alt

Για το μυθιστόρημα του Τρούμαν Καπότε «Εν ψυχρώ» (μτφρ. Αύγουστος Κορτώ, Πατάκης).

Του Γιώργου Λαμπράκου

Σπάνια ένα μυθοπλαστικό έργο ξεκινά με «Ευχαριστίες» – αν και, τελευταία, όλο και πιο συχνά τελειώνει με αυτές. Και ναι μεν το Εν ψυχρώ (1966) του Τρούμαν Καπότε (μτφρ. Αύγουστος Κορτώ, εκδ. Πατάκη) δεν είναι ένα κατεξοχήν μυθοπλαστικό έργο, αφού βασίστηκε σε μια αληθινή ιστορία και σε πληροφορίες που έπρεπε να μεταγραφούν με πιστότητα, αλλά κατατάσσεται στη λογοτεχνία και όχι στη δημοσιογραφία ή τη δοκιμιογραφία. Αυτό δεν οφείλεται τόσο στο ότι ο συγγραφέας του έγραφε ούτως ή άλλως μυθοπλαστικά κείμενα, όσο στο ότι αποτελεί μια αριστουργηματική αφήγηση που υπερβαίνει τα στενά όρια του ρεπορτάζ κατακτώντας τη διαχρονικότητα της καλής λογοτεχνίας.  

Όταν ο Καπότε γράφει για «τους τέσσερις κρότους από την καραμπίνα που θέρισαν έξι ζωές», οι δύο άλλες ζωές στις οποίες αναφέρεται είναι ο Πέρρυ Έντουαρντ Σμιθ και ο Ρίτσαρντ («Ντικ») Γιουτζίν Χίκοκ, οι δράστες που έμελλε να καταδικαστούν την επόμενη χρονιά και να κρεμαστούν πέντε χρόνια αργότερα.

Το βιβλίο πραγματεύεται την εν ψυχρώ δολοφονία τεσσάρων μελών μιας οικογένειας –των δύο γονέων και δύο ανήλικων παιδιών– από δύο κακοποιούς που είχαν ως στόχο τη ληστεία, κατόπιν μιας πληροφορίας περί χρηματοκιβωτίου την οποία τους είχε δώσει ένας πρώην συγκρατούμενός τους. Το έγκλημα συνέβη στις 15 Νοεμβρίου 1959 στο απόμακρο χωριό Χόλκομπ του Κάνσας, μες στο σπίτι της κοινωνικά αξιοσέβαστης οικογένειας Κλάττερ στην οποία ανήκε και το ράντσο που διηύθυνε ο πατέρας. Οι δύο ενήλικες κόρες είχαν ήδη φύγει από το σπίτι κι έτσι σώθηκαν από τύχη. Όταν ο Καπότε γράφει για «τους τέσσερις κρότους από την καραμπίνα που θέρισαν έξι ζωές», οι δύο άλλες ζωές στις οποίες αναφέρεται είναι ο Πέρρυ Έντουαρντ Σμιθ και ο Ρίτσαρντ («Ντικ») Γιουτζίν Χίκοκ, οι δράστες που έμελλε να καταδικαστούν την επόμενη χρονιά και να κρεμαστούν πέντε χρόνια αργότερα.

Ο συγγραφέας, το βιβλίο του οποίου είναι αποτέλεσμα μιας πολυετούς έρευνας (με την αρωγή και της Χάρπερ Λι) που περιλάμβανε και τη γνωριμία με τους δράστες, μας πληροφορεί εξαρχής για το μελλούμενο έγκλημα και μας προϊδεάζει για τους δολοφόνους, συνεπώς δεν έχουμε να κάνουμε με ένα whodunit, και τόσο το καλύτερο. Διαρθρωμένο σε τέσσερα μέρη, το βιβλίο αφηγείται εκ περιτροπής τη ζωή των Κλάττερ μέχρι τη μοιραία συνάντηση με τους ανθρώπους που τους πυροβόλησαν στο πρόσωπο εξ επαφής αφότου τους πήραν σαράντα δολάρια, το παρελθόν των δύο δραστών καθώς και τα σχέδιά τους για το μέλλον, την προσπάθεια των αρχών να τους ταυτοποιήσουν και να τους συλλάβουν και, τέλος, τις νομικές και δικαστικές διαμάχες μέχρι την οριστική απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου για την εκτέλεσή τους. Η αφηγηματική δομή είναι τόσο θαυμαστή, ώστε δεν υπάρχει σημείο στο οποίο ο αναγνώστης να νιώθει κούραση ή πλήξη: οι σχεδόν 500 σελίδες διαβάζονται με κομμένη την ανάσα, ακόμα και στα σημεία (ή ιδίως στα σημεία) όπου η ούτως ειπείν δράση δίνει τη σκυτάλη στη νομική, θρησκευτική και κοινωνική αντιπαράθεση σχετικά με την ενδεδειγμένη τιμωρία του εγκλήματος, ενώ έμφαση δίνεται και στο πόση ενοχή (δεν) αισθάνονται οι υπεύθυνοι για τις πράξεις τους.

Την όλη αφήγηση διαπνέει μια αίσθηση κοινοτοπίας του κακού: οι δράστες ήταν άνθρωποι απλοί (αν και ευφυείς, σύμφωνα με τα τεστ που τους έκαναν) και, παρά τη στυγερότητα του εγκλήματος, διέπραξαν κάτι που μοιάζει με καθημερινή υπόθεση στην Αμερική.

Ο Καπότε έχει γράψει το Εν ψυχρώ με ύφος «εν ψυχρώ»: φλεγματικό, αποστασιοποιημένο, κατανοητικό, χωρίς φωνασκίες ή ηθικές κατηγόριες ενάντια στον τάδε ή τον δείνα. Η διαδικασία εξιχνίασης είναι αργόσυρτη (καμία σχέση π.χ. με τις εκνευριστικές τηλεοπτικές σειρές, όπου με μερικές απλές ηλεκτρονικές αναζητήσεις μια υπόθεση έχει λυθεί με το καλημέρα), τα πειστήρια δίνονται με προσοχή, το έγκλημα αναλύεται από όλες τις δυνατές επόψεις. Την όλη αφήγηση διαπνέει μια αίσθηση κοινοτοπίας του κακού: οι δράστες ήταν άνθρωποι απλοί (αν και ευφυείς, σύμφωνα με τα τεστ που τους έκαναν) και, παρά τη στυγερότητα του εγκλήματος, διέπραξαν κάτι που μοιάζει με καθημερινή υπόθεση στην Αμερική. (Όπως έγραψε ο αρχισυντάκτης μιας εφημερίδας σχετικά με την «κατάσταση της εγκληματικότητας στη χώρα μας», «από το βράδυ της δολοφονίας των τεσσάρων μελών της οικογένειας Κλάττερ το περασμένο φθινόπωρο, πολλές ακόμα παρόμοιες πολλαπλές δολοφονίες έχουν λάβει χώρα σε διάφορα σημεία των Ηνωμένων Πολιτειών». Ακριβώς μισό αιώνα μετά, η κατάσταση στις ΗΠΑ δεν έχει αλλάξει.) Από τη μία, λοιπόν, το έγκλημα παρουσιάζεται σαν να πηγάζει από τα σπλάχνα μιας κοινωνίας που είναι μεν δημοκρατική κι ευημερούσα, αλλά συνάμα εξοργίζει με τις μεγάλες ανισότητες και τα ασίγαστα φυλετικά πάθη της (ο Πέρρυ ήταν μισός Ινδιάνος). Από την άλλη, παρουσιάζεται και ως ένα φαινόμενο που χαρακτηρίζει έναν συγκεκριμένο τύπο ανθρώπου ο οποίος, ανεξάρτητα από το πόσο δύσκολα ήταν τα παιδικά χρόνια του (όπως του Πέρρυ), δεν λέει να τα μετουσιώσει σε κάτι δημιουργικό (όπως ο Καπότε, που επίσης έζησε ταραγμένα παιδικά χρόνια), αλλά σε κάτι καταστροφικό – το χειρότερο: καταστροφικό όχι μόνο για τον ίδιον, αλλά και για άλλους που δεν του έφταιξαν σε τίποτα. Εντέλει, πόσοι και πόσοι δεν αφιερώνουν τη ζωή τους σε κάτι ωραίο ακριβώς επειδή έζησαν άσχημα παιδικά χρόνια και δεν θέλουν να τα ζήσουν κι άλλοι. Στα ζητήματα της ψυχής μπορεί να υπάρχει μια κάποια κανονικότητα, αλλά καμία νομοτέλεια.

alt 

Ενώ φαινομενικά πρόκειται για την «κακή στιγμή» (εξάλλου δεν πήγαν για να σκοτώσουν), στην πραγματικότητα ήταν πανέτοιμοι για όλα: το ότι αμφότεροι οπλοφορούσαν ήταν απλώς η βάση για να βρεθούν προτετελεσμένου, αφού είχαν συμφωνήσει πως «Δε θ’ αφήσουμε μάρτυρες».

Το Εν ψυχρώ δεν είναι λοιπόν τόσο ένα αστυνομικό, όσο μια βαθιά ψυχοκοινωνική τοιχογραφία της μεταπολεμικής Αμερικής και συγκεκριμένα των μεσοδυτικών πολιτειών της. Είναι μια σύγχρονη τραγωδία, όχι μόνο για τους τέσσερις ανθρώπους που έχασαν άδικα τη ζωή τους, αλλά και για τους δύο δολοφόνους των οποίων η δράση ενείχε ένα πανίσχυρο στοιχείο πεπρωμένου: αμφότεροι υπήρξαν πρότερα κακοποιοί, αμφότεροι βγήκαν με αναστολή από τη φυλακή και ξεκίνησαν αμέσως τα παραπτώματα (πλαστές επιταγές, μικροκλοπές κ.λπ.) μέχρι που κατέληξαν στο μεγάλο έγκλημα, αμφότεροι εντέλει το ομολόγησαν και αποδέχτηκαν πως έτσι είναι η φύση τους. Στο ερώτημα «Γιατί το κάνατε;» ο μεν Πέρρυ αποφάνθηκε κάποια στιγμή για τον Κλάττερ ότι «Τον έβρισκα συμπαθέστατο άνθρωπο. Ευγενικός, κύριος. Το ίδιο εξακολουθούσα να πιστεύω μέχρι που του ‘κοψα το λαρύγγι» ενώ παράλληλα έψαχνε απεγνωσμένα να βρει την αιτία («Απορώ γιατί το ‘κανα», «Δεν ξέρω γιατί» κ.λπ.) ρίχνοντας συνήθως το βάρος στην κακή ανατροφή του, ο δε Ντικ ομολόγησε πως είχε σκοπό μεταξύ άλλων να βιάσει την κόρη, φανερώνοντας τις αξερίζωτες παιδεραστικές τάσεις του με την απλή φράση «Είναι σαν παρόρμηση». Ενώ φαινομενικά πρόκειται για την «κακή στιγμή» (εξάλλου δεν πήγαν για να σκοτώσουν), στην πραγματικότητα ήταν πανέτοιμοι για όλα: το ότι αμφότεροι οπλοφορούσαν ήταν απλώς η βάση για να βρεθούν προτετελεσμένου, αφού είχαν συμφωνήσει πως «Δε θ’ αφήσουμε μάρτυρες». Όπως γράφει ο Καπότε, «ανήκαν στο ίδιο είδος, ήταν αδέρφια απ’ τη σπορά του Κάιν».  

Όπως γράφει ο Καπότε, «ανήκαν στο ίδιο είδος, ήταν αδέρφια απ’ τη σπορά του Κάιν».

Ο Καπότε αποδεικνύεται αριστοτέχνης της πλοκής και της ψυχογράφησης. Οι Κλάττερ, οι δολοφόνοι, οι πράκτορες της αστυνομίας, οι δικαστές, οι ένορκοι, οι δημοσιογράφοι, οι συγγενείς και οι φίλοι των θυμάτων και των θυτών, όλοι περιγράφονται με ψύχραιμο βλέμμα. Οι οπτικές γωνίες εναλλάσσονται διαρκώς, καθώς οι σκέψεις και τα συναισθήματα των εμπλεκόμενων προσώπων είναι το βασικό ενδιαφέρον του. Ο συγγραφέας δεν επιδιώκει να πάρει το μέρος κάποιου, αλλά να αναδείξει την υπόθεση όσο καλύτερα μπορεί προκειμένου ο αναγνώστης να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα. Κι ενώ η ομώνυμη ταινία (1967) σε διασκευή και σκηνοθεσία του Ρίτσαρντ Μπρουκς είναι ιδιαίτερα καλογυρισμένη, δυστυχώς εστιάζει σχεδόν αποκλειστικά στο οδοιπορικό των δύο δραστών και παραμερίζει (ίδιον του κινηματογράφου, βέβαια) όλα όσα καθιστούν το βιβλίο τόσο ξεχωριστό: την πρότερη ζωή των Κλάττερ, τις νομικές, θρησκευτικές και κοινωνικές διαμάχες για την τιμωρία και ειδικότερα για τα συν και τα πλην της θανατικής ποινής, προπάντων την έννοια της ατομικής και συλλογικής ευθύνης και το αίσθημα της ενοχής (εξαιρετικές οι σελίδες σχετικά με το αν οι δράστες θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν παρανοϊκοί, τι συνιστά «αποδιοργάνωση της προσωπικότητας» και τι συνεπάγεται «η αποκοπή της σκέψης από το συναίσθημα»). Όλα τα ζητήματα λύθηκαν και, αλίμονο, όλα τα ζητήματα παρέμειναν και θα παραμένουν ανοιχτά. Έξι ζωές για μια χούφτα δολάρια… 

* Στην κεντρική εικόνα φωτογραφία από την ομώνυμη κινηματογραφική μεταφορά του 1967 σε σκηνοθεσία του Richard Brooks.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΑΜΠΡΑΚΟΣ είναι συγγραφέας και μεταφραστής.
Τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα ««Αίμα μηχανή» (εκδ. Γαβριηλίδη).


Απόσπασμα από το βιβλίο

«Η Νάνσυ [Κλάττερ] ήταν πάντα η τελευταία στην οικογένεια που έπεφτε για ύπνο· όπως είχε πληροφορήσει κάποτε τη φίλη της και δασκάλα οικοκυρικών στο σχολείο, την κυρία Πόλλυ Στρίνγκερ, οι μεσονύκτιες ώρες ήταν ο χρόνος κατά τον οποίο ήταν «εγωίστρια και ματαιόδοξη». Τότε έκανε την κούρα ομορφιάς της, μια τελετουργία που περιλάμβανε ενυδατικές λοσιόν και κρέμες, καθώς επίσης λούσιμο τα Σαββατόβραδα. Απόψε, αφού στέγνωσε και βούρτσισε τα μαλλιά της και τα μάζεψε πίσω μ’ ένα αραχνοΰφαντο φουλάρι, έβγαλε τα ρούχα που σκόπευε να φορέσει στην εκκλησία την επομένη το πρωί: νάιλον καλσόν, μαύρα γοβάκια κι ένα κόκκινο βελουτέ φουστάνι – το ωραιότερό της φόρεμα, που το είχε φτιάξει η ίδια. Μ’ αυτό το φόρεμα έμελλε να ταφεί.»


altΕν ψυχρώ
Τρούμαν Καπότε
Μτφρ. Αύγουστος Κορτώ
Πατάκης 2017
Σελ. 488, τιμή εκδότη €18,80

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ TRUMAN CAPOTE

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Το χρυσό σημειωματάριο» της Ντόρις Λέσινγκ – Αλήθειες βαθιές κι επώδυνες, ενεργές και σήμερα

«Το χρυσό σημειωματάριο» της Ντόρις Λέσινγκ – Αλήθειες βαθιές κι επώδυνες, ενεργές και σήμερα

Για το εμβληματικό μυθιστόρημα της νομπελίστριας Ντόρις Λέσινγκ [Doris Lessing] «Το χρυσό σημειωματάριο» (μτφρ. Έφη Τσιρώνη, εκδ. Διόπτρα). 

Γράφει ο Κ.Β. Κατσουλάρης

Είναι δύσκολο να μιλήσεις για την Ντόρις Λέσινγκ χω...

«Έντιμοι άνθρωποι» του Λεονάρδο Παδούρα (κριτική) – O Mάριο Κόντε σε μια Κούβα που αλλάζει

«Έντιμοι άνθρωποι» του Λεονάρδο Παδούρα (κριτική) – O Mάριο Κόντε σε μια Κούβα που αλλάζει

Για το μυθιστόρημα του Λεονάρδο Παδούρα [Leonardo Padura] «Έντιμοι άνθρωποι» (μτφρ. Κώστας Αθανασίου, εκδ. Καστανιώτη). Kεντρική εικόνα: © Wikimedia Commons. 

Γράφει η Έλενα Χουζούρη 

Ανεξάρτητα αν είχε επισκ...

«Συνάντηση» της Νατάσα Μπράουν (κριτική) – «Αφομοιώσου, αφομοιώσου… διαλύσου μέσα στο χωνευτήρι»

«Συνάντηση» της Νατάσα Μπράουν (κριτική) – «Αφομοιώσου, αφομοιώσου… διαλύσου μέσα στο χωνευτήρι»

Για το μυθιστόρημα της Νατάσα Μπράουν [Natasha Brown] «Συνάντηση» (μτφρ. Βαγγέλης Τσίρμπας, εκδ. Gutenberg). Kεντρική εικόνα: Η Teyonah Parris από τη σειρά «Mad Men». 

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη 

«Δεν υπάρχει επιτ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Η Εταιρεία Συγγραφέων αφιερώνει στη μνήμη του την επόμενη Ημέρα Ποίησης

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Η Εταιρεία Συγγραφέων αφιερώνει στη μνήμη του την επόμενη Ημέρα Ποίησης

Με ανακοίνωσή της η Εταιρεία Συγγραφέων αποχαιρετά των δύο φορές Πρόεδρό της Βασίλη Βασιλικό και ανακοινώνει ότι η Ημέρα Ποίησης 2024 θα είναι αφιερωμένη στη μνήμη του ανθρώπου που εισηγήθηκε στην UNESCO την 21 Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης

...
Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Ένας αποχαιρετισμός από τον Αλέξη Ζήρα

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Ένας αποχαιρετισμός από τον Αλέξη Ζήρα

Ακολουθεί επιμνημόσυνο κείμενο του Αλέξη Ζήρα, πρώην Προέδρου της Εταιρείας Συγγραφέων, για τον Βασίλη Βασιλικό.

Ένας αποχαιρετισμός στον Βασίλη Βασιλικό

Για πολλά χρόνια, τουλάχιστον από τη δεκαετία του 1970 ως το κλείσιμο...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Δημοσθένη Δαββέτα «Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» (Επίμετρο: Μάνος Στεφανίδης) το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γιώργου Παναγή «Χωριό Ποτέμκιν», που κυκλοφορεί στις 28 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Τόπος. [Η έκφραση «Χωριό Ποτέµκιν» (ρωσικά: по­тёмкинские деревни) περιγράφει ένα κατασκεύασµα που έχει στόχο να αποκρύψει την αλήθεια ή να εξωραΐσει µια κατάσταση].

Επιμέλεια:...

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Άνα Βούτσκοβιτς [Ana Vučković] «Ο Γιουγκοσλάβος» (μτφρ. Απόστολος Θηβαίος), το οποίο κυκλοφορεί αρχές Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η ΜΠΑΝΑΝΑ

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Η Ιρλανδή συγγραφέας έχει αγαπηθεί από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και όχι άδικα. Τι είναι αυτό που την κάνει ιδιαίτερη και γιατί η πρόσφατη νουβέλα της «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) την καταξιώνει. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ