κανόνες· το πολύ πολύ, να μιλήσουμε για απόψεις, για ορισμένες σταθερές που απλώς δίνουν μια συγκεκριμένη δομή στην ιστορία.

2. Κάθε ιστορία είναι μια σύνθεση.

Όλα έχουν να κάνουν […] με μια ζωντανή σύνθεση, δηλαδή με μια συνθετική ζωή, κάτι σαν τον κυματισμό στην επιφάνεια του νερού μέσα σε ένα ποτήρι, δηλαδή μια φευγαλέα διατάραξη της μονιμότητας. Παρόλο που στον κινηματογράφο, όπως και στη λογοτεχνία, η δημιουργία ενός σύνθετου κόσμου επιτυγχάνεται χάρη στην ανάπτυξη κάποιων επιμέρους στοιχείων που συσσωρεύονται μαζί, κάτι που μπορεί να ολοκληρωθεί ακόμα και με αργούς ρυθμούς, ακόμα και στο τέλος μιας ιστορίας, σε μια φωτογραφία ή σε μια φωτογραφική έκθεση ισχύει το αντίστροφο, καθώς ο φωτογράφος ή ο αφηγητής αναγκάζεται να επιλέξει και να απομονώσει μια εικόνα ή ένα γεγονός που είναι σημαντικό.

3. Το μυθιστόρημα κερδίζει πάντα χάρη στους πόντους, ενώ το διήγημα κερδίζει με νοκ-άουτ.

Είναι αλήθεια, καθώς ένα μυθιστόρημα δημιουργεί προοδευτικά διάφορα συναισθήματα στον αναγνώστη, ενώ μια καλή ιστορία πρέπει να είναι ξεκάθαρη, άμεση, ακριβής από την αρχή. Μην παίρνετε και τόσο κυριολεκτικά αυτή τη συμβουλή, γιατί ο καλός αφηγητής μπορεί να είναι και ικανότατος μπόξερ, και πολλές από τις αρχικές του γροθιές μπορεί να φαίνονται αναποτελεσματικές ενώ, στην πραγματικότητα, να αποδυναμώνουν την άμυνα του αντιπάλου. Πάρτε ένα πολύ σπουδαίο διήγημα και μελετήστε την πρώτη του σελίδα. Θα εκπλαγώ εάν βρείτε έστω ένα διακοσμητικό στοιχείο.

Αυτό που υπάρχει είναι η μυστηριώδης και απόλυτη σύνδεση μεταξύ ενός συγκεκριμένου συγγραφέα και ενός συγκεκριμένου θέματος σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή, μια σύνδεση που μπορεί να επιτευχθεί αργότερα και με τους αναγνώστες…

4. Στη λογοτεχνία δεν υπάρχουν καλοί και κακοί χαρακτήρες, καλά και κακά θέματα, υπάρχει μόνο καλή και κακή διαχείριση ενός θέματος.

Δεν είναι κακό εάν οι χαρακτήρες σας δεν είναι ενδιαφέροντες, ακόμη και μια πέτρα αποκτά ενδιαφέρον σε μια ιστορία του Χένρι Τζέιμς ή του Φραντς Κάφκα […] Ένα θέμα μπορεί να είναι πολύ ενδιαφέρον για έναν συγγραφέα και αδιάφορο για κάποιον άλλον· ένα θέμα μπορεί να ενδιαφέρει πολύ κάποιον αναγνώστη και να κουράσει κάποιον άλλον. Εν ολίγοις, μπορεί να ειπωθεί πως δεν υπάρχουν θέματα που να είναι αντικειμενικά σημαντικά ή ασήμαντα. Αυτό που υπάρχει είναι η μυστηριώδης και απόλυτη σύνδεση μεταξύ ενός συγκεκριμένου συγγραφέα και ενός συγκεκριμένου θέματος σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή, μια σύνδεση που μπορεί να επιτευχθεί αργότερα και με τους αναγνώστες…

5. Το θέμα κάθε ιστορίας σχετίζεται και με άλλα θέματα: βρείτε τα!

Το σημαντικότερο στοιχείο μιας ιστορίας φαίνεται να σχετίζεται άμεσα με τη διαχείριση του κεντρικού θέματος, με την επιλογή ενός πραγματικού ή υποτιθέμενου γεγονότος που έχει να κάνει με πολλά άλλα πράγματα [...] Έτσι ένα φρικιαστικό εγχώριο επεισόδιο μπορεί να μας πει πράγματα για την κατάσταση των ανθρώπων μιας χώρας, μπορεί να γίνει σύμβολο μιας ολόκληρης κοινωνικής τάξης. Οι ιστορίες της Κάθριν Μάνσφιλντ, του Τσέχοφ, είναι σημαντικές γιατί κάτι σκάει μέσα τους καθώς τις διαβάζουμε και προσφέρουν ένα διάλλειμα από την πραγματικότητα, που όμως μας ταξιδεύει πολύ μακριά, πέρα από την ίδια την ιστορία. […] Το νόημα ενός μυθιστορήματος σχετίζεται με την έννοια της έντασης, την ένταση που κρύβει το ίδιο το θέμα αλλά και η διαχείριση του θέματος, η τεχνική που χρησιμοποιήθηκε για την ανάπτυξη ενός θέματος. Με βάση την ικανότητα διαχείρισης, γίνεται ο διαχωρισμός του καλού και του μέτριου συγγραφέα.

6. Κάθε ιστορία κρύβει μέσα της έναν δικό της κόσμο.

Ο Horacio Quiroga επισημαίνει στον δεκάλογο του: «Να σκέφτεστε συνεχώς ότι το ενδιαφέρον μιας ιστορίας προκύπτει από τον μικρόκοσμο των χαρακτήρων σας – κάλλιστα θα μπορούσατε να ήσασταν κι εσείς ένας από αυτούς. Ειδάλλως δεν υπάρχει ζωή στην ιστορία σας».

7. Η ιστορία πρέπει να έχει ζωή πέρα από τον συγγραφέα της.

Όταν γράφω μια ιστορία, ενστικτωδώς επιδιώκω να τη βλέπω ως κάτι ξένο, ακόμα και για εμένα που είμαι ο δημιουργός της, να τη βλέπω να αποκτάει τη δική της ζωή, θέλω ο αναγνώστης μου να αποκτάει το συναίσθημα ότι διαβάζει κάτι που γεννιέται χάρη σε αυτόν, για αυτόν, μέσα σε αυτόν, χωρίς να αισθάνεται την παρουσία του δημιουργού.

8. Ο αφηγητής μιας ιστορίας δεν πρέπει να αφήνει τους χαρακτήρες εκτός της ιστορίας για πολύ.

Ανέκαθεν με εκνεύριζαν οι ιστορίες που οι χαρακτήρες μένουν για λίγο στην αφάνεια, ενώ ο αφηγητής εξηγεί (στην καλύτερη περίπτωση απλώς εξηγεί, χωρίς πολλές δημιουργικές παρεμβάσεις) τις λεπτομέρειες ή την πορεία από τη μια κατάσταση στην άλλη. Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση αποτελεί την ευκολότερη και πιθανώς την καλύτερη λύση για αυτό το πρόβλημα, καθώς η αφήγηση και η δράση είναι ένα και το αυτό […] Στις τριτοπρόσωπες αφηγήσεις μου, ανέκαθεν προσπαθούσα να μην παρεκκλίνω από την αυστηρή καταγραφή των γεγονότων, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν ασκώ κιόλας κριτική για όσα διαδραματίζονται. Πάντως, μου φαίνεται ματαιόδοξο να θες να παρέμβεις σε μια ιστορία με τρόπο έντονο και να μην αρκείσαι απλώς στην αφήγησή της.

Θέλω ο αναγνώστης μου να αποκτάει το συναίσθημα ότι διαβάζει κάτι που γεννιέται χάρη σε αυτόν, για αυτόν, μέσα σε αυτόν, χωρίς να αισθάνεται την παρουσία του δημιουργού.

9. Να προσέχετε πώς χρησιμοποιείτε τα φανταστικά στοιχεία στις ιστορίες σας.

Η γέννηση μιας ιστορίας και ενός ποιήματος είναι πάντα η ίδια, προκύπτει από μια ξαφνική αποξένωση, από μια αλλαγή στην «κανονικότητα» της συνείδησης. […] Μόνο η στιγμιαία αλλοίωση της κανονικότητας δημιουργεί το φανταστικό, οπότε είναι απαραίτητο το φανταστικό στοιχείο να μην υπερβαίνει το ρεαλιστικό στοιχείο. […] Τα χειρότερα έργα αυτού του είδους είναι τα έργα που επιλέγουν το αντίστροφο, αντικαθιστούν πλήρως το συνηθισμένο με το φανταστικό, χρησιμοποιώντας αλόγιστα τα υπερφυσικά στοιχεία.

10. Να είστε επαγγελματίες.

Για να προκαλέσετε στον αναγνώστη τα συναισθήματα που νιώθατε καθώς γράφατε την ιστορία, πρέπει να είστε επαγγελματίες, να στοχεύετε, μεταξύ άλλων, στη δημιουργία της ατμόσφαιρας που χαρακτηρίζει κάθε σπουδαία ιστορία, εκείνης της ατμόσφαιρας που αναγκάζει τον αναγνώστη να συνεχίσει να διαβάζει, που τραβάει την προσοχή του, που απομονώνει τον αναγνώστη από όλα όσα συμβαίνουν γύρω του και μετά, αφού τελειώσει η ιστορία, τον επανασυνδέει με την πραγματικότητα, προσφέροντάς του μια νέα, εμπλουτισμένη, βαθιά οπτική των πραγμάτων. Ο μόνος τρόπος για να επιτευχθεί η απαγωγή του αναγνώστη από την πραγματικότητα είναι η υιοθέτηση ενός συγγραφικού ύφους βασισμένου στην ένταση, ενός ύφους που αλλάζει την πραγματικότητα χωρίς να την αλλοιώνει […] Η ένταση της πλοκής καθώς και η εσωτερική ένταση προκύπτουν μόνο αν είστε επαγγελματίες.

Βρείτε τα βιβλία του συγγραφέα εδώ.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Βίος και Πολιτεία» – μια νέα εκπομπή για τους ανθρώπους του βιβλίου απευθείας από το «υπόγειο» της Πολιτείας

«Βίος και Πολιτεία» – μια νέα εκπομπή για τους ανθρώπους του βιβλίου απευθείας από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Το πρώτο επεισόδιο της εκπομπής «Βίος και Πολιτεία» μεταδόθηκε ζωντανά την Παρασκευή και βρίσκεται ήδη στον «αέρα» του διαδικτύου. Μια πρωτοβουλία του μεγαλύτερου και πιο εν...

Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Δημοσιοποιήθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ.

Επιμέλεια: Book Press

Δημοσιοποιείται η λίστα των φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ, υπό την Αιγίδα της Α.Ε. ...

Το «Εργαζόμενο αγόρι» της Λένας Διβάνη στην ευρωπαϊκή λίστα προτεινόμενων βιβλίων του Readers of Europe 2023

Το «Εργαζόμενο αγόρι» της Λένας Διβάνη στην ευρωπαϊκή λίστα προτεινόμενων βιβλίων του Readers of Europe 2023

Το «Εργαζόμενο αγόρι» της Λένας Διβάνη προτείνεται για την ευρωπαϊκή λίστα βιβλίων της Ευρωπαϊκής Βιβλιοθήκης Readers of Europe για το 2023.

Επιμέλεια: Book Press

Το ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Βίος και Πολιτεία» – μια νέα εκπομπή για τους ανθρώπους του βιβλίου απευθείας από το «υπόγειο» της Πολιτείας

«Βίος και Πολιτεία» – μια νέα εκπομπή για τους ανθρώπους του βιβλίου απευθείας από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Το πρώτο επεισόδιο της εκπομπής «Βίος και Πολιτεία» μεταδόθηκε ζωντανά την Παρασκευή και βρίσκεται ήδη στον «αέρα» του διαδικτύου. Μια πρωτοβουλία του μεγαλύτερου και πιο εν...

Λάνα Μπάστασιτς: «Στο βιβλίο μου, η Βοσνία θυμίζει τη Χώρα των Θαυμάτων του Λιούις Κάρολ»

Λάνα Μπάστασιτς: «Στο βιβλίο μου, η Βοσνία θυμίζει τη Χώρα των Θαυμάτων του Λιούις Κάρολ»

Σε συνέντευξή της στο American Booksellers Association, η Βόσνια συγγραφέας Lana Bastašić μίλησε για το βιβλίο της «Πιάσε το λαγό», που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Gutenberg, σε μετάφραση Ισμήνης Ραντούλοβιτς.

Επιμέλεια: Book Press

...
Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Δημοσιοποιήθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ.

Επιμέλεια: Book Press

Δημοσιοποιείται η λίστα των φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ, υπό την Αιγίδα της Α.Ε. ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen] «Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Ιουνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν κάποιε...

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ [Tatiana Ţîbuleac] «Ο γυάλινος κήπος» (μτφρ. Άντζελα Μπράτσου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Μαΐου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Λογοτεχνία, έμφυλες ταυτότητες, πατριαρχία, φεμινιστικό κίνημα, γυναικεία γραφή. Αμάντα Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ*, Λύο Καλοβυρνάς φωτίζουν όψεις ενός ζητήματος που μας αφορά περισσότερο απ΄ όσο ίσως πιστεύουμε, ενώ ακολουθεί επιλογή βιβλίων ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας από τις πρόσφατες ...

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ