alt

Για το μυθιστόρημα της Edith Wharton Καλοκαίρι (μτφρ. Έλλη Έμκε, εκδ. Παπαδόπουλος).

Του Μιχάλη Μακρόπουλου

Το Καλοκαίρι της Ίντιθ Γουόρτον είναι πικρή ιστορία, αλλά ως ένα σημείο ξετυλίγεται μ’ αλαφράδα και φωτεινότητα που ξεγελούν τον αναγνώστη, έτσι η ήττα στο τέλος τον βρίσκει απροετοίμαστο, όταν όλο κι όλο μέσα σ’ ένα καλοκαίρι η Τσάριτι Ρόγιαλ, βιβλιοθηκάριος στο ασήμαντο Νορθ Ντόρνερ, βλέπει πρώτα ν’ ανοίγονται μπρος της κόσμοι μέσ’ από τον έρωτά της για τον Λούσιους Χάρνεϊ, έναν νεαρό αρχιτέκτονα που ’χει επισκεφτεί τον Νορθ Ντόρνερ για να μελετήσει τα παλιά κτήρια, κι έπειτα, στο τελείωμα κείνου του σύντομου καλοκαιριού που τη σημαδεύει παντοτινά, η Τσάριτι βλέπει να γκρεμίζονται όλοι εκείνοι οι κόσμοι που ’χει πλάσει με τη φαντασία της.

Έχοντας ωριμάσει ίσως, και περιμένοντας να γίνει μητέρα, επιλέγει τη μόνη ρεαλιστική λύση, που μάλιστα την κάνει να νιώθει «ασφαλής», και «τη σφιγμένη καρδιά της να φτεροκοπά από ανακούφιση». Κάνει ένα γάμο από ανάγκη, μα η ίδια σαν να είναι απούσα κάνοντάς τον.

Έχοντας ωριμάσει ίσως, και περιμένοντας να γίνει μητέρα, επιλέγει τη μόνη ρεαλιστική λύση, που μάλιστα την κάνει να νιώθει «ασφαλής», και «τη σφιγμένη καρδιά της να φτεροκοπά από ανακούφιση». Κάνει ένα γάμο από ανάγκη, μα η ίδια σαν να είναι απούσα κάνοντάς τον. «Ένιωσε μια βέρα, που της ήταν πολύ μεγάλη, να γλιστράει πάνω στο λιγνό της δάχτυλο. Κατάλαβε τότε πως ήταν παντρεμένη». Και «για ένα δευτερόλεπτο, ένιωσε ξανά την παρόρμηση να φύγει. Όμως, δεν ήταν παρά το ανασήκωμα μιας σπασμένης φτερούγας».

«Η Τσάριτι στεκόταν ανάμεσα σ’ όλα αυτά τα διασταυρούμενα ρεύματα ζωής ασάλευτη και αδρανής, σαν να ’ταν ένα από τα βιδωμένα τραπέζια στο μαρμάρινο πάτωμα. Όλη της η ψυχή είχε συρρικνωθεί σε μια αρρωστημένη αίσθηση επερχόμενης καταστροφής…»

Στην αρχή του Καλοκαιριού η δεκαοχτάχρονη Τσάριτι δυσφορεί μες στα στενά παπούτσια του Νορθ Ντόρνερ με τον ασφυχτικό μικρόκοσμό του, με τους ανύπαρχτους ορίζοντές του, με τον επαρχιώτικο καθωσπρεπισμό του. Και στον κόσμο της κοπέλας όλα είναι κατά κάποιον τρόπο αταίριαχτα. Είναι βιβλιοθηκάριος μα δε σκαμπάζει γρι από βιβλία. Το όνομά της, Τσάριτι, που πάει να πει «φιλανθρωπία» ή «ελεημοσύνη», αποτελεί ανεξίτηλη υπενθύμιση πως τη μεγάλωσε ένας μεσήλικας δικηγόρος μονόχνοτος κι αποτραβηγμένος, ο κ. Ρόγιαλ, ενώ κατάγεται από τους ανθρώπους του Βουνού, που ζουν ψηλά σε κάτι χαμόσπιτα μες στην αθλιότητα και την αποκτήνωση – και μόνο προς το τέλος η Τσάριτι αντικρίζει για πρώτη φορά τη μητέρα της, όταν εκείνη είναι πια νεκρή, σωριασμένη σ’ ένα άθλιο κρεβάτι και κουρελιάρα, με το πρόσωπό της «ισχνό και συνάμα πρησμένο, με χείλη μισάνοιχτα σ’ ένα μαρμαρωμένο αγκομαχητό πάνω από τα σπασμένα δόντια. Τίποτε το ανθρώπινο δεν το διέκρινε· κειτόταν εκεί, σαν ψόφιο σκυλί σε χαντάκι». Ο κ. Ρόγιαλ, που την ανάθρεψε σαν θυγατέρα του, θέλει τώρα να την κάνει γυναίκα του, μα η κοπέλα αποκρούει την πρότασή του και τον περιφρονεί υποτίθεται· όμως, όταν της δίνεται η ευκαιρία να πάει οικότροφος σ’ ένα σχολείο, δεν πηγαίνει για να μην τον αφήσει μόνο.

Θέλει να ξεφύγει μα δεν έχει το σθένος, ή τον τρόπο, για να το κάνει. Είναι σαν χρυσόμυγα δεμένη σε κλωστή που δεν μπορεί να κοπεί· νομίζει πως θα πετάξει μακριά, μα μονάχα κάνει κύκλους.

Θέλει να ξεφύγει μα δεν έχει το σθένος, ή τον τρόπο, για να το κάνει. Είναι σαν χρυσόμυγα δεμένη σε κλωστή που δεν μπορεί να κοπεί· νομίζει πως θα πετάξει μακριά, μα μονάχα κάνει κύκλους. Νιώθει μειονεκτικά απέναντι στην Άναμπελ Μπαλτς, που κοινωνικά είναι ανώτερή της και επίσης διεκδικεί τον Λούσιους. Όταν μαθαίνει ότι κείνος θα πάει στη Νέα Υόρκη, αισθάνεται δέος, γιατί η «μεγάλη πόλη» γι’ αυτήν είναι το Νέτλετον, όπου είχε πάει μία φορά μικρότερη και πάει άλλη μια φορά τώρα με τον Λούσιους, για τον εορτασμό της 4ης Ιουλίου.

Μπορεί ο Χάρνεϊ στο τέλος να την προδίδει, μα η Τσάριτι έχει επίσης προδοθεί απ’ τον εαυτό της.

Η Γουόρτον εξέδωσε το Καλοκαίρι το 1917, μια τριετία πριν από τα Χρόνια της αθωότητας και κατά την πιο γόνιμη συγγραφική περίοδό της, και θεωρούσε ταίρι του τον χειμωνιάτικο Ήθαν Φρομ (1911), που η ιστορία του επίσης εκτυλίσσεται σε μια φτωχή πολίχνη της Νέας Αγγλίας. Είναι ένα μικρό βιβλίο, καταρχάς σε έκταση –μόλις 50.000 λέξεις, στο όριο της μεγάλης νουβέλας–, μα και η ιστορία του είναι μικρή, είναι η εξιστόρηση μιας άδοξης απόπειρας φυγής από μια μονότονη κι ασήμαντη ζωή, μέσ’ από έναν βραχύβιο έρωτα. Αλλά τούτη τη στενότητα –της ζωής στη μικρή πόλη, της μίας μοναδικής επιλογής που προσφέρει αυτή η ζωή– την αντισταθμίζει ο απόηχος των στιγμών που πέρασε η Τσάριτι με τον Λούσιους στο εγκαταλειμμένο σπίτι μες στο δάσος, το φως εκείνων των περιγραφών, όταν η κοπέλα «περπατούσε σαν να ήταν η γη ηλιοφώτιστο κύμα κι εκείνη ο αφρός στην κορυφή του»· την αντισταθμίζουν, μέσα στον υπόλοιπο ασφαλή αλλά περιορισμένο βίο που έχει ζήσει και θα ζήσει η Τσάριτι, οι τρεις μήνες κείνου του σύντομου καλοκαιριού.

* Ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΑΚΡΟΠΟΥΛΟΣ είναι συγγραφέας και μεταφραστής.

altΚαλοκαίρι
Edith Wharton
Μτφρ. Έλλη Έμκε
Εκδ. Παπαδόπουλος 2016
Σελ. 224, τιμή εκδότη €8,99

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ EDITH WHARTON

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Το βιβλίο της μορφής και του κενού» της Ρουθ Οζέκι (κριτική) – Αναζητώντας διέξοδο από το χάος

«Το βιβλίο της μορφής και του κενού» της Ρουθ Οζέκι (κριτική) – Αναζητώντας διέξοδο από το χάος

Για το μυθιστόρημα της Ρουθ Οζέκι [Ruth Ozeki] «Το βιβλίο της μορφής και του κενού» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Κλειδάριθμος). Κεντρική εικόνα: Στιγμιότυπο από την ταινία «Τhe Book of Henry». 

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...
«Νεφελοκοκκυγία» του Άντονυ Ντορ (κριτική) – Μια εντυπωσιακή περιπλάνηση σε χώρο και χρόνο

«Νεφελοκοκκυγία» του Άντονυ Ντορ (κριτική) – Μια εντυπωσιακή περιπλάνηση σε χώρο και χρόνο

Για το βιβλίο του Άντονυ Ντορ [Anthony Doerr] «Νεφελοκοκκυγία» (μτφρ. Μυρτώ Καλοφωλιά, εκδ. Πατάκη). Κεντρική εικόνα: Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος «Όρνιθες» του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία Γιάννη Ρήγα (2021).

Γράφει η Άλκηστις Σουλογιάννη

...
«Το χρυσό σημειωματάριο» της Ντόρις Λέσινγκ – Αλήθειες βαθιές κι επώδυνες, ενεργές και σήμερα

«Το χρυσό σημειωματάριο» της Ντόρις Λέσινγκ – Αλήθειες βαθιές κι επώδυνες, ενεργές και σήμερα

Για το εμβληματικό μυθιστόρημα της νομπελίστριας Ντόρις Λέσινγκ [Doris Lessing] «Το χρυσό σημειωματάριο» (μτφρ. Έφη Τσιρώνη, εκδ. Διόπτρα). 

Γράφει ο Κ.Β. Κατσουλάρης

Είναι δύσκολο να μιλήσεις για την Ντόρις Λέσινγκ χω...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Το βιβλίο της μορφής και του κενού» της Ρουθ Οζέκι (κριτική) – Αναζητώντας διέξοδο από το χάος

«Το βιβλίο της μορφής και του κενού» της Ρουθ Οζέκι (κριτική) – Αναζητώντας διέξοδο από το χάος

Για το μυθιστόρημα της Ρουθ Οζέκι [Ruth Ozeki] «Το βιβλίο της μορφής και του κενού» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Κλειδάριθμος). Κεντρική εικόνα: Στιγμιότυπο από την ταινία «Τhe Book of Henry». 

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...
Με τον «Ντετέκτιβ» του Δημήτρη Χατζή συνεχίζονται οι «Παραβάσεις / Αναγνώσεις», το αναλόγιο του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος

Με τον «Ντετέκτιβ» του Δημήτρη Χατζή συνεχίζονται οι «Παραβάσεις / Αναγνώσεις», το αναλόγιο του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος

Τρίτη παρουσίαση για τις «Παραβάσεις / Αναγνώσεις» –το θεατρικό αναλόγιο του ΚΠΙΣΝ στον Φάρο– την Κυριακή 10 Δεκεμβρίου με τη Μαρία Σκουλά να διαβάζει το διήγημα «Ο Ντέτεκτιβ» του Δημήτρη Χατζή, σε επιμέλεια του συνθέτη Κορνήλιου Σελαμσή.

Επιμέλεια: ...

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Την Παρασκευή, 29 Ιουλίου, το...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Την Παρασκευή, 29 Ιουλίου, το...

«Η εμμονή» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

«Η εμμονή» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Ανί Ενρό [Annie Ernaux] «Η εμμονή» (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Δεν ήθελε να μου πει το όνομά της.

...
«Μερικές ακόμα σημειώσεις ενός πορνόγερου» του Τσαρλς Μπουκόβσκι (προδημοσίευση)

«Μερικές ακόμα σημειώσεις ενός πορνόγερου» του Τσαρλς Μπουκόβσκι (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Τσαρλς Μπουκόβσκι [Charles Bukowski] «Μερικές ακόμα σημειώσεις ενός πορνόγερου» (νέα μτφρ. Γιάννης Λειβαδάς), που κυκλοφορεί στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Η Ιρλανδή συγγραφέας έχει αγαπηθεί από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και όχι άδικα. Τι είναι αυτό που την κάνει ιδιαίτερη και γιατί η πρόσφατη νουβέλα της «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) την καταξιώνει. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ