violence2

Της Βασιλικής Λαλαγιάννη

Πρόσφατα κυκλοφόρησε στην Ελλάδα το μυθιστόρημα της γαλλίδας συγγραφέως Κατρίν Πανκόλ Muchachas, Τα κορίτσια είναι παντού, σε μετάφραση Ιφιγένειας Μποτουροπούλου. Το βιβλίο εκδόθηκε στη Γαλλία το 2014 από τον γνωστό εκδοτικό οίκο Albin Michel και γνώρισε μεγάλη επιτυχία. Όπως ακριβώς το υποδηλώνει και ο τίτλος του, πρόκειται για μυθιστόρημα αφιερωμένο στις γυναίκες, σε διαφορετικές γυναίκες, που όμως οι τύχες τους διασταυρώνονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ή αλληλοσυνδέονται μέσα από ξεχωριστά βιώματα.

Με κινηματογραφική καθαρότητα και ακρίβεια, η συγγραφέας μάς αφηγείται την ιστορία τους που διαδραματίζεται σε διάφορα σημεία της Ευρώπης και της Αμερικής, εμπλέκοντας ήρωες και κυρίως ηρωίδες από όλα τα κοινωνικά στρώματα και από διαφορετικούς χώρους εργασίας. Όπως αναφέρει στο «Σημείωμα της συγγραφέως» που επισυνάπτει στο τέλος του μυθιστορήματος, η Πανκόλ άντλησε την έμπνευσή της από μία σκηνή συζυγικής βίας, στην οποία υπήρξε αυτόπτης μάρτυς σε ένα καφενείο της νοτιο-δυτικής Γαλλίας: ένας σύζυγος που χτυπά την γυναίκα του μπροστά στα δύο παιδιά τους. «Το γράψιμο χρησιμεύει για να βλέπεις αυτό που ήθελες να ξεχάσεις» γράφει η Πανκόλ που κράτησε χαραγμένη στη μνήμη της τη σκηνή εκείνη, αλλά και μία εσωτερική ενοχή καθώς δεν μπόρεσε να βοηθήσει την άτυχη γυναίκα.

Πρόκειται για ιστορίες που συγκλονίζουν με την αμεσότητά τους γύρω από το σοβαρό και πολύ περισσότερο σύνηθες απ’ όσο φανταζόμαστε ζήτημα της κακοποίησης και της βίας που ασκείται στις γυναίκες.

Αγαπητή και πολύ γνωστή η συγγραφέας στο γαλλόφωνο αναγνωστικό κοινό, έγραψε ένα «γυνoκεντρικό» μυθιστόρημα, για να χρησιμοποιήσουμε τον όρο της Elaine Showalter, όπου αναρωτιέται για τη μοίρα των σωματικά ή/και συναισθηματικά κακοποιημένων γυναικών. Πρόκειται για ιστορίες που συγκλονίζουν με την αμεσότητά τους γύρω από το σοβαρό και πολύ περισσότερο σύνηθες απ’ όσο φανταζόμαστε ζήτημα της κακοποίησης και της βίας που ασκείται στις γυναίκες. Η συγγραφέας έβαλε το νυστέρι βαθιά στην πληγή αναδεικνύοντας μέσα από τη μυθοπλασία την κοινωνική διάσταση του προβλήματος, ειδικά σε μία μικρή επαρχιακή πόλη όπου όλα τα γεγονότα είναι γνωστά και όλοι σιωπούν και ανέχονται ανεπίτρεπτες καταστάσεις.

Πολλές είναι ηρωίδες των ιστοριών που εκτυλίσσονται παράλληλα ή αποσπασματικά: η Ορτάνς, μία γαλλίδα στυλίστ που εργάζεται στη Νέα Υόρκη, η Ζοζεφίν, που προβληματίζει με την έλλειψη αυτοεκτίμησης που βιώνει δίπλα στον χαρισματικό σύντροφό της, είναι ακόμη η Βιολέτ, η Ζυλί, η Στέλλα. Η Ορτάνς, νεαρή και όμορφη γαλλίδα στυλίστ σε μεγάλο ραπτικό Οίκο, ζει με τον Γκάρυ, εγγλέζο ευγενή, παθιασμένο με την μουσική. Μέσα από την ιστορία τους γνωρίζουμε τον ανταγωνιστικό κόσμο της αμερικανικής μεγαλούπολης, που ζει στον ρυθμό του εφήμερου και lifestyle.

«Υπάρχει πλήθος μπροστά στην μπουτίκ Prada. Οι άνθρωποι αγκαλιάζονται βγάζοντας μικρές κραυγές. Ξεκολλάνε ο ένας από τον άλλον για να δουν πως είναι ντυμένοι. Κουνάνε την πολύτιμη ανάγλυφη πρόσκληση, την επιδεικνύουν σαν τρόπαιο που τους ξεχωρίζει από το πλήθος. Έχουν ξεβαμμένα λευκά μαλλιά, δερμάτινα μπουφάν και μαύρα γυαλιά. Ή κοντά φορέματα Prada κι αυστηρά κοστούμια. Κατασκοπεύουν ο ένας τον άλλον για να σιγουρευτούν ότι δεν μοιάζουν με κανέναν. Ακούγονται ονόματα, ακολουθούμενα από ερωτηματικά. Σάρα Τσέσικα Πάρκερ, Χιού Γκραντ, Άστον Κούτσερ, Κέιτι Χολμς, Κέιτι Πέρρυ, Μαντόνα; Τα κινητά τραβούν βίντεο, οι κυνηγοί αυτογράφων επιδεικνύουν το σημειωματάριό τους αναστενάζοντας και τους τρέχουν τα σάλια από χαρά μπροστά στο πολύτιμο τρόπαιο».

alt
Η Katherine Pancol

Η Ορτάνς εργάζεται σκληρά για να εδραιωθεί στο σκληρό αυτό χώρο αλλά η σχέση της με τον εγωκεντρικό Γκάρυ τη γεμίζει ανασφάλειες, δεν έχει κανένα συναισθηματικό καταφύγιο. Η επιλογή της μοναχικότητας θα είναι η λύση; Η Στέλλα κατέχει κυρίαρχη θέση σε αυτή τη γκάμα γυναικείων τύπων που παρουσιάζονται στο βιβλίο. Ζει στη γαλλική επαρχία, μεγαλώνοντας μόνη τον εκτός γάμου γιό της. Καλλονή που ηθελημένα κρύβει την θηλυκότητά της κάτω από ρούχα εργάτη, δουλεύει σε μάντρα με σιδερικά, δηλαδή σε ένα κόσμο καθαρά αντρικό, που όμως διευθύνεται από γυναίκα, την παιδική της φίλη Ζυλί. Η Στέλλα, από μικρή ηλικία έχει υποστεί τη βία: στην οικογένειά της η μητέρα της κακοποιείται από τον άνδρα της μέσα στη γενική αδιαφορία όσων γνωρίζουν και δεν αντιδρούν. Ο ίδιος, ο πατριός της κακοποιεί επανειλημμένα και την ίδια, από νεαρή ηλικία. Τα γεγονότα αυτά έχουν τεράστιο αντίκτυπο στη ζωή της Στέλλας. Ακόμα και μετά τη φυγή της από το σπίτι, ζει μέσα στον φόβο για την ίδια και τον γιό της. Oι τραυματικές ενθυμήσεις έρχονται συχνά:

«Όταν ήταν παιδί, δεν της άρεσε καθόλου το χιόνι που φίμωνε το στόμα της μητέρας της. Το βράδυ, κουλουριαζόταν στο κρεβάτι της και βούλωνε τ΄αυτιά της. Ωστόσο άκουγε... γιατί δεν την χώριζε παρά ένα λεπτό χώρισμα από το δωμάτιο των γονιών της. Της έσκιζε την καρδιά. Τα πρώτα παράπονα, τα σώματα που σαλεύουν, το κρεβάτι που τρίζει, το ποτήρι με το νερό πάνω στο κομοδίνο που πέφτει, κυλάει στο πάτωμα κι ο πατέρας της που ουρλιάζει, είδες τι έκανες;ο ήχος από χαστούκι και το κεφαλάρι του κρεβατιού που χτυπά στον τοίχο, ένα μακρύ παράπονο κι αυτές οι λέξεις που ξεφεύγουν μέσα σε αναφιλητό, ὀχι! Όχι! Σε ικετεύω, δεν θα το ξανακάνω, στο υπόσχομαι. Πάντα οι ίδιες λέξεις. Γιατί ζητούσε συγγνώμη. Της Στέλλας της ερχόταν εμετός (...) και τέλος η σιωπή. Μια σιωπή τρομακτική που σε έκανε ν’αναρωτιέσαι, σε ποια κατάσταση βρίσκεται αυτή;»

Οι γυναίκες είναι εκείνες που θα ορίσουν τα γεγονότα, που θα φτιάξουν μόνες τους τη μοίρα τους. Τις παρακολουθούμε να αγαπούν, να εγκαταλείπονται, να επινοούν, αλλά πάντα να παλεύουν για τη ζωή τους.

Γύρω όμως από τις γυναίκες-ηρωίδες κινείται ένας πολύπλοκος κόσμος ανδρών που άλλοτε προκαλεί συμπάθεια κι άλλοτε φρίκη. Οι άντρες είναι παρόντες, επεμβαίνουν στις ζωές των γυναικών συχνά καταλυτικά, ενώ άλλοτε με την ατολμία τους δημιουργούν τεράστια προβλήματα. Ωστόσο, οι γυναίκες είναι εκείνες που θα ορίσουν τα γεγονότα, που θα φτιάξουν μόνες τους τη μοίρα τους. Τις παρακολουθούμε να αγαπούν, να εγκαταλείπονται, να επινοούν, αλλά πάντα να παλεύουν για τη ζωή τους. Παραμένουν δυνατές στον συνεχή αγώνα για την αναζήτηση της ευτυχίας και μας εκπλήσσουν με το απόθεμα αγάπης που διαθέτουν. Τα οικογενειακά μυστικά, η φιλία, ο έρωτας, η βία είναι λέξεις που αποκτούν ειδικό βάρος σε αυτό το μυθιστόρημα που αγαπήθηκε και μεταφράστηκε σε τριάντα γλώσσες.

Η μεγάλη επιτυχία του μυθιστορήματος οφείλεται ωστόσο στον ρεαλισμό που εκπέμπουν οι χαρακτήρες και τα γεγονότα. Η συγγραφέας άλλωστε βασίστηκε σε μεγάλη δημοσιογραφική έρευνα που πραγματοποίησε η ίδια πάνω στην καθημερινή ζωή των γυναικών που έχουν υποστεί ή που υφίστανται βία. Πρόκειται για ένα πολύ ιδιαίτερο μυθιστόρημα που μιλά για την συνθήκη των γυναικών σε ένα κόσμο που κλυδωνίζεται επικίνδυνα και χάνει τα σημεία αναφοράς του.

* Η ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΛΑΛΑΓΙΑΝΝΗ είναι καθηγήτρια Ευρωπαϊκής Λογοτεχνίας και Πολιτισμού στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου.

altMuchachas
Τα κορίτσια είναι παντού
Katherine Pancol
Μτφρ. Ιφιγένεια Μποτουροπούλου
Εκδόσεις Στερέωμα 2015
Σελ. 384, τιμή εκδότη €16,50

alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Οι ξαδέλφες» της Αουρόρα Βεντουρίνι (κριτική) – Ιστορία μιας μοναδικής κι αλλόκοτης οικογένειας

«Οι ξαδέλφες» της Αουρόρα Βεντουρίνι (κριτική) – Ιστορία μιας μοναδικής κι αλλόκοτης οικογένειας

Για το βιβλίο της Αουρόρα Βεντουρίνι (Aurora Ventoyrini) «Οι ξαδέλφες» (μτφρ. Μαρία Αθανασιάδου, Θεώνη Κάμπρα, Αλίκη Μανωλά, Ιφιγένεια Ντούμη, Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, εκδ. Carnivora). Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από την ταινία του Αλεχάντρο Γιοντορόφσκι «Santa Sangre» (1989).

...
«Stella Maris» του Κόρμακ ΜακΚάρθι (κριτική) – Όλη η Αμερική του 20ού αιώνα σε ένα ψυχιατρείο

«Stella Maris» του Κόρμακ ΜακΚάρθι (κριτική) – Όλη η Αμερική του 20ού αιώνα σε ένα ψυχιατρείο

Για το μυθιστόρημα του Κόρμακ ΜακΚάρθι (Cormac McCarthy) «Stella Maris» (μτφρ. Γιώργος Κυριαζής, εκδ. Gutenberg). Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από την ταινία «God's Crooked Lines» του Oriol Paulo.

Γράφει ο Γιάννης Χατζηκρυστάλλης

...
100 χρόνια με την «κυρία Νταλογουέι»: Γιατί τη διαβάζουμε σήμερα

100 χρόνια με την «κυρία Νταλογουέι»: Γιατί τη διαβάζουμε σήμερα

Για το εμβληματικό μυθιστόρημα της Βιρτζίνια Γουλφ [Virginia Woolf] «Η κυρία Νταλογουέι» που κυκλοφόρησε σαν σήμερα, ακριβώς πριν από 100 χρόνια, στις 14 Μαΐου 1925. Με αυτή την αφορμή, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο συλλεκτική έκδοση σε μετάφραση Κωνσταντίνας Τριανταφυλλόπουλου και εξώφυλλο της Μάριας Μπαχά....

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Οι ξαδέλφες» της Αουρόρα Βεντουρίνι (κριτική) – Ιστορία μιας μοναδικής κι αλλόκοτης οικογένειας

«Οι ξαδέλφες» της Αουρόρα Βεντουρίνι (κριτική) – Ιστορία μιας μοναδικής κι αλλόκοτης οικογένειας

Για το βιβλίο της Αουρόρα Βεντουρίνι (Aurora Ventoyrini) «Οι ξαδέλφες» (μτφρ. Μαρία Αθανασιάδου, Θεώνη Κάμπρα, Αλίκη Μανωλά, Ιφιγένεια Ντούμη, Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, εκδ. Carnivora). Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από την ταινία του Αλεχάντρο Γιοντορόφσκι «Santa Sangre» (1989).

...
Φραγκίσκος: Ο Πάπας της «Εκκλησίας του λαού του Θεού»

Φραγκίσκος: Ο Πάπας της «Εκκλησίας του λαού του Θεού»

Για την αυτοβιογραφία του Πάπα Φραγκίσκου με τίτλο «Ελπίδα, η αυτοβιογραφία» που κυκλοφορεί σε μετάφραση Άννας Παπασταύρου από τις εκδόσεις Gutenberg. 

Γράφει ο Γιώργος Σιακαντάρης

Είμαι πάντοτε επιφυλακτικός απέναντι στις αυτοβιογραφίες, αν και έ...

«Δεν έχω ανάσα» του Λουίζ Σβαρτς (κριτική) – Αντιμέτωπος με το θεριό της κατάθλιψης

«Δεν έχω ανάσα» του Λουίζ Σβαρτς (κριτική) – Αντιμέτωπος με το θεριό της κατάθλιψης

Για το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Λουίζ Σβαρτς (Luiz Schwarcz) «Δεν έχω ανάσα» (μτφρ. Μαρία Παπαδήμα, εκδ. Ίκαρος).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Ο Λουίζ Σβαρτζ είναι ένας από τους σημαντικότερους εκδότες της Βρ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις» της Λένας Κορομηλά (προδημοσίευση)

«Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις» της Λένας Κορομηλά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων της Λένας Κορομηλά «Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ιωλκός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στο τρένο; είπες.

...
«Η σιωπή του κελιού» του Μεχμέτ Ατές (προδημοσίευση)

«Η σιωπή του κελιού» του Μεχμέτ Ατές (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Μεχμέτ Ατές «Η σιωπή του κελιού», το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίμετρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πάντα έλεγαν: «Συνήθως έρχονται γύρω στις έξι, έξι κα...

«Δεν θα τελειώσει έτσι» των Νίκι Φρεντς (προδημοσίευση)

«Δεν θα τελειώσει έτσι» των Νίκι Φρεντς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα των Νίκι Φρεντς [Nicci French] «Δεν θα τελειώσει έτσι» (μτφρ. Κίκα Κραμβουσάνου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η Κίρα άκουγε αν...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μια ανασκόπηση της ελληνικής διηγηματογραφίας των τελευταίων πενήντα ετών σε 50 αντιπροσωπευτικά κείμενα. Σε πόσες κατηγορίες μπορούν να ταξινομηθούν τα διηγήματα (της μνήμης, πολιτικά, ερωτικά, αστυνομικά κ.ά.) και ποιοι οι σημαντικοί εκπρόσωποι της κάθε μιας; Στην κεντρική εικόνα, ο Ηλίας Χ. Παπαδημητρακόπουλος (1...

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Η εξέλιξη της τεχνολογίας, η δίκη του Γαλιλαίου, η αποδοχή του θανάτου, αλλά και οι προκαταλήψεις μας για τους τσιγγάνους. Δέκα βιβλία που θα μας γεννήσουν πολλά ερωτήματα και θα μας δώσουν απαντήσεις.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Δέκα πρόσφατα βιβλία πεζογραφίας από όλον τον κόσμο, γραμμένα από γυναίκες, με πρωταγωνίστριες θηλυκότητες, που απευθύνονται σε όλους. Ιστορίες για τις ηχηρές ή σιωπηρές επαναστάσεις των γυναικών εντός και εκτός των έμφυλων ρόλων τους, τις εκφάνσεις της αυτενέργειας και χειραφέτησής τους. Μυθιστορήματα και διηγήματα...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ