alt

Για το βραβευμένο με Πούλιτζερ μυθιστόρημα του Viet Thanh Nguyen «Ο Συνοδοιπόρος» (μτφρ. Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης, εκδ. Utopia).

Του Νίκου Ξένιου

«Ο ήρωάς μου είναι γυναικάς, αλκοολικός, κατάσκοπος κι επιπλέον δολοφόνος: πράγματα που εγώ δεν είμαι», δηλώνει σε συνέντευξή του ο βιετναμέζος-αμερικανός συγγραφέας Βιετ Ταν Νγκιέν θέλοντας να δηλώσει πόσο ελάχιστα αυτοβιογραφικό είναι το πρώτο του μυθιστόρημα Ο Συνοδοιπόρος που βραβεύτηκε, μεταξύ άλλων, με το Pulitzer 2016 και φέτος κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Utopia σε εξαιρετική, ρέουσα και λειτουργική μετάφραση Γιώργου – Ίκαρου Μπαμπασάκη.

Το τραγικωμικό αυτό μυθιστόρημα γράφτηκε σαράντα χρόνια μετά την πτώση της Σαϊγκόν, έναν τόπο με τον οποίον ο βορειοβιετναμέζος πρωταγωνιστής έχει αναπτύξει μια σχέση αγάπης-μίσους. Ο ανώνυμος πρωτοπρόσωπος αφηγητής έχει συλληφθεί και εξομολογείται σε ένα κομμουνιστή Commandant τη ζωή του. Αντί να μεταμεληθεί δηλώνοντας αυτά που οι «σύντροφοι» επιθυμούν να δουν γραμμένα, ο αφηγητής γράφει σύνθετες, περίπλοκες σκέψεις για τα κίνητρα που τον οδήγησαν στη σύλληψη. Ενώ θεωρεί τον εαυτό του κομμουνιστή και επαναστάτη, ομολογεί τη φιλία του με άτομα που θα ’πρεπε να είναι εχθροί του και κατανοεί τους νοτιοβιετναμέζους στρατιώτες που πολεμούν για την πατρίδα τους. Τέλος, οδηγείται μπροστά στον κομισσάριο του κόμματος.

Μια ανθρώπινη ιστορία για απάνθρωπες ενέργειες

Ο συγγραφέας επιλέγει κατάσκοπο ως κεντρικό ήρωα για να πετύχει τα στοιχεία θρίλερ που επιθυμεί, εμπνευσμένος, κατά δήλωσίν του, από τον διάσημο κατάσκοπο Φαμ Χουάν Αν.

Ο συγγραφέας επιλέγει κατάσκοπο ως κεντρικό ήρωα για να πετύχει τα στοιχεία θρίλερ που επιθυμεί, εμπνευσμένος, κατά δήλωσίν του, από τον διάσημο κατάσκοπο Φαμ Χουάν Αν. Του προσέδωσε τη διπλή καταγωγή ενός mulatto, απέναντι στον οποίον θα στρέφεται όλη η καχυποψία του αναγνώστη. Στην επιλογή της αφηγηματικής «φωνής» επηρεάστηκε από τη Χώρα στο τέλος του κόσμου του Λόμπο Άντιουν και από το Ταξίδι στην άκρη της νύχτας του Σελίν [1]. Αρχικά ο αριστερόφρων αφηγητής κινείται ως διπλός κατάσκοπος στον στρατό του Νοτίου Βιετνάμ. Ενάντια στις πεποιθήσεις του, υπηρετεί ως aide-de-camp στον νοτιοβιετναμικό στρατό και το 1975 κανονίζει, λίγο πριν από την πτώση της Σαϊγκόν, την ασφαλή δραπέτευση στις Η.Π.Α. του εαυτού του, του καλύτερου φίλου του Μπον (του οποίου η οικογένεια θα σκοτωθεί) και του φιλοαμερικανού Στρατηγού του οποίου είναι δεξί χέρι.

Στην Αμερική ο Στρατηγός ανοίγει μια κάβα και κρυφά διοργανώνει μιαν ομάδα εκπατρισμένων νοτιοβιετναμέζων που προορίζονται να επιστρέψουν ως επαναστάτες κομμάντο στο Βιετνάμ. Αντίστοιχα, ο αφηγητής γίνεται περιζήτητος για το πνευματώδες ύφος του και τα εξαιρετικά του αγγλικά, διορίζεται ως ιερέας στο Occidental College, σχετίζεται με τη Λάνα, τη μεγαλύτερη κόρη του Στρατηγού και στέλνει κρυπτογραφημένες επιστολές στον «σύνδεσμό» του Μαν (επίσης διπλό πράκτορα και χρηματοδότη του Προγράμματος Εκκαθάρισης Phoenix), ενόσω κατασκοπεύει τους άλλους πρόσφυγες. 

Κατόπιν, στις Φιλιππίνες χρηματίζει πολιτιστικός σύμβουλος στο γύρισμα της αμερικανικής ταινίας «The Hamlet», που η υπόθεσή του είναι τύπου «Platoon» και «Αποκάλυψη τώρα»: μια κλισέ ομάδα πρασινοσκούφηδων σώζει ένα νοτιοβιετναμικό χωριό από τους Βιετκόνγκ. Όχι μόνο αποτυγχάνει να εμπλακεί στη ρομαντική, αποπροσανατολιστική αμερικανική ματιά στον συγκεκριμένο πόλεμο, παρά διακινδυνεύει και τη ζωή του κατά τα γυρίσματα. Ο σαρκασμός της «αμερικανικής ματιάς» στον πόλεμο του Βιετνάμ φαίνεται ξεκάθαρα σε αυτό το κεφάλαιο: στη θέση της κραυγής «The horror! The horror!» του μυθιστορήματος του Κόνραντ Η καρδιά του σκότους εδώ έχουμε τη σαρκαστική κραυγή: «The whore! The whore!». Η δήλωση του συγγραφέα είναι πως ο μέσος Αμερικανός πάσχει από αυτό που η μυθιστοριογράφος Τζίνα Αποστόλ αποκαλεί «ψυχολογική διαταραχή», εφόσον όλη η νεώτερη Ιστορία του συντίθεται από ανήθικες παρεμβάσεις στην πολιτική ξένων κρατών.

Ένα ντοστογιεφσκικό πορτραίτο

Το βιβλίο του Βιετ Ταν Νγκιεν μπορεί να διαβαστεί ως κατασκοπική ιστορία, ως πολεμικό μυθιστόρημα, ως αφήγηση ενός μετανάστη, ως μυθιστόρημα ιδεών και «ενηλικίωσης», ως σχόλιο πάνω στον αμερικανικό κινηματογράφο και ως metafiction, δηλαδή μυθιστόρημα που σχολιάζει άλλα μυθιστορήματα.

Oι συμβιβασμοί του ήρωα συνεχίζονται, οδηγώντας τον σε ηθική εξαχρείωση: τελικά δολοφονεί τον αριστερών πεποιθήσεων εκδότη Σόνυ, που είχε σχέσεις με τη Λάνα ενόσω ο ίδιος απουσίαζε στις Φιλιππίνες. Τέλος, επιστρέφοντας στο Βιετνάμ μαζί με τους κομμάντο του Στρατηγού, συμμετέχει στον ανταρτοπόλεμο κατά των κομμουνιστών, όπου τελικά συλλαμβάνεται και ανακρίνεται. Στο στρατόπεδο «επανένταξης» του Βόρειου Βιετνάμ όπου κρατείται, ο κομισσάριος Μαν δεν θα διστάσει να τον υποβάλει σε βασανιστήρια, ως μέρος της επανεκπαίδευσής του. Αρχικά θα πρέπει να παραδεχτεί στον Commandant το έγκλημα της συμμετοχής στον βασανισμό και βιασμό μιας κομμουνίστριας πράκτορα. Κατόπιν, πρέπει να ομολογήσει την ασυνείδητη συνενοχή του στον θάνατο του πατέρα του. Τέλος, πρέπει να «μάθει το μάθημά του» ότι ένας αληθινός επαναστάτης πρέπει να εκμηδενίζει τον εαυτό του μπροστά στο όραμα της ελευθερίας.

Όμως ο αφηγητής, που βιώνει υπαρξιακή μοναξιά μεγάλου μεγέθους, δεν είναι φανατικός οπαδός της κομμουνιστικής ιδεολογίας: είναι ένας «sympathizer» του ανθρώπου που πασχίζει και βασανίζεται και στα δύο στρατόπεδα. Έτσι περιγράφει την τραυματική εμπειρία του πολέμου χωρίς να υιοθετεί διδακτικό ύφος [2] σχετικά με τις πεποιθήσεις που θα ώφειλε να έχει ο ήρωάς του. «In οur time no man is a neutral», όπως σοφά έχει γράψει ο Γκράχαμ Γκρην [3]. Ωστόσο, πρότυπο της αφήγησης αυτής είναι, πάνω απ’ όλα, η ανάκριση του Μέγα Ιεροεξεταστή στους Δαιμονισμένους του Ντοστογιέβσκη.

Πώς τα ζητήματα ταυτότητας, εθνικής συνείδησης και ιστορικής μνήμης μπορούν να συγκερασθούν στη λογοτεχνία; Πώς ένας πόλεμος όπως αυτός του Βιετνάμ μπορεί να αποτελέσει άξονα νέας μελέτης όλων των παραπάνω ζητημάτων; Το βιβλίο του Βιετ Ταν Νγκιεν μπορεί να διαβαστεί ως κατασκοπική ιστορία, ως πολεμικό μυθιστόρημα, ως αφήγηση ενός μετανάστη, ως μυθιστόρημα ιδεών και «ενηλικίωσης», ως σχόλιο πάνω στον αμερικανικό κινηματογράφο και ως metafiction, δηλαδή μυθιστόρημα που σχολιάζει άλλα μυθιστορήματα. 

alt
Ο Viet Thanh Nguyen

Σκληροπυρηνικός επαναστάτης, σκληροπυρηνικός καθολικός

Η διπλή κάστα καταγωγής του συγγραφέα, η διπλή του γλωσσική εκπαίδευση και η διπλή πολιτική ταυτότητα του πρωταγωνιστή του δεν ξενίζουν καθόλου: αντιθέτως, αναδεικνύουν μιαν έντονα συναισθηματική και ανθρώπινη πτυχή του συγγραφέα, που προσδίδει μια νότα παραλόγου αντάξια ενός Κάφκα ή ενός Ζενέ, ενός Κόνραντ ή ενός Λε Καρρέ.

Ο ήρωας του υπέροχου αυτού βιβλίου έχει συγκριθεί με τον αφροαμερικανό ήρωα του Αόρατου Ανθρώπου του Ραλφ Έλισον (Έλισον είναι και το όνομα του γιου του συγγραφέα) [4]. Ο ήρωας κινείται ακροβατικά σε μια σειρά από διπλότυπες ταυτότητες: κατάγεται από βιετναμέζα μητέρα και από γάλλο, καθολικό ιερέα πατέρα. Μεγαλώνει στο Βιετνάμ αλλά παρακολουθεί κολλέγιο στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου έχει παντρευτεί και ζει και διδάσκει Αγγλική Λογοτεχνία και Αμερικανικές Σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια. Η διπλή κάστα καταγωγής του συγγραφέα, η διπλή του γλωσσική εκπαίδευση και η διπλή πολιτική ταυτότητα του πρωταγωνιστή του δεν ξενίζουν καθόλου: αντιθέτως, αναδεικνύουν μιαν έντονα συναισθηματική και ανθρώπινη πτυχή του συγγραφέα, που προσδίδει μια νότα παραλόγου αντάξια ενός Κάφκα ή ενός Ζενέ, ενός Κόνραντ ή ενός Λε Καρρέ, ενός Ουώλτ Ουίτμαν ή ενός Φίλιπ Ροθ. Κριτικοί έχουν συγκρίνει το βιβλίο με τη συλλογή διηγημάτων του Ρόμπερτ Μπάτλερ A Good Scent From a Strange Mountain [5]. Ο συγγραφέας δημοσίευσε τα ακτιβιστικά του διηγήματα «The Refugees» και ετοιμάζει το προσεχές του μυθιστόρημα, The Committed.

Το βιβλίο αποδίδει τόσο την αίσθηση της απώλειας μιας πατρίδας, όσο και το μυστήριο μιας πολιτικής εξομολόγησης και το ύφος της μαύρης κωμωδίας. Mπορεί κανείς να διαγνώσει αναφορές στη ριζοσπαστικοποίηση της γαλλικής Αριστεράς του Μεσοπολέμου και των βιετναμέζων φοιτητών του γαλλοκρατούμενου τότε Βιετνάμ που ζούσαν στο Παρίσι, στη ζωή των αυτοεξόριστων Πολ Ποτ, Τσου Εν Λάι και άλλων Χμερ ηγετών. Επίσης, στοιχεία για τα νεανικά χρόνια του Χο Τσι Μινχ και την ιδεολογία των Βιετκόνγκ. Το μυθιστόρημα δεν αντέχει τη λογοκρισία της σημερινής βιετναμεζικής κυβέρνησης. Πάνω απ’ όλα όμως προσκρούει στην ξενοφοβία κατά των προσφύγων στις Η.Π.Α., είτε αυτοί κατάγονται από την κίτρινη Ασία, είτε από τη Μέση Ανατολή. Και αναδεικνύει την οργή που ακόμη βράζει γι’ αυτόν τον τόσο άδικο πόλεμο και την άσβεστη φλόγα νοσταλγίας για τη χαμένη Σαϊγκόν.

* Ο ΝΙΚΟΣ ΞΕΝΙΟΣ είναι εκπαιδευτικός και συγγραφέας.


[1] Tις πληροφορίες αυτές άντλησα από συνέντευξη του Βιετ Ταν Νγκιεν στις Λίζα Σάντες Πάουερς και Κάθυ Μακ Γκρέγκορ, της «Los Angeles Review of Books».
[2] «It seemed as much of a crime to commit a cliché to paper as to kill a man».
[3] Στο βιβλίο του Ο ήσυχος αμερικανός (μτφρ. Γιώργος Τσακνιάς, εκδ. Πόλις) ο Γκράχαμ Γκρην αναφέρεται στον πόλεμο της Ινδοκίνας: ο βρετανός πρωταγωνιστής του Fowler αδυνατεί να συμμετάσχει στη σφαγή των πολιτών που διενεργείται στην Ινδοκίνα.
[4] Η πηγή του συντάκτη του «Guardian» είναι μια σχετική δήλωση του Viet Thanh Nguyen σε συνέντευξή του.
[5] Σε καθένα από τα διηγήματα του Μπάτλερ ένας βιετναμέζος μετανάστης που ζει στην πολιτεία της Λουϊζιάνα αφηγείται και μια διαφορετική ιστορία, που αναδεικνύει την πολιτιστική διαφορά μεταξύ Ασιατών και Αμερικανών.

altΟ Συνοδοιπόρος
Viet Thanh Nguyen
Μτφρ. Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης
Utopia 2018
Σελ. 652, τιμή εκδότη €18,50

alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Οι ξαδέλφες» της Αουρόρα Βεντουρίνι (κριτική) – Ιστορία μιας μοναδικής κι αλλόκοτης οικογένειας

«Οι ξαδέλφες» της Αουρόρα Βεντουρίνι (κριτική) – Ιστορία μιας μοναδικής κι αλλόκοτης οικογένειας

Για το βιβλίο της Αουρόρα Βεντουρίνι (Aurora Venturini) «Οι ξαδέλφες» (μτφρ. Μαρία Αθανασιάδου, Θεώνη Κάμπρα, Αλίκη Μανωλά, Ιφιγένεια Ντούμη, Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, εκδ. Carnivora). Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από την ταινία του Αλεχάντρο Γιοντορόφσκι «Santa Sangre» (1989).

...
«Stella Maris» του Κόρμακ ΜακΚάρθι (κριτική) – Όλη η Αμερική του 20ού αιώνα σε ένα ψυχιατρείο

«Stella Maris» του Κόρμακ ΜακΚάρθι (κριτική) – Όλη η Αμερική του 20ού αιώνα σε ένα ψυχιατρείο

Για το μυθιστόρημα του Κόρμακ ΜακΚάρθι (Cormac McCarthy) «Stella Maris» (μτφρ. Γιώργος Κυριαζής, εκδ. Gutenberg). Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από την ταινία «God's Crooked Lines» του Oriol Paulo.

Γράφει ο Γιάννης Χατζηκρυστάλλης

...
100 χρόνια με την «κυρία Νταλογουέι»: Γιατί τη διαβάζουμε σήμερα

100 χρόνια με την «κυρία Νταλογουέι»: Γιατί τη διαβάζουμε σήμερα

Για το εμβληματικό μυθιστόρημα της Βιρτζίνια Γουλφ [Virginia Woolf] «Η κυρία Νταλογουέι» που κυκλοφόρησε σαν σήμερα, ακριβώς πριν από 100 χρόνια, στις 14 Μαΐου 1925. Με αυτή την αφορμή, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο συλλεκτική έκδοση σε μετάφραση Κωνσταντίνας Τριανταφυλλόπουλου και εξώφυλλο της Μάριας Μπαχά....

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Παθογένεση» του Τζόναθαν Κένεντι (κριτική) – «Η ιστορία της ανθρωπότητας μέσα από οκτώ επιδημίες»

«Παθογένεση» του Τζόναθαν Κένεντι (κριτική) – «Η ιστορία της ανθρωπότητας μέσα από οκτώ επιδημίες»

Για το βιβλίο του Τζόναθαν Κένεντι (Johnathan Kennedy) «Παθογένεση - Η ιστορία της ανθρωπότητας μέσα από οκτώ επιδημίες» (μτφρ. Χριστόδουλος Λιθαρής, εκδ. Διόπτρα). Στην κεντρική εικόνα, μέλη του Ερυθρού Σταυρού κατά την πανδημία της ισπανικής γρίπης (1918-20). 

Γράφει ...

Ντενίζ Όντε: «Δεν θέλω να γράφω μυθιστορήματα που σου λένε τι είναι σωστό ή λάθος»

Ντενίζ Όντε: «Δεν θέλω να γράφω μυθιστορήματα που σου λένε τι είναι σωστό ή λάθος»

Η Γερμανίδα συγγραφέας Ντενίζ Όντε [Deniz Ohde] βρέθηκε στην Ελλάδα και συμμετείχε στην 21η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης όπου παρουσίασε το πρώτο της μυθιστόρημα «Διάχυτο φως» (μτφρ. Μαρία Αγγελίδου, Άγγελος Αγγελίδης, εκδ. Gutenberg). Μιλήσαμε μαζί της για την ταξική και φυλετική βία, τη γλώσσα και για το τι μπορεί, ...

«Χρυσή εποχή» του Κωνσταντίνου Ρήγου – Μουσική του παρελθόντος και χορός του μέλλοντος

«Χρυσή εποχή» του Κωνσταντίνου Ρήγου – Μουσική του παρελθόντος και χορός του μέλλοντος

Για την παράσταση «Χρυσή εποχή» του Κωνσταντίνου Ρήγου που ανεβαίνει στην Εθνική Λυρική Σκηνή. © φωτογραφίες: Βασίλης Κεχαγιάς. 

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Η «Χρυσή εποχή» του ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Επιζώντες τρίτοι – H λογοτεχνική μαρτυρία των διωκομένων 
στα στρατόπεδα-φυλακές της Κομμουνιστικής Αλβανίας, 1944 - 1991» του Αχιλλέα Σύρμου (προδημοσίευση)

«Επιζώντες τρίτοι – H λογοτεχνική μαρτυρία των διωκομένων 
στα στρατόπεδα-φυλακές της Κομμουνιστικής Αλβανίας, 1944 - 1991» του Αχιλλέα Σύρμου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από την εισαγωγή της μελέτης του Αχιλλέα Σύρμου «Επιζώντες τρίτοι – H λογοτεχνική μαρτυρία των διωκομένων 
στα στρατόπεδα–φυλακές της Κομμουνιστικής Αλβανίας, 1944 – 1991», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις» της Λένας Κορομηλά (προδημοσίευση)

«Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις» της Λένας Κορομηλά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων της Λένας Κορομηλά «Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ιωλκός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στο τρένο; είπες.

...
«Η σιωπή του κελιού» του Μεχμέτ Ατές (προδημοσίευση)

«Η σιωπή του κελιού» του Μεχμέτ Ατές (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Μεχμέτ Ατές «Η σιωπή του κελιού», το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίμετρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πάντα έλεγαν: «Συνήθως έρχονται γύρω στις έξι, έξι κα...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μια ανασκόπηση της ελληνικής διηγηματογραφίας των τελευταίων πενήντα ετών σε 50 αντιπροσωπευτικά κείμενα. Σε πόσες κατηγορίες μπορούν να ταξινομηθούν τα διηγήματα (της μνήμης, πολιτικά, ερωτικά, αστυνομικά κ.ά.) και ποιοι οι σημαντικοί εκπρόσωποι της κάθε μιας; Στην κεντρική εικόνα, ο Ηλίας Χ. Παπαδημητρακόπουλος (1...

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Η εξέλιξη της τεχνολογίας, η δίκη του Γαλιλαίου, η αποδοχή του θανάτου, αλλά και οι προκαταλήψεις μας για τους τσιγγάνους. Δέκα βιβλία που θα μας γεννήσουν πολλά ερωτήματα και θα μας δώσουν απαντήσεις.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Δέκα πρόσφατα βιβλία πεζογραφίας από όλον τον κόσμο, γραμμένα από γυναίκες, με πρωταγωνίστριες θηλυκότητες, που απευθύνονται σε όλους. Ιστορίες για τις ηχηρές ή σιωπηρές επαναστάσεις των γυναικών εντός και εκτός των έμφυλων ρόλων τους, τις εκφάνσεις της αυτενέργειας και χειραφέτησής τους. Μυθιστορήματα και διηγήματα...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ