Soumission

Για το μυθιστόρημα του Michel Houellebecq, Υποταγή (μτφρ. Λίνα Σιπητάνου, εκδ. Εστία).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Στο Λονδίνο μόλις πριν από λίγο καιρό εκλέχτηκε δήμαρχος ο Πακιστανός Σαντίκ Χαν, μουσουλμανικού θρησκεύματος· ανάλογα στη Γαλλία η Ραμά Γιαντ, η μαύρη μουσουλμάνα υπουργός Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων όταν ήταν πρόεδρος ο Νικολά Σαρκοζί, θέτει υποψηφιότητα στις προεδρικές εκλογές του 2017. Σ’ αυτή τη Γαλλία -θα έλεγα σ’ αυτήν Ευρώπη του 21ού αιώνα- ο Γάλλος συγγραφέας Μισέλ Ουελμπέκ γράφει ένα μυθιστόρημα που συνδυάζει την προσωπική με την πολιτική ζωή και το ζητούμενο είναι να δούμε πόσο αυτές οι δύο μπορούν να ταιριάξουν.

Ο Φρανσουά είναι σαράντα τεσσάρων ετών, ζει σε μια Γαλλία που πορεύεται λίγα χρόνια μετά το 2017 και διδάσκει φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης. Αφιέρωσε πολλά χρόνια της ζωής του στον Ζορίς-Καρλ Ουισμάνς, έναν συγγραφέα του 19ου αιώνα, ο οποίος στην ίδια ηλικία με τον αφηγητή μεταστράφηκε στον καθολικισμό. Τώρα ο Φρανσουά διδάσκει και συζητά για τη λογοτεχνία, συναναστρέφεται με άλλους καθηγητές, απολαμβάνει μια έντονη και πολυποίκιλη ερωτική ζωή, αν και νιώθει συχνά, μεταξύ δύο ερωμένων, μόνος, και παρακολουθεί με την ανασφάλεια του μέσου Γάλλου τις εκλογές, όπου το Εθνικό Μέτωπο της Μαρί Λεπέν και το νεοϊδρυθέν κόμμα της Μουσουλμανικής Αδελφότητας έρχονται πρώτα με ποσοστό 34% το πρώτο και 23% το δεύτερο, αφήνοντας πίσω τα παραδοσιακά μεγάλα κόμματα. 

Το πολιτικό πλαίσιο που ευφυώς θέτει ο Ουελμπέκ, παρότι μελλοντολογικό και εικοτολογικό, αντικατοπτρίζει κάτι που δυνάμει είναι πραγματικότητα: την άνοδο των ακροδεξιών φωνών στη Γαλλία, όπου το μικρό κόμμα του πατέρα Λεπέν μετατράπηκε επί των ημερών της κόρης –βοηθεισών και των συνθηκών σε όλη την Ευρώπη– σε πρωταγωνιστικό παράγοντα στην πολιτική σκακιέρα της χώρας.

Το πολιτικό πλαίσιο που ευφυώς θέτει ο Ουελμπέκ, παρότι μελλοντολογικό και εικοτολογικό, αντικατοπτρίζει κάτι που δυνάμει είναι πραγματικότητα: την άνοδο των ακροδεξιών φωνών στη Γαλλία, όπου το μικρό κόμμα του πατέρα Λεπέν μετατράπηκε επί των ημερών της κόρης –βοηθεισών και των συνθηκών σε όλη την Ευρώπη– σε πρωταγωνιστικό παράγοντα στην πολιτική σκακιέρα της χώρας. Κι από την άλλη, αντί ο Ουελμπέκ να στήσει έναν ακροαριστερό πόλο, μάλλον απίθανο σ’ αυτήν τη συγκυρία, ορθώνει μια παράταξη που συγκεντρώνει όλους τους Μουσουλμάνους πολίτες της Γαλλίας.

alt

Το σενάριό του είναι πολύ αληθοφανές, όσο και λιγότερο εφικτό από άλλα που αυτήν τη στιγμή εξελίσσονται, είναι πολύ ζωντανό, με προεκτάσεις όπως τη συμμαχία των δεξιών και των σοσιαλιστών με τους μετριοπαθείς Μουσουλμάνους του Μοχάμεντ Μπεν Αμπές, τις σχέσεις του τελευταίου με τους καθολικούς, την επανατοποθέτηση της Γαλλίας μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, την σχέση της με τα μουσουλμανικά κράτη και το Ισραήλ κλπ. Η Γαλλία, για να αποφύγει τον ακροδεξιό κίνδυνο και να διασφαλίσει τα ουμανιστικά της ιδεώδη, προτιμά να μετατραπεί σε ισλαμική δημοκρατία!

Από τη μία η φυγή προς ένα καθολικό πιστεύω βγαλμένο από τον γαλλικό πεσιμισμό, από την άλλη μια παρακμάζουσα Ευρώπη που πέφτει σαν ώριμο φρούτο στα χέρια του Ισλάμ, κι ανάμεσα ένας ουδετερόφιλος Γάλλος διανοούμενος, ο οποίος προσπαθεί σαν μπίλια της ρουλέτας να σταθεί στο πιο κατάλληλο γι’ αυτόν νούμερο.

Τα τρία επίπεδα της δράσης βρίσκουν σταδιακά παραλληλισμούς μεταξύ τους και καταφέρνουν να αναδείξουν βαθύτερες ομοιότητες (ή και διαφορές). Ο Ζορίς-Καρλ Ουισμάνς και το έργο του από τη μία, η ερωτική ζωή του Φρανσουά και τα αδιέξοδά της από την άλλη και τέλος η πολιτική αντιπαράθεση με το νέο δίπολο των Εθνικιστών και των (ήπιων) Μουσουλμάνων. Από τη μία η φυγή προς ένα καθολικό πιστεύω βγαλμένο από τον γαλλικό πεσιμισμό, από την άλλη μια παρακμάζουσα Ευρώπη που πέφτει σαν ώριμο φρούτο στα χέρια του Ισλάμ, κι ανάμεσα ένας ουδετερόφιλος Γάλλος διανοούμενος, ο οποίος προσπαθεί σαν μπίλια της ρουλέτας να σταθεί στο πιο κατάλληλο γι’ αυτόν νούμερο.

Οι τρεις συνιστώσες στο τέλος συγκλίνουν σε μια εξίσου δυσέφικτη συνισταμένη, η οποία ωστόσο δείχνει αφενός πως η αποθρησκειοποιημένη κοινωνία αναζητά θρησκευτικά πιστεύω και κυρίως τρόπο ζωής και αφετέρου πως ο ισλαμισμός δεν είναι τόσο αποτρόπαιος όσο προβάλλουν οι ποικίλοι φονταμενταλιστές. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, το μυθιστόρημα του Μισέλ Ουελμπέκ είναι συνάμα θρησκειολογικό, ως προβληματισμός για το νόημα της ζωής που μπορεί να βρεθεί σε ένα τέτοιο ιδεολογικό πλαίσιο, και πολιτικό, ως πεδίο σκέψης για την ταυτότητα της Ευρώπης και την πορεία της έξω από το χριστιανικό πλαίσιο που την έχει ώς τώρα οικοδομήσει. 

Εκτός κι αν θεωρήσουμε πως όλα αυτά είναι μια χωνεμένη σάτιρα που βλέπει λοξά τα υπό συζήτηση δεδομένα…

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ είναι Διδάκτορας Νεοελληνικής Φιλολογίας και κριτικός βιβλίου.

altΥποταγή
Michel Houellebecq
Μτφρ. Λίνα Σιπητάνου
Εστία 2015
Σελ. 312, τιμή εκδότη €17,00

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ MICHEL HOUELLEBECQ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Το βιβλίο της μορφής και του κενού» της Ρουθ Οζέκι (κριτική) – Αναζητώντας διέξοδο από το χάος

«Το βιβλίο της μορφής και του κενού» της Ρουθ Οζέκι (κριτική) – Αναζητώντας διέξοδο από το χάος

Για το μυθιστόρημα της Ρουθ Οζέκι [Ruth Ozeki] «Το βιβλίο της μορφής και του κενού» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Κλειδάριθμος). Κεντρική εικόνα: Στιγμιότυπο από την ταινία «Τhe Book of Henry». 

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...
«Νεφελοκοκκυγία» του Άντονυ Ντορ (κριτική) – Μια εντυπωσιακή περιπλάνηση σε χώρο και χρόνο

«Νεφελοκοκκυγία» του Άντονυ Ντορ (κριτική) – Μια εντυπωσιακή περιπλάνηση σε χώρο και χρόνο

Για το βιβλίο του Άντονυ Ντορ [Anthony Doerr] «Νεφελοκοκκυγία» (μτφρ. Μυρτώ Καλοφωλιά, εκδ. Πατάκη). Κεντρική εικόνα: Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος «Όρνιθες» του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία Γιάννη Ρήγα (2021).

Γράφει η Άλκηστις Σουλογιάννη

...
«Το χρυσό σημειωματάριο» της Ντόρις Λέσινγκ – Αλήθειες βαθιές κι επώδυνες, ενεργές και σήμερα

«Το χρυσό σημειωματάριο» της Ντόρις Λέσινγκ – Αλήθειες βαθιές κι επώδυνες, ενεργές και σήμερα

Για το εμβληματικό μυθιστόρημα της νομπελίστριας Ντόρις Λέσινγκ [Doris Lessing] «Το χρυσό σημειωματάριο» (μτφρ. Έφη Τσιρώνη, εκδ. Διόπτρα). 

Γράφει ο Κ.Β. Κατσουλάρης

Είναι δύσκολο να μιλήσεις για την Ντόρις Λέσινγκ χω...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

Στην Αίθουσα Τελετών του Δημαρχιακού Μεγάρου στην Πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως (πρώην Πλατεία Κοτζιά), θα απονεμηθούν εφέτος, για δέκατη έβδομη χρονιά, τα βραβεία μυθιστορήματος «The Athens Prize for Literature» του περιοδικού (δε)κατα για το 2022. Η ανακοίνωση των νικητών και ταυτόχρονα η απονομή θα γίνουν την Πέμπτ...

Χριστουγεννιάτικη γιορτή από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Σαββατοκύριακο στην Πλάκα, με Αργύρη Μπακιρτζή, κεράσματα και μεγάλες προσφορές

Χριστουγεννιάτικη γιορτή από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Σαββατοκύριακο στην Πλάκα, με Αργύρη Μπακιρτζή, κεράσματα και μεγάλες προσφορές

Οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης διοργανώνουν χριστουγεννιάτικη γιορτή βιβλίου το Σάββατο 9 & την Κυριακή 10 Δεκεμβρίου από τις 11:00 μέχρι και τις 19:00 στην οδό Θουκυδίδου 4, στην Πλάκα και υπόσχονται δύο μέρες γεμάτες με μουσική, κεράσματα, προτάσεις για δώρα και μεγάλες προσφορές.

Επιμέλεια: ...

Εορταστικό τετραήμερο των εκδόσεων Ψυχογιός στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης

Εορταστικό τετραήμερο των εκδόσεων Ψυχογιός στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης

Από σήμερα (7/12) έως και την Κυριακή (10/12) οι εκδόσεις Ψυχογιός ετοιμάζουν μια χριστουγεννιάτικη γιορτή για μικρούς και μεγάλους στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης με bazaar βιβλίων, εκδηλώσεις και δράσεις για τα παιδιά. «Τίτλοι λογοτεχνίας για μικρούς και μεγάλους, bazaar βιβλίων, συναντήσεις με συγγραφείς & συναρπα...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Θανάση Χειμωνά «Τρότζαν, που κυκλοφορεί στις 8 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Πατάκη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Άνοιξα τα μάτια μου. Το μυαλό μου, αδειανό. Γύρω μου, φως. Έντονο. Εκτυφλωτικό. Συνειδητοπο...

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Γιούργκεν Χάμπερμας [Jürgen Habermas] «Αχ Ευρώπη! – Κείμενα για το Μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» (μτφρ. – προλεγόμενα – σχόλια: Δημήτρης Υφαντής), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Printa / Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγορα...

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Την Παρασκευή, 29 Ιουλίου, το...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Βιβλία για το σύγχρονο επιχειρείν: 5 επιλογές από πρόσφατες εκδόσεις

Βιβλία για το σύγχρονο επιχειρείν: 5 επιλογές από πρόσφατες εκδόσεις

Οι πρωτοπόροι των σημαντικών επιχειρήσεων του κόσμου, οι τρόποι να διαπραγματευόμαστε με αποτέλεσμα και πώς θα βρούμε αυτό που ψάχνουμε στον εργασιακό τομέα. Πέντε βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και μπορούν να μας κινητοποιήσουν. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ