New-York-Skyline390

Για το μυθιστόρημα του Τhomas Pynchon Υπεραιχμή (εκδ. Ψυχογιός).

Του Γιώργου Βέη

«Παραείναι αντικαπιταλιστικό αυτό για τα γούστα μου, μωράκι». (από το βιβλίο, σελ. 376).

Για τους μελετητές της εγελιανής προοπτικής, έτσι όπως προκύπτει από μια επιμελή προσέγγιση της, η ισχύς της ρηξικέλευθης άποψης του Georg Wilhelm Friedrich Hegel, ότι δηλαδή «κάθε αλήθεια είναι αλήθεια εν τω γίγνεσθαι», επιβεβαιώνεται πολύ συχνά, μεταξύ άλλων, και στην αναγνωστική πράξη. Ιδίως όταν εξοικειώνεται κανείς με διάφορα, ημεδαπά ή αλλοδαπά, κρυσταλλώματα της δημιουργικής γραφής, η υπόμνηση του Χέγκελ είναι αναπόφευκτη. Η εξόφθαλμη σχετικότητα των βεβαιοτήτων της σήμερον μας οδηγεί ασφαλώς και στον Πατέρα όλων των αμφισβητήσεων, όπως τον γέννησε η αρχαιότητα του Λόγου: εννοώ τον Πύρρωνα εξ Ήλιδος.

«Η Νέα Υόρκη ως χαρακτήρας σε ιστορία μυστηρίου δεν θα ήταν ο ντετέκτιβ, ούτε ο δολοφόνος. Θα ήταν ο αινιγματικός ύποπτος που γνωρίζει τα πραγματικά γεγονότα αλλά δεν πρόκειται να τα αφηγηθεί».

Ο διάσημος αφορισμός του «τίποτα δεν είναι βέβαιον» εξηγεί θαυμάσια τα αίτια και τα αιτιατά μιας πληθώρας φαινομένων, τα οποία πυκνώνουν τις τάξεις των εξακτινώσεων της ασίγαστης επινόησης και στο παρόν έργο του ακαταπόνητου, ιδιοφυούς αμερικανού μυθιστοριογράφου Τόμας Πίντσον. Δανειζόμενος και τοποθετώντας μάλιστα στην περίοπτη θέση της γενικής προμετωπίδας του βιβλίου τη φράση «η Νέα Υόρκη ως χαρακτήρας σε ιστορία μυστηρίου δεν θα ήταν ο ντετέκτιβ, ούτε ο δολοφόνος. Θα ήταν ο αινιγματικός ύποπτος που γνωρίζει τα πραγματικά γεγονότα αλλά δεν πρόκειται να τα αφηγηθεί», που ανήκει στον συγγραφέα των εκατό και πλέον έργων Donald Wsestlake Edwin (Ντόναλντ Ε. Γουέστλεϊκ, 12 Ιουλίου 1933 – 31 Δεκεμβρίου 2008), ο Τόμας Πίντσον δεν κάνει τίποτε άλλο παρά να προειδοποιεί αδαείς και μη χρήστες του λογοτεχνικού του τροπισμού, ότι αυτό που πρόκειται να ακολουθήσει, υπάγεται στο είδος εκείνο της γραφής, η οποία επιχειρεί να συλλάβει και να αποτυπώσει στη συνέχεια το εξ ορισμού Επισφαλές ή Ακροσφαλές.

Στη Μητρόπολη του Νέου Κόσμου

Η ολική και ενίοτε άκρως ριψοκίνδυνη ρευστότητα των πραγμάτων, όπως εμφανίζεται στη Μητρόπολη του Νέου Κόσμου, η ολοσχερής πτώση των μετοχών των ποικίλων εταιρειών πληροφορικής, η διάβρωση του Προσώπου από τον θανάσιμο ιό της αυξητικά παραγόμενης τυποποίησης του μη-προσώπου, η προϊούσα άλωση της ατομικότητας, η είσοδός μας στην ολισθηρή πραγματικότητα του διαδικτύου και των ηθικών κινδύνων, που συνεπάγεται η ανεπιφύλακτη υιοθέτησή του από τα εκατομμύρια των ανυποψίαστων ή μη ενοίκων του, η καθόλα έκδηλη αγωνία του πολίτη να αδράξει την ευκαιρία των ευκαιριών, καταβάλλοντας κάθε είδους προσπάθεια, εντός ή και εκτός του πεδίου της νομιμότητας, η προβολή της εξορθολογισμένης ή μη μεθόδου αμείωτης παραγωγής πλούτου, οι Η.Π.Α. των πολλών πτυχών και άκρων και βεβαίως τα τραγικά γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001, που το αίμα τριών χιλιάδων θυμάτων από 93 διαφορετικές εθνικότητες τα διατηρεί, ως γνωστόν, ακόμη άσβηστα στην καθολική μνήμη, συναποτελούν τις κύριες εστίες των αναφορών και των αυτοαναφορών της Υπεραιχμής. Ο τίτλος, ο οποίος παραπέμπει εννοιολογικά εμμέσως πλην σαφώς και στην πασίγνωστη Κόψη του ξυραφιού του William Somerset Maugham (1874-1965), μαρτυρεί ασφαλώς την έντιμη απόπειρα του μεταφραστή να μεταφέρει σε καλά ελληνικά το πολύσημο πρωτότυπο σύμπλεγμα Bleeding Edge, με το οποίο είναι γνωστό στον αγγλόφωνο κόσμο αυτό το επίτευγμα. Συνιστά εν ολίγοις τίτλο, ο οποίος επείγεται να μεταφέρει εξ αρχής το βάρος ενός προαναγγελλόμενου εγκλήματος.

Ο τίτλος, ο οποίος παραπέμπει εννοιολογικά εμμέσως πλην σαφώς και στην πασίγνωστη Κόψη του ξυραφιού του William Somerset Maugham, μαρτυρεί ασφαλώς την έντιμη απόπειρα του μεταφραστή να μεταφέρει σε καλά ελληνικά το πολύσημο πρωτότυπο σύμπλεγμα Bleeding Edge. 

Η Μαξίν Τάρνοου, αρχετυπική εργαζόμενη μητέρα, χαλκέντερη και ιδιοφυής ως επαγγελματίας, διατηρεί ένα μικρό γραφείο ερευνών, διακριτικών κατά το μάλλον ή ήττον, στο Άνω Δυτικό Μανχάταν. Παρακολουθεί τους υπόπτους διάπραξης παραβάσεων οικονομικού κυρίως χαρακτήρα. Η εμπλοκή της στη διαλεύκανση σκανδάλων, τα οποία συνδέονται με τον βίο και την πολιτεία του σεσημασμένου μεγαλοκαρχαρία μιας εταιρείας ασφάλειας υπολογιστών, ήτοι του Γκάμπριελ Άις, θα ανεβάσει γεωμετρικά τη θερμοκρασία της αφήγησης. Η ίδια θα έρθει αντιμέτωπη με στελέχη του υποκόσμου των Ρώσων, με φασματικούς φορείς ιστοτόπων, οι οποίοι δεν διακρίνονται για τις ηθικές επιλογές τους, με έναν άκρως επικίνδυνο υπάλληλο μυστικών υπηρεσιών, με έναν έμπορο ναρκωτικών, και πολλές άλλες περσόνες, λίγο πολύ αληθοφανείς ή και υπερτονισμένες, οι οποίες διαβιούν στη λαβυρινθώδη πόλη της, όπου εκείνη επιζεί εν τέλει ψυχικά αλώβητη, ως ευνοούμενη προφανώς του συγγραφέα. Από μια εστία ανάλυσης, η Μαξίν Τάρνοου ενεργεί ως θηλυκή εκδοχή ενός Υπέρ Άνδρα, νιτσεϊκών ασφαλώς χαρακτηριστικών, γειωμένου αποκλειστικά στο Μανχάταν.

Τα άφθονα, κατά κανόνα σπαραχτικά διαλογικά μέρη εναλλάσσονται αβίαστα, αφήνοντας στον αναγνώστη μια γεύση πικρίας για την κατάρρευση των διηγητικών υποκειμένων, ιδίως εκείνων, τα οποία δρουν ως άθλιες μαριονέτες, επιζητώντας εδώ και τώρα τον εύκολο πλουτισμό. Ο διδακτισμός δεν θέλει να αποκρύψει την καταγωγή του. Ο δε διάκοσμος ενίοτε παραπέμπει τεχνηέντως σε ένα αλλόφρον, καρναβαλικό Χόλυγουντ. Το υπερμέγεθες αποτελεί τον εφιάλτη του χωρόχρονου. Απομονώνω για τις ανάγκες της εποπτικής στιγμής τα εξής ενδεικτικά «Το αγορασμένο με ύποπτο χρήμα θερινό ησυχαστήριο του Άις είναι ένα σεμνό σπίτι με δέκα κρεβατοκάμαρες, αυτό που οι μεσίτες αποκαλούν «μεταμοντέρνο», με κύκλους και κομμάτια κύκλου στα παράθυρα και στα κασώματα, με ανοιχτό σχεδιασμό, γεμάτο από εκείνο το αλλόκοτο πλευρικό ωκεάνιο φως που έφερε εδώ ζωγράφους όταν το Σάουθ Φορκ ήταν ακόμα πραγματικό». (βλ. σελ. 226 επ.). Το σχέδιο ζωής καταντά σε καρικατούρα του εαυτού του. Η υπονόμευση του φυσικού οδηγεί μαθηματικά στη νεύρωση του τρέχοντος, στην τρέλα του δήθεν απαραίτητου.

Η Υπεραιχμή είναι ο αρνητικός, εντελώς σαρκαστικός θρίαμβος του «άζωου». Δηλαδή του αβίωτου στην κυριολεξία του όρου. Αν και φαίνεται ότι η γραφή παράγεται εδώ χωρίς τη μεσολάβηση ικανών και αναγκαίων φίλτρων, παρέχει εν τούτοις την εντύπωση ότι πρόκειται για γραφή ολκής: πρόσωπα και αντικείμενα καθίστανται αγάλματα ύφους.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΕΗΣ είναι ποιητής. 

altΥπεραιχμή
Thomas Pynchon
Μτφρ. Γιώργος Κυριαζής
Ψυχογιός 2014
Σελ. 568, τιμή € 18,80

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ THOMAS PYNCHON

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Το παιδί» του Φερνάντο Αραμπούρου (κριτική) – Πώς αφηγούμαστε την απώλεια ενός παιδιού: Συγγραφικός νεωτερισμός με ένα κείμενο που «μιλάει»

«Το παιδί» του Φερνάντο Αραμπούρου (κριτική) – Πώς αφηγούμαστε την απώλεια ενός παιδιού: Συγγραφικός νεωτερισμός με ένα κείμενο που «μιλάει»

Για το μυθιστόρημα του Φερνάντο Αραμπούρου (Fernando Aramburu) «Το παιδί» (μτφρ. Τιτίνα Σπερελάκη, εκδ. Πατάκη). Ο Ισπανός συγγραφέας θα βρεθεί στην Ελλάδα στο πλαίσιο του Φεστιβάλ ΛΕΑ. Την Παρασκευή 20 Ιουνίου, στις 9μμ, θα γίνει παρουσίαση του βιβλίου του στο Ινστιτούτο Θερβάντες. 

...
«Η λάθος πλευρά» του Νταβίντε Κόπο (κριτική) – Ταξίδι προς το σκοτάδι

«Η λάθος πλευρά» του Νταβίντε Κόπο (κριτική) – Ταξίδι προς το σκοτάδι

Για το βιβλίο του Νταβίντε Κόπο (Davide Coppo) «Η λάθος πλευρά» (μτφρ. Μαρία Οικονομίδου, εκδ. Διόπτρα), μια ιστορία για το πώς ένας νεαρός Ιταλός με «ευαισθησίες» καταλήγει να γίνει φασίστας.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Η ...

«Ορκισμένη» της Ρενέ Καραμπάς (κριτική) – Ενηλικίωση στα πατριαρχικά Βαλκάνια υπό τους νόμους του Κανούν

«Ορκισμένη» της Ρενέ Καραμπάς (κριτική) – Ενηλικίωση στα πατριαρχικά Βαλκάνια υπό τους νόμους του Κανούν

Για το μυθιστόρημα της Ρενέ Καραμπάς [Rene Karabash] «Ορκισμένη» (μτφρ. Σπύρος Ν. Παππάς, εκδ. Μεταίχμιο). «Μια «θεσμικά αποδεκτή αλλαγή φύλου» σε ένα μυθιστόρημα που εκτείνεται πέρα από τα όρια του φύλου, της παράδοσης, της τιμής και των ταυτοτήτων. Πρόκειται για «ένα παραμύθι ψυχών».

Γράφει η ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Ιούνιος, μήνας υπερηφάνειας και διεκδικήσεων για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Επιλέξαμε 10 βιβλία του 2025 με κουίρ χαρακτήρες που απομακρύνονται από τη στερεοτυπική αναπαράσταση και αποκτούν ρεαλιστικές διαστάσεις. Στην κεντρική εικόνα, έργη της κουίρ καλλιτέχνιδας των αρχών του 20ου αιώνα Gluck. 

Γράφει η ...

Stay Awake: H Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση στο Athens Pride 2025

Stay Awake: H Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση στο Athens Pride 2025

Με την καμπάνια ορατότητας «Stay Awake», η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση επιστρέφει στο Athens Pride 2025, γιορτάζοντας τα 20 χρόνια του. 

Επιμέλεια: Book Press

Στην ομοφοβία, στην τρανσφοβία, στη μισαλλοδοξία, μην κλ...

«Δεν είμαι ρομπότ», ανθολογία (κριτική) – Τα όρια της λογοτεχνικής δημιουργίας

«Δεν είμαι ρομπότ», ανθολογία (κριτική) – Τα όρια της λογοτεχνικής δημιουργίας

Για την ανθολογία διηγημάτων «Δεν είμαι ρομπότ» (επίμετρο Γεράσιμος Κουζέλης, εκδ. Θεμέλιο). Στην εικόνα, στιγμιότυπο από την κορεάτικη σειρά «I'm not a robot». 

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Μπορεί η Τεχνητή Νοημοσύνη να γράψει λογοτεχνία; Μπορεί να γράψει λογοτ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Γιάννη Ζευγώλη «Η απόδραση της τελείας», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες ημέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Σας μάζεψα, αγαπημένα μου σημεία, όλα εδώ για να σας ανακοινώσω την ...

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αφήγημα του Πορτογάλου συγγραφέα Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο [José Luís Peixoto], «Μου πέθανες» (μτφρ. Ζωή Καραμπέκιου), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Μπήκα σ...

«Ένα δικό του δωμάτιο» του Παναγιώτη Γούτα (προδημοσίευση)

«Ένα δικό του δωμάτιο» του Παναγιώτη Γούτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Παναγιώτη Γούτα «Ένα δικό του δωμάτιο», η οποία θα κυκλοφορήσει στις 30 Μαΐου από τις εκδόσεις Ρώμη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΔΑΚΡΥΑ

Γέρασε πια, θα πλησιάζει τα ενε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Ιούνιος, μήνας υπερηφάνειας και διεκδικήσεων για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Επιλέξαμε 10 βιβλία του 2025 με κουίρ χαρακτήρες που απομακρύνονται από τη στερεοτυπική αναπαράσταση και αποκτούν ρεαλιστικές διαστάσεις. Στην κεντρική εικόνα, έργη της κουίρ καλλιτέχνιδας των αρχών του 20ου αιώνα Gluck. 

Γράφει η ...

Τραύμα σε ψυχή και σώμα: Πέντε πρόσφατα δοκίμια ψυχανάλυσης που ξεχωρίζουν

Τραύμα σε ψυχή και σώμα: Πέντε πρόσφατα δοκίμια ψυχανάλυσης που ξεχωρίζουν

Πέντε μελέτες που κυκλοφόρησαν προσφάτα πραγματεύονται τη σχέση του νου με το σώμα, την έννοια του «τραύματος», αλλά και τη θέση της ψυχανάλυσης στον σύγχρονο κόσμο. Κεντρική εικόνα: Ο Σίγκμουντ Φρόιντ.

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

...
Καρδιά, εγκέφαλος, τραύμα, αυτισμός: Τέσσερα βιβλία για την κατανόηση του ανθρώπινου οργανισμού από τις εκδόσεις Gutenberg

Καρδιά, εγκέφαλος, τραύμα, αυτισμός: Τέσσερα βιβλία για την κατανόηση του ανθρώπινου οργανισμού από τις εκδόσεις Gutenberg

Ποιος είναι ο ακριβής ρόλος της καρδιάς και ποιος του εγκεφάλου; Ποιοι μύθοι σχετικά με αυτά τα δύο όργανα καλλιεργούνται από τη σύγχρονη κουλτούρα; Τι αποτελεί «τραυματική εμπειρία» και πώς μπορούμε να αλληλεπιδράσουμε αποτελεσματικά με τα νεαρά αυτιστικά άτομα; Τέσσερα νέα βιβλία από τις εκδόσεις Gutenberg καταπιά...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ