alt

Για το μυθιστόρημα του Thomas Mann Το μαγικό βουνό (μτφρ. Θόδωρος Παρασκευόπουλος, εκδ. Μεταίχμιο).

Του Μιχάλη Μακρόπουλου

Ήδη το 1889 στο Δοκίμιο για τα άμεσα δεδομένα της συνείδησης (Essai sur les données immediates de la conscience) ο φιλόσοφος Ανρί Μπερξόν επιχείρησε να θεμελιώσει την έννοια της διάρκειας, ή του βιωμένου χρόνου, σε αντίθεση προς αυτό που θεωρούσε «χωροποιημένη» σύλληψη του χρόνου, ο οποίος μετριέται από κάποιο χρονόμετρο που χρησιμοποιείται από την επιστήμη. Και στο Ύλη και μνήμη: ∆οκίμιο για τη σχέση σώματος και πνεύματος (Matière et mémoire: Essai sur la relation du cops à l’ esprit, 1896) διακρίνει την έκταση από τον χώρο και τη διάρκεια από τον χρόνο. Ο ομοιογενής χώρος και χρόνος δεν είναι ούτε ιδιότητες των πραγμάτων ούτε ουσιώδεις συνθήκες της γνώσης μας για τα πράγματα. Με την ειδική σχετικότητα που διατύπωσε το 1905 ο θεωρητικός «αντίπαλός» του, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, περιγράφει τη δομή του χωροχρόνου και εισάγει έννοιες όπως αυτή της διαστολής του χρόνου. Κι ο χρόνος, παύοντας να είναι υπόδουλος του ωροδείκτη, βιώνεται υποκειμενικά εν απείρω εκτάσει στο μνημειώδες Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο (À la recherche du tempsperdu, 1913-1927) του Μαρσέλ Προυστ.

Ο χώρος που, ελισσόμενος και φευγαλέος, απλώνεται ανάμεσα σε αυτόν και στον τόπο της καταγωγής του, διαθέτει δυνάμεις που συνήθως πιστεύει κανείς ότι αποτελούν προνόμιο του χρόνου· ώρα με την ώρα επιφέρει εσωτερικές αλλαγές που μοιάζουν πολύ με εκείνες που προκαλεί ο χρόνος, και που όμως κατά κάποιον τρόπο τις ξεπερνούν.

«Ο χώρος που, ελισσόμενος και φευγαλέος, απλώνεται ανάμεσα σε αυτόν και στον τόπο της καταγωγής του, διαθέτει δυνάμεις που συνήθως πιστεύει κανείς ότι αποτελούν προνόμιο του χρόνου· ώρα με την ώρα επιφέρει εσωτερικές αλλαγές που μοιάζουν πολύ με εκείνες που προκαλεί ο χρόνος, και που όμως κατά κάποιον τρόπο τις ξεπερνούν» γράφει ο Τόμας Μαν κάπου στις πρώτες σελίδες του Μαγικού βουνού (Der Zauberberg, 1924). Και αλλού: «Ο χρόνος δεν είναι καθόλου “καθ’ εαυτόν”. Αν μας φαίνεται μακρύς, είναι μακρύς, κι αν μας φαίνεται σύντομος, τότε είναι σύντομος, αλλά πόσο μακρύς ή σύντομος είναι στ’ αλήθεια… δεν το ξέρει κανείς».

Ο χρόνος στο σανατόριο Μπέργκχοφ ψηλά στις ελβετικές Άλπεις, όπου διαδραματίζεται απ’ αρχής μέχρι τέλους η ιστορία στο Μαγικό βουνό (με εξαίρεση την πρώτη σκηνή -του σιδηροδρομικού ταξιδιού- και την τελευταία του μυθιστορήματος), μετριέται με τα πέντε γεύματα την ημέρα που τρώνε με θρησκευτική ευλάβεια οι τρόφιμοι, όχι γιατί πεινούν, μα γιατί η επανάληψη είναι το όπλο της καθημερινότητας ενάντια στον χρόνο. Και, αντίθετα, το οκτάλεπτο μιας θερμομέτρησης δεν λέει να τελειώσει.

Ακόμα κι ο χώρος εξαφανίζεται στη «στοχαστικά» περιπετειώδη σκηνή της χιονοθύελλας, όταν σ’ έναν περίπατό του ο ήρωας χάνεται μες στο χιόνι κι επιστρέφει στο σημείο απ’ όπου ξεκίνησε.

Αυτός ο ήρωας είναι ένας νεαρός μηχανικός. Το μυθιστόρημα του Τόμας Μαν ξεκινά σαν παραμύθι: «Ήταν μια φορά κι έναν καιρό ένας νέος, ο Χανς Κάστορπ, που αποφάσισε να κάνει για τρεις εβδομάδες ένα ταξίδι ψηλά, σ’ ένα σανατόριο, για να επισκεφθεί τον εξάδελφό του τον Γιοάχιμ» – όχι ακριβώς με τούτα τα λόγια, μα η αίσθηση είναι αυτή. Φτάνει υγιής εκεί, ερωτεύεται την Κλάβντια Σοσά με τα «τσερκέζικα» μάτια (αλλά μόνο πολύ αργότερα της εξομολογείται τα αισθήματά του, και μάλιστα καταφεύγοντας στα γαλλικά για να το κάνει) και βρίσκεται εκούσια αιχμάλωτος του μαγικού βουνού, δεμένος με το ξόρκι της αρρώστιας ως απόδειξης βαθύτερης υγείας και της απραξίας ως μοναδικής πράξης με νόημα.

Ο ήρωας βρίσκεται εκούσια αιχμάλωτος του μαγικού βουνού, δεμένος με το ξόρκι της αρρώστιας ως απόδειξης βαθύτερης υγείας και της απραξίας ως μοναδικής πράξης με νόημα.

Οι πράξεις είναι «ύποπτες» στον ανεστραμμένο κόσμο του Μαγικού βουνού – «…δραστήριοι!» λέει ο Κάστορπ για τον ανθρώπους «κάτω», στους οποίους μέχρι πρότινος ανήκε. «Ωραία, αλλά τι σημαίνει αυτό; Αυτό σημαίνει σκληροί, ψυχροί. Και τι σημαίνει σκληροί και ψυχροί; Σημαίνει ανάλγητοι. Φυσάει ένας ανάλγητος αέρας εκεί κάτω, αμείλικτος. Όταν είσαι έτσι ξαπλωμένος και τα βλέπεις από μακριά, σε πιάνει φρίκη». Όπως «ύποπτη» είναι και η υγεία. «Οι ελαφρά ασθενείς δεν μέτραγαν πολύ, το είχε διαπιστώσει συχνά από τις συνομιλίες που άκουγε. […] Έτσι, όμως, ήταν κατανοητό πως έτεινε ο καθένας να κάνει ό,τι μπορούσε με την περίπτωσή του και να υπερβάλλει κιόλας, ώστε να ανήκει στην αριστοκρατία [των βαριά άρρωστων]…»

Η αρρώστια είναι ελευθερία. «Et ton mari au Daghestan te l’accorde – ta liberté?» ρωτά ο Κάστορπ την Κλάβντια, κι εκείνη του απαντά: «C’est la maladie qui me la rend…» («Και ο σύζυγός σου στο Νταγκεστάν σου την παραχωρεί – την ελευθερία σου;» «Είναι η αρρώστια που μου την παραχωρεί…»)

Ακόμα περισσότερο, η αρρώστια είναι ερωτική. «Το σύμπτωμα της ασθένειας ήταν καλυμμένη ερωτική δραστηριότητα και κάθε αρρώστια παραλλαγμένος έρωτας» λέει ο Δρ. Κροκόφσκι. Κι όταν ο θείος του ο Τζέιμς ανεβαίνει μάταια ως το σανατόριο για τον πάρει μαζί του, ο Κάστορπ τον ρωτά αν δεν είχε παρατηρήσει ποτέ ότι το ξέσπασμα μιας αρρώστιας είχε κάτι το εορταστικό, ήταν ένα είδος σωματικού ηδονισμού.

alt

O Albert Einstein με τον Stephen Wise και τον Thomas Mann.

Ο Χανς Κάστορπ είναι μαγεμένος. Όταν του λέει ο διευθυντής του σανατόριου, ο αυλικός σύμβουλος Μπέρενς, ότι μπορεί να φύγει, εκείνος αρνείται. Το βουνό είναι «τόπος των απολαύσεων» κι εκεί ο Χανς αναπνέει «τον καθαρό πρωινό αέρα, αυτή τη δροσερή και ελαφριά ατμόσφαιρα, που εισερχόταν δίχως κόπο και δεν είχε ούτε το άρωμα της υγρασίας ούτε περιεχόμενο ούτε αναμνήσεις». Ως κι ο θάνατος έχει μια ειρωνική αλαφράδα στο Μαγικό βουνό – όταν πεθαίνει μια Αμερικάνα, ο αρραβωνιαστικός της, ένας Άγγλος αξιωματικός του Ναυτικού, βγαίνει κάθε τόσο στον διάδρομο για να κλάψει σαν μικρό παιδί κι ύστερα τρίβει τα μάγουλά του με cold cream γιατί είναι ξυρισμένος και τον τσούζουν τα δάκρυα.

Ο Χανς τρώει τα πέντε γεύματά του τη μέρα, καπνίζει τα πούρα του, πίνει την μπίρα του, ακινητεί επιδιδόμενος σε μια ατέρμονη νοητική γυμναστική, και γύρω του –με θερμόμετρα, ακτινογραφίες, πνευμονοθώρακες και μαντίλια κόκκινα από τις αιμοπτύσεις να είναι τα σκηνικά αντικείμενα – ένας πολυπρόσωπος θίασος τον πλαισιώνει στο θέατρο του Μαγικού βουνού: Ο εξάδελφος Γιοάχιμ που φεύγει για να ζήσει την περιπετειώδη ζωή ενός αξιωματικού και γυρνά ξανά για να πεθάνει. Ο αυλικός σύμβουλος Μπέρενς με τη σκωπτική του επιστημοσύνη. Ο πληθωρικός Μυνχέερ Πέπερκορν προς το τέλος του μυθιστορήματος. Η πνευματίστρια Έλλεν Μπραντ· μα κυρίως οι δύο «καθοδηγητές» του Κάστορπ, ο Σεττεμπρίνι κι ο Νάφτα, που στο πρόσωπό τους, μ’ όλες του τις αντιφάσεις, ενσαρκώνουν τους πολλούς αιώνες ευρωπαϊκής πνευματικής, πολιτικής και θρησκευτικής ιστορίας, συνοψίζοντάς τους εν τάχει στις ατελείωτες λογομαχίες τους.

Ο Χανς Κάστορπ είναι μαγεμένος. Όταν του λέει ο διευθυντής του σανατόριου, ο αυλικός σύμβουλος Μπέρενς, ότι μπορεί να φύγει, εκείνος αρνείται. Το βουνό είναι ″τόπος των απολαύσεων″ κι εκεί ο Χανς αναπνέει ″τον καθαρό πρωινό αέρα, αυτή τη δροσερή και ελαφριά ατμόσφαιρα, που εισερχόταν δίχως κόπο και δεν είχε ούτε το άρωμα της υγρασίας ούτε περιεχόμενο ούτε αναμνήσεις″.

Ο «διαφωτιστής» Σεττεμπρίνι είναι ένας «ουμανιστής παιδαγωγός», ένας «ρεπουμπλικάνος καπιταλιστής» κι ελευθεροτέκτονας, μέλος του Συνδέσμου για την Οργάνωση της Προόδου, που «συνάγει από τη δαρβινική θεωρία της εξέλιξης τη φιλοσοφική θεώρηση πως ο βαθύτερος φυσικός προορισμός της ανθρωπότητας είναι η τελειοποίησή της», ενώ «στην αντίθεση μεταξύ σώματος και πνεύματος το σώμα αντιπροσωπεύει την αρχή του κακού, του διαβολικού, γιατί το σώμα είναι φύση και η φύση -επαναλαμβάνω: στο πλαίσιο της αντίθεσης προς το πνεύμα, προς τον Λόγο- είναι το κακό, είναι μυστικιστική και κακή…»

Κι ο «σκοταδιστής» Νάφτα είναι ένας Ιησουίτης εβραϊκής καταγωγής, υπέρμαχος ενός «χριστιανικού κομμουνισμού». Προφητεύει πως «το χρήμα θα γίνει καίσαρ» και διασαλπίζει το «αίτημα της εποχής μας» που «δεν είναι η χειραφέτηση και η ανάπτυξη του εγώ. Αυτό που χρειάζεται, αυτό που απαιτεί, αυτό που θα δημιουργήσει είναι… ο τρόμος».

Φιγούρες μεταξύ τους αντιθετικές και εγγενώς αντιφατικές, παρασέρνουν στη δίνη τους τον Κάστορπ, που σαν σφουγγάρι ρουφάει τις ιδέες μα δεν αφομοιώνει μόνο, αλλά επίσης μεταπλάθει, όπως στο κεφάλαιο που οι επιστημονικές απόψεις του συμβούλου Μπέρενς μεταμορφώνονται στο νου του Χανς σε μια λαμπρή βιολογική και κοσμική φαντασμαγορία. Και στέκει με σκεπτικισμό απέναντι στους δύο καθοδηγητές: «Ο ένας είναι λάγνος και κακός και ο άλλος το μόνο που ξέρει είναι να φυσάει διαρκώς το κόρνο της λογικής και φαντάζεται πως μπορεί να συνεφέρει ακόμα και τρελούς…»

Η ιδεολογική διαμάχη ανάμεσα στον Σεττεμπρίνι και τον Νάφτα επιλύεται στο τέλος με μια μονομαχία που καταλήγει σε αυτοκτονία. Όσο για τον Χανς Κάστορπ, τον νεαρό μηχανικό που ανέβηκε στο σανατόριο για τρεις εβδομάδες κι έμεινε εφτά χρόνια, μπορεί να σώζεται από τη χιονοθύελλα αλλά χάνεται σε μιαν άλλη θύελλα, στην ακροτελεύτια πολεμική σκηνή του Μαγικού βουνού.

* Ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΑΚΡΟΠΟΥΛΟΣ είναι συγγραφέας και μεταφραστής.


Απόσπασμα από το βιβλίο

«Και ο Χανς Κάστορπ είδε [στην οθόνη του ακτινοσκοπικού μηχανήματος] ό,τι ήταν αναμενόμενο να δει, που όμως η θέα του δεν είναι για τον άνθρωπο και που ποτέ του δεν είχε σκεφτεί πως θα έβλεπε: είδε μέσα στον ίδιο του τον τάφο. Είδε, με τη δύναμη του φωτός, προκαταβολικά το ύστερο αποτέλεσμα της σήψης, το σαρκίο μέσα στο οποίο ζούσε αποσυντεθειμένο, καταβροχθισμένο, διαλυμένο σε ασήμαντη ομίχλη, και μέσα του τον λεπτομερώς τορνεμένο σκελετό του δεξιού χεριού του, με το δαχτυλίδι με τον σφραγιδόλιθο, κληροδοτημένο από τον παππού του, να αιωρείται μαύρο και μετέωρο γύρω από την πρώτη φάλαγγα του παράμεσου…»


alt

Το μαγικό βουνό
Thomas Mann
Μτφρ. Θόδωρος Παρασκευόπουλος
Πρόλογος: Τίνα Μανδηλαρά
Μεταίχμιο 2017
Σελ. 944, τιμή εκδότη €22,00

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ THOMAS MANN

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» της Ζόρα Νιλ Χέρστον (κριτική) – Ένα «τραγουδιστό» μυθιστόρημα για την ιστορία της μαύρης κοινότητας

«Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» της Ζόρα Νιλ Χέρστον (κριτική) – Ένα «τραγουδιστό» μυθιστόρημα για την ιστορία της μαύρης κοινότητας

Για το μυθιστόρημα της Ζόρα Νιλ Χέρστον [Zora Neale Hurston] «Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Αίολος). Κεντρική εικόνα: © Jessica Felicio (Unsplash).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Εμφα...

«Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» του Γκύντερ Γκρας (κριτική) – Ο ναζισμός και ο νάνος

«Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» του Γκύντερ Γκρας (κριτική) – Ο ναζισμός και ο νάνος

Για το μυθιστόρημα του Γκύντερ Γκρας [Günter Grass 1927-2015] «Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» [μτφρ. Τούλα Σιέτη, εκδ. Πατάκη].

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Οι «κακές» γλώσσες λένε ότι ο Γερμανός συγγραφέας πήρε το Βραβείο Νόμπελ το 1999 μόνο και μ...

«Β.» του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (κριτική) – Η προέλευση του κακού

«Β.» του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (κριτική) – Η προέλευση του κακού

Για το μυθιστόρημα του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (Steve Sem-Sandberg) «Β.» (μτφρ. Γιώργος Μαθόπουλος, εκδ. Αλεξάνδρεια). Στην κεντρική εικόνα, σκηνή από τη βασισμένη στο θεατρικό έργο του Γκέοργκ Μπύχνερ ταινία «Woyzeck» (1979).

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«2071» του Ντάνκαν ΜακΜίλλαν, σε σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη, στο θέατρο Σταθμός (κριτική) – Κάνοντας τα μηνύματα του πλανήτη προσωπική υπόθεση

«2071» του Ντάνκαν ΜακΜίλλαν, σε σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη, στο θέατρο Σταθμός (κριτική) – Κάνοντας τα μηνύματα του πλανήτη προσωπική υπόθεση

Το «2071» του Ντάνκαν ΜακΜίλλαν [Duncan Macmillan] παρουσιάζεται στο θέατρο Σταθμός σε σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη. Φωτογραφίες: © Σπύρος Περδίου.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Το 2071, η σημαντική διάλεξη του...

«Elon Musk: Η επίσημη βιογραφία» του Γουόλτερ Άιζακσον (κριτική) – Μια αμφιλεγόμενη φυσιογνωμία

«Elon Musk: Η επίσημη βιογραφία» του Γουόλτερ Άιζακσον (κριτική) – Μια αμφιλεγόμενη φυσιογνωμία

Για το βιβλίο του Γουόλτερ Άιζακσον [Walter Isaacson] «Elon Musk: Η επίσημη βιογραφία» (μτφρ. Γιώργος Μαραγκός, εκδ. Κλειδάριθμος).

Γράφει ο  Διονύσης Μαρίνος

Πριν από λίγες ημέρες ο ...

Το ζοφερό «Σπίτι» του Δημήτρη Καραντζά, στη Στέγη (κριτική)

Το ζοφερό «Σπίτι» του Δημήτρη Καραντζά, στη Στέγη (κριτική)

Ο Δημήτρης Καραντζάς σε συνεργασία με την Γκέλυ Καλαμπάκα, έγραψε και σκηνοθέτησε «Το Σπίτι», την πρώτη του παράσταση έπειτα από δώδεκα χρόνια, ύστερα από ανάθεση της Στέγης για τη δημιουργία ενός πρωτότυπου έργου. «Το Σπίτι» παρουσιάζεται στη Μικρή Σκηνή της Στέγης Τετάρτη - Κυριακή μέχρι και τις 19 Νοεμβρίου. Φωτο...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Ο μάγος» του Κολμ Τόιμπιν (προδημοσίευση)

«Ο μάγος» του Κολμ Τόιμπιν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευσητο από το μυθιστόρημα του Κολμ Τόιμπιν [Colm Tóibín] «Ο μάγος» (μτφρ. Αθηνά Δημητριάδου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 9 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Ίκαρος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Λίμπεκ, 1892

Η ορχήστρα έπαιζε το Πρ...

«Όσα σκέφτεται ο βιβλιοπώλης σου για σένα» του Σον Μπίθελ (προδημοσίευση)

«Όσα σκέφτεται ο βιβλιοπώλης σου για σένα» του Σον Μπίθελ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Σον Μπίθελ [Shaun Bythell] «Όσα σκέφτεται ο βιβλιοπώλης σου για σένα» (μτφρ. Μαριάννα Καλέμη) το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 18 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Key Books.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Τύπος τρία

ΕΙΔΟΣ: PARENTE...

«Οδός Ευτυχίδου» της Χρύσας Φάντη (προδημοσίευση)

«Οδός Ευτυχίδου» της Χρύσας Φάντη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Χρύσας Φάντη «Οδός Ευτυχίδου», το οποίο κυκλοφορεί τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Σμίλη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Πέτρο;»
«Εμένα φωνάζεις, γιαγιά;»
«Εσένα, γιε μου. Πάμε να δούμε τη θ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Τέσσερα πρόσφατα αστυνομικά μυθιστορήματα ανανεώνουν τις γνωστές υποκατηγορίες της αστυνομικής λογοτεχνίας. «Η σκοτεινή μούσα» του Άρμιν Έρι, «Ο κώδικας του θησαυρού» της Τζάνις Χάλετ, «Θάνατος ενός ταξιδιώτη» του Ντιντιέ Φασέν και «Η στρατηγική του πεκινουά» του Αλέξις Ραβέλο.

Γράφει η Χίλ...

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

Τι κοινό θα μπορούσε να έχει η Έμιλι Μπροντέ [Emily Brontë] με τον Χουάν Ρούλφο [Juan Rulfo] και τον εικονιζόμενο Άρη Αλεξάνδρου; Και οι τρεις τους, όπως και πολλοί ακόμα σημαντικοί συγγραφείς, έγραψαν και εξέδωσαν ένα μόνο μυθιστόρημα στη διάρκεια της ζωής τους, που ωστόσο αρκούσε για να τους καθιερώσει στο λογοτεχ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

22 Σεπτεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ. Επιμέλεια: Κώστας Αγορα

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ