Το μοναδικό διήγημα που έγραψε η Τόνι Μόρισον κυκλοφορεί σε βιβλίο

Κατά την πολυετή πορεία της, η βραβευμένη με Νόμπελ Λογοτεχνίας Τόνι Μόρισον εξέδωσε έντεκα μυθιστορήματα, αρκετές συλλογές με δοκίμια, πληθώρα παιδικών βιβλίων και μονάχα ένα διήγημα, με τίτλο «Recitatif».

Το μονάκριβο αυτό διήγημα δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά σε μία ανθολογία το μακρινό 1983 και έκτοτε παρέμεινε, κατά κύριο λόγο, στην αφάνεια. Η επανέκδοσή του, σε σκληρόδετο εξώφυλλο, αλλά και στη μορφή του audiobook, ανακοινώθηκε προσφάτως από τον εκδοτικό οίκο Κνοπφ Ντάμπλντεϊ (Knopf Doubleday), με τον οποίο συνεργαζόταν επί χρόνια η λογοτέχνιδα.

Η νέα έκδοση του «Recitatif» συμπεριλαμβάνει μια εισαγωγή γραμμένη από τη συγγραφέα Ζέιντι Σμιθ. Είναι, δε, η πρώτη σκληρόδετη έκδοση της συγκεκριμένη ιστορίας. Στο audiobook ακούγεται η φωνή του ηθοποιού Μπάνχι Τέρπιν.

Η μία είναι λευκή και η άλλη έγχρωμη, αλλά η αφήγηση δεν αποκαλύπτει ποτέ ποια είναι ποια.

Η πλοκή αφορά σε δυο κορίτσια, την Τουίλα και τη Ρομπέρτα, οι οποίες γνωρίζονται ως παιδιά σε ένα ορφανοτροφείο. Η μία είναι λευκή και η άλλη έγχρωμη, αλλά η αφήγηση δεν αποκαλύπτει ποτέ ποια είναι ποια. Κατά τη διάρκεια της ιστορίας, οι δυο πρωταγωνίστριες, ενήλικες πλέον, ανταμώνουν αρκετές φορές, τυχαία, σε διαφορετικές φάσεις της ζωής τους.

Η ίδια η Μόρισον είχε δηλώσει πως η ιστορία είναι ένα μεγάλο πείραμα, καθώς δεν ερμηνεύει ποτέ με προφανή τρόπο τους διαφορετικούς φυλετικούς κώδικες, αλλά θέτει στο επίκεντρο δυο ηρωίδες, για τις οποίες η φυλετική ταυτότητα είναι κάτι εξαιρετικά σημαντικό. Η συγγραφέας περιγράφει κάποια χαρακτηριστικά της εξωτερικής εμφάνισης των δύο κοριτσιών -όπως το μήκος των μαλλιών τους-, το κοινωνικό στάτους και τις οικογενειακές αναμνήσεις της καθεμιάς, αφήνοντας τον αναγνώστη να μαντεύει και να υποθέτει, να προβληματίζεται.

Η λέξη «Recitatif» περιγράφει μια συγκεκριμένη μουσική σύνθεση, ο ρυθμός της οποίας ακολουθεί τη ροή του προφορικού λόγου. Η ποιήτρια Ονορέ Φανόν Τζέφερς, αναφερόμενη στον ιδιότυπο τίτλο του διηγήματος, έκανε λόγο για ένα σιγανό μουρμουρητό που ακούγεται κάτω από την επιφάνεια της ιστορίας, «το μουρμουρητό που ονομάζεται ‘’φυλή’’ στην Αμερική».

Η Ότομ Γουόμακ, καθηγήτρια στο Πρίνστον, υπογράμμισε τα κοινά στοιχεία που μοιράζεται το «Recitatif» με τις υπόλοιπες ιστορίες της Μόρισον, όσον αφορά στη θεματολογία: η συγγραφέας διερευνά την ιδιότυπη σχέση μεταξύ δυο γυναικών και σε άλλα έργα της - πιο συγκεκριμένα, στα μυθιστορήματά της Σούλα και Παράδεισος. Η Γουόμακ συμπλήρωσε πως η ειδοποιός διαφορά του «Recitatif» με τα μυθιστορήματα της Μόρισον είναι η έντονη διάθεση της συγγραφέως να πειραματιστεί με τις ιδιαιτερότητες της μικρής φόρμας.

Η Τόνι Μόρισον (1931 - 2019) ήταν Αμερικανίδα συγγραφέας, κριτικός λογοτεχνίας και ακαδημαϊκός. Τα βιβλία της επικεντρώνονται σε φυλετικά θέματα, στην κουλτούρα και στην ταυτότητα των Αφροαμερικανών. Είχε βραβευτεί με Πούλιτζερ το 1988 και με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1993.