alt

Για το μυθιστόρημα της Edith Wharton Καλοκαίρι (μτφρ. Έλλη Έμκε, εκδ. Παπαδόπουλος).

Του Μιχάλη Μακρόπουλου

Το Καλοκαίρι της Ίντιθ Γουόρτον είναι πικρή ιστορία, αλλά ως ένα σημείο ξετυλίγεται μ’ αλαφράδα και φωτεινότητα που ξεγελούν τον αναγνώστη, έτσι η ήττα στο τέλος τον βρίσκει απροετοίμαστο, όταν όλο κι όλο μέσα σ’ ένα καλοκαίρι η Τσάριτι Ρόγιαλ, βιβλιοθηκάριος στο ασήμαντο Νορθ Ντόρνερ, βλέπει πρώτα ν’ ανοίγονται μπρος της κόσμοι μέσ’ από τον έρωτά της για τον Λούσιους Χάρνεϊ, έναν νεαρό αρχιτέκτονα που ’χει επισκεφτεί τον Νορθ Ντόρνερ για να μελετήσει τα παλιά κτήρια, κι έπειτα, στο τελείωμα κείνου του σύντομου καλοκαιριού που τη σημαδεύει παντοτινά, η Τσάριτι βλέπει να γκρεμίζονται όλοι εκείνοι οι κόσμοι που ’χει πλάσει με τη φαντασία της.

Έχοντας ωριμάσει ίσως, και περιμένοντας να γίνει μητέρα, επιλέγει τη μόνη ρεαλιστική λύση, που μάλιστα την κάνει να νιώθει «ασφαλής», και «τη σφιγμένη καρδιά της να φτεροκοπά από ανακούφιση». Κάνει ένα γάμο από ανάγκη, μα η ίδια σαν να είναι απούσα κάνοντάς τον.

Έχοντας ωριμάσει ίσως, και περιμένοντας να γίνει μητέρα, επιλέγει τη μόνη ρεαλιστική λύση, που μάλιστα την κάνει να νιώθει «ασφαλής», και «τη σφιγμένη καρδιά της να φτεροκοπά από ανακούφιση». Κάνει ένα γάμο από ανάγκη, μα η ίδια σαν να είναι απούσα κάνοντάς τον. «Ένιωσε μια βέρα, που της ήταν πολύ μεγάλη, να γλιστράει πάνω στο λιγνό της δάχτυλο. Κατάλαβε τότε πως ήταν παντρεμένη». Και «για ένα δευτερόλεπτο, ένιωσε ξανά την παρόρμηση να φύγει. Όμως, δεν ήταν παρά το ανασήκωμα μιας σπασμένης φτερούγας».

«Η Τσάριτι στεκόταν ανάμεσα σ’ όλα αυτά τα διασταυρούμενα ρεύματα ζωής ασάλευτη και αδρανής, σαν να ’ταν ένα από τα βιδωμένα τραπέζια στο μαρμάρινο πάτωμα. Όλη της η ψυχή είχε συρρικνωθεί σε μια αρρωστημένη αίσθηση επερχόμενης καταστροφής…»

Στην αρχή του Καλοκαιριού η δεκαοχτάχρονη Τσάριτι δυσφορεί μες στα στενά παπούτσια του Νορθ Ντόρνερ με τον ασφυχτικό μικρόκοσμό του, με τους ανύπαρχτους ορίζοντές του, με τον επαρχιώτικο καθωσπρεπισμό του. Και στον κόσμο της κοπέλας όλα είναι κατά κάποιον τρόπο αταίριαχτα. Είναι βιβλιοθηκάριος μα δε σκαμπάζει γρι από βιβλία. Το όνομά της, Τσάριτι, που πάει να πει «φιλανθρωπία» ή «ελεημοσύνη», αποτελεί ανεξίτηλη υπενθύμιση πως τη μεγάλωσε ένας μεσήλικας δικηγόρος μονόχνοτος κι αποτραβηγμένος, ο κ. Ρόγιαλ, ενώ κατάγεται από τους ανθρώπους του Βουνού, που ζουν ψηλά σε κάτι χαμόσπιτα μες στην αθλιότητα και την αποκτήνωση – και μόνο προς το τέλος η Τσάριτι αντικρίζει για πρώτη φορά τη μητέρα της, όταν εκείνη είναι πια νεκρή, σωριασμένη σ’ ένα άθλιο κρεβάτι και κουρελιάρα, με το πρόσωπό της «ισχνό και συνάμα πρησμένο, με χείλη μισάνοιχτα σ’ ένα μαρμαρωμένο αγκομαχητό πάνω από τα σπασμένα δόντια. Τίποτε το ανθρώπινο δεν το διέκρινε· κειτόταν εκεί, σαν ψόφιο σκυλί σε χαντάκι». Ο κ. Ρόγιαλ, που την ανάθρεψε σαν θυγατέρα του, θέλει τώρα να την κάνει γυναίκα του, μα η κοπέλα αποκρούει την πρότασή του και τον περιφρονεί υποτίθεται· όμως, όταν της δίνεται η ευκαιρία να πάει οικότροφος σ’ ένα σχολείο, δεν πηγαίνει για να μην τον αφήσει μόνο.

Θέλει να ξεφύγει μα δεν έχει το σθένος, ή τον τρόπο, για να το κάνει. Είναι σαν χρυσόμυγα δεμένη σε κλωστή που δεν μπορεί να κοπεί· νομίζει πως θα πετάξει μακριά, μα μονάχα κάνει κύκλους.

Θέλει να ξεφύγει μα δεν έχει το σθένος, ή τον τρόπο, για να το κάνει. Είναι σαν χρυσόμυγα δεμένη σε κλωστή που δεν μπορεί να κοπεί· νομίζει πως θα πετάξει μακριά, μα μονάχα κάνει κύκλους. Νιώθει μειονεκτικά απέναντι στην Άναμπελ Μπαλτς, που κοινωνικά είναι ανώτερή της και επίσης διεκδικεί τον Λούσιους. Όταν μαθαίνει ότι κείνος θα πάει στη Νέα Υόρκη, αισθάνεται δέος, γιατί η «μεγάλη πόλη» γι’ αυτήν είναι το Νέτλετον, όπου είχε πάει μία φορά μικρότερη και πάει άλλη μια φορά τώρα με τον Λούσιους, για τον εορτασμό της 4ης Ιουλίου.

Μπορεί ο Χάρνεϊ στο τέλος να την προδίδει, μα η Τσάριτι έχει επίσης προδοθεί απ’ τον εαυτό της.

Η Γουόρτον εξέδωσε το Καλοκαίρι το 1917, μια τριετία πριν από τα Χρόνια της αθωότητας και κατά την πιο γόνιμη συγγραφική περίοδό της, και θεωρούσε ταίρι του τον χειμωνιάτικο Ήθαν Φρομ (1911), που η ιστορία του επίσης εκτυλίσσεται σε μια φτωχή πολίχνη της Νέας Αγγλίας. Είναι ένα μικρό βιβλίο, καταρχάς σε έκταση –μόλις 50.000 λέξεις, στο όριο της μεγάλης νουβέλας–, μα και η ιστορία του είναι μικρή, είναι η εξιστόρηση μιας άδοξης απόπειρας φυγής από μια μονότονη κι ασήμαντη ζωή, μέσ’ από έναν βραχύβιο έρωτα. Αλλά τούτη τη στενότητα –της ζωής στη μικρή πόλη, της μίας μοναδικής επιλογής που προσφέρει αυτή η ζωή– την αντισταθμίζει ο απόηχος των στιγμών που πέρασε η Τσάριτι με τον Λούσιους στο εγκαταλειμμένο σπίτι μες στο δάσος, το φως εκείνων των περιγραφών, όταν η κοπέλα «περπατούσε σαν να ήταν η γη ηλιοφώτιστο κύμα κι εκείνη ο αφρός στην κορυφή του»· την αντισταθμίζουν, μέσα στον υπόλοιπο ασφαλή αλλά περιορισμένο βίο που έχει ζήσει και θα ζήσει η Τσάριτι, οι τρεις μήνες κείνου του σύντομου καλοκαιριού.

* Ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΑΚΡΟΠΟΥΛΟΣ είναι συγγραφέας και μεταφραστής.

altΚαλοκαίρι
Edith Wharton
Μτφρ. Έλλη Έμκε
Εκδ. Παπαδόπουλος 2016
Σελ. 224, τιμή εκδότη €8,99

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ EDITH WHARTON

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Stella Maris» του Κόρμακ ΜακΚάρθι (κριτική) – Όλη η Αμερική του 20ού αιώνα σε ένα ψυχιατρείο

«Stella Maris» του Κόρμακ ΜακΚάρθι (κριτική) – Όλη η Αμερική του 20ού αιώνα σε ένα ψυχιατρείο

Για το μυθιστόρημα του Κόρμακ ΜακΚάρθι (Cormac McCarthy) «Stella Maris» (μτφρ. Γιώργος Κυριαζής, εκδ. Gutenberg). Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από την ταινία «God's Crooked Lines» του Oriol Paulo.

Γράφει ο Γιάννης Χατζηκρυστάλλης

...
100 χρόνια με την «κυρία Νταλογουέι»: Γιατί τη διαβάζουμε σήμερα

100 χρόνια με την «κυρία Νταλογουέι»: Γιατί τη διαβάζουμε σήμερα

Για το εμβληματικό μυθιστόρημα της Βιρτζίνια Γουλφ [Virginia Woolf] «Η κυρία Νταλογουέι» που κυκλοφόρησε σαν σήμερα, ακριβώς πριν από 100 χρόνια, στις 14 Μαΐου 1925. Με αυτή την αφορμή, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο συλλεκτική έκδοση σε μετάφραση Κωνσταντίνας Τριανταφυλλόπουλου και εξώφυλλο της Μάριας Μπαχά....

«Οι κηπουροί του Μπέρναμ Γουντ» της Έλενορ Κάτον (κριτική) – Αποκάλυψη με άρωμα Σαίξπηρ

«Οι κηπουροί του Μπέρναμ Γουντ» της Έλενορ Κάτον (κριτική) – Αποκάλυψη με άρωμα Σαίξπηρ

Για το μυθιστόρημα της Έλενορ Κάτον (Eleanor Catton) «Οι κηπουροί του Μπέρναμ Γουντ» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά, εκδ. Πατάκη). 

Γράφει η Ιωάννα Φωτοπούλου 

Μπέρναμ Γουντ είναι το όνομα μιας ακτιβιστικής κολεκτίβας...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Δεν έχω ανάσα» του Λουίζ Σβαρτς (κριτική) – Αντιμέτωπος με το θεριό της κατάθλιψης

«Δεν έχω ανάσα» του Λουίζ Σβαρτς (κριτική) – Αντιμέτωπος με το θεριό της κατάθλιψης

Για το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Λουίζ Σβαρτς (Luiz Schwarcz) «Δεν έχω ανάσα» (μτφρ. Μαρία Παπαδήμα, εκδ. Ίκαρος).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Ο Λουίζ Σβαρτζ είναι ένας από τους σημαντικότερους εκδότες της Βρ...

Παρουσίαση του μυθιστορήματος «Όνομα πατρός: Δούναβης» του Κώστα Ακρίβου

Παρουσίαση του μυθιστορήματος «Όνομα πατρός: Δούναβης» του Κώστα Ακρίβου

Παρουσίαση του μυθιστορήματος του Κώστα Ακρίβου «Όνομα πατρός: Δούναβης» την Τρίτη 20 Μαΐου, στις 19:30, στον ΙΑΝΟ της Αθήνας.

Επιμέλεια: Book Press

Την Τρίτη 20 Μαΐου, στις 19:30, η Αλυσίδα Πολιτισμού IANOS και ο...

Φώτης Τερζάκης: «Ως συμπεριληπτικό όνομα, η

Φώτης Τερζάκης: «Ως συμπεριληπτικό όνομα, η "Ανατολή" είναι ήδη μια ρατσιστική και αποικιοκρατική κατηγορία, ένας τόπος της φαντασίας μας»

Μιλήσαμε με τον Φώτη Τερζάκη με αφορμή την πρόσφατη επανακυκλοφορία της μετάφρασής του της περίφημης μελέτης του Έντουαρντ Σαΐντ (Edward Said) «Οριενταλισμός», από τις εκδόσεις Σάλτο.

Στον Κ.Β. Κατσουλάρη 

Λίγα εί...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Η σιωπή του κελιού» του Μεχμέτ Ατές (προδημοσίευση)

«Η σιωπή του κελιού» του Μεχμέτ Ατές (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Μεχμέτ Ατές «Η σιωπή του κελιού», το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίμετρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πάντα έλεγαν: «Συνήθως έρχονται γύρω στις έξι, έξι κα...

«Ο σπορέας» του Ζαν Νταρό (προδημοσίευση)

«Ο σπορέας» του Ζαν Νταρό (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Ζαν Νταρό [Jean Darot] «Ο σπορέας» (μτφρ. Ελένη Γ. Γύζη), το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Στίξις.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Δεν γνωρίζαμε τίποτα. Δεν γνωρίζαμε αν οι εξόριστοι...

«Μια τρίχα που γίνεται άλογο» της Λίλας Κονομάρα (προδημοσίευση)

«Μια τρίχα που γίνεται άλογο» της Λίλας Κονομάρα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα της Λίλας Κονομάρα «Μια τρίχα που γίνεται άλογο», η οποία κυκλοφορεί τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Κι όμως κάποτε ήμασταν εμείς, ψιθυρίζει κι αμέσως σκέψεις κα...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μια ανασκόπηση της ελληνικής διηγηματογραφίας των τελευταίων πενήντα ετών σε 50 αντιπροσωπευτικά κείμενα. Σε πόσες κατηγορίες μπορούν να ταξινομηθούν τα διηγήματα (της μνήμης, πολιτικά, ερωτικά, αστυνομικά κ.ά.) και ποιοι οι σημαντικοί εκπρόσωποι της κάθε μιας; Στην κεντρική εικόνα, ο Ηλίας Χ. Παπαδημητρακόπουλος (1...

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Η εξέλιξη της τεχνολογίας, η δίκη του Γαλιλαίου, η αποδοχή του θανάτου, αλλά και οι προκαταλήψεις μας για τους τσιγγάνους. Δέκα βιβλία που θα μας γεννήσουν πολλά ερωτήματα και θα μας δώσουν απαντήσεις.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Δέκα πρόσφατα βιβλία πεζογραφίας από όλον τον κόσμο, γραμμένα από γυναίκες, με πρωταγωνίστριες θηλυκότητες, που απευθύνονται σε όλους. Ιστορίες για τις ηχηρές ή σιωπηρές επαναστάσεις των γυναικών εντός και εκτός των έμφυλων ρόλων τους, τις εκφάνσεις της αυτενέργειας και χειραφέτησής τους. Μυθιστορήματα και διηγήματα...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ