sunset-park390

Για το μυθιστόρημα Σάνσετ Παρκ του Paul Auster (εκδ. Μεταίχμιο).

Της Αργυρώς Μαντόγλου

Στα μυθιστορήματα του Πολ Όστερ κάτω από την επιφάνεια του κειμένου συναντούμε μια ανελλιπή διακειμενικότητα, πλήθος οι αναφορές σε άλλα λογοτεχνικά έργα, καθώς και έναν αριθμό από δευτερεύουσες πλοκές οι οποίες, πριν το τέλος, συγκλίνουν με την κυρίως αφήγηση και εν πολλοίς δικαιολογούν την αμφιθυμία ή την απροσδόκητη συμπεριφορά των χαρακτήρων.

Ο Μάιλς Χέλερ, πρωταγωνιστής στο Sunset Park -τίτλος που πέρα από τη συγκεκριμένη περιοχή του Μπρούκλιν είναι και μια λειτουργική μεταφορά, φορτισμένη με υπαινιγμούς για την παρακμή και τη μοίρα των κατοίκων- έχει εγκαταλείψει την εύπορη οικογένειά του στη Νέα Υόρκη και πήγε να ζήσει σε μια ερημική επαρχία στη νότια Φλόριντα, προκειμένου να διαχειριστεί το πένθος, τη λύπη και τις ενοχές του: Ο αδελφός του, από άλλη μητέρα, έχει πεθάνει σε ένα αυτοκινητικό δυστύχημα και ο Μάιλς πιστεύει πως το σφάλμα ήταν δικό του. Το μυστικό αυτό δεν το έχει μοιραστεί με τον πατέρα του, ιδιοκτήτη ενός φθίνοντος εκδοτικού οίκου και τη μητέρα του, διάσημη ηθοποιό. Ο Μάιλς βρίσκει παρηγοριά σε ένα ανήλικο κορίτσι, την Πιλάρ, που συναντάει σε ένα πάρκο και συμπτωματικά διαβάζουν και οι δυο τον «Μεγάλο Γκάτσμπι». Σε ολόκληρο το μυθιστόρημα υπάρχουν απόηχοι από το μυθιστόρημα του Φιτζέραλντ, τόσο στη ρομαντική ψυχοσύνθεση του αφηγητή, όσο και σε διάφορα σημεία της πλοκής, όπως στο επεισόδιο με το αυτοκινητικό δυστύχημα.

«Η δυσοσμία της ήττας»

Θα επιστρέψει στη Νέα Υόρκη και θα μείνει σε ένα σπίτι υπό κατάληψη, στο Σάνσετ Παρκ, όπου περνάει την ώρα του φωτογραφίζοντας τάφους διάσημων γκάγκστερ, ποιητών, στρατηγών και βιομηχάνων και αθλητών.

Ο Μάιλς, στη Φλόριντα, όπου έχει καταφύγει τα τελευταία επτά χρόνια, φωτογραφίζει εγκαταλειμμένα αντικείμενα σε σπίτια που έχουν κατασχεθεί, σπίτια που «έχουν εμποτιστεί από τη δυσοσμία της ήττας», καθώς οι ιδιοκτήτες τους δεν ήταν πλέον σε θέση να πληρώνουν τις δόσεις των δανείων τους, μια δουλειά από τις ελάχιστες προσοδοφόρες στην περιοχή, όπου μεγάλο μέρος του πληθυσμού έχει γονατίσει από την οικονομική ύφεση του 2008. Είναι είκοσι οκτώ χρονών και δεν έχει την παραμικρή φιλοδοξία, συγκεντρώνεται στο παρόν και δεν σκέφτεται το μέλλον, δεν κάνει σχέδια και ζει με τα απολύτως απαραίτητα. Απολύτως απαραίτητα είναι και η ανάγνωση μυθιστορημάτων, η μοναδική εξάρτηση από την οποία δεν επιθυμεί να απαλλαγεί. Εδώ και επτά χρόνια δεν έχει έρθει σε επαφή με κανέναν από τους δικούς του, αλλά όταν θα αναγκαστεί να φύγει από την Φλόριντα θα επιστρέψει στη Νέα Υόρκη, μετά από πρόσκληση του φίλου του Μπινγκ Νέιθαν και θα μείνει σε ένα σπίτι υπό κατάληψη, στο Σάνσετ Παρκ, όπου περνάει την ώρα του φωτογραφίζοντας τάφους διάσημων γκάγκστερ, ποιητών, στρατηγών και βιομηχάνων και αθλητών, αναβάλλοντας την επαφή με τους δικούς του. Στο σπίτι αυτό, κάπου κοντά στο Μπρούκλιν, μένουν ακόμη τρεις νέοι γύρω στα τριάντα, ταλαντούχοι και ευφυείς, απόφοιτοι πανεπιστημίων, αλλά φτωχοί και αποφασισμένοι να μην εγκαταλείψουν τη στέγη αυτή, στην οποία αρχικά κατέφυγαν ως μια προσωρινή λύση. 

alt
   Ο Paul Auster

Εξόριστοι στην πόλη

Ένα ακόμα έργο που αποτελεί σημείο αναφοράς και διατρέχει το μυθιστόρημα είναι η ταινία «Τα καλύτερά μας χρόνια» του Γουίλιαμ Γουάιλερ, που είναι το θέμα της διατριβής της Άλις Μπέργκστρομ, μιας εκ των ενοίκων του σπιτιού, και που αφορά τρεις βετεράνους στρατιώτες που επέστρεψαν στο σπίτι τους μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Στην ταινία τίθεται το ερώτημα αν αυτοί οι άντρες θα μπορέσουν ποτέ να ανακτήσουν μια κανονικότητα, να συνθηκολογήσουν με τους δαίμονές τους και να επανέρθουν σε μια ειρηνική ζωή, ένα ερώτημα που επανέρχεται τακτικά στο μυθιστόρημα. Μπορεί ένας άνθρωπος, μετά από μεγάλο τραύμα, να ανακάμψει και να επανενταχθεί; Ο Μάιλς παρά τις προσπάθειές του, και τις προσπάθειες των ανθρώπων που τον αγαπούν, δεν θα ξεφύγει ποτέ από το τραύμα της απώλειας του αδελφού του, δεν θα ενσωματωθεί και θα λειτουργεί πάντα ως παρίας και εξόριστος.

Πλήθος συμπτώσεων διατρέχουν την πλοκή – υπάρχουν ζευγάρια όπου ένας εκ των δυο είναι πολύ νεώτερος, νέοι πολλά υποσχόμενοι που σκοτώνονται ή αυτοκτονούν, νέοι με προβληματική σεξουαλικότητα καθώς και το θέμα του μπέιζμπολ πάνω στο οποίο ο συγγραφέας στοχάζεται και καταγράφει στιγμιότυπα, διακόπτοντας τη ροή του κειμένου.

Εγκεφαλικοί καταληψίες

Οι χαρακτήρες ελάχιστα δρουν και κινούνται, αλλά στοχάζονται και αποφαίνονται για διάφορα θέματα που τους απασχολούν, ενώ στο τέλος τούς βρίσκουμε ελάχιστα διαφοροποιημένους.

Το Σάνσετ Παρκ εκτυλίσσεται, στο μεγαλύτερο μέρος του, το 2008 με φόντο την οικονομική κρίση που μαστίζει τις ΗΠΑ και την εκλογή του Ομπάμα και είναι ένα μυθιστόρημα το οποίο ελλείψει άλλου όρου θα το χαρακτηρίζαμε «εγκεφαλικό». Οι χαρακτήρες πολύ λίγο δρουν και κινούνται, στοχάζονται και αποφαίνονται για διάφορα θέματα που τους απασχολούν, ενώ στο τέλος τούς βρίσκουμε ελάχιστα διαφοροποιημένους. Κάθε κεφάλαιο φέρει και το όνομα ενός εκ των τεσσάρων χαρακτήρων που συνδέονται με την παράνομη κατάληψη του σπιτιού, και δίνει τη δική του οπτική στα γεγονότα, την ιδεολογία και την κοσμοθεωρία του, αλλά και μέρος της προσωπικής του ιστορίας που τον οδήγησε στη «λύση» της κατάληψης.  

Παρότι η γλώσσα και ο λόγος του κάθε χαρακτήρα παρουσιάζεται διαφοροποιημένος και μας δίδεται μέσα από μια καλά επεξεργασμένη τριτοπρόσωπη αφήγηση σε ξεχωριστά κεφάλαια, εν τούτοις ο διάλογος είναι ελάχιστος και η πλοκή υποτυπώδης. Μαθαίνουμε τις απόψεις τους, τα συναισθήματα και τις ανησυχίες του κάθε χαρακτήρα αλλά, όπως έχουν γράψει ήδη οι περισσότεροι κριτικοί για το συγκεκριμένο μυθιστόρημα, παραμένουν μέχρι το τέλος επίπεδοι και σχηματικοί. Όμως, καλό είναι να μην ξεχνάμε πως κάποια βιβλία δεν τα διαβάζουμε για την πλοκή, τις ανατροπές ή τους «ανάγλυφους» χαρακτήρες αλλά για την απόλαυση που αντλούμε από τη σκέψη και τη γλώσσα του συγγραφέα, και όσο γι’ αυτό, ο Οστερ παραμένει μοναδικός στιλίστας – τουλάχιστον στο μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου. 

* Η ΑΡΓΥΡΩ ΜΑΝΤΟΓΛΟΥ είναι συγγραφέας και μεταφράστρια.

altΣάνσετ Παρκ
Paul Auster
Μτφρ. Σπύρος Γιανναράς
Μεταίχμιο 2014
Σελ. 312, τιμή € 15,50

alt

 

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ PAUL AUSTER

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η χώρα του χιονιού» του Γιασουνάρι Καουαμπάτα (κριτική) – Η παθιασμένη λευκότητα του ερωτικού πάθους

«Η χώρα του χιονιού» του Γιασουνάρι Καουαμπάτα (κριτική) – Η παθιασμένη λευκότητα του ερωτικού πάθους

Για το μυθιστόρημα του Γιασουνάρι Καουαμπάτα [Yasunari Kawabata] «Η χώρα του χιονιού» (μτφρ. Παναγιώτης Ευαγγελίδης, εκδ. Άγρα). Kεντρική εικόνα: από την κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου σε σκηνοθεσία του Shirô Toyoda.

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

...
«Σπουδή στο μπλε» της Μάγκι Νέλσον (κριτική) – Το χρώμα ως λογοτεχνικό υποκατάστατο συναισθημάτων

«Σπουδή στο μπλε» της Μάγκι Νέλσον (κριτική) – Το χρώμα ως λογοτεχνικό υποκατάστατο συναισθημάτων

Για το βιβλίο της Μάγκι Νέλσον [Maggie Nelson] «Σπουδή στο Μπλε» (μτφρ. Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη, εκδ. Αντίποδες). Κεντρική εικόνα: από την «Μπλε ταινία» του Κριστόφ Κισλόφσκι. 

Γράφει η Φανή Χατζή

Ήταν Νοέμβριος του 2020 ...

«Λούνα Παρκ» του Φόλκερ Κούτσερ και «Οι ανεπιθύμητοι νεκροί» του Κρις Λόιντ (κριτική) – Αστυνομικές ίντριγκες, από τη Βαϊμάρη στο παραδομένο Παρίσι

«Λούνα Παρκ» του Φόλκερ Κούτσερ και «Οι ανεπιθύμητοι νεκροί» του Κρις Λόιντ (κριτική) – Αστυνομικές ίντριγκες, από τη Βαϊμάρη στο παραδομένο Παρίσι

Για το μυθιστόρημα του Φόλκερ Κούτσερ [Volker Kutscher] «Λούνα Παρκ» (μτφρ. Δέσποινα Κανελλοπούλου, εκδ. Διόπτρα) και το μυθιστόρημα του Κρις Λόιντ [Chris Lloyd] «Οι ανεπιθύμητοι νεκροί» (μτφρ. Βασίλης Κοντόπουλος, εκδ. Μεταίχμιο). Ιστορικά crime fiction με φόντο τον Μεσοπόλεμο και τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Κεντρική ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ