Sakos ftera kai kokkala 700

Για το βιβλίο του Max Porter «Η θλίψη είναι ένα πράγμα με φτερά» (μτφρ. Ιωάννα Αβραμίδου, εκδ. Πόλις) και του Μάικ Μακόρμακ «Κόκαλα από ήλιο» (μτφρ. Παναγιώτης Κεχαγιάς, εκδ. Αντίποδες).

Του Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη

Εσωτερικός μονόλογος, παιχνίδια με τη διαλεκτική του χρόνου, η μέθοδος «θραύσμα θραυσμάτων», η τεχνική του cut-up, επικολλήσεις, σαμπλαρίσματα, ευφάνταστα λεκτικά παιχνίδια, ιεροί και ανίεροι γάμοι πεζού και ποίησης, μνείες και αναφορές (πότε ρητές και πότε υπόρρητες) σε ένδοξους προγόνους, σχεδόν παντού η σκιά του Μπόρχες, το κλείσιμο του ματιού στον Πύντσον, η ευλαβική υπόκλιση στον ΝτεΛίλλο, το μεθυσμένο (ακόμα κι αν πρόκειται για την νηφάλιο μέθη) νεύμα στον Μπάροουζ. Ιδιαίτερες αφηγήσεις πλουτίζουν τον λογοτεχνικό χάρτη, δίνουν ωραίες ωθήσεις στην αναζήτηση της καινοτομίας που δεν μένει στον άγονο φορμαλισμό αλλά ενέχει δυνατά, πολλές φορές συγκινητικά, περιεχόμενα. Ένας ούτε καν σαραντάρης Εγγλέζος και ένας Ιρλανδός πενηνταπεντάρης, υπογράφουν τα βιβλία που φόρτωσα συνεπαρμένος από το ξεχωριστό τους στυλ στον Σάκο Εκστρατείας του Επίμονου Αναγνώστη.

Η ποίηση γίνεται το μέγα αντίδοτο στην απώλεια, γίνεται μαθητεία στη ζωή, γίνεται θητεία και συνάμα άνθος ενάντιο (όπως έλεγε ο Νίκος Καρούζος) στο πένθος. Και η γλώσσα θριαμβεύει. 

Ο Μαξ Πόρτερ (Max Porter, Χάι Γουάικομ, 1981), ο οποίος λατρεύει, όπως λέει σε πρόσφατη συνέντευξή του την αργκό, το χιπ-χοπ, και τα θαύματα που μπορείς να επιτελέσεις με την στρατιά των είκοσι τεσσάρων γραμμάτων της αλφαβήτου, έρχεται ήδη με το πρώτο του βιβλίο, το Η Θλίψη είναι ένα Πράγμα με Φτερά (ιδιοφυώς μεταφρασμένο από την έμπειρη Ιωάννα Αβραμίδου, εκδ. Πόλις) να γοητεύσει ακόμα και τον πιο απαιτητικό βιβλιόφιλο. Πρόκειται για μυθιστόρημα-μοντάζ συναρμολογημένο από σπαράγματα λόγου, δυναμικά ενορχηστρωμένα, που μοιάζουν άλλοτε με κλασικά ποιήματα, άλλοτε με αποσπάσματα από θεατρικά του Τόμας Μπέρνχαρντ, και άλλοτε με φιλοσοφικούς στοχασμούς επικεντρωμένους σε μιαν άχαρη, διόλου φωτογενή, καθημερινότητα. Στη Θλίψη, έργο που μπορούμε να το συνοψίσουμε με τη φράση «Το πένθος είναι ένα μακρόπνοο σχέδιο» (σ. 109), συναντάμε ποιητές όπως ο Τεντ Χιουζ, η Σύλβια Πλαθ, και ο Ντύλαν Τόμας, συγγραφείς σκληρών αστυνομικών, όπως η Πατρίσια Χάισμιθ, μεγάλους της τζαζ και των μπλουζ όπως ο Τζον Κολτρέιν και ο Χάουλιν Γουλφ. Όλοι οι ήρωες, οι ομιλητές θα έλεγα, σ᾽ αυτήν την μυθιστορηματική ποστ-πανκ όπερα που θα μπορούσε κάλλιστα να είχε σκηνοθετήσει ο αείμνηστος Κεν Ράσελ, παραμένουν ανώνυμοι: είναι απλώς Τα Αγόρια, ο Μπαμπάς, και το Κοράκι. Ο Μπαμπάς: «Ο μεθοδικός καταλογράφος κοινοτοπιών/ ευγνωμοσύνης, ο αυτοματοποιημένος αρχιτέκτονας/ της καθημερινότητας» (σ. 14). Τα Αγόρια: «Κατασκευάζαμε βάσεις, στρατόπεδα, κρησφύγετα,/ καταφύγια, φρούρια, μπούνκερ, κάστρα, φυλάκια, τούνελ και φωλιές» (σ. 77). Το Κοράκι: «Φίλος, δικαιολογία,/ deus ex machina,/ ανέκδοτο, σύμπτωμα, αποκύημα,/ της φαντασίας, φάσμα, πατερίτσα, παιχνίδι,/ βρικόλακας, φάρσα, ψυχαναλυτής και μπέιμπι σίτερ» (σ. 25). Η ποίηση γίνεται το μέγα αντίδοτο στην απώλεια, γίνεται μαθητεία στη ζωή, γίνεται θητεία και συνάμα άνθος ενάντιο (όπως έλεγε ο Νίκος Καρούζος) στο πένθος. Και η γλώσσα θριαμβεύει. 

porter macormack

Ο ήρωας του μυθιστορήματος, ο πολιτικός μηχανικός Μάρκους Κόνγουεϊ, παλαιότερα φοιτητής θεολογίας και μετέπειτα κηπουρός, κάθεται στην κουζίνα της κατοικίας του, αναμένει, στοιχάζεται, επιδίδεται σε μια, επίσης φαινομενικά, αμοντάριστη σκηνοθεσία, τύπου Γιόνας Μέκας, σκηνοθεσία του φιλμ της έως τότε ζωής του.

Η γλώσσα θριαμβεύει επίσης στο μετατζοϋσικό/μεταγουαλασικό μονοφωνικό μυθιστόρημα Κόκαλα από Ήλιο (μετάφραση-για-βραβείο: Παναγιώτης Κεχαγιάς, εκδ. Αντίποδες) του δυναμικότατου Μάικ Μακόρμακ (Mike McCormack, 1965), ο οποίος επίσης εστιάζει στο καθημερινό, στο κοινότοπο, στο φαινομενικά ασήμαντο και αδιάφορο για να συνθέσει, με μουσική μαεστρία πραγματικά, ένα μυθιστόρημα-κατεβατό, από το οποίο απουσιάζουν εντελώς η τελεία, το ερωτηματικό, και το θαυμαστικό – οι παράγραφοι χωρίζονται, όπως πολλές φορές συμβαίνει στα θεατρικά του Μπέρνχαρντ, απλώς με το να εκκινούν μια αράδα πιο κάτω. Ο ήρωας του μυθιστορήματος, ο πολιτικός μηχανικός Μάρκους Κόνγουεϊ, παλαιότερα φοιτητής θεολογίας και μετέπειτα κηπουρός, κάθεται στην κουζίνα της κατοικίας του, αναμένει, στοιχάζεται, επιδίδεται σε μια, επίσης φαινομενικά, αμοντάριστη σκηνοθεσία, τύπου Γιόνας Μέκας, σκηνοθεσία του φιλμ της έως τότε ζωής του. Ταξιδεύει στο παρελθόν, σε ένα «κυκλικό όνειρο του χάους» (σ. 42), βλέπει την ξεχαρβαλωμένη κοινωνική/πολιτική/οικονομική κατάσταση της εποχής μας σαν ένα στροβιλιζόμενο μάτσο «εικόνες από το τέλος του κόσμου σε ένα b-movie», μιλάει για τελετές και ρυθμούς και τελετουργίες που «κρατάνε τον κόσμο όρθιο σαν κόκαλα από ήλιο» (εξ ου και ο τίτλος του μυθιστορήματος, σ. 108), μιλάει για την σύγχρονη τέχνη (η θυγατέρα του, η Άγκνες, είναι νεαρή ανερχόμενη εικαστικός), αντιμετωπίζει, λόγω επαγγέλματος, την πόλη σαν «νευρωνικό λαβύρινθο», σαν «γνωσιακό χάρτη» (σ. 164), εγκλείει, με την τεχνουργία της πολυπρισματικής σκέψης δεκάδες/εκατοντάδες/χιλιάδες μνήμες γεγονότων και τον σχολιασμό τους μέσα σε εξήντα λεπτά της ώρας (από τις 12 έως τη 1 το μεσημέρι), ελεεινολογεί για τη γραφειοκρατία και για τα λαμόγια και για τους τυχάρπαστους και για τους αφόρητα ελισσόμενους πολιτικούς, του λείπει οδυνηρά ο γιος του, ο Ντάρρα, στη σελίδα 231 το ρολόι λέει μία παρά είκοσι, στις σελίδες 306 και 307 παραληρεί οργανωμένα για την «εσωτερική χάρη» που αποπνέει ένα «αδιανόητο κατασκεύασμα» όπως το κλαμπ σάντουιτς, προηγουμένως, στις σελίδες 282 και 283, μιλάει με τρόπους που θυμίζουν Χέγκελ και Χάιντεγκερ διασκευασμένους από τον Ρέιμοντ Κάρβερ, για την έννοια του χρόνου («ο χρόνος εδώ δεν προχωρά και όλα τα πράγματα, μαζί τους κι εγώ, αιωρούνται σε μια παγωμένη διάρκεια, μια στιγμή που παρατείνεται στο άπειρο στριφογυρίζοντας σαν γρανάζι που έχει φύγει απ᾽ τη θέση του, μια ακινήσία που μέσα της δεν θα στομώσει κανένα μαχαίρι […] ο ίδιος ο χρόνος εδώ θα αποσυντεθεί, θα αφανιστεί εντελώς […] στην αντίρροπη δύναμη ολόκληρου του κόσμου […] όπου όλα τα πράγματα είναι ανάποδα, ένα βασίλειο στο οποίο το ψωμί χύνεται και το νερό κόβεται και οι σκιές μας έχουν βαρεθεί και έχουν σηκωθεί κι έχουν φύγει μακριά μας ακολουθώντας τις υπόλοιπες σκιές»), σελίδες και σκέψεις που προιωνίζονται το αναπάντεχο, συνταρακτικό (και πάλι: χωρίς τελεία, ερωτηματικό ή θαυμαστικό) τέλος του τέλους κάθε στιγμής και μνήμης και φράσης και σκέψης του αφηγητή. Ας (παρ)ενθέσω εδώ ότι και ο Μαξ Πόρτερ καταπιάνεται με την έννοια και την υφή του χρόνου, ποιητικά/ανατρεπτικά, χλευάζοντας μάλλον το αδυσώπητο κύλισμα των δευτερολέπτων και αντιπαραθέτοντας στο «χρειάζεστε» χρόνο ένα όχι, δεν χρειαζόμασταν χρόνο, εμείς χρειαζόμασταν «απορρυπαντικά, αντιψειρικά/ σαμπουάν, αυτοκόλλητα ποδοσφαίρου, μπαταρίες/ τόξα, βέλη, τόξα, βέλη» καθώς και «Σαίξπηρ, Ιμπν Αραμπί, Σοστακόβιτς, Χάουλιν Γουλφ».  

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ-ΙΚΑΡΟΣ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ είναι συγγραφέας και μεταφραστής.
Τελευταίο του βιβλίο, η ποιητική συλλογή «Ίχνη και χνότα» (εκδ. Γαβριηλίδη).


altΗ θλίψη είναι ένα πράγμα με φτερά
Max Porter
Μτφρ. Ιωάννα Αβραμίδου
Πόλις 2018
Σελ. 128, τιμή εκδότη €12,00

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ MAX PORTER

 

 

altΚόκαλα από ήλιο
Μάικ Μακόρμακ
Μτφρ. Παναγιώτης Κεχαγιάς
Αντίποδες 2018
Σελ. 336, τιμή εκδότη €14,00

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ MIKE McCORMACK

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Το χρυσό σημειωματάριο» της Ντόρις Λέσινγκ – Αλήθειες βαθιές κι επώδυνες, ενεργές και σήμερα

«Το χρυσό σημειωματάριο» της Ντόρις Λέσινγκ – Αλήθειες βαθιές κι επώδυνες, ενεργές και σήμερα

Για το εμβληματικό μυθιστόρημα της νομπελίστριας Ντόρις Λέσινγκ [Doris Lessing] «Το χρυσό σημειωματάριο» (μτφρ. Έφη Τσιρώνη, εκδ. Διόπτρα). 

Γράφει ο Κ.Β. Κατσουλάρης

Είναι δύσκολο να μιλήσεις για την Ντόρις Λέσινγκ χω...

«Έντιμοι άνθρωποι» του Λεονάρδο Παδούρα (κριτική) – O Mάριο Κόντε σε μια Κούβα που αλλάζει

«Έντιμοι άνθρωποι» του Λεονάρδο Παδούρα (κριτική) – O Mάριο Κόντε σε μια Κούβα που αλλάζει

Για το μυθιστόρημα του Λεονάρδο Παδούρα [Leonardo Padura] «Έντιμοι άνθρωποι» (μτφρ. Κώστας Αθανασίου, εκδ. Καστανιώτη). Kεντρική εικόνα: © Wikimedia Commons. 

Γράφει η Έλενα Χουζούρη 

Ανεξάρτητα αν είχε επισκ...

«Συνάντηση» της Νατάσα Μπράουν (κριτική) – «Αφομοιώσου, αφομοιώσου… διαλύσου μέσα στο χωνευτήρι»

«Συνάντηση» της Νατάσα Μπράουν (κριτική) – «Αφομοιώσου, αφομοιώσου… διαλύσου μέσα στο χωνευτήρι»

Για το μυθιστόρημα της Νατάσα Μπράουν [Natasha Brown] «Συνάντηση» (μτφρ. Βαγγέλης Τσίρμπας, εκδ. Gutenberg). Kεντρική εικόνα: Η Teyonah Parris από τη σειρά «Mad Men». 

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη 

«Δεν υπάρχει επιτ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Η Εταιρεία Συγγραφέων αφιερώνει στη μνήμη του την επόμενη Ημέρα Ποίησης

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Η Εταιρεία Συγγραφέων αφιερώνει στη μνήμη του την επόμενη Ημέρα Ποίησης

Με ανακοίνωσή της η Εταιρεία Συγγραφέων αποχαιρετά των δύο φορές Πρόεδρό της Βασίλη Βασιλικό και ανακοινώνει ότι η Ημέρα Ποίησης 2024 θα είναι αφιερωμένη στη μνήμη του ανθρώπου που εισηγήθηκε στην UNESCO την 21 Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης

...
Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Ένας αποχαιρετισμός από τον Αλέξη Ζήρα

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Ένας αποχαιρετισμός από τον Αλέξη Ζήρα

Ακολουθεί επιμνημόσυνο κείμενο του Αλέξη Ζήρα, πρώην Προέδρου της Εταιρείας Συγγραφέων, για τον Βασίλη Βασιλικό.

Ένας αποχαιρετισμός στον Βασίλη Βασιλικό

Για πολλά χρόνια, τουλάχιστον από τη δεκαετία του 1970 ως το κλείσιμο...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Δημοσθένη Δαββέτα «Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» (Επίμετρο: Μάνος Στεφανίδης) το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γιώργου Παναγή «Χωριό Ποτέμκιν», που κυκλοφορεί στις 28 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Τόπος. [Η έκφραση «Χωριό Ποτέµκιν» (ρωσικά: по­тёмкинские деревни) περιγράφει ένα κατασκεύασµα που έχει στόχο να αποκρύψει την αλήθεια ή να εξωραΐσει µια κατάσταση].

Επιμέλεια:...

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Άνα Βούτσκοβιτς [Ana Vučković] «Ο Γιουγκοσλάβος» (μτφρ. Απόστολος Θηβαίος), το οποίο κυκλοφορεί αρχές Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η ΜΠΑΝΑΝΑ

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Η Ιρλανδή συγγραφέας έχει αγαπηθεί από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και όχι άδικα. Τι είναι αυτό που την κάνει ιδιαίτερη και γιατί η πρόσφατη νουβέλα της «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) την καταξιώνει. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

Είναι βιβλία που φέρνουν τις επιστήμες (κυρίως θετικές) πιο κοντά μας και τις κάνουν πιο εύληπτες και γοητευτικές. Επιλέγουμε ορισμένα από τα καλύτερα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα. Κεντρική εικόνα: Ο Ράσελ Κρόου, ως ο μαθηματικός Τζον Νας, στην ταινία «Ενας υπέροχος άνθρωπος», του Ρον Χάουαρντ.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ