violence2

Της Βασιλικής Λαλαγιάννη

Πρόσφατα κυκλοφόρησε στην Ελλάδα το μυθιστόρημα της γαλλίδας συγγραφέως Κατρίν Πανκόλ Muchachas, Τα κορίτσια είναι παντού, σε μετάφραση Ιφιγένειας Μποτουροπούλου. Το βιβλίο εκδόθηκε στη Γαλλία το 2014 από τον γνωστό εκδοτικό οίκο Albin Michel και γνώρισε μεγάλη επιτυχία. Όπως ακριβώς το υποδηλώνει και ο τίτλος του, πρόκειται για μυθιστόρημα αφιερωμένο στις γυναίκες, σε διαφορετικές γυναίκες, που όμως οι τύχες τους διασταυρώνονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ή αλληλοσυνδέονται μέσα από ξεχωριστά βιώματα.

Με κινηματογραφική καθαρότητα και ακρίβεια, η συγγραφέας μάς αφηγείται την ιστορία τους που διαδραματίζεται σε διάφορα σημεία της Ευρώπης και της Αμερικής, εμπλέκοντας ήρωες και κυρίως ηρωίδες από όλα τα κοινωνικά στρώματα και από διαφορετικούς χώρους εργασίας. Όπως αναφέρει στο «Σημείωμα της συγγραφέως» που επισυνάπτει στο τέλος του μυθιστορήματος, η Πανκόλ άντλησε την έμπνευσή της από μία σκηνή συζυγικής βίας, στην οποία υπήρξε αυτόπτης μάρτυς σε ένα καφενείο της νοτιο-δυτικής Γαλλίας: ένας σύζυγος που χτυπά την γυναίκα του μπροστά στα δύο παιδιά τους. «Το γράψιμο χρησιμεύει για να βλέπεις αυτό που ήθελες να ξεχάσεις» γράφει η Πανκόλ που κράτησε χαραγμένη στη μνήμη της τη σκηνή εκείνη, αλλά και μία εσωτερική ενοχή καθώς δεν μπόρεσε να βοηθήσει την άτυχη γυναίκα.

Πρόκειται για ιστορίες που συγκλονίζουν με την αμεσότητά τους γύρω από το σοβαρό και πολύ περισσότερο σύνηθες απ’ όσο φανταζόμαστε ζήτημα της κακοποίησης και της βίας που ασκείται στις γυναίκες.

Αγαπητή και πολύ γνωστή η συγγραφέας στο γαλλόφωνο αναγνωστικό κοινό, έγραψε ένα «γυνoκεντρικό» μυθιστόρημα, για να χρησιμοποιήσουμε τον όρο της Elaine Showalter, όπου αναρωτιέται για τη μοίρα των σωματικά ή/και συναισθηματικά κακοποιημένων γυναικών. Πρόκειται για ιστορίες που συγκλονίζουν με την αμεσότητά τους γύρω από το σοβαρό και πολύ περισσότερο σύνηθες απ’ όσο φανταζόμαστε ζήτημα της κακοποίησης και της βίας που ασκείται στις γυναίκες. Η συγγραφέας έβαλε το νυστέρι βαθιά στην πληγή αναδεικνύοντας μέσα από τη μυθοπλασία την κοινωνική διάσταση του προβλήματος, ειδικά σε μία μικρή επαρχιακή πόλη όπου όλα τα γεγονότα είναι γνωστά και όλοι σιωπούν και ανέχονται ανεπίτρεπτες καταστάσεις.

Πολλές είναι ηρωίδες των ιστοριών που εκτυλίσσονται παράλληλα ή αποσπασματικά: η Ορτάνς, μία γαλλίδα στυλίστ που εργάζεται στη Νέα Υόρκη, η Ζοζεφίν, που προβληματίζει με την έλλειψη αυτοεκτίμησης που βιώνει δίπλα στον χαρισματικό σύντροφό της, είναι ακόμη η Βιολέτ, η Ζυλί, η Στέλλα. Η Ορτάνς, νεαρή και όμορφη γαλλίδα στυλίστ σε μεγάλο ραπτικό Οίκο, ζει με τον Γκάρυ, εγγλέζο ευγενή, παθιασμένο με την μουσική. Μέσα από την ιστορία τους γνωρίζουμε τον ανταγωνιστικό κόσμο της αμερικανικής μεγαλούπολης, που ζει στον ρυθμό του εφήμερου και lifestyle.

«Υπάρχει πλήθος μπροστά στην μπουτίκ Prada. Οι άνθρωποι αγκαλιάζονται βγάζοντας μικρές κραυγές. Ξεκολλάνε ο ένας από τον άλλον για να δουν πως είναι ντυμένοι. Κουνάνε την πολύτιμη ανάγλυφη πρόσκληση, την επιδεικνύουν σαν τρόπαιο που τους ξεχωρίζει από το πλήθος. Έχουν ξεβαμμένα λευκά μαλλιά, δερμάτινα μπουφάν και μαύρα γυαλιά. Ή κοντά φορέματα Prada κι αυστηρά κοστούμια. Κατασκοπεύουν ο ένας τον άλλον για να σιγουρευτούν ότι δεν μοιάζουν με κανέναν. Ακούγονται ονόματα, ακολουθούμενα από ερωτηματικά. Σάρα Τσέσικα Πάρκερ, Χιού Γκραντ, Άστον Κούτσερ, Κέιτι Χολμς, Κέιτι Πέρρυ, Μαντόνα; Τα κινητά τραβούν βίντεο, οι κυνηγοί αυτογράφων επιδεικνύουν το σημειωματάριό τους αναστενάζοντας και τους τρέχουν τα σάλια από χαρά μπροστά στο πολύτιμο τρόπαιο».

alt
Η Katherine Pancol

Η Ορτάνς εργάζεται σκληρά για να εδραιωθεί στο σκληρό αυτό χώρο αλλά η σχέση της με τον εγωκεντρικό Γκάρυ τη γεμίζει ανασφάλειες, δεν έχει κανένα συναισθηματικό καταφύγιο. Η επιλογή της μοναχικότητας θα είναι η λύση; Η Στέλλα κατέχει κυρίαρχη θέση σε αυτή τη γκάμα γυναικείων τύπων που παρουσιάζονται στο βιβλίο. Ζει στη γαλλική επαρχία, μεγαλώνοντας μόνη τον εκτός γάμου γιό της. Καλλονή που ηθελημένα κρύβει την θηλυκότητά της κάτω από ρούχα εργάτη, δουλεύει σε μάντρα με σιδερικά, δηλαδή σε ένα κόσμο καθαρά αντρικό, που όμως διευθύνεται από γυναίκα, την παιδική της φίλη Ζυλί. Η Στέλλα, από μικρή ηλικία έχει υποστεί τη βία: στην οικογένειά της η μητέρα της κακοποιείται από τον άνδρα της μέσα στη γενική αδιαφορία όσων γνωρίζουν και δεν αντιδρούν. Ο ίδιος, ο πατριός της κακοποιεί επανειλημμένα και την ίδια, από νεαρή ηλικία. Τα γεγονότα αυτά έχουν τεράστιο αντίκτυπο στη ζωή της Στέλλας. Ακόμα και μετά τη φυγή της από το σπίτι, ζει μέσα στον φόβο για την ίδια και τον γιό της. Oι τραυματικές ενθυμήσεις έρχονται συχνά:

«Όταν ήταν παιδί, δεν της άρεσε καθόλου το χιόνι που φίμωνε το στόμα της μητέρας της. Το βράδυ, κουλουριαζόταν στο κρεβάτι της και βούλωνε τ΄αυτιά της. Ωστόσο άκουγε... γιατί δεν την χώριζε παρά ένα λεπτό χώρισμα από το δωμάτιο των γονιών της. Της έσκιζε την καρδιά. Τα πρώτα παράπονα, τα σώματα που σαλεύουν, το κρεβάτι που τρίζει, το ποτήρι με το νερό πάνω στο κομοδίνο που πέφτει, κυλάει στο πάτωμα κι ο πατέρας της που ουρλιάζει, είδες τι έκανες;ο ήχος από χαστούκι και το κεφαλάρι του κρεβατιού που χτυπά στον τοίχο, ένα μακρύ παράπονο κι αυτές οι λέξεις που ξεφεύγουν μέσα σε αναφιλητό, ὀχι! Όχι! Σε ικετεύω, δεν θα το ξανακάνω, στο υπόσχομαι. Πάντα οι ίδιες λέξεις. Γιατί ζητούσε συγγνώμη. Της Στέλλας της ερχόταν εμετός (...) και τέλος η σιωπή. Μια σιωπή τρομακτική που σε έκανε ν’αναρωτιέσαι, σε ποια κατάσταση βρίσκεται αυτή;»

Οι γυναίκες είναι εκείνες που θα ορίσουν τα γεγονότα, που θα φτιάξουν μόνες τους τη μοίρα τους. Τις παρακολουθούμε να αγαπούν, να εγκαταλείπονται, να επινοούν, αλλά πάντα να παλεύουν για τη ζωή τους.

Γύρω όμως από τις γυναίκες-ηρωίδες κινείται ένας πολύπλοκος κόσμος ανδρών που άλλοτε προκαλεί συμπάθεια κι άλλοτε φρίκη. Οι άντρες είναι παρόντες, επεμβαίνουν στις ζωές των γυναικών συχνά καταλυτικά, ενώ άλλοτε με την ατολμία τους δημιουργούν τεράστια προβλήματα. Ωστόσο, οι γυναίκες είναι εκείνες που θα ορίσουν τα γεγονότα, που θα φτιάξουν μόνες τους τη μοίρα τους. Τις παρακολουθούμε να αγαπούν, να εγκαταλείπονται, να επινοούν, αλλά πάντα να παλεύουν για τη ζωή τους. Παραμένουν δυνατές στον συνεχή αγώνα για την αναζήτηση της ευτυχίας και μας εκπλήσσουν με το απόθεμα αγάπης που διαθέτουν. Τα οικογενειακά μυστικά, η φιλία, ο έρωτας, η βία είναι λέξεις που αποκτούν ειδικό βάρος σε αυτό το μυθιστόρημα που αγαπήθηκε και μεταφράστηκε σε τριάντα γλώσσες.

Η μεγάλη επιτυχία του μυθιστορήματος οφείλεται ωστόσο στον ρεαλισμό που εκπέμπουν οι χαρακτήρες και τα γεγονότα. Η συγγραφέας άλλωστε βασίστηκε σε μεγάλη δημοσιογραφική έρευνα που πραγματοποίησε η ίδια πάνω στην καθημερινή ζωή των γυναικών που έχουν υποστεί ή που υφίστανται βία. Πρόκειται για ένα πολύ ιδιαίτερο μυθιστόρημα που μιλά για την συνθήκη των γυναικών σε ένα κόσμο που κλυδωνίζεται επικίνδυνα και χάνει τα σημεία αναφοράς του.

* Η ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΛΑΛΑΓΙΑΝΝΗ είναι καθηγήτρια Ευρωπαϊκής Λογοτεχνίας και Πολιτισμού στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου.

altMuchachas
Τα κορίτσια είναι παντού
Katherine Pancol
Μτφρ. Ιφιγένεια Μποτουροπούλου
Εκδόσεις Στερέωμα 2015
Σελ. 384, τιμή εκδότη €16,50

alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η νύχτα θα είναι μεγάλη» του Σαντιάγκο Γκαμπόα (κριτική) – Ένα καθαρόαιμο πολιτικό και κοινωνικό θρίλερ με φόντο την Κολομβία

«Η νύχτα θα είναι μεγάλη» του Σαντιάγκο Γκαμπόα (κριτική) – Ένα καθαρόαιμο πολιτικό και κοινωνικό θρίλερ με φόντο την Κολομβία

Για το μυθιστόρημα του Σαντιάγκο Γκαμπόα [Santiago Gamboa] «Η νύχτα θα είναι μεγάλη» (μτφρ. Δήμητρα Σταυρίδου, εκδ. Διόπτρα). Ο γνωστός Κολομβιανός συγγραφέας θα βρίσκεται σε λίγες μέρες στην Αθήνα, στο πλαίσιο του 15ου Φεστιβάλ ΛΕΑ, και στη συνέχεια στα Χανιά, στο 2ο Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων. 

...
«Το δώρο του Χάμπολντ» του Σολ Μπέλοου (κριτική)

«Το δώρο του Χάμπολντ» του Σολ Μπέλοου (κριτική)

Για το μυθιστόρημα που χάρισε στον Σολ Μπέλοου [Saul Bellow, 1915-2005] το Πούλιτζερ το 1976, «Το δώρο του Χάμπολντ» (μτφρ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου, εισαγωγή: Jeffrey Eugenides, εκδ. Gutenberg). 

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

...
«Η πρόποση» του Φαμπρίς Καρό (κριτική) – Ένα οικογενειακό γεύμα και άλλα δεινά

«Η πρόποση» του Φαμπρίς Καρό (κριτική) – Ένα οικογενειακό γεύμα και άλλα δεινά

Για το μυθιστόρημα του Φαμπρίς Καρό [Fabrice Caro] «Η πρόποση» (μτφρ. Χαρά Σκιαδέλλη, εκδ. Ίκαρος). Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από τη βασισμένη στο βιβλίο ταινία «Le discours» (2020). 

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Βίος και Πολιτεία» – μια νέα εκπομπή για τους ανθρώπους του βιβλίου απευθείας από το «υπόγειο» της Πολιτείας

«Βίος και Πολιτεία» – μια νέα εκπομπή για τους ανθρώπους του βιβλίου απευθείας από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Το πρώτο επεισόδιο της εκπομπής «Βίος και Πολιτεία» μεταδόθηκε ζωντανά την Παρασκευή και βρίσκεται ήδη στον «αέρα» του διαδικτύου. Μια πρωτοβουλία του μεγαλύτερου και πιο εν...

Λάνα Μπάστασιτς: «Στο βιβλίο μου, η Βοσνία θυμίζει τη Χώρα των Θαυμάτων του Λιούις Κάρολ»

Λάνα Μπάστασιτς: «Στο βιβλίο μου, η Βοσνία θυμίζει τη Χώρα των Θαυμάτων του Λιούις Κάρολ»

Σε συνέντευξή της στο American Booksellers Association, η Βόσνια συγγραφέας Lana Bastašić μίλησε για το βιβλίο της «Πιάσε το λαγό», που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Gutenberg, σε μετάφραση Ισμήνης Ραντούλοβιτς.

Επιμέλεια: Book Press

...
Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Δημοσιοποιήθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ.

Επιμέλεια: Book Press

Δημοσιοποιείται η λίστα των φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ, υπό την Αιγίδα της Α.Ε. ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen] «Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Ιουνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν κάποιε...

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ [Tatiana Ţîbuleac] «Ο γυάλινος κήπος» (μτφρ. Άντζελα Μπράτσου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Μαΐου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Λογοτεχνία, έμφυλες ταυτότητες, πατριαρχία, φεμινιστικό κίνημα, γυναικεία γραφή. Αμάντα Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ*, Λύο Καλοβυρνάς φωτίζουν όψεις ενός ζητήματος που μας αφορά περισσότερο απ΄ όσο ίσως πιστεύουμε, ενώ ακολουθεί επιλογή βιβλίων ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας από τις πρόσφατες ...

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ