grin-scarlet-sails360

Του Σπύρου Γιανναρά 

Ο Αλεξάντερ Γκριν (1880 - 1932), μια από τις καλύτερες πένες της συγκλονιστικής ρωσικής γενιάς του Μεσοπολέμου, γνωστός κυρίως χάρη στα Πορφυρά πανιά, αψήφησε τις αμείλικτες επιταγές του σοσιαλιστικού ρεαλισμού επιλέγοντας να εκφραστεί μέσα από μια λογοτεχνία του φανταστικού και του ονειρικού, εφευρίσκοντας έναν προσωπικά αλληγορικό τρόπο για να καταδυθεί στα έγκατα της ανθρώπινης ψυχής. 

Κατηγορήθηκε ως ρομαντικός, αρνησίπατρις και ξενορώσος, ενδεχομένως λόγω και της δύσκολα αποδεκτής πολωνικής του καταγωγής. Κυνηγήθηκε και φυλακίστηκε αρκετές φορές, ενώ απαγορεύθηκε και η κυκλοφορία του έργου του, το οποίο αναγνωρίστηκε μετά τον συνηθισμένο για την εποχή θάνατό του από την πείνα και τις κακουχίες.

Η αγάπη ως Παράδεισος 

Τα Πορφυρά πανιά δεν είναι άλλη μία ιστορία αγάπης με ευτυχές τέλος. Ούτε ένα παραμύθι για την αγάπη που υπάρχει μονάχα στα όνειρα. Είναι ένα σύγχρονο λογοτεχνικό έργο, μια νουβέλα με θέμα την αποκαλυπτική δύναμη της λογοτεχνίας. Εκκινώντας από μια παραμυθητική βάση, δυο ξεχωριστούς ήρωες, την Ασσόλ και τον Γκρέυ που προορίζονται να συναντηθούν ακολουθώντας τις επιταγές της προφητείας που αφηγείται γέροντας περιηγητής, ο Γκριν υφαίνει μια ιστορία για την αγάπη ως υπαρκτικής στάσης ζωής. Ως αποτέλεσμα της ανθρώπινης βούλησης να ανοιχτεί και να αναζητήσει τον άλλο. Το καραβάκι με τα πορφυρά πανιά μεταμορφώνεται από παιδικό παιχνίδι σε πλοίο, σε όχημα που θα στεγάσει την κοινή πορεία των δύο ηρώων· η αγάπη από παιδικό όνειρο μετατρέπεται σε ερωτικό βίωμα, σε Παράδεισο, και η αφήγηση εκκινεί από το παραμύθι για να γίνει λογοτέχνημα, το όχημα που δεξιώνεται και φωτίζει τη ζωή.

Δανείζεται αφηγηματικά εφόδια απ' το παραμύθι για να εξελίξει τη νουβέλα ως είδος.

Το εν λόγω έργο του Γκριν δύναται να διαβαστεί ως ένα τυπικό έργο του μοντερνισμού, όπου ένα λογοτεχνικό είδος, συνήθως το μυθιστόρημα, χρησιμοποιεί ή ενδύεται άλλα αφηγηματικά είδη όπως το δοκίμιο, την επιστολή ή το ποίημα, και τα αφομοιώνει προκειμένου να εξελιχθεί ως είδος. Εν προκειμένω ο Γκριν δανείζεται αφηγηματικά εφόδια απ' το παραμύθι για να εξελίξει –διευρύνοντας τις εκφραστικές της δυνατότητες– την νουβέλα ως είδος. Μεταπλάθει το οιονεί άχρονο και μεστότερο, ενδεχομένως, λογοτεχνικό «είδος» της προφορικής λογοτεχνίας (οι απαρχές του οποίου χάνονται στα απροσπέλαστα σκοτάδια του παρελθόντος όπου η ιστορία ήταν αξεδιάλεχτα ενωμένη με τον μύθο κι η αλήθεια κρυμμένη κάτω από το πέπλο της μυθολογίας) σε μια σύγχρονη νουβέλα. Σε μια νουβέλα που διατηρεί όλους τους χυμούς της παραμυθητικής αφήγησης. Διατηρεί την ονειρική ατμόσφαιρα του παραμυθιού χωρίς όμως να αφήνει ποτέ το στέρεο, ρεαλιστικά αληθοφανές έδαφος της πραγματικότητας που του προσπορίζει η νουβέλα.

Ένα ποιητικό, ρομαντικό παραμύθι εκτός κατάταξης 

grin-alexander-photo

Ο Γκριν επιλέγει το παραμύθι για να μιλήσει για το σημαντικότερο θέμα, που είναι η αγάπη ως υπαρκτική πραγματικότητα, προκειμένου να υπηρετήσει την υψηλή τέχνη της λογοτεχνίας. Προσεγγίζει το δυσπέλαστο αυτό ζήτημα με την πιο αμείλικτη σοβαρότητα που του πρέπει, ως αποκαλυπτική δηλαδή αλήθεια και ουσία του ανθρώπου, τουτέστιν ως θαύμα. Χρησιμοποιεί ως όχημα το παραμύθι, με το οποίο οι προφορικές παραδόσεις κινήθηκαν στο όριο μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας για να εικονογραφήσουν με τον πιο μεστό τρόπο (δηλαδή αλληγορικά και συμβολικά) κάποια αλήθεια, για να κινηθεί όχι στην παραμυθητική αυτή μεθόριο (μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας), αλλά στο ιερό μεταίχμιο ανάμεσα στο ρητό και στο άρρητο όπου φύεται η Αλήθεια. Ακολουθώντας με άλλα λόγια ως πεζογράφος τη χιλιόχρονη ατραπό του παραμυθιού, ο Γκριν οδηγείται στον πιο απέριττο, στον πιο υπαινικτικό και αποκαλυπτικό δρόμο της ποίησης.

Η πρόζα των Πορφυρών πανιών συγκαταλέγεται, νομίζω, στα ποιητικότερα έργα της πεζογραφίας που μπορεί να συναντήσει κανείς. Ποιητικότερα με την ουσιαστικότερη έννοια της Ποίησης ως αποκαλυπτικού, ενίοτε και προφητικού σύμφωνα με τον Βίκτωρα Ουγκό, λόγου. Συγκροτεί, για να χρησιμοποιήσω τα δικά του λόγια μεταθέτοντάς τα, «ένα ζωντανό ποίημα με όλα τα θαύματα των παρηχήσεων και των εικόνων του, με μια μυστήρια γειτνίαση λέξεων, στην αλληλεπίδραση του φωτός και της σκιάς». Αυτή τη στάση έναντι της λογοτεχνίας και κατ' επέκταση της ύπαρξης έρχεται να φωτίσει στο καίριο επίμετρό της η κ. Αλ. Ιωαννίδου σύμφωνα με την οποία «σ' ολόκληρη τη νουβέλα διακρίνουμε την ύπαρξη μιας ιεραρχικής κλίμακας της έκφρασης από τον προφορικό λόγο προς τη σιωπή, όπου η δεύτερη υπερτερεί σε αξία του πρώτου».

Ο Γκριν διευρύνει και την έννοια του θαύματος που δεν αφορά μονάχα την αγάπη, αλλά και την ίδια την λογοτεχνία.

Κινούμενος στο όριο μεταξύ ρητού και άρρητου για να περιγράψει και να σκιαγραφήσει το άφατο, εκείνο που βρίσκεται όπως λέει «έξω από τις λέξεις», εντάσσει στα αφηγηματικά του μέσα, όπως και η Ποίηση, την ίδια την σιωπή. Τη σιωπή ως παύση και όριο. «Ας τους αφήσουμε τώρα, είναι καλύτερα να μείνουν μόνοι. Υπάρχουν πολλές λέξεις στις διάφορες γλώσσες και διαλέκτους του κόσμου, όμως καμία δεν μπορεί να εκφράσει, έστω αμυδρά, αυτά που είπαν ο ένας στον άλλο εκείνη τη μέρα». Διότι η συγκλονιστική περιγραφική δεινότητα του Γκριν, η ιλιγγιώδης εκφραστική ακρίβεια των περιγραφών και των παρομοιώσεών του η οποία υπηρετεί την πίστη στην δύναμη της αφήγησης να μεταμορφώνει τις ζωές των ανθρώπων, δεν εξαντλείται στην εξωτερική περιγραφή τοπίων και προσώπων, αλλά αποτυπώνει τις κινήσεις, τα κινήματα καλύτερα, της ψυχής των ηρώων μέσα από την εξέλιξη των οποίων εξελίσσεται και η ιστορία. Ο Γκριν διευρύνει συνεπώς και την έννοια του θαύματος που δεν αφορά μονάχα την αγάπη, αλλά και την ίδια την λογοτεχνία, δηλαδή την Ποίηση στην οποία τείνει η πρόζα του, η οποία αποτελεί το μέσο για τον υπαινιγμό του άφατου. Του μυστηρίου της αγάπης. 

Η πίστη στο θαύμα και η δύναμη της θέλησης 

grin-assol-gray360  
  Από την ταινία Πορφυρά Πανιά (1961) του Alexandr Ptushko. 
  Στη φωτογραφία ο Vasily Lanovoy και η Anastasiya Vertinskaya. 
 

Συγχρόνως όμως Τα Πορφυρά πανιά είναι η ιστορία της εκπλήρωσης μιας προφητείας. Μιας προφητείας που, όπως αφήνει εμφανώς να εννοηθεί ο συγγραφέας, έχει προφητευτεί για όλους (η αγάπη ως προορισμός και ουσία του ανθρώπου) και υπ' αυτή την έννοια υπερβαίνει διαρρηγνύοντάς το, το αφηγηματικό πλαίσιο του παραμυθιού. Κινείται πέραν της παράλληλης πορείας δύο ηρώων που μέλλεται να συναντηθούν, υπερβαίνοντας (ως όφειλαν) σειρά απαραίτητων εμποδίων μέχρι το προδιαγεγραμμένο ευτυχές τέλος. Το «μέλλεται» αυτό δεν είναι ντετερμινιστικά προδιαγεγραμμένο από κάποια μάγισσα ή καλή νεραΐδα, αλλά προϊόν ελεύθερης βούλησης. Μιας βούλησης που διαμορφώνεται ή μάλλον υποκινείται κι υποδαυλίζεται από την ίδια τη λογοτεχνία. Η προφητεία στην οποία πιστεύει ολόψυχα η Ασσόλ είναι μια προφορική ιστορία που βγαίνει από τα χείλη ενός αφηγητή ιστοριών – αρχετυπικό σύμβολο του συγγραφέα. Η πίστη στην αλήθεια των αφηγήσεων οδηγεί, μ' άλλα λόγια, στην πραγμάτωση της αλήθειας, αποδεικνύοντας την αποκαλυπτική και προφητική φύση της λογοτεχνίας. Η πιο παλιά ιστορία μοιάζει να μην είναι άλλη από την αέναα επαναλαμβανόμενη ιστορία της αναζήτησης της αγάπης. Συνεπώς η νουβέλα δεν εικονογραφεί μια προδιαγεγραμμένη πορεία, αλλά μια περιπλάνηση στο τέρμα της οποίας βρίσκεται ο άλλος για τον οποίο ο ήρωας αναλαμβάνει το ταξίδι. Το θαύμα της αγάπης δεν επιβάλλεται έξωθεν, αλλά προσεγγίζεται ψυχικά από τον ήρωα. Η πίστη, δηλαδή η εμπιστοσύνη στο θαύμα που προσπορίζει και προφητεύει η ίδια η αφήγηση, η προετοιμασία και η πορεία για την δεξίωση του αγαπημένου προσώπου, αποτελεί το μέτρο με το οποίο διαφοροποιούνται οι άνθρωποι που παλεύουν για την εκπλήρωση της προφητείας από τους υπόλοιπους: σε κείνους που ξέρουν να αγαπούν και σε κείνους «που δεν ξέρουν να το κάνουν». Κι αυτή τη γνώση την προσφέρει εν τέλει το ίδιο το ταξίδι που μετατρέπει το αμούστακο κι ακάτεχο από έρωτα παιδί σε καπετάνιο· την προσφέρει το συμβολικό ανάλογο του ταξιδιού που είναι η αφήγηση η οποία αλλάζει συθέμελα τον αναγνώστη.

Η πόση του οίνου το οποίο ο Γκριν μοιράζεται με το πλήρωμα στο απόγειο του έρωτα παραπέμπει ευθέως στο οικείο για τους Ρώσους μυστήριο της Θείας Κοινωνίας.

Η εικονογράφηση της «ασύνειδη(ς) προσμονή(ς) μιας θαυμάσιας, ευλογημένης μοίρας», η οντολογική, δηλαδή, σχέση του ανθρώπου με την αγάπη συνδέει την νουβέλα του Γκριν με όλες τις μεγάλες μεταφυσικές παραδόσεις. Ο τρόπος όμως με τον οποίο επιλέγει να εικονογραφήσει την προφητεία αλλά και την ίδια την άνθιση της αγάπης στις καρδιές των ηρώων του γίνεται μέσω της χρήσης τυπικά χριστιανικών αναφορών, μιας συμβολικής δηλαδή γλώσσας αυτομάτως αναγνωρίσιμης και μεταφράσιμης απ' όλους τους Ρώσους. Η προφητεία την οποία παλεύει να εκπληρώσει ο Γκρέυ ορίζει πως θα πιεί το «κρασί που κάνει την ψυχή να εκρήγνυται» στον παράδεισο, την ώρα δηλαδή που θα γεύεται την αγάπη. Η πόση του οίνου το οποίο ο Γκριν μοιράζεται με το πλήρωμα στο απόγειο του έρωτα, κατά τον εναγκαλισμό του με την Ασσόλ, παραπέμπει ευθέως στο οικείο για τους Ρώσους μυστήριο της Θείας Κοινωνίας. Ενώ η δοξολογική κι εξόχως αγαπητική περιγραφή της φύσης εντός της οποίας περιδιαβαίνει προηγουμένως η ερωτευμένη Ασσόλ συνομιλώντας με τα δέντρα, τα φυτά, τα βράχια και τις πέτρες σαν τον πρωτόπλαστο που συνομιλεί με την πλάση, μπορεί εύκολα να διαβαστεί ως σημείο «αγιότητας». Η Ασσόλ (Al Sol, ο άνθρωπος που κινείται προς τον ήλιο, δηλαδή το Φως) διαθέτει την καθαρότητα της ψυχής ενός αγγέλου και έχει μια πρόγευση παραδείσου πριν τον Παράδεισο. Η αναζήτησης της αγάπης συνεπάγεται την πρόγευση της αγάπης στο παρόν.

Ωστόσο η υψηλή λογοτεχνία, το μεγάλο αυτό ποίημα του Αλεξάντερ Γκριν δεν τίθεται στην υπηρεσία των δογμάτων μιας θρησκείας, ούτε των αυστηρών κανόνων ενός προφορικού λογοτεχνικού είδους, όπως το παραμύθι. Ο Γκριν υπηρετεί τα πιο εύγλωττα και μεστά αλήθειας εκφραστικά μέσα που του προσφέρει η λογοτεχνία και η ρώσικη παράδοσή του για να μιλήσει για το παν και το άπαν, δηλαδή για την αγάπη. Για την καρδιά, που όπως λέει ο Μαγιακόφσκι «μεταμορφώνει σε καλοκαίρια τους χειμώνες και το νερό σε κρασί».

Ο ΣΠΥΡΟΣ ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ  είναι συγγραφέας και μεταφραστής.

grin-exofylloΤα πορφυρά πανιά
Αλεξάντερ Γκριν
Μτφρ: Ιοκάστη Καμμένου
Εκδόσεις Κίχλη, 2013
Τιμή € 14,50, σελ.208

 politeia-link

 

 

 

 

 ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ALEXANDER GRIN

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» της Ζόρα Νιλ Χέρστον (κριτική) – Ένα «τραγουδιστό» μυθιστόρημα για την ιστορία της μαύρης κοινότητας

«Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» της Ζόρα Νιλ Χέρστον (κριτική) – Ένα «τραγουδιστό» μυθιστόρημα για την ιστορία της μαύρης κοινότητας

Για το μυθιστόρημα της Ζόρα Νιλ Χέρστον [Zora Neale Hurston] «Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Αίολος). Κεντρική εικόνα: © Jessica Felicio (Unsplash).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Εμφα...

«Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» του Γκύντερ Γκρας (κριτική) – Ο ναζισμός και ο νάνος

«Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» του Γκύντερ Γκρας (κριτική) – Ο ναζισμός και ο νάνος

Για το μυθιστόρημα του Γκύντερ Γκρας [Günter Grass 1927-2015] «Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» [μτφρ. Τούλα Σιέτη, εκδ. Πατάκη].

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Οι «κακές» γλώσσες λένε ότι ο Γερμανός συγγραφέας πήρε το Βραβείο Νόμπελ το 1999 μόνο και μ...

«Β.» του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (κριτική) – Η προέλευση του κακού

«Β.» του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (κριτική) – Η προέλευση του κακού

Για το μυθιστόρημα του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (Steve Sem-Sandberg) «Β.» (μτφρ. Γιώργος Μαθόπουλος, εκδ. Αλεξάνδρεια). Στην κεντρική εικόνα, σκηνή από τη βασισμένη στο θεατρικό έργο του Γκέοργκ Μπύχνερ ταινία «Woyzeck» (1979).

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Το ζοφερό «Σπίτι» του Δημήτρη Καραντζά, στη Στέγη (κριτική)

Το ζοφερό «Σπίτι» του Δημήτρη Καραντζά, στη Στέγη (κριτική)

Την ώρα που το ευρύ τηλεοπτικό κοινό παρακολουθεί με ενδιαφέρον κάποιες εξαιρετικές σειρές του Netflix και της HBO, όμως δεν ενοχλείται καθόλου από τα νέα ελληνικά σήριαλ, που σταθερά θέματά τους έχουν «τη βεντέτα, την τιμή της αδερφής και την κατσίκα του γείτονα» -όπως εύγλωττα είπε σε συνέντευξή του-, ο Δημήτρης Κ...

«Ο Πολωνός» του Τζ.Μ. Κουτσί (προδημοσίευση)

«Ο Πολωνός» του Τζ.Μ. Κουτσί (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Τζ.Μ. Κουτσί [J.M. Coetzee] «Ο Πολωνός» (μτφρ. Χριστίνα Σωτηροπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 4 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

Βίος και Πολιτεία #11: Η Σώτη Τριανταφύλλου, ζωντανά από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Βίος και Πολιτεία #11: Η Σώτη Τριανταφύλλου, ζωντανά από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Στο 11ο επεισόδιο της σειράς συζητήσεων με ανθρώπους από το χώρο του βιβλίου, με τον Κώστα Κατσουλάρη θα συνομιλήσει η συγγραφέας και ιστορικός Σώτη Τριανταφύλλου, σε μια κουβέντα εφ' όλης της ύλης, από τα παιδικά της χρόνια στην Κυψέλη μέχρι τα νεανικά της χρόνια στη Νέα Υόρκη, τη ζωή της στο Παρίσι, τα ταξίδια της...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Ο μάγος» του Κολμ Τόιμπιν (προδημοσίευση)

«Ο μάγος» του Κολμ Τόιμπιν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευσητο από το μυθιστόρημα του Κολμ Τόιμπιν [Colm Tóibín] «Ο μάγος» (μτφρ. Αθηνά Δημητριάδου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 9 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Ίκαρος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Λίμπεκ, 1892

Η ορχήστρα έπαιζε το Πρ...

«Όσα σκέφτεται ο βιβλιοπώλης σου για σένα» του Σον Μπίθελ (προδημοσίευση)

«Όσα σκέφτεται ο βιβλιοπώλης σου για σένα» του Σον Μπίθελ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Σον Μπίθελ [Shaun Bythell] «Όσα σκέφτεται ο βιβλιοπώλης σου για σένα» (μτφρ. Μαριάννα Καλέμη) το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 18 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Key Books.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Τύπος τρία

ΕΙΔΟΣ: PARENTE...

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αστυνομικό μυθιστόρημα του Βαγγέλη Μαργιωρή «Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα», το οποίο κυκλοφορεί στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ήρωες, μίξερ, μανταλάκια, σερβιέτες…» Μέσα στο ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Τέσσερα πρόσφατα αστυνομικά μυθιστορήματα ανανεώνουν τις γνωστές υποκατηγορίες της αστυνομικής λογοτεχνίας. «Η σκοτεινή μούσα» του Άρμιν Έρι, «Ο κώδικας του θησαυρού» της Τζάνις Χάλετ, «Θάνατος ενός ταξιδιώτη» του Ντιντιέ Φασέν και «Η στρατηγική του πεκινουά» του Αλέξις Ραβέλο.

Γράφει η Χίλ...

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

Τι κοινό θα μπορούσε να έχει η Έμιλι Μπροντέ [Emily Brontë] με τον Χουάν Ρούλφο [Juan Rulfo] και τον εικονιζόμενο Άρη Αλεξάνδρου; Και οι τρεις τους, όπως και πολλοί ακόμα σημαντικοί συγγραφείς, έγραψαν και εξέδωσαν ένα μόνο μυθιστόρημα στη διάρκεια της ζωής τους, που ωστόσο αρκούσε για να τους καθιερώσει στο λογοτεχ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

22 Σεπτεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ. Επιμέλεια: Κώστας Αγορα

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ