bartleby250

Της Έλενας Μαρούτσου

Κάνοντας μια θερινή βόλτα στα βιβλιοπωλεία και χαζεύοντας τις προθήκες με τις καινούργιες εκδόσεις βρέθηκα να ξεφυλλίζω μια νουβέλα με τον αινιγματικό και λίγο μελαγχολικό τίτλο Μπάρτλμπυ, ο γραφέας, μια ιστορία της Γουώλ Στρητ. Μ’ ένα γρήγορο ξεφύλλισμα και διαβάζοντας σκόρπιες τυχαίες αράδες διέκρινα πως το κομψά σχεδιασμένο εξώφυλλο αντανακλά το ύφος του περιεχομένου, αυτής της αριστοτεχνικά γραμμένης νουβέλας του συγγραφέα του Μόμπυ Ντικ, Herman Melville. 

Ο Melville έγραψε το Μπάρτλμπυ, ο γραφέας, το 1853, μια εποχή που δεν υπήρχαν φωτοτυπικά μηχανήματα, υπολογιστές και φαξ κι έτσι οι δικηγόροι, όπως ο αφηγητής αυτής της νουβέλας, είχαν μια σειρά από βοηθούς που δουλειά τους ήταν ν’ αντιγράφουν νομικά έγγραφα και μετά να τα διαβάζουν φωναχτά ελέγχοντας λάθη και πιθανές παραλείψεις. Καθώς ο συγγραφέας μάς βάζει στο κλίμα αυτού του μικρόκοσμου ενός δικηγορικού γραφείου της Γουώλ Στρητ, παρουσιάζοντας διαδοχικά τους χαρακτήρες των βοηθών με αδρές χιουμοριστικές γραμμές στα όρια της καρικατούρας, σχηματίζουμε αρχικά την εντύπωση πως σκοπός του είναι να μας διασκεδάσει. Και πράγματι, ο Διάνος, ο Δαγκάνας και ο Πιπερόριζας ανοίγουν τη σκηνή σαν ήρωες φαρσοκωμωδίας, με τα καμώματα των οποίων χαμογελάμε καθώς η πένα του Melville σκιαγραφεί τις ιδιότητές τους σε ένα σύμπαν που προς το παρόν μοιάζει χαριτωμένο και ασφαλές. Μέχρι που κάνει την εμφάνισή του ο Μπάρτλμπυ.

Σιωπή περιβάλλει την ύπαρξή του, μια σιωπή που διακόπτεται μόνο από μια φράση που μοιάζει να συμπυκνώνει όλη του την ύπαρξη: «Θα προτιμούσα όχι».

Ο Μπάρτλμπυ δεν έχει ιδιότητες. Σιωπή περιβάλλει την ύπαρξή του, μια σιωπή που διακόπτεται μόνο από μια φράση που μοιάζει να συμπυκνώνει όλη του την ύπαρξη: «Θα προτιμούσα όχι». Με αυτή τη φράση αρνείται σταδιακά όλο και περισσότερες από τις δουλειές που απαιτεί η θέση του ως γραφέα με αποτέλεσμα στο τέλος η ύπαρξή του στο γραφείο να είναι εντελώς περιττή και ο ίδιος να περνάει τις ώρες του μπροστά σε ένα παράθυρο που βλέπει σε έναν τοίχο. Σε κάθε προσέγγιση του αφηγητή, είτε συνοδεύεται από απελπισμένη οργή είτε από ανθρωπιστική ελεημοσύνη, ο Μπάρτλμπυ ορθώνει σαν τοίχο την ίδια πάντα φράση «I would prefer not to» οδηγούμενος ανεξήγητα, σαν κάποιο είδος Μπεκετικού ήρωα, στο μοναχικό του δρόμο από τον τοίχο της Γουώλ Στρητ, στον τοίχο της αυλής των φυλακών που φέρουν το δυσοίωνο όνομα Τάφοι.

Ο Μελβίλ δεν προδίδει το μυστήριο του ήρωά του. Σηκώνει μόνο στο τέλος μια ακρούλα απ’ το πέπλο του για να μας αποκαλύψει πως ο Μπάρτλμπυ δούλευε κάποτε σε εταιρεία ανεπίδοτων επιστολών. Κάτι απ’ τη μελαγχολία των μηνυμάτων που δεν έφτασαν ποτέ στο στόχο τους έχει ποτίσει τον ήρωα πού κείται στο τέλος σαν μια σελίδα χαρτί πεταμένη στο χώμα με τη φράση «I would prefer not to».

* Η ΕΛΕΝΑ ΜΑΡΟΥΤΣΟΥ είναι συγγραφέας.

bartlebyΜπάρτλμπι, ο γραφέας - Μια ιστορία της Ουώλ Στρητ
Herman Melville
Μτφρ. Αθηνά Δημητριάδου
Άγρα 2011
Σελ. 173, τιμή €13,50

politeia-link

 

 

 

 

 

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ HERMAN MELVILLE

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ξανθές ρίζες» της Μπέρναρντιν Εβαρίστο (κριτική) – Μια συναρπαστική αντιστροφή της αποικιοκρατικής Ιστορίας

«Ξανθές ρίζες» της Μπέρναρντιν Εβαρίστο (κριτική) – Μια συναρπαστική αντιστροφή της αποικιοκρατικής Ιστορίας

Για το βιβλίο της Μπέρναρντιν Εβαρίστο [Bernardine Evaristo] «Ξανθές ρίζες» (μτφρ. Αλέξης Καλοφωλιάς, εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: η συγγραφέας Μπέρναρντιν Εβαρίστο.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Οι Ξανθές ρίζες της β...

«Πάγος» της Άννα Καβάν (κριτική) – Ανώνυμοι ήρωες σε ανώνυμους τόπους

«Πάγος» της Άννα Καβάν (κριτική) – Ανώνυμοι ήρωες σε ανώνυμους τόπους

Για το μυθιστόρημα της Άννα Καβάν [Anna Kavan] «Πάγος» (μτφρ. Λευτέρης Καλοσπύρος, εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: Η Anna Kavan από τον Walker Evans © Metropolitan Museum of Art.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...

«Οι Υπνοβάτες» του Χέρμαν Μπροχ (κριτική) – Στα χνάρια ενός κόσμου που χάνεται

«Οι Υπνοβάτες» του Χέρμαν Μπροχ (κριτική) – Στα χνάρια ενός κόσμου που χάνεται

Για την τριλογία «Οι Υπνοβάτες» του Χέρμαν Μπροχ [Hermann Broch] (μτφρ. Σοφία Αυγερινού, εκδ. Έρμα). Στην κεντρική εικόνα, ο συγγραφέας Χέρμαν Μπροχ.

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

Εάν δεχτούμε ότι είμαστε περιφερόμενες σκιές ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Δόθηκαν τα βραβεία της Εταιρίας λογοτεχνών Θεσσαλονίκης για το 2022

Δόθηκαν τα βραβεία της Εταιρίας λογοτεχνών Θεσσαλονίκης για το 2022

Χθες, Τρίτη, 21 Μαρτίου 2023, Παγκόσμια Ημέρα της Ποίησης, η Εταιρία Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης απένειμε τα πρώτα λογοτεχνικά της βραβεία. Βραβεύτηκαν οι Μαρία Κέντρου-Αγαθοπούλου, Μεγάλο Βραβείο, Ευαγγελία Τάτση, βραβείο ποίησης, και Μαριάνθη Τεντζεράκη, βραβείο πεζογραφίας. Στην κεντρική εικόνα, η στιγμή της βρά...

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Μάρως Βαμβουνάκη «Η νοσταλγία κι εγώ», που θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαρτίου από τις εκδόσεις Αρμός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

— Αναρωτιέμαι τι νοσταλγείς;
— …
— Νοσταλγείς κάτι που συνέβη ή κάτι πο...

Ο παγκοσμίου φήμης επιστήμονας Γκάμπορ Μάτε έρχεται στην Ελλάδα

Ο παγκοσμίου φήμης επιστήμονας Γκάμπορ Μάτε έρχεται στην Ελλάδα

Ο Δρ. Γκάμπορ Μάτε θα έρθει στην Ελλάδα για ένα διήμερο εργαστήριο με θέμα «Ενδοσκόπηση μέσω Συμπόνοιας: Για την επούλωση του τραύματος και του στρες», στις 20 και 21 Ιουνίου 2023.

Επιμέλεια: Book Press

Ο παγκοσμίου φήμης ο...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Μάρως Βαμβουνάκη «Η νοσταλγία κι εγώ», που θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαρτίου από τις εκδόσεις Αρμός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

— Αναρωτιέμαι τι νοσταλγείς;
— …
— Νοσταλγείς κάτι που συνέβη ή κάτι πο...

«Αγκούσα» της Μαντώς Μάκκα (προδημοσίευση)

«Αγκούσα» της Μαντώς Μάκκα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων της Μαντώς Μάκκα «Αγκούσα», που θα κυκλοφορήσει στις 22 Μαρτίου από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Οι φωνές» ...

«Συλλέκτης μανιταριών» του Κώστα Αρκουδέα (προδημοσίευση)

«Συλλέκτης μανιταριών» του Κώστα Αρκουδέα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Κώστα Αρκουδέα «Συλλέκτης μανιταριών», που θα κυκλοφορήσει στις 27 Μαρτίου από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Ο πολιτικάντης ήταν μιμητικό ον. Δανειζόταν συμπεριφορές από τους ανθρώπου...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Σε ανάρτησή του στο Goodreads, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας της ιστοσελίδας, ο Στίβεν Κινγκ ξεχώρισε δέκα αγαπημένα του βιβλία. Τα έργα του συγγραφέα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2023, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ελληνική βιβλιογραφία αναπόφευκτα εμπλουτίστηκε από μελέτες και συλλογικούς τόμους, βιβλία στα οποία οι συγγραφείς των κειμένων επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις και ερμηνείες σε γεγονότα και εξελίξε...

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Η Αμερικανίδα πεζογράφος Κάρσον ΜακΚάλερς [Carson McCullers] είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λογοτεχνικού «southern gothic». Τα μυθιστορήματά της εκτυλίσσονται στον αμερικανικό Νότο και παρουσιάζουν μοναχικούς, εκκεντρικούς χαρακτήρες που πασχίζουν να συνυπάρξουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ