flood

Του Μάκη Πανώριου

Ως ακραίο γεωφυσικό φαινόμενο ο κατακλυσμός ήταν πολύ φυσικό να προσλάβει μεταφυσικές διαστάσεις. Αρχικά θεωρήθηκε ως εκδήλωση ενός υπερφυσικού όντος, του οποίου η Γη και ο Άνθρωπος αποτελούν μάλλον ένα «μεγαλειώδες» κοσμικό πείραμα. Η παρέκκλιση ωστόσο του ανθρώπου από την προβλεπόμενη μετεξέλιξή του, η οποία και τον οδήγησε με την συμπεριφορά του στην Ύβρη εναντίον του Δημιουργού του, προκάλεσε την θεϊκή μήνιν.

Ο κατακλυσμός δεν είναι παρά η απόλυτη τιμωρία του αμαρτωλού ανθρώπου, αλλά και η επιβεβαίωση της αποτυχίας του πειράματος. Το πρώτο σκέλος σχετίζεται με την μυθολογική διερμηνεία θρησκευτικής απόχρωσης του φαινομένου, το δεύτερο με την φιλοσοφική διανοουμενίστική προσέγγισή του. Σήμερα διερμηνεύεται επιστημονικά ως εκδήλωση καιρικών συνθηκών. Ωστόσο ένα μεγάλο μέρος του κόσμου συνεχίζει να το αντιμετωπίζει με τα μυθολογικά χαρακτηριστικά του, θεωρώντας το ως «Οργή θεού».

Την πρώτη καταγραφή του θα την συναντήσει κανείς στις μυθολογίες των λαών, κυρίως σ’ αυτούς που κατοικούσαν στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου. Διασημότεροι κατακλυσμοί: Του Γκιλγκαμές, του Δευκαλίωνα, και, φυσικά, του Νώε. Όλοι ανεξαιρέτως σχετίζονται με την καταστροφή του κόσμου. Ωστόσο μια σύγχρονη ρεαλιστική διερμηνεία του φαινομένου το σχετίζει με την τελευταία παγετώδη περίοδο, την πριν από 20.000 χρόνια, κατά την οποία έλιωσαν οι πάγοι κατακλύζοντας με τεράστια παλιρροϊκά κύματα την Νότια Ευρώπη και την Εγγύς Ανατολή.

Ο συγγραφέας-μηχανικός Στέφεν Μπάξτερ, γνωστός κυρίως λόγω της φιλίας του με τον Άρθουρ Κλαρκ ─μέσω του ανά χείρας μυθιστορήματός του σκληρής επιστημονικής φαντασίας, υποείδος που βασίζεται υποτίθεται σε πραγματικά δεδομένα─, καταθέτει την δική του άποψη-θεωρεία του συμβάντος. Σύμφωνα με αυτήν, κατά την διάρκεια στερεοποίησης της Γης, τεράστιες ποσότητες νερού παγιδεύτηκαν στο εσωτερικό της και τώρα αρχίζουν να… αναβλύζουν καλύπτοντας σταδιακά όλη την επίγεια επιφάνειά της. Ως εκ τούτου, Ευρώπη, Ρωσία, Κίνα, Ιαπωνία, Ασία, εξαφανίζονται κάτω από το μεγάλο… νερό. Ελεύθερες παραμένουν μόνο μερικές πανύψηλες βουνοκορφές. Το κράτος που είναι σε θέση να αντιμετωπίσει την εν λόγω βιβλική καταστροφή, να διαιωνίσει τον άνθρωπο και να οικοδομήσει έναν άλλο παγκόσμιο υδάτινο πλέον πολιτισμό, είναι μόνο οι ΗΠΑ, διότι είναι το «… κατά πολύ ισχυρότερο από όλες τις υπόλοιπες δυνάμεις». Ως εκ τούτου οι εναπομείναντες αντιμετωπίζονται απ’ την εν λόγω υπερδύναμη με αλαζονική υπεροψία, οφείλουν να υποτάσσονται τυφλά στην ανωτερότητά της, αλλά και να δικαιολογούν τις θηριωδίες της. Οφείλουν επίσης να συνειδητοποιήσουν ότι ο βιολογικός τους κύκλος έκλεισε, και ότι το αγγλόφωνο γένος, είναι προορισμένο εκ θεού να επαναδημιουργήσει την χαμένη ανθρωπότητα.

Αν παραβλέψει κανείς τις μιλιταριστικές, σοβινιστικές, φασιστικές και άκρως ρατσιστικές θέσεις του συγγραφέα, τότε πιθανώς να «απολαύσει» ένα εντυπωσιακό μυθιστόρημα καταστροφής, στο οποίο πρωταγωνιστεί ένα αμφισβητούμενο πραγματολογικό υλικό, και η προκλητική επίδειξη «γνώσεων» του συγγραφέα.

Η καταστροφή της Γης από διάφορα φαινόμενα αποτελεί ιδιαίτερο κλάδο στο σώμα της ε.φ. Ο κατακλυσμός κατέχει την πρώτη θέση σ’ αυτά. Ορισμένα κλασικά στο είδος τους έργα, όπως «Ο δεύτερος κατακλυσμός» 1912, του Γκάρετ Σέρβις, «Άλλος για το Αραράτ» 1940, του Χ.Τζ. Ουέλς, «Αρειανή Οδύσσεια» 1940, του Στάνλεϊ Γουέινμπάουμ, το αποδεικνύουν.

kataklismosΣτέφεν Μπάξτερ
Κατακλυσμός
Μτφρ.: Θωμάς Μαστακούρης
Επιμέλεια: Σπύρος Καρυδάκης
Εκδόσεις ΑΙΟΛΟΣ
Αθήνα 2010, σελ.: 608

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Το χρυσό σημειωματάριο» της Ντόρις Λέσινγκ – Αλήθειες βαθιές κι επώδυνες, ενεργές και σήμερα

«Το χρυσό σημειωματάριο» της Ντόρις Λέσινγκ – Αλήθειες βαθιές κι επώδυνες, ενεργές και σήμερα

Για το εμβληματικό μυθιστόρημα της νομπελίστριας Ντόρις Λέσινγκ [Doris Lessing] «Το χρυσό σημειωματάριο» (μτφρ. Έφη Τσιρώνη, εκδ. Διόπτρα). 

Γράφει ο Κ.Β. Κατσουλάρης

Είναι δύσκολο να μιλήσεις για την Ντόρις Λέσινγκ χω...

«Έντιμοι άνθρωποι» του Λεονάρδο Παδούρα (κριτική) – O Mάριο Κόντε σε μια Κούβα που αλλάζει

«Έντιμοι άνθρωποι» του Λεονάρδο Παδούρα (κριτική) – O Mάριο Κόντε σε μια Κούβα που αλλάζει

Για το μυθιστόρημα του Λεονάρδο Παδούρα [Leonardo Padura] «Έντιμοι άνθρωποι» (μτφρ. Κώστας Αθανασίου, εκδ. Καστανιώτη). Kεντρική εικόνα: © Wikimedia Commons. 

Γράφει η Έλενα Χουζούρη 

Ανεξάρτητα αν είχε επισκ...

«Συνάντηση» της Νατάσα Μπράουν (κριτική) – «Αφομοιώσου, αφομοιώσου… διαλύσου μέσα στο χωνευτήρι»

«Συνάντηση» της Νατάσα Μπράουν (κριτική) – «Αφομοιώσου, αφομοιώσου… διαλύσου μέσα στο χωνευτήρι»

Για το μυθιστόρημα της Νατάσα Μπράουν [Natasha Brown] «Συνάντηση» (μτφρ. Βαγγέλης Τσίρμπας, εκδ. Gutenberg). Kεντρική εικόνα: Η Teyonah Parris από τη σειρά «Mad Men». 

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη 

«Δεν υπάρχει επιτ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Η Εταιρεία Συγγραφέων αφιερώνει στη μνήμη του την επόμενη Ημέρα Ποίησης

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Η Εταιρεία Συγγραφέων αφιερώνει στη μνήμη του την επόμενη Ημέρα Ποίησης

Με ανακοίνωσή της η Εταιρεία Συγγραφέων αποχαιρετά των δύο φορές Πρόεδρό της Βασίλη Βασιλικό και ανακοινώνει ότι η Ημέρα Ποίησης 2024 θα είναι αφιερωμένη στη μνήμη του ανθρώπου που εισηγήθηκε στην UNESCO την 21 Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης

...
Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Ένας αποχαιρετισμός από τον Αλέξη Ζήρα

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Ένας αποχαιρετισμός από τον Αλέξη Ζήρα

Ακολουθεί επιμνημόσυνο κείμενο του Αλέξη Ζήρα, πρώην Προέδρου της Εταιρείας Συγγραφέων, για τον Βασίλη Βασιλικό.

Ένας αποχαιρετισμός στον Βασίλη Βασιλικό

Για πολλά χρόνια, τουλάχιστον από τη δεκαετία του 1970 ως το κλείσιμο...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Δημοσθένη Δαββέτα «Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» (Επίμετρο: Μάνος Στεφανίδης) το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γιώργου Παναγή «Χωριό Ποτέμκιν», που κυκλοφορεί στις 28 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Τόπος. [Η έκφραση «Χωριό Ποτέµκιν» (ρωσικά: по­тёмкинские деревни) περιγράφει ένα κατασκεύασµα που έχει στόχο να αποκρύψει την αλήθεια ή να εξωραΐσει µια κατάσταση].

Επιμέλεια:...

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Άνα Βούτσκοβιτς [Ana Vučković] «Ο Γιουγκοσλάβος» (μτφρ. Απόστολος Θηβαίος), το οποίο κυκλοφορεί αρχές Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η ΜΠΑΝΑΝΑ

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Η Ιρλανδή συγγραφέας έχει αγαπηθεί από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και όχι άδικα. Τι είναι αυτό που την κάνει ιδιαίτερη και γιατί η πρόσφατη νουβέλα της «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) την καταξιώνει. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

Είναι βιβλία που φέρνουν τις επιστήμες (κυρίως θετικές) πιο κοντά μας και τις κάνουν πιο εύληπτες και γοητευτικές. Επιλέγουμε ορισμένα από τα καλύτερα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα. Κεντρική εικόνα: Ο Ράσελ Κρόου, ως ο μαθηματικός Τζον Νας, στην ταινία «Ενας υπέροχος άνθρωπος», του Ρον Χάουαρντ.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ