tholos250

Της Βίκυς Βασιλάτου

Πώς θα σας φαινόταν εάν μια ομάδα παιδιών αποφάσιζε να παίξει με τα μυρμήγκια της -δηλαδή εσάς- και να τα αποκόψει από τον υπόλοιπο κόσμο χάρη σ’ έναν θόλο για να παρατηρήσει τις αντιδράσεις, τη βιωσιμότητα, τους φόβους, τη βιαιότητα και την ανθρωπιά τους μέσα από έναν οργουελικό μεγεθυντικό φακό και με τον χρόνο να μετρά αντίστροφα; 

Κάπως έτσι έχουν τα πράγματα στο μυθιστόρημα του Stephen King. Ένα μυθιστόρημα που μπορεί να του πήρε κάτι λιγότερο από ενάμιση χρόνο για να το συγγράψει και κάτι περισσότερο από τριανταπέντε για να ξαναπιάσει στα χέρια του και να συνεχίσει το πρωταρχικό του τόλμημα, αλλά που το έφερε εις πέρας με μεγάλη μαεστρία και κατάφερε, για πρώτη φορά, να με κάνει δέσμια του γραπτού του. 

Έχω προσπαθήσει πολλές φορές να διαβάσω τον πολυβραβευμένο και πολυσυζητημένο Αμερικανό συγγραφέα, αλλά έως τώρα δεν είχα ξεπεράσει το φράγμα των μερικών σελίδων. Κάθε που έπιανα στα χέρια μου ένα βιβλίο του, κάθε που ήθελα να του δώσω μια δεύτερη, τρίτη, τέταρτη ευκαιρία, η καλή μου διάθεση και θέληση συναντούσαν ανυπέρβλητα εμπόδια. Ένιωθα ότι δεν μου ταίριαζαν ούτε οι θεματικές του ούτε ο τρόπος γραφής του. 

Τον Θόλο, τον εντόπισα πέρυσι όταν πρωτοεκδόθηκε στα ελληνικά γράμματα. Αλλά με την εμπειρία των έως τώρα άκαρπων συναναστροφών μου με τον Stephen King, λογικό επόμενο ήταν να του γυρίσω την πλάτη. Πριν όμως από μερικές βδομάδες, σαν κάτι να άλλαξε, σαν ο Θόλος του να με μαγνήτισε, να με ηλέκτρισε. Έτσι λοιπόν ξεκίνησε η καρπερή περιπλάνησή μου στην ιστορία του, μια ιστορία που διαδραματίζεται στον μικρόκοσμο του Τσέστερ’ς Μιλ. 

Μόλις πάτησα το πόδι μου εκεί, ούσα περιβεβλημένη από δεκάδες καλοδουλεμένους χαρακτήρες και κατακλυσμένη από την ραγδαία εξέλιξη των γεγονότων, συνέχισα γεμάτη ευχαρίστηση και αγωνία την βόλτα μου. Σελίδα τη σελίδα, συνειδητοποίησα ότι το μυθιστόρημα φτάνει σε κορυφώσεις που οι συγγραφείς θα ζήλευαν και οι αναγνώστες θα λάτρευαν. 

Οι κριτικές που γράφτηκαν για τον Θόλο μιλάνε για πολιτική αλληγορία, υπερφυσικό τρόμο. Ισχύει. Μεταξύ όμως αυτώνσυγκράτησα το ότι είναι «ένας ανησυχητικός στοχασμός για την ικανότητά μας να κάνουμε το καλό και το κακό». Η αιώνια διαμάχη μεταξύ Καλού και Κακού έρχεται για άλλη μια φορά στο προσκήνιο. Ίσως να είναι πολυφορεμένη αυτή η ιδέα, ίσως πάλι να μην έχει να μας διδάξει κάτι για την ανθρώπινη φύση που δεν γνωρίζουμε ήδη. Όταν όμως αυτό το στοιχείο είναι η μαγιά για να δημιουργήσεις έναν μικρόκοσμο και μια βεντάλια από ήρωες όπως του Θόλου, τότε φοράς γάντι για την όποια κριτική σου και διαβάζεις πίσω από τις λέξεις, εντοπίζοντας τα βαθύτερα νοήματα του μυθιστορήματος. 

Το πολυπρόσωπο μυθιστόρημα του King δεν έχει κανένα ψεγάδι. Ψεγάδια έχουν όμως -κι αυτό σκοπίμως- κάποιοι από τους ήρωές του, ούτως ώστε, και μέσα θαρρείς από ένα μικροσκόπιο, να έχουμε μια ολοκληρωμένη οπτική του προς τα πού γέρνει η ζυγαριά ενός χαρακτήρα και η ανθρωπιά του. Ούτως ώστε να μας γίνει αντιληπτό μέχρι πού μπορεί να φτάσει ο άνθρωπος φορώντας το προσωπείο του «καλού» με πρόφαση ότι υπηρετεί τη πόλη και τους κατοίκους της, και στην ουσία να είναι πιόνι του εγωισμού και της δίψας του για εξουσία. Και, μέχρι πού μπορεί να φτάσει ο άνθρωπος όντας «πιόνι» της αλληλεγγύης και της δίψας του για ανιδιοτελή προσφορά και για τη σωτηρία του. 

Αυτά τα υπαρξιακά ζητήματα, αυτά τα παθήματα που έγιναν μαθήματα για τους ήρωές του - τους λίγους που επέζησαν από τον ζυγό των «κακών» και του θόλου- είναι θεωρώ τα κλειδιά της επιτυχημένης και τολμώ να πω αντιαμερικανικής μυθοπλασίας του King. Εδώ δεν είναι όπως Χόλυγουντ, με την Αμερική να σώζει ολόκληρο τον πλανήτη από τα δεινά του. Στην προκειμένη περίπτωση, ό,τι προσπάθεια κι αν κατέβαλε η χώρα για να απελευθερώσει αυτόν τον μικρόκοσμο από την συντέλειά του, υπήρξε ατελέσφορη. Μόνο η αγάπη για τη ζωή και για τον άνθρωπο σε συνδυασμό με τη δύναμη ψυχής των «καλών» δίνουν ένα τέλος σ’ αυτό το απάνθρωπο παιχνίδι. Και, εν κατακλείδι, το Καλό, ύστερα από μικρές μάχες, πάντα νικά τον πόλεμο με το Κακό. 

Αυτός λοιπόν ο βαθιά απάνθρωπος και συνάμα βαθιά ανθρώπινος Θόλος, μας υπενθυμίζει ότι οι ζωές μας, οι μικρές ζωές μας, δεν είναι σύμφωνα με τον King παρά ένα ρούχο που το φοράμε και συνεχίζουμε την πορεία μας. Μας υπενθυμίζει ότι δεν είμαστε παρά καλά ή κακά μυρμήγκια που το καθένα από εμάς φτιάχνει τη ζωή του, συμβιβάζεται με τη Μοίρα, τον Θεό, το Σύμπαν και πολεμάει ανάλογα με τις δυνάμεις και τα πιστεύω του για ένα καλύτερο αύριο… 

tholos-exofΟ Θόλος
Stephen King
Μετάφραση: Νίκος Σπυριδάκης
Εκδόσεις Bell, 2011
Σελίδες: 1166

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Οι χαμένες μας καρδιές» της Σελέστ Ινγκ – Μια δυστοπία που θυμίζει σε πολλά την εποχή μας

«Οι χαμένες μας καρδιές» της Σελέστ Ινγκ – Μια δυστοπία που θυμίζει σε πολλά την εποχή μας

Για το μυθιστόρημα της Σελέστ Ινγκ [Celeste Ng] «Οι χαμένες μας καρδιές» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο). Kεντρική εικόνα, από διαμαρτυρία ασιατών για διακρίσεις απέναντί τους, ειδικά στην περίοδο του κορωνοϊού. Η ενίσχυση του μίσους ενάντια στους Ασιάτες είναι ένα από τα θέματα του μυθιστορήματος της Σ...

«Το βιβλίο της μορφής και του κενού» της Ρουθ Οζέκι (κριτική) – Αναζητώντας διέξοδο από το χάος

«Το βιβλίο της μορφής και του κενού» της Ρουθ Οζέκι (κριτική) – Αναζητώντας διέξοδο από το χάος

Για το μυθιστόρημα της Ρουθ Οζέκι [Ruth Ozeki] «Το βιβλίο της μορφής και του κενού» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Κλειδάριθμος). Κεντρική εικόνα: Στιγμιότυπο από την ταινία «Τhe Book of Henry». 

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...
«Νεφελοκοκκυγία» του Άντονυ Ντορ (κριτική) – Μια εντυπωσιακή περιπλάνηση σε χώρο και χρόνο

«Νεφελοκοκκυγία» του Άντονυ Ντορ (κριτική) – Μια εντυπωσιακή περιπλάνηση σε χώρο και χρόνο

Για το βιβλίο του Άντονυ Ντορ [Anthony Doerr] «Νεφελοκοκκυγία» (μτφρ. Μυρτώ Καλοφωλιά, εκδ. Πατάκη). Κεντρική εικόνα: Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος «Όρνιθες» του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία Γιάννη Ρήγα (2021).

Γράφει η Άλκηστις Σουλογιάννη

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Άπαντα τα ποιήματα» του Πέτερ Χάντκε (προδημοσίευση)

«Άπαντα τα ποιήματα» του Πέτερ Χάντκε (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός ποιήματος του Πέτερ Χάντκε [Peter Handke] από τον τόμο «Άπαντα τα ποιήματα» (μτφρ. Ιωάννα Διαμαντοπούλου-Νότντουρφτ), ο οποίος θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΙ ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ, ΤΙ ...

«Οι χαμένες μας καρδιές» της Σελέστ Ινγκ – Μια δυστοπία που θυμίζει σε πολλά την εποχή μας

«Οι χαμένες μας καρδιές» της Σελέστ Ινγκ – Μια δυστοπία που θυμίζει σε πολλά την εποχή μας

Για το μυθιστόρημα της Σελέστ Ινγκ [Celeste Ng] «Οι χαμένες μας καρδιές» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο). Kεντρική εικόνα, από διαμαρτυρία ασιατών για διακρίσεις απέναντί τους, ειδικά στην περίοδο του κορωνοϊού. Η ενίσχυση του μίσους ενάντια στους Ασιάτες είναι ένα από τα θέματα του μυθιστορήματος της Σ...

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

Στην Αίθουσα Τελετών του Δημαρχιακού Μεγάρου στην Πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως (πρώην Πλατεία Κοτζιά), θα απονεμηθούν εφέτος, για δέκατη έβδομη χρονιά, τα βραβεία μυθιστορήματος «The Athens Prize for Literature» του περιοδικού (δε)κατα για το 2022. Η ανακοίνωση των νικητών και ταυτόχρονα η απονομή θα γίνουν την Πέμπτ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Θανάση Χειμωνά «Τρότζαν, που κυκλοφορεί στις 8 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Πατάκη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Άνοιξα τα μάτια μου. Το μυαλό μου, αδειανό. Γύρω μου, φως. Έντονο. Εκτυφλωτικό. Συνειδητοπο...

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Γιούργκεν Χάμπερμας [Jürgen Habermas] «Αχ Ευρώπη! – Κείμενα για το Μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» (μτφρ. – προλεγόμενα – σχόλια: Δημήτρης Υφαντής), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Printa / Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγορα...

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Την Παρασκευή, 29 Ιουλίου, το...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Όταν η ελληνική ιστορία γίνεται μυθιστόρημα: 4 συγγραφείς ξανακοιτάζουν μυθοπλαστικά το παρελθόν

Όταν η ελληνική ιστορία γίνεται μυθιστόρημα: 4 συγγραφείς ξανακοιτάζουν μυθοπλαστικά το παρελθόν

Από τη Θεσσαλονίκη των τελών του 19ου αιώνα στην Αθήνα του Όθωνα και στη Σέριφο του 1916. Επιλέγουμε τέσσερα ιστορικά μυθιστορήματα Ελλήνων συγγραφέων που παίρνουν έμπνευση από πραγματικά ιστορικά γεγονότα για να «χτίσουν» τις ιστορίες τους. Κεντρική εικόνα: Μια όψη της Θεσσαλονίκης των αρχών του 20ου αιώνα (© Ευθύμ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ