violence2

Της Βασιλικής Λαλαγιάννη

Πρόσφατα κυκλοφόρησε στην Ελλάδα το μυθιστόρημα της γαλλίδας συγγραφέως Κατρίν Πανκόλ Muchachas, Τα κορίτσια είναι παντού, σε μετάφραση Ιφιγένειας Μποτουροπούλου. Το βιβλίο εκδόθηκε στη Γαλλία το 2014 από τον γνωστό εκδοτικό οίκο Albin Michel και γνώρισε μεγάλη επιτυχία. Όπως ακριβώς το υποδηλώνει και ο τίτλος του, πρόκειται για μυθιστόρημα αφιερωμένο στις γυναίκες, σε διαφορετικές γυναίκες, που όμως οι τύχες τους διασταυρώνονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ή αλληλοσυνδέονται μέσα από ξεχωριστά βιώματα.

Με κινηματογραφική καθαρότητα και ακρίβεια, η συγγραφέας μάς αφηγείται την ιστορία τους που διαδραματίζεται σε διάφορα σημεία της Ευρώπης και της Αμερικής, εμπλέκοντας ήρωες και κυρίως ηρωίδες από όλα τα κοινωνικά στρώματα και από διαφορετικούς χώρους εργασίας. Όπως αναφέρει στο «Σημείωμα της συγγραφέως» που επισυνάπτει στο τέλος του μυθιστορήματος, η Πανκόλ άντλησε την έμπνευσή της από μία σκηνή συζυγικής βίας, στην οποία υπήρξε αυτόπτης μάρτυς σε ένα καφενείο της νοτιο-δυτικής Γαλλίας: ένας σύζυγος που χτυπά την γυναίκα του μπροστά στα δύο παιδιά τους. «Το γράψιμο χρησιμεύει για να βλέπεις αυτό που ήθελες να ξεχάσεις» γράφει η Πανκόλ που κράτησε χαραγμένη στη μνήμη της τη σκηνή εκείνη, αλλά και μία εσωτερική ενοχή καθώς δεν μπόρεσε να βοηθήσει την άτυχη γυναίκα.

Πρόκειται για ιστορίες που συγκλονίζουν με την αμεσότητά τους γύρω από το σοβαρό και πολύ περισσότερο σύνηθες απ’ όσο φανταζόμαστε ζήτημα της κακοποίησης και της βίας που ασκείται στις γυναίκες.

Αγαπητή και πολύ γνωστή η συγγραφέας στο γαλλόφωνο αναγνωστικό κοινό, έγραψε ένα «γυνoκεντρικό» μυθιστόρημα, για να χρησιμοποιήσουμε τον όρο της Elaine Showalter, όπου αναρωτιέται για τη μοίρα των σωματικά ή/και συναισθηματικά κακοποιημένων γυναικών. Πρόκειται για ιστορίες που συγκλονίζουν με την αμεσότητά τους γύρω από το σοβαρό και πολύ περισσότερο σύνηθες απ’ όσο φανταζόμαστε ζήτημα της κακοποίησης και της βίας που ασκείται στις γυναίκες. Η συγγραφέας έβαλε το νυστέρι βαθιά στην πληγή αναδεικνύοντας μέσα από τη μυθοπλασία την κοινωνική διάσταση του προβλήματος, ειδικά σε μία μικρή επαρχιακή πόλη όπου όλα τα γεγονότα είναι γνωστά και όλοι σιωπούν και ανέχονται ανεπίτρεπτες καταστάσεις.

Πολλές είναι ηρωίδες των ιστοριών που εκτυλίσσονται παράλληλα ή αποσπασματικά: η Ορτάνς, μία γαλλίδα στυλίστ που εργάζεται στη Νέα Υόρκη, η Ζοζεφίν, που προβληματίζει με την έλλειψη αυτοεκτίμησης που βιώνει δίπλα στον χαρισματικό σύντροφό της, είναι ακόμη η Βιολέτ, η Ζυλί, η Στέλλα. Η Ορτάνς, νεαρή και όμορφη γαλλίδα στυλίστ σε μεγάλο ραπτικό Οίκο, ζει με τον Γκάρυ, εγγλέζο ευγενή, παθιασμένο με την μουσική. Μέσα από την ιστορία τους γνωρίζουμε τον ανταγωνιστικό κόσμο της αμερικανικής μεγαλούπολης, που ζει στον ρυθμό του εφήμερου και lifestyle.

«Υπάρχει πλήθος μπροστά στην μπουτίκ Prada. Οι άνθρωποι αγκαλιάζονται βγάζοντας μικρές κραυγές. Ξεκολλάνε ο ένας από τον άλλον για να δουν πως είναι ντυμένοι. Κουνάνε την πολύτιμη ανάγλυφη πρόσκληση, την επιδεικνύουν σαν τρόπαιο που τους ξεχωρίζει από το πλήθος. Έχουν ξεβαμμένα λευκά μαλλιά, δερμάτινα μπουφάν και μαύρα γυαλιά. Ή κοντά φορέματα Prada κι αυστηρά κοστούμια. Κατασκοπεύουν ο ένας τον άλλον για να σιγουρευτούν ότι δεν μοιάζουν με κανέναν. Ακούγονται ονόματα, ακολουθούμενα από ερωτηματικά. Σάρα Τσέσικα Πάρκερ, Χιού Γκραντ, Άστον Κούτσερ, Κέιτι Χολμς, Κέιτι Πέρρυ, Μαντόνα; Τα κινητά τραβούν βίντεο, οι κυνηγοί αυτογράφων επιδεικνύουν το σημειωματάριό τους αναστενάζοντας και τους τρέχουν τα σάλια από χαρά μπροστά στο πολύτιμο τρόπαιο».

alt
Η Katherine Pancol

Η Ορτάνς εργάζεται σκληρά για να εδραιωθεί στο σκληρό αυτό χώρο αλλά η σχέση της με τον εγωκεντρικό Γκάρυ τη γεμίζει ανασφάλειες, δεν έχει κανένα συναισθηματικό καταφύγιο. Η επιλογή της μοναχικότητας θα είναι η λύση; Η Στέλλα κατέχει κυρίαρχη θέση σε αυτή τη γκάμα γυναικείων τύπων που παρουσιάζονται στο βιβλίο. Ζει στη γαλλική επαρχία, μεγαλώνοντας μόνη τον εκτός γάμου γιό της. Καλλονή που ηθελημένα κρύβει την θηλυκότητά της κάτω από ρούχα εργάτη, δουλεύει σε μάντρα με σιδερικά, δηλαδή σε ένα κόσμο καθαρά αντρικό, που όμως διευθύνεται από γυναίκα, την παιδική της φίλη Ζυλί. Η Στέλλα, από μικρή ηλικία έχει υποστεί τη βία: στην οικογένειά της η μητέρα της κακοποιείται από τον άνδρα της μέσα στη γενική αδιαφορία όσων γνωρίζουν και δεν αντιδρούν. Ο ίδιος, ο πατριός της κακοποιεί επανειλημμένα και την ίδια, από νεαρή ηλικία. Τα γεγονότα αυτά έχουν τεράστιο αντίκτυπο στη ζωή της Στέλλας. Ακόμα και μετά τη φυγή της από το σπίτι, ζει μέσα στον φόβο για την ίδια και τον γιό της. Oι τραυματικές ενθυμήσεις έρχονται συχνά:

«Όταν ήταν παιδί, δεν της άρεσε καθόλου το χιόνι που φίμωνε το στόμα της μητέρας της. Το βράδυ, κουλουριαζόταν στο κρεβάτι της και βούλωνε τ΄αυτιά της. Ωστόσο άκουγε... γιατί δεν την χώριζε παρά ένα λεπτό χώρισμα από το δωμάτιο των γονιών της. Της έσκιζε την καρδιά. Τα πρώτα παράπονα, τα σώματα που σαλεύουν, το κρεβάτι που τρίζει, το ποτήρι με το νερό πάνω στο κομοδίνο που πέφτει, κυλάει στο πάτωμα κι ο πατέρας της που ουρλιάζει, είδες τι έκανες;ο ήχος από χαστούκι και το κεφαλάρι του κρεβατιού που χτυπά στον τοίχο, ένα μακρύ παράπονο κι αυτές οι λέξεις που ξεφεύγουν μέσα σε αναφιλητό, ὀχι! Όχι! Σε ικετεύω, δεν θα το ξανακάνω, στο υπόσχομαι. Πάντα οι ίδιες λέξεις. Γιατί ζητούσε συγγνώμη. Της Στέλλας της ερχόταν εμετός (...) και τέλος η σιωπή. Μια σιωπή τρομακτική που σε έκανε ν’αναρωτιέσαι, σε ποια κατάσταση βρίσκεται αυτή;»

Οι γυναίκες είναι εκείνες που θα ορίσουν τα γεγονότα, που θα φτιάξουν μόνες τους τη μοίρα τους. Τις παρακολουθούμε να αγαπούν, να εγκαταλείπονται, να επινοούν, αλλά πάντα να παλεύουν για τη ζωή τους.

Γύρω όμως από τις γυναίκες-ηρωίδες κινείται ένας πολύπλοκος κόσμος ανδρών που άλλοτε προκαλεί συμπάθεια κι άλλοτε φρίκη. Οι άντρες είναι παρόντες, επεμβαίνουν στις ζωές των γυναικών συχνά καταλυτικά, ενώ άλλοτε με την ατολμία τους δημιουργούν τεράστια προβλήματα. Ωστόσο, οι γυναίκες είναι εκείνες που θα ορίσουν τα γεγονότα, που θα φτιάξουν μόνες τους τη μοίρα τους. Τις παρακολουθούμε να αγαπούν, να εγκαταλείπονται, να επινοούν, αλλά πάντα να παλεύουν για τη ζωή τους. Παραμένουν δυνατές στον συνεχή αγώνα για την αναζήτηση της ευτυχίας και μας εκπλήσσουν με το απόθεμα αγάπης που διαθέτουν. Τα οικογενειακά μυστικά, η φιλία, ο έρωτας, η βία είναι λέξεις που αποκτούν ειδικό βάρος σε αυτό το μυθιστόρημα που αγαπήθηκε και μεταφράστηκε σε τριάντα γλώσσες.

Η μεγάλη επιτυχία του μυθιστορήματος οφείλεται ωστόσο στον ρεαλισμό που εκπέμπουν οι χαρακτήρες και τα γεγονότα. Η συγγραφέας άλλωστε βασίστηκε σε μεγάλη δημοσιογραφική έρευνα που πραγματοποίησε η ίδια πάνω στην καθημερινή ζωή των γυναικών που έχουν υποστεί ή που υφίστανται βία. Πρόκειται για ένα πολύ ιδιαίτερο μυθιστόρημα που μιλά για την συνθήκη των γυναικών σε ένα κόσμο που κλυδωνίζεται επικίνδυνα και χάνει τα σημεία αναφοράς του.

* Η ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΛΑΛΑΓΙΑΝΝΗ είναι καθηγήτρια Ευρωπαϊκής Λογοτεχνίας και Πολιτισμού στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου.

altMuchachas
Τα κορίτσια είναι παντού
Katherine Pancol
Μτφρ. Ιφιγένεια Μποτουροπούλου
Εκδόσεις Στερέωμα 2015
Σελ. 384, τιμή εκδότη €16,50

alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Το βιβλίο της μορφής και του κενού» της Ρουθ Οζέκι (κριτική) – Αναζητώντας διέξοδο από το χάος

«Το βιβλίο της μορφής και του κενού» της Ρουθ Οζέκι (κριτική) – Αναζητώντας διέξοδο από το χάος

Για το μυθιστόρημα της Ρουθ Οζέκι [Ruth Ozeki] «Το βιβλίο της μορφής και του κενού» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Κλειδάριθμος). Κεντρική εικόνα: Στιγμιότυπο από την ταινία «Τhe Book of Henry». 

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...
«Νεφελοκοκκυγία» του Άντονυ Ντορ (κριτική) – Μια εντυπωσιακή περιπλάνηση σε χώρο και χρόνο

«Νεφελοκοκκυγία» του Άντονυ Ντορ (κριτική) – Μια εντυπωσιακή περιπλάνηση σε χώρο και χρόνο

Για το βιβλίο του Άντονυ Ντορ [Anthony Doerr] «Νεφελοκοκκυγία» (μτφρ. Μυρτώ Καλοφωλιά, εκδ. Πατάκη). Κεντρική εικόνα: Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος «Όρνιθες» του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία Γιάννη Ρήγα (2021).

Γράφει η Άλκηστις Σουλογιάννη

...
«Το χρυσό σημειωματάριο» της Ντόρις Λέσινγκ – Αλήθειες βαθιές κι επώδυνες, ενεργές και σήμερα

«Το χρυσό σημειωματάριο» της Ντόρις Λέσινγκ – Αλήθειες βαθιές κι επώδυνες, ενεργές και σήμερα

Για το εμβληματικό μυθιστόρημα της νομπελίστριας Ντόρις Λέσινγκ [Doris Lessing] «Το χρυσό σημειωματάριο» (μτφρ. Έφη Τσιρώνη, εκδ. Διόπτρα). 

Γράφει ο Κ.Β. Κατσουλάρης

Είναι δύσκολο να μιλήσεις για την Ντόρις Λέσινγκ χω...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

Στην Αίθουσα Τελετών του Δημαρχιακού Μεγάρου στην Πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως (πρώην Πλατεία Κοτζιά), θα απονεμηθούν εφέτος, για δέκατη έβδομη χρονιά, τα βραβεία μυθιστορήματος «The Athens Prize for Literature» του περιοδικού (δε)κατα για το 2022. Η ανακοίνωση των νικητών και ταυτόχρονα η απονομή θα γίνουν την Πέμπτ...

Χριστουγεννιάτικη γιορτή από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Σαββατοκύριακο στην Πλάκα, με Αργύρη Μπακιρτζή, κεράσματα και μεγάλες προσφορές

Χριστουγεννιάτικη γιορτή από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Σαββατοκύριακο στην Πλάκα, με Αργύρη Μπακιρτζή, κεράσματα και μεγάλες προσφορές

Οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης διοργανώνουν χριστουγεννιάτικη γιορτή βιβλίου το Σάββατο 9 & την Κυριακή 10 Δεκεμβρίου από τις 11:00 μέχρι και τις 19:00 στην οδό Θουκυδίδου 4, στην Πλάκα και υπόσχονται δύο μέρες γεμάτες με μουσική, κεράσματα, προτάσεις για δώρα και μεγάλες προσφορές.

Επιμέλεια: ...

Εορταστικό τετραήμερο των εκδόσεων Ψυχογιός στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης

Εορταστικό τετραήμερο των εκδόσεων Ψυχογιός στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης

Από σήμερα (7/12) έως και την Κυριακή (10/12) οι εκδόσεις Ψυχογιός ετοιμάζουν μια χριστουγεννιάτικη γιορτή για μικρούς και μεγάλους στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης με bazaar βιβλίων, εκδηλώσεις και δράσεις για τα παιδιά. «Τίτλοι λογοτεχνίας για μικρούς και μεγάλους, bazaar βιβλίων, συναντήσεις με συγγραφείς & συναρπα...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Θανάση Χειμωνά «Τρότζαν, που κυκλοφορεί στις 8 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Πατάκη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Άνοιξα τα μάτια μου. Το μυαλό μου, αδειανό. Γύρω μου, φως. Έντονο. Εκτυφλωτικό. Συνειδητοπο...

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Γιούργκεν Χάμπερμας [Jürgen Habermas] «Αχ Ευρώπη! – Κείμενα για το Μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» (μτφρ. – προλεγόμενα – σχόλια: Δημήτρης Υφαντής), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Printa / Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγορα...

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Την Παρασκευή, 29 Ιουλίου, το...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Βιβλία για το σύγχρονο επιχειρείν: 5 επιλογές από πρόσφατες εκδόσεις

Βιβλία για το σύγχρονο επιχειρείν: 5 επιλογές από πρόσφατες εκδόσεις

Οι πρωτοπόροι των σημαντικών επιχειρήσεων του κόσμου, οι τρόποι να διαπραγματευόμαστε με αποτέλεσμα και πώς θα βρούμε αυτό που ψάχνουμε στον εργασιακό τομέα. Πέντε βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και μπορούν να μας κινητοποιήσουν. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ