murakami360

Της Αργυρώς Μαντόγλου 

Το «Στις μικρές ώρες» είναι ένα μικρό σε έκταση μυθιστόρημα σε σχέση με τα συνήθη μυθιστορήματα του Ιάπωνα συγγραφέα που υπήρξε δυο φορές υποψήφιος για το Νόμπελ. Εδώ δεν «κατασκευάζει» έναν κόσμο ή κόσμους αλλά δοκιμάζει την οπτική ενός πανεπόπτη αφηγητή που είναι σε θέση να περιγράψει τους χαρακτήρες ακόμα κι όταν αυτοί αποσύρονται στον ύπνο ή στις σκέψεις τους.

Ο Μουρακάμι τολμάει να γράψει ένα μυθιστόρημα για την απουσία, όχι μόνο την απουσία φωτός, αλλά και την απουσία συνείδησης –μια ηρωίδα καθ' όλη τη διάρκεια του μυθιστορήματος κοιμάται–, δημιουργώντας μια απόκοσμη αίσθηση, μια ατμόσφαιρα ονειρική και ρευστή, σαν ο κόσμος να δίνεται μέσα από το βλέμμα κάποιου που αντικρίζει τη γη για πρώτη φορά και όλα, ακόμα και τα πλέον ευτελή, να διαθέτουν βαρύτητα και μυστήριο.

Στο κέντρο του Τόκιο σε κάποιο ασαφές γεωγραφικό σημείο...

Το μυθιστόρημα βασίζεται στην ιδέα πως πολύ αργά τη νύχτα όταν ο ορθολογισμός εξασθενεί, τα πράγματα χάνουν το περίγραμμά τους και αποκτούν μια αλλόκοσμη ποιότητα. Το ίδιο συμβαίνει και με τους ανθρώπους. Τα άτομα που την ημέρα είναι ξεχωριστές οντότητες, τη νύχτα, καθώς οι δείχτες του ρολογιού προχωρούν, αρχίζουν να αποβάλλουν την ατομικότητά τους, να χάνουν τη διαφορετικότητα τους και να γίνονται μέρος μιας συλλογικής συνείδησης.

Η μεταφυσική της νύχτας

Αυτή η ιστορία της νύχτας τοποθετείται σε μια περιοχή στο κέντρο του Τόκιο σε κάποιο ασαφές γεωγραφικό σημείο, όπως ασαφείς είναι αρχικά και οι χαρακτήρες. Σταδιακά, όμως αποκτούν υπόσταση μέσα στο χώρο. Μια τακτική που παρατηρείται και σε άλλα έργα του Μουρακάμι: Οι χαρακτήρες του όταν συστήνονται δεν περιγράφονται με λεπτομέρειες, αλλά αποκτούν σάρκα και οστά αργά μέσα στο χώρο, σαν να ξεπροβάλλουν μέσα από ένα νεφέλωμα.

Η πρώτη σκηνή εκτυλίσσεται στο εστιατόριο του Denny's στις 11.56 μ.μ. -ένα στέκι προσαρμοσμένο στις προδιαγραφές της παγκοσμιοποιημένης αισθητικής, όπου γνωστά τραγούδια ακούγονται από τα ηχεία και η Μάρι, μια δεκαεννιάχρονη κοπέλα πίνει τον καφέ της, διαβάζοντας ένα βιβλίο το οποίο δεν κατονομάζεται. Ο λόγος που βρίσκεται έξω από το σπίτι της μια τέτοια ώρα παραμένει μυστήριο, αλλά μπορεί να συνδέεται με το γεγονός η Έρι, η πανέμορφη αδελφή της βρίσκεται στο σπίτι και έχει πέσει τους τελευταίους μήνες σε λήθαργο. Η Μάρι, είναι ξύπνια επειδή η Έρι κοιμάται. Από την αρχή μαζί με το δίπολο της μέρας/ νύχτας μπαίνουν σε λειτουργία και τα δίπολα της αγρύπνιας και της εγρήγορσης, της δράσης και της παθητικότητας.

murakami-photoΟ Μουρακάμι επιλέγει τις μεταφορές όχι για να περάσει στον αναγνώστη κάποια ιδέα, ή να τον κάνει να σκεφτεί αλλά για να δημιουργήσει την ατμόσφαιρα μέσα στην οποία οι ήρωες θα βυθιστούν και θα αναδυθούν, προβάλλοντας μια άλλη, ενίοτε αναπάντεχη πτυχή τους. Οι εικόνες και οι μεταφορές λειτουργούν όπως στην ποίηση: πολλές παραμένουν ανερμήνευτες και η επίδραση τους είναι κυρίως αισθητικής φύσης.

Από το τραπέζι της Μάρι περνούν διάφοροι: πρώτα ένας τρομπονίστας της τζαζ, ο οποίος της προκαλεί σταδιακά το ενδιαφέρον, αλλά και η μάνατζερ ενός ροζ ξενοδοχείου που της ζητάει να μεταφράσει από τα κινέζικα αυτά που λέει μια κοπέλα που εργάζεται στο ξενοδοχείο και έχει δεχτεί άγρια επίθεση από κάποιον πελάτη.

Ο ρόλος της Μάρι στο μυθιστόρημα είναι μεσολαβητικός, το μέσον για να πλέξει ο Μουρακάκι την υποτυπώδη πλοκή του. Η Μάρι δεν θέλει να εμπλακεί ιδιαίτερα με κανέναν –το πιθανότερο είναι να θέλει να την αφήσουν στην ησυχία της να διαβάσει– αλλά η νύχτα έχει τα δικά της σχέδια και εκείνη και θα την ακολουθήσει, χωρίς να φέρει ιδιαίτερη αντίσταση. Στο «Στις μικρές ώρες» δεν προβάλλεται κάποια σύγκρουση ή αντιπαράθεση αλλά μια διάχυση, διάχυση διαθέσεων και προθέσεων σε ένα φορτισμένο περιβάλλον, όπου κάποιοι νοσούν, κάποιοι αδιαφορούν και κάποιοι άλλοι αντιστέκονται κρατώντας τις αποστάσεις τους.

Ο τρομπονίστας θα πάει για πρόβα, η μάνατζερ στη δουλειά της στο ξενοδοχείο και ο αρρωστημένος πελάτης θα τηλεφωνήσει στη γυναίκα του, θα κάνει τα πους απς του και θα συνεχίσει τη δουλειά του, αφού ξεφορτωθεί τα ματωμένα ρούχα της πόρνης, την ώρα που μια όμορφη κοπέλα βυθίζεται όλο και βαθύτερα στον ύπνο.

Μια αλληγορία για το χρόνο

Τα σύντομα κεφάλαια του βιβλίου κινούνται μέσα στο χρόνο και από τις συζητήσεις της Μάρι περνάει σε ένα λυρικό κείμενο όπου περιγράφεται ο ύπνος της ωραίας κοιμωμένης, ξαπλωμένης σε ένα γυμνό δωμάτιο δίπλα σε μια οθόνη που μοιάζει να απορροφά λίγο λίγο την ψυχή της. Αυτά είναι και τα ωραιότερα αποσπάσματα του βιβλίου, εικόνες στατικές, σαν περιγραφές ενός έργου τέχνης.

Μινιμαλιστική σύνθεση όπου τα περισσότερα υπονοούνται... 

Στο συνοικιακό καφέ, στο ροζ ξενοδοχείο, στο γυμνό δωμάτιο, στους άδειους δρόμους υπάρχουν και σύντομα διαλλείματα αιωνιότητας: όταν δυο νέοι άνθρωποι μιλάνε εκ βαθέων ή όταν ένα μουσικό κομμάτι διακόπτει τη ροή της σκέψης, ακόμα και όταν μια γουλιά άγευστου καφέ κατεβαίνει τον ουρανίσκο, η μαγεία εμφανίζεται σαν μια μικρή έκρηξη. Οι άνθρωποι είναι κάτι παραπάνω από αυτό που οι ίδιοι νομίζουν, ή αυτό που φαίνεται, υπάρχει κάτι που μπορεί να τους ταξιδέψει έξω από τα πεπερασμένα όρια της ύπαρξης τους, αν το επιτρέψουν: Οι μικρές ώρες κυοφορούν μεγάλες στιγμές.

Μια μινιμαλιστική σύνθεση όπου τα περισσότερα υπονοούνται παρά περιγράφονται, ο σκοτεινός σουρεαλισμός του Μουρακάμι σε υποβάλλει στο δικό του ρυθμό∙ οι παύσεις, οι κορυφώσεις του, οι μεταφορές του σε οδηγούν αργά στο φως, στην αναγέννηση, στη νέα μέρα.


mourakami-mikres-ores-exofylloΤις μικρές ώρες
Χαρούκι Μουρακάμι
Μτφρ: Μαρία Αργυράκη
Εκδόσεις Ψυχογιός,
Τιμή € 14,40, σελ. 229 

politeia-link

 

 

 

 

 

 ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ HARUKI MURAKAMI 

  

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Τρεις γυναίκες» του Ρόμπερτ Μούζιλ (κριτική) – Η υπονόμευση του αντρικού βλέμματος μέσα από τρεις ερωτικές τραγωδίες

«Τρεις γυναίκες» του Ρόμπερτ Μούζιλ (κριτική) – Η υπονόμευση του αντρικού βλέμματος μέσα από τρεις ερωτικές τραγωδίες

Για τον τόμο με τις τρεις νουβέλες του Ρόμπερτ Μούζιλ (Robert Musil) «Τρεις γυναίκες» (μτφρ. Μαρίνα Αγαθαγγελίδου, εκδ. Αντίποδες).

Γράφει ο Φώτης Καρ...

«Η μαέστρος» της Χάριετ Κονστάμπλ (κριτική) – Ένα ταλαντούχο κορίτσι στη σκιά του Βιβάλντι

«Η μαέστρος» της Χάριετ Κονστάμπλ (κριτική) – Ένα ταλαντούχο κορίτσι στη σκιά του Βιβάλντι

Για το βιβλίο της Χάριετ Κονστάμπλ [Harriet Constable] «Η μαέστρος» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Ελληνικά Γράμματα). Στην κεντρική φωτογραφία, ο πίνακας «Young Woman Playing a Violin» του Οράτσιο Τζεντιλέσκι.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
«Οι μέρες στο Βιβλιοπωλείο Μορισάκι» του Σατόσι Γιαγκισάβα (κριτική) – Για τη θεραπευτική δύναμη των βιβλίων

«Οι μέρες στο Βιβλιοπωλείο Μορισάκι» του Σατόσι Γιαγκισάβα (κριτική) – Για τη θεραπευτική δύναμη των βιβλίων

Για το μυθιστόρημα του Σατόσι Γιαγκισάβα (Satoshi Yagisawa) «Οι μέρες στο Βιβλιοπωλείο Μορισάκι», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, σε μετάφραση του Άρη Σφακιανάκη. Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από την κινηματογραφική διασκευή του μυθιστορήματος, της σκηνοθέτριας Asako Hyuga, που κυκλοφόρη...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Φραντς Κάφκα, ο δάσκαλος του Φίλιπ Ροθ

Φραντς Κάφκα, ο δάσκαλος του Φίλιπ Ροθ

Μια σύντομη και κατατοπιστική μελέτη για τη σημαντική επιρροή που άσκησε ο Φραντς Κάφκα (Franz Kafka) στον Φίλιπ Ροθ (Philip Roth). 

Γράφει ο Παναγιώτης Γούτας

Ο Φραν...

«Βίος και Πολιτεία»: Ο ποιητής και φιλόσοφος Νίκος Ερηνάκης έρχεται στο Υπόγειο

«Βίος και Πολιτεία»: Ο ποιητής και φιλόσοφος Νίκος Ερηνάκης έρχεται στο Υπόγειο

Στο 65ο επεισόδιο της σειράς συζητήσεων στο Βιβλιοπωλείο της Πολιτείας με ανθρώπους από το χώρο του βιβλίου και των ιδεών, o Κώστας Κατσουλάρης συνομιλεί με τον ποιητή και φιλόσοφο Νίκο Ερηνάκη. Η συζήτηση θα μεταδοθεί ζωντανά την Πέμπτη, 6 Φεβρουαρίου, στις 7.00μμ.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τιμητική εκδήλωση για τον Κώστα Κρυστάλλη με αφορμή τα «Άπαντά» του – Υπό την αιγίδα της Εταιρείας Συγγραφέων

Τιμητική εκδήλωση για τον Κώστα Κρυστάλλη με αφορμή τα «Άπαντά» του – Υπό την αιγίδα της Εταιρείας Συγγραφέων

Τιμητική εκδήλωση για τον Κώστα Κρυστάλλη στην Αίθουσα τελετών της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδας υπό την αιγίδα της Εταιρείας Συγγραφέων και της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδας. Αφορμή, η κυκλοφορία του τόμου «Κώστας Κρυστάλλης: Άπαντα - Ένας πρόωρα επαναστατημένος» (εκδ. Κ. & Μ. Σταμούλη).&nb...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη μελέτη της Έλενας Χουζούρη «Ψυχή ντυμένη αέρα – Ανθούλα Σταθοπούλου - Βαφοπούλου: Η μούσα της μεσοπολεμικής Θεσσαλονίκης», η οποία θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίκεντρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η Μάγε...

«(Α)Κατάλληλο Timing» της Ελένης Αλεξανδροπούλου (προδημοσίευση)

«(Α)Κατάλληλο Timing» της Ελένης Αλεξανδροπούλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων της Ελένης Αλεξανδροπούλου «(Α)Κατάλληλο Timing», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ο Αύγουστος, όσο μεγαλώνεις, μοιάζει πικρός. Οι περισ...

«Mind the gap» του Λάζαρου Αλεξάκη (προδημοσίευση)

«Mind the gap» του Λάζαρου Αλεξάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων του Λάζαρου Αλεξάκη «Mind the gap», η οποία θα κυκλοφορήσει στις 5 Φεβρουαρίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Είχε φτάσει σε μικρή απόσταση από τη βιτρίνα, και το νυχτεριν...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας (μυθιστορήματα, νουβέλες και διηγήματα) που αναμένουμε τις επόμενες μέρες ή εβδομάδες. Στην κεντρική εικόνα, ο Αλέξης Πανσέληνος, η Μάρω Βαμβουνάκη και ο Μιχάλης Μοδινός.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Μυθιστ...

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Η Σίρλεϊ Τζάκσον [Shirley Jackson, 1916-1965] ήταν πολλά περισσότερα από μια συγγραφέας ιστοριών τρόμου. Με άξονα δύο βιβλία της που κυκλοφόρησαν ή επανακυκλοφόρησαν πρόσφατα «Η λοταρία και άλλες ιστορίες» (μτφρ. Χρυσόστομος Τσαπραΐλης) και «Ζούσαμε πάντα σε ένα κάστρο» (μτφρ. Βάσια Τζανακάρη) από τις εκδόσεις ...

Έξι ποιητικές συλλογές από τις εκδόσεις Ιωλκός  – Τρεις δημιουργοί καταθέτουν νέο έργο και τρεις εμφανίζονται για πρώτη φορά

Έξι ποιητικές συλλογές από τις εκδόσεις Ιωλκός  – Τρεις δημιουργοί καταθέτουν νέο έργο και τρεις εμφανίζονται για πρώτη φορά

Έξι ποιητικές συλλογές που κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Ιωλκός. Τρεις δημιουργοί καταθέτουν τα νέα τους έργα και τρεις εμφανίζονται για πρώτη φορά.

Επιμέλεια: Book Press

Δημήτρης Βασιλάκης,  ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ