tholos250

Της Βίκυς Βασιλάτου

Πώς θα σας φαινόταν εάν μια ομάδα παιδιών αποφάσιζε να παίξει με τα μυρμήγκια της -δηλαδή εσάς- και να τα αποκόψει από τον υπόλοιπο κόσμο χάρη σ’ έναν θόλο για να παρατηρήσει τις αντιδράσεις, τη βιωσιμότητα, τους φόβους, τη βιαιότητα και την ανθρωπιά τους μέσα από έναν οργουελικό μεγεθυντικό φακό και με τον χρόνο να μετρά αντίστροφα; 

Κάπως έτσι έχουν τα πράγματα στο μυθιστόρημα του Stephen King. Ένα μυθιστόρημα που μπορεί να του πήρε κάτι λιγότερο από ενάμιση χρόνο για να το συγγράψει και κάτι περισσότερο από τριανταπέντε για να ξαναπιάσει στα χέρια του και να συνεχίσει το πρωταρχικό του τόλμημα, αλλά που το έφερε εις πέρας με μεγάλη μαεστρία και κατάφερε, για πρώτη φορά, να με κάνει δέσμια του γραπτού του. 

Έχω προσπαθήσει πολλές φορές να διαβάσω τον πολυβραβευμένο και πολυσυζητημένο Αμερικανό συγγραφέα, αλλά έως τώρα δεν είχα ξεπεράσει το φράγμα των μερικών σελίδων. Κάθε που έπιανα στα χέρια μου ένα βιβλίο του, κάθε που ήθελα να του δώσω μια δεύτερη, τρίτη, τέταρτη ευκαιρία, η καλή μου διάθεση και θέληση συναντούσαν ανυπέρβλητα εμπόδια. Ένιωθα ότι δεν μου ταίριαζαν ούτε οι θεματικές του ούτε ο τρόπος γραφής του. 

Τον Θόλο, τον εντόπισα πέρυσι όταν πρωτοεκδόθηκε στα ελληνικά γράμματα. Αλλά με την εμπειρία των έως τώρα άκαρπων συναναστροφών μου με τον Stephen King, λογικό επόμενο ήταν να του γυρίσω την πλάτη. Πριν όμως από μερικές βδομάδες, σαν κάτι να άλλαξε, σαν ο Θόλος του να με μαγνήτισε, να με ηλέκτρισε. Έτσι λοιπόν ξεκίνησε η καρπερή περιπλάνησή μου στην ιστορία του, μια ιστορία που διαδραματίζεται στον μικρόκοσμο του Τσέστερ’ς Μιλ. 

Μόλις πάτησα το πόδι μου εκεί, ούσα περιβεβλημένη από δεκάδες καλοδουλεμένους χαρακτήρες και κατακλυσμένη από την ραγδαία εξέλιξη των γεγονότων, συνέχισα γεμάτη ευχαρίστηση και αγωνία την βόλτα μου. Σελίδα τη σελίδα, συνειδητοποίησα ότι το μυθιστόρημα φτάνει σε κορυφώσεις που οι συγγραφείς θα ζήλευαν και οι αναγνώστες θα λάτρευαν. 

Οι κριτικές που γράφτηκαν για τον Θόλο μιλάνε για πολιτική αλληγορία, υπερφυσικό τρόμο. Ισχύει. Μεταξύ όμως αυτώνσυγκράτησα το ότι είναι «ένας ανησυχητικός στοχασμός για την ικανότητά μας να κάνουμε το καλό και το κακό». Η αιώνια διαμάχη μεταξύ Καλού και Κακού έρχεται για άλλη μια φορά στο προσκήνιο. Ίσως να είναι πολυφορεμένη αυτή η ιδέα, ίσως πάλι να μην έχει να μας διδάξει κάτι για την ανθρώπινη φύση που δεν γνωρίζουμε ήδη. Όταν όμως αυτό το στοιχείο είναι η μαγιά για να δημιουργήσεις έναν μικρόκοσμο και μια βεντάλια από ήρωες όπως του Θόλου, τότε φοράς γάντι για την όποια κριτική σου και διαβάζεις πίσω από τις λέξεις, εντοπίζοντας τα βαθύτερα νοήματα του μυθιστορήματος. 

Το πολυπρόσωπο μυθιστόρημα του King δεν έχει κανένα ψεγάδι. Ψεγάδια έχουν όμως -κι αυτό σκοπίμως- κάποιοι από τους ήρωές του, ούτως ώστε, και μέσα θαρρείς από ένα μικροσκόπιο, να έχουμε μια ολοκληρωμένη οπτική του προς τα πού γέρνει η ζυγαριά ενός χαρακτήρα και η ανθρωπιά του. Ούτως ώστε να μας γίνει αντιληπτό μέχρι πού μπορεί να φτάσει ο άνθρωπος φορώντας το προσωπείο του «καλού» με πρόφαση ότι υπηρετεί τη πόλη και τους κατοίκους της, και στην ουσία να είναι πιόνι του εγωισμού και της δίψας του για εξουσία. Και, μέχρι πού μπορεί να φτάσει ο άνθρωπος όντας «πιόνι» της αλληλεγγύης και της δίψας του για ανιδιοτελή προσφορά και για τη σωτηρία του. 

Αυτά τα υπαρξιακά ζητήματα, αυτά τα παθήματα που έγιναν μαθήματα για τους ήρωές του - τους λίγους που επέζησαν από τον ζυγό των «κακών» και του θόλου- είναι θεωρώ τα κλειδιά της επιτυχημένης και τολμώ να πω αντιαμερικανικής μυθοπλασίας του King. Εδώ δεν είναι όπως Χόλυγουντ, με την Αμερική να σώζει ολόκληρο τον πλανήτη από τα δεινά του. Στην προκειμένη περίπτωση, ό,τι προσπάθεια κι αν κατέβαλε η χώρα για να απελευθερώσει αυτόν τον μικρόκοσμο από την συντέλειά του, υπήρξε ατελέσφορη. Μόνο η αγάπη για τη ζωή και για τον άνθρωπο σε συνδυασμό με τη δύναμη ψυχής των «καλών» δίνουν ένα τέλος σ’ αυτό το απάνθρωπο παιχνίδι. Και, εν κατακλείδι, το Καλό, ύστερα από μικρές μάχες, πάντα νικά τον πόλεμο με το Κακό. 

Αυτός λοιπόν ο βαθιά απάνθρωπος και συνάμα βαθιά ανθρώπινος Θόλος, μας υπενθυμίζει ότι οι ζωές μας, οι μικρές ζωές μας, δεν είναι σύμφωνα με τον King παρά ένα ρούχο που το φοράμε και συνεχίζουμε την πορεία μας. Μας υπενθυμίζει ότι δεν είμαστε παρά καλά ή κακά μυρμήγκια που το καθένα από εμάς φτιάχνει τη ζωή του, συμβιβάζεται με τη Μοίρα, τον Θεό, το Σύμπαν και πολεμάει ανάλογα με τις δυνάμεις και τα πιστεύω του για ένα καλύτερο αύριο… 

tholos-exofΟ Θόλος
Stephen King
Μετάφραση: Νίκος Σπυριδάκης
Εκδόσεις Bell, 2011
Σελίδες: 1166

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Χιροσίμα» του Τζον Χέρσι – 80 χρόνια από όταν έσβησε ο κόσμος διαβάζουμε το βιβλίο που αποκάλυψε τη φρίκη

«Χιροσίμα» του Τζον Χέρσι – 80 χρόνια από όταν έσβησε ο κόσμος διαβάζουμε το βιβλίο που αποκάλυψε τη φρίκη

Για το βιβλίο του Τζον Χέρσι (John Hersey) «Χιροσίμα» (μτφρ. Νίκος Αγγελόπουλος, εκδ. Σάλτο). Ογδόντα χρόνια συμπληρώνονται στις 6 Αυγούστου από τη ρίψη της πρώτης ατομικής βόμβας. Κεντρική εικόνα: Η Χιροσίμα, αμέσως μετά (πηγή: Britannica).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος...

«Η θεία του Σίτον» του Ουόλτερ ντε λα Μέαρ (κριτική) – Φόβοι για μάγισσες και το φάντασμα της αποικιοκρατίας

«Η θεία του Σίτον» του Ουόλτερ ντε λα Μέαρ (κριτική) – Φόβοι για μάγισσες και το φάντασμα της αποικιοκρατίας

Για το εκτενές διήγημα του Ουόλτερ ντε λα Μέαρ (Walter de la Mare) «Η θεία του Σίτον» (μτφρ. Ευαγγελία Κουλιζάκη, εκδ. Στερέωμα). Κεντρική εικόνα: Από την ταινία «The witch in the window» (2018).

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

...
«Λευκό» της Χαν Γκανγκ (κριτική) – Σπουδή στη λευκότητα

«Λευκό» της Χαν Γκανγκ (κριτική) – Σπουδή στη λευκότητα

Για το μυθοπλαστικό έργο της Χαν Γκανγκ (Han Kang) «Λευκό» (μτφρ. Δέσποινα Κανελλοπούλου, εκδ. Καστανιώτη). Κεντρική εικόνα: Η συγγραφέας. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Λευκό χάπι, λευκά μαλλιά, φεγγάρι, χιόνι, αλάτι, γλά...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Η χορτοφάγος» της Χαν Γκανγκ, σε σκηνοθεσία της Ντάρια Ντεφλοριάν (κριτική) – Ξεριζώνοντας πατριαρχικές αντιλήψεις επί σκηνής

«Η χορτοφάγος» της Χαν Γκανγκ, σε σκηνοθεσία της Ντάρια Ντεφλοριάν (κριτική) – Ξεριζώνοντας πατριαρχικές αντιλήψεις επί σκηνής

Για την παράσταση «Η χορτοφάγος», βασισμένη στο μυθιστόρημα της Χαν Γκανγκ (Han Kang), σε σκηνοθεσία Ντάρια Ντεφλοριάν (Daria Deflorian), στην Πειραιώς 260. © εικόνας: Andrea Pizzalis 

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Σ...

Είναι ο νέος Σούπερμαν «υπερβολικά woke»; Μια αναδρομή στην έντυπη ιστορία του φανερώνει έναν ήρωα διαφορετικό από τα στερεότυπα

Είναι ο νέος Σούπερμαν «υπερβολικά woke»; Μια αναδρομή στην έντυπη ιστορία του φανερώνει έναν ήρωα διαφορετικό από τα στερεότυπα

Με αφορμή την κυκλοφορία της πρόσφατης ταινίας «Superman» (2025) και τον ισχυρισμό ορισμένων πως η νέα εκδοχή «παραείναι woke», διατρέχουμε την έντυπη ιστορία του ήρωα, ο οποίος ανέκαθεν πρέσβευε τις αξίες της δικαιοσύνης και της βοήθειας προς τους καταπιεσμένους. 

Γράφει ο Αντώνης Γουλιανός ...

«Ο τάφος της Αντιγόνης» της Μαρία Θαμπράνο (κριτική) – Πεδίο όπου συγκλίνουν προβληματισμοί για τη δικαιοσύνη, το φύλο, την ταυτότητα

«Ο τάφος της Αντιγόνης» της Μαρία Θαμπράνο (κριτική) – Πεδίο όπου συγκλίνουν προβληματισμοί για τη δικαιοσύνη, το φύλο, την ταυτότητα

Για το θεατρικό κείμενο της Μαρία Θαμπράνο (María Zambrano) «Ο τάφος της Αντιγόνης» (μτφρ. Μαίρη Ι. Γιόση, Χρήστος Σιορίκης, εκδ. Loggia). Κεντρική εικόνα: Η συγγραφέας.

Γράφει η Ιωάννα Φωτοπούλου 

Οι μύ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

Προδημοσιεύση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή «Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ» (μτφρ. Σοφία Τρουλλινού), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Petites Maisons. Μαζί, ένα πολύ προσωπικό βίντεο με τον συγγραφέα στο Σίδνεϊ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Φρήντριχ Ντύρρενματτ [Friedrich Dürrenmatt] «Η κοιλάδα της αταξίας» (σε νέα μτφρ. του Βασίλη Πατέρα, με επίμετρο της Πελαγίας Τσινάρη), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βραβευμένο θεατρικό του Γιώργου Μπουρονίκου «Με στέβια και αγαύη», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΖΕΝΙΕ: Συγγνώμη που θα ρωτήσω: Παιδιά δεν έχε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα, φέρνουν ξανά στις πρ...

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας ξεδιπλώνονται, ο παραλογισμός εισβάλλει, οι «απλοί» άνθρωποι παλεύουν κόντρα στις εξελίξεις, τους Άλλους και τους ίδιους τους εαυτούς τους – αυτά και πολλά ακόμα συναντάμε σε οκτώ μυθιστορήματα από Έλληνες συγγραφείς που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ...

Βιβλία για ένα καλοκαίρι με μυστήριο και ανατριχίλες: 21 αστυνομικά που ξεχωρίζουν

Βιβλία για ένα καλοκαίρι με μυστήριο και ανατριχίλες: 21 αστυνομικά που ξεχωρίζουν

20 αστυνομικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, ελληνικά και μεταφρασμένα, συν το γνωστό μας Κάσκο του Σέργιου Γκάκα, που είναι επανέκδοση. Για ένα καλοκαίρι γεμάτο μυστήριο και ανατριχίλες, αλλά και με κοινωνικό προβληματισμό. 

Γράφει η Χίλντα Παπαδημητρίου

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ