Soumission

Για το μυθιστόρημα του Michel Houellebecq, Υποταγή (μτφρ. Λίνα Σιπητάνου, εκδ. Εστία).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Στο Λονδίνο μόλις πριν από λίγο καιρό εκλέχτηκε δήμαρχος ο Πακιστανός Σαντίκ Χαν, μουσουλμανικού θρησκεύματος· ανάλογα στη Γαλλία η Ραμά Γιαντ, η μαύρη μουσουλμάνα υπουργός Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων όταν ήταν πρόεδρος ο Νικολά Σαρκοζί, θέτει υποψηφιότητα στις προεδρικές εκλογές του 2017. Σ’ αυτή τη Γαλλία -θα έλεγα σ’ αυτήν Ευρώπη του 21ού αιώνα- ο Γάλλος συγγραφέας Μισέλ Ουελμπέκ γράφει ένα μυθιστόρημα που συνδυάζει την προσωπική με την πολιτική ζωή και το ζητούμενο είναι να δούμε πόσο αυτές οι δύο μπορούν να ταιριάξουν.

Ο Φρανσουά είναι σαράντα τεσσάρων ετών, ζει σε μια Γαλλία που πορεύεται λίγα χρόνια μετά το 2017 και διδάσκει φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης. Αφιέρωσε πολλά χρόνια της ζωής του στον Ζορίς-Καρλ Ουισμάνς, έναν συγγραφέα του 19ου αιώνα, ο οποίος στην ίδια ηλικία με τον αφηγητή μεταστράφηκε στον καθολικισμό. Τώρα ο Φρανσουά διδάσκει και συζητά για τη λογοτεχνία, συναναστρέφεται με άλλους καθηγητές, απολαμβάνει μια έντονη και πολυποίκιλη ερωτική ζωή, αν και νιώθει συχνά, μεταξύ δύο ερωμένων, μόνος, και παρακολουθεί με την ανασφάλεια του μέσου Γάλλου τις εκλογές, όπου το Εθνικό Μέτωπο της Μαρί Λεπέν και το νεοϊδρυθέν κόμμα της Μουσουλμανικής Αδελφότητας έρχονται πρώτα με ποσοστό 34% το πρώτο και 23% το δεύτερο, αφήνοντας πίσω τα παραδοσιακά μεγάλα κόμματα. 

Το πολιτικό πλαίσιο που ευφυώς θέτει ο Ουελμπέκ, παρότι μελλοντολογικό και εικοτολογικό, αντικατοπτρίζει κάτι που δυνάμει είναι πραγματικότητα: την άνοδο των ακροδεξιών φωνών στη Γαλλία, όπου το μικρό κόμμα του πατέρα Λεπέν μετατράπηκε επί των ημερών της κόρης –βοηθεισών και των συνθηκών σε όλη την Ευρώπη– σε πρωταγωνιστικό παράγοντα στην πολιτική σκακιέρα της χώρας.

Το πολιτικό πλαίσιο που ευφυώς θέτει ο Ουελμπέκ, παρότι μελλοντολογικό και εικοτολογικό, αντικατοπτρίζει κάτι που δυνάμει είναι πραγματικότητα: την άνοδο των ακροδεξιών φωνών στη Γαλλία, όπου το μικρό κόμμα του πατέρα Λεπέν μετατράπηκε επί των ημερών της κόρης –βοηθεισών και των συνθηκών σε όλη την Ευρώπη– σε πρωταγωνιστικό παράγοντα στην πολιτική σκακιέρα της χώρας. Κι από την άλλη, αντί ο Ουελμπέκ να στήσει έναν ακροαριστερό πόλο, μάλλον απίθανο σ’ αυτήν τη συγκυρία, ορθώνει μια παράταξη που συγκεντρώνει όλους τους Μουσουλμάνους πολίτες της Γαλλίας.

alt

Το σενάριό του είναι πολύ αληθοφανές, όσο και λιγότερο εφικτό από άλλα που αυτήν τη στιγμή εξελίσσονται, είναι πολύ ζωντανό, με προεκτάσεις όπως τη συμμαχία των δεξιών και των σοσιαλιστών με τους μετριοπαθείς Μουσουλμάνους του Μοχάμεντ Μπεν Αμπές, τις σχέσεις του τελευταίου με τους καθολικούς, την επανατοποθέτηση της Γαλλίας μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, την σχέση της με τα μουσουλμανικά κράτη και το Ισραήλ κλπ. Η Γαλλία, για να αποφύγει τον ακροδεξιό κίνδυνο και να διασφαλίσει τα ουμανιστικά της ιδεώδη, προτιμά να μετατραπεί σε ισλαμική δημοκρατία!

Από τη μία η φυγή προς ένα καθολικό πιστεύω βγαλμένο από τον γαλλικό πεσιμισμό, από την άλλη μια παρακμάζουσα Ευρώπη που πέφτει σαν ώριμο φρούτο στα χέρια του Ισλάμ, κι ανάμεσα ένας ουδετερόφιλος Γάλλος διανοούμενος, ο οποίος προσπαθεί σαν μπίλια της ρουλέτας να σταθεί στο πιο κατάλληλο γι’ αυτόν νούμερο.

Τα τρία επίπεδα της δράσης βρίσκουν σταδιακά παραλληλισμούς μεταξύ τους και καταφέρνουν να αναδείξουν βαθύτερες ομοιότητες (ή και διαφορές). Ο Ζορίς-Καρλ Ουισμάνς και το έργο του από τη μία, η ερωτική ζωή του Φρανσουά και τα αδιέξοδά της από την άλλη και τέλος η πολιτική αντιπαράθεση με το νέο δίπολο των Εθνικιστών και των (ήπιων) Μουσουλμάνων. Από τη μία η φυγή προς ένα καθολικό πιστεύω βγαλμένο από τον γαλλικό πεσιμισμό, από την άλλη μια παρακμάζουσα Ευρώπη που πέφτει σαν ώριμο φρούτο στα χέρια του Ισλάμ, κι ανάμεσα ένας ουδετερόφιλος Γάλλος διανοούμενος, ο οποίος προσπαθεί σαν μπίλια της ρουλέτας να σταθεί στο πιο κατάλληλο γι’ αυτόν νούμερο.

Οι τρεις συνιστώσες στο τέλος συγκλίνουν σε μια εξίσου δυσέφικτη συνισταμένη, η οποία ωστόσο δείχνει αφενός πως η αποθρησκειοποιημένη κοινωνία αναζητά θρησκευτικά πιστεύω και κυρίως τρόπο ζωής και αφετέρου πως ο ισλαμισμός δεν είναι τόσο αποτρόπαιος όσο προβάλλουν οι ποικίλοι φονταμενταλιστές. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, το μυθιστόρημα του Μισέλ Ουελμπέκ είναι συνάμα θρησκειολογικό, ως προβληματισμός για το νόημα της ζωής που μπορεί να βρεθεί σε ένα τέτοιο ιδεολογικό πλαίσιο, και πολιτικό, ως πεδίο σκέψης για την ταυτότητα της Ευρώπης και την πορεία της έξω από το χριστιανικό πλαίσιο που την έχει ώς τώρα οικοδομήσει. 

Εκτός κι αν θεωρήσουμε πως όλα αυτά είναι μια χωνεμένη σάτιρα που βλέπει λοξά τα υπό συζήτηση δεδομένα…

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ είναι Διδάκτορας Νεοελληνικής Φιλολογίας και κριτικός βιβλίου.

altΥποταγή
Michel Houellebecq
Μτφρ. Λίνα Σιπητάνου
Εστία 2015
Σελ. 312, τιμή εκδότη €17,00

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ MICHEL HOUELLEBECQ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η νύχτα θα είναι μεγάλη» του Σαντιάγκο Γκαμπόα (κριτική) – Ένα καθαρόαιμο πολιτικό και κοινωνικό θρίλερ με φόντο την Κολομβία

«Η νύχτα θα είναι μεγάλη» του Σαντιάγκο Γκαμπόα (κριτική) – Ένα καθαρόαιμο πολιτικό και κοινωνικό θρίλερ με φόντο την Κολομβία

Για το μυθιστόρημα του Σαντιάγκο Γκαμπόα [Santiago Gamboa] «Η νύχτα θα είναι μεγάλη» (μτφρ. Δήμητρα Σταυρίδου, εκδ. Διόπτρα). Ο γνωστός Κολομβιανός συγγραφέας θα βρίσκεται σε λίγες μέρες στην Αθήνα, στο πλαίσιο του 15ου Φεστιβάλ ΛΕΑ, και στη συνέχεια στα Χανιά, στο 2ο Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων. 

...
«Το δώρο του Χάμπολντ» του Σολ Μπέλοου (κριτική)

«Το δώρο του Χάμπολντ» του Σολ Μπέλοου (κριτική)

Για το μυθιστόρημα που χάρισε στον Σολ Μπέλοου [Saul Bellow, 1915-2005] το Πούλιτζερ το 1976, «Το δώρο του Χάμπολντ» (μτφρ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου, εισαγωγή: Jeffrey Eugenides, εκδ. Gutenberg). 

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

...
«Η πιο μυστική μνήμη των ανθρώπων» του Μοχάμεντ Μπουγκάρ Σαρ (κριτική) – Ένα πολυστρωματικό μυθιστόρημα που υμνεί τη λογοτεχνία

«Η πιο μυστική μνήμη των ανθρώπων» του Μοχάμεντ Μπουγκάρ Σαρ (κριτική) – Ένα πολυστρωματικό μυθιστόρημα που υμνεί τη λογοτεχνία

Για το μυθιστόρημα του Μοχάμεντ Μπουγκάρ Σαρ [Mohamed Mbougar Sarr] «Η πιο μυστική μνήμη των ανθρώπων» (μτφρ. Μήνα Πατεράκη-Γαρέφη, εκδ. Πατάκη), που τιμήθηκε με τη μεγαλύτερη διάκριση των γαλλικών γραμμάτων, το βραβείο Goncourt, για το 2021. Στην κεντρική εικόνα, ο συγγραφέας. 

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Βίος και Πολιτεία» – μια νέα εκπομπή για τους ανθρώπους του βιβλίου απευθείας από το «υπόγειο» της Πολιτείας

«Βίος και Πολιτεία» – μια νέα εκπομπή για τους ανθρώπους του βιβλίου απευθείας από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Το πρώτο επεισόδιο της εκπομπής «Βίος και Πολιτεία» μεταδόθηκε ζωντανά την Παρασκευή και βρίσκεται ήδη στον «αέρα» του διαδικτύου. Μια πρωτοβουλία του μεγαλύτερου και πιο εν...

Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Δημοσιοποιήθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ.

Επιμέλεια: Book Press

Δημοσιοποιείται η λίστα των φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ, υπό την Αιγίδα της Α.Ε. ...

Το «Εργαζόμενο αγόρι» της Λένας Διβάνη στην ευρωπαϊκή λίστα προτεινόμενων βιβλίων του Readers of Europe 2023

Το «Εργαζόμενο αγόρι» της Λένας Διβάνη στην ευρωπαϊκή λίστα προτεινόμενων βιβλίων του Readers of Europe 2023

Το «Εργαζόμενο αγόρι» της Λένας Διβάνη προτείνεται για την ευρωπαϊκή λίστα βιβλίων της Ευρωπαϊκής Βιβλιοθήκης Readers of Europe για το 2023.

Επιμέλεια: Book Press

Το ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen] «Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Ιουνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν κάποιε...

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ [Tatiana Ţîbuleac] «Ο γυάλινος κήπος» (μτφρ. Άντζελα Μπράτσου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Μαΐου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Λογοτεχνία, έμφυλες ταυτότητες, πατριαρχία, φεμινιστικό κίνημα, γυναικεία γραφή. Αμάντα Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ*, Λύο Καλοβυρνάς φωτίζουν όψεις ενός ζητήματος που μας αφορά περισσότερο απ΄ όσο ίσως πιστεύουμε, ενώ ακολουθεί επιλογή βιβλίων ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας από τις πρόσφατες ...

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ