fuentes
Της Ελένης Φουρνάρου

Ένας άντρας και μια γυναίκα ενώνουν τα χείλη τους σε ένα φιλί. Αυτός είναι μελαχρινός, Μεξικανός, καθαριστής κτιρίων. Εκείνη ξανθιά, βορειοαμερικάνα, μεγαλοστέλεχος σε εταιρία. Ανάμεσά τους ένα τζάμι: τα κρυστάλλινα σύνορα.

 

Κακόμοιρο Μεξικό, κακόμοιρες Ηνωμένες Πολιτείες, τόσο μακριά από το Θεό, τόσο κοντά ο ένας στον άλλο”. Ο Κάρλος Φουέντες συνοψίζει σ' αυτούς τους στίχους όλον τον παραλογισμό που ζει η πατρίδα του κι ένα σωρό άλλες πατρίδες του κόσμου: ένας ποταμός που οι από δω ονομάζουν Ρίο Μπράβο και οι από κει Ρίο Γκράντε χωρίζει το Μεξικό από τις ΗΠΑ, τη φτώχεια από τον πλούτο, τα όνειρα από την πραγματοποίησή τους. Ένας ποταμός γύρω από τον οποίο στήνεται μια πελώρια φάμπρικα τράφικινγκ ανθρώπων που “όταν τα χέρια τους είναι απαραίτητα, θα διασχίζουν τη γραμμή χωρίς να τους ενοχλεί κανείς. Όλοι θα κάνουν τα στραβά μάτια. Όταν περισσεύουν, θα τους διώχνουν. Θα τους χτυπούν. Θα τους σκοτώνουν στους δρόμους μέρα μεσημέρι. Θα τους απελαύνουν”.

Το βιβλίο απαρτίζεται από εννιά διηγήματα, με μια χαλαρή συνδετική γραμμή που σχεδόν δημιουργεί ένα μυθιστόρημα. Ο τόπος και ο χρόνος είναι λίγο-πολύ οι ίδιοι, τα γεγονότα παρουσιάζουν μια σχετική κλιμάκωση και κάποιοι από τους ήρωες επανέρχονται σε περισσότερες από μία ιστορίες. 

Οι ήρωες των διηγημάτων είναι όλων των λογιών: ο πάμπλουτος παράγοντας της περιοχής που συνεργάζεται με τους γκρίνγκος και αγοράζει τους Μεξικανούς, μαζί και την ολοκαίνουρια νύφη του, ώστε να κυλούν όλα ρολόι στις επιχειρήσεις και τη ζωή του˙ο νεαρός φοιτητής της ιατρικής που ευτυχεί να σπουδάσει στις ΗΠΑ για να διαπιστώσει πως θα είναι πάντα ξένος, όσο κι αν προσπαθεί να κάνει πως δεν το καταλαβαίνει˙ ο σεφ, στρατευμένος να μεταδώσει στους αδαείς βορειοαμερικανούς τη γνώση πως το γαστρονομικό γούστο υπαγορεύεται από κάτω, από το λαό που “επινοεί και καθαγιάζει τα πιάτα στις μεγάλες κουζίνες. Και το κάνει από έναν ενδόμυχο σεβασμό προς αυτό που βάζει στο στόμα” και, επιπλέον, μοιράζεται με τον αναγνώστη τη συνταγή για την τάρτα κολοκύθας αλά Πουέμπλα˙ τον “άλλο” Μεξικανό, που επιλέγει να παραμείνει στη “λάθος” πλευρά των συνόρων και να παλέψει για τους συμπατριώτες του, παρόλο που θα μπορούσε να έχει κάνει αλλιώς, παρόλο που καταλήγει μόνος˙ η Μαρίνα που δουλεύει στις μακίλας (βιομηχανικές περιοχές σε μεξικάνικες συνοριακές πόλεις, όπου βορειοαμερικάνικες εταιρίες συναρμολογούν τα προϊόντα τους με ελάχιστο κόστος λόγω της φτηνής εργατικής δύναμης) και τολμά να ονειρεύεται πως κάποτε θα καταφέρει να δει τη θάλασσα˙ η δύστροπη αστή Μις Έιμι Ντάμπαρ, που ζει ολομόναχη στα προάστια του Σικάγου κι αναγκάζεται στα γεράματα να συναναστραφεί με το σεβασμό και την αξιοπρέπεια που χαρακτηρίζουν τη μεξικανή υπηρέτριά της˙ η καταθλιπτική γκρίνγκα που φιλιέται με τον εργάτη που καθαρίζει το γραφείο της μέσα από το κρυστάλλινο σύνορο – μια ιστορία που αποδεικνύεται με αίσιο τέλος˙ μια Ισπανίδα ξεναγός, που “ήταν μια απλή γυναίκα. Δηλαδή: δεν έλεγε σε κανέναν τα όνειρά της” και ερωτεύτηκε έναν ζοχάδα οδηγό ταξί˙ ο συνοριακός φρουρός, μετανάστης κι αυτός δεύτερης γενιάς που παρακαλάει να συνεχίσουν να έρχονται οι παράνομοι κατά εκατομμύρια, “για να συνεχίσουν να δίνουν νόημα στη ζωή μου”.

Το βιβλίο απαρτίζεται από εννιά διηγήματα, με μια χαλαρή συνδετική γραμμή που σχεδόν δημιουργεί ένα μυθιστόρημα. Ο τόπος και ο χρόνος είναι λίγο-πολύ οι ίδιοι, τα γεγονότα παρουσιάζουν μια σχετική κλιμάκωση και κάποιοι από τους ήρωες επανέρχονται σε περισσότερες από μία ιστορίες. Έτσι, δημιουργείται μια συνέχεια στα διηγήματα, που επιτρέπει στον Φουέντες να δώσει τις δικές του δίκαιες λύσεις και να προτείνει την προσωπική του ιδέα περί τέλους και κάθαρσης.

Η αφήγηση είναι ρεαλιστική, σκληρή πολλές φορές, όπως εκπορεύεται από το ίδιο το θέμα. Αλλά και γλυκιά, ρομαντική, με μια διάθεση να δώσει στους ήρωες, που οι δυστυχίες συμβαίνουν σε κάθε σελίδα σχεδόν αναπόφευκτα, μια έστω παρατραβηγμένη ελπίδα.

“Τα κρυστάλλινα σύνορα” δεν είναι ένα μνημειώδες έργο του Κάρλος Φουέντες, έχει γράψει πιο σημαντικά. Είναι, όμως, “τυπικό” του: αναγνωρίζεις τον συγγραφέα στο θέμα, τη θέση και τον χαρακτηριστικό λόγο του, νοτιοαμερικάνικο, κι όμως τόσο ευρωπαϊκό. Και είναι ένα πραγματικά ωραίο βιβλίο, με ζηλευτές μυθοπλασίες και καθαρή ροή.

Έχουμε ξαναμιλήσει για την ιδιαίτερη περίπτωση της γραμμής ανάμεσα στο Μεξικό και τις ΗΠΑ, με αφορμή το μυθιστόρημα του Πάκο Ιγκνάσιο Τάιμπο ΙΙ “Όνειρα συνόρων”. Και είναι ενδιαφέρον να δούμε πώς περιγράφουν και εξηγούν αυτά τα σύνορα, αυτοί οι δυο σπουδαίοι συγγραφείς. Ειδικά τώρα, που η προοπτική της δημιουργίας ενός αντιμεταναστευτικού τείχους ανοίγεται σύντομα και στη δική μας πατρίδα.

Φράσεις από το βιβλίο.

“Η ντροπή πονάει, ο πόνος, μερικές φορές, ντροπιάζει”.
“Ο θάνατος απογύμνωνε το άτομο από τις αντωνυμίες. Δεν ήταν πια αυτός ή αυτή, δικό σου ή δικό μου”.
“Δεν υπάρχει γοητεία που να μην περιέχει ένα γραμμάριο απέχθειας”.
“Σε τι χρησιμεύει το χρήμα; Για ν' αγοράζουμε ανθρώπους. Όλοι χρειαζόμαστε συνεργούς”.
“Είναι περίεργο πώς αυτοί που κάνουν κάτι καλό δεν το κάνουν ποτέ μόνο για τον εαυτό τους, είναι σαν να το κάνουν για όλους”.
“Σκέφτομαι πώς μια και μόνη λογοτεχνική μεγαλοφυΐα μπορεί να σώσει έναν ολόκληρο πολιτισμό”.
“Την είχαν γαμήσει όλοι, και αυτό τους εξίσωνε”.
“...δεν υπάρχει μεγαλύτερος πλούτος από αυτόν που δεν μπορούμε να έχουμε”. 

fuentes book

Κάρλος Φουέντες
Τα κρυστάλλινα σύνορα
Μτφρ. Μαργαρίτα Μπονάτσου
Εκδ. Καστανιώτη 2009

politeia-link

 

 

 

 

 

 

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ CARLOS FUENTES

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η πόλη της νίκης», το νέο μυθιστόρημα του Σαλμάν Ρούσντι (κριτική) – Το έπος ενός ακατάβλητου παραμυθά

«Η πόλη της νίκης», το νέο μυθιστόρημα του Σαλμάν Ρούσντι (κριτική) – Το έπος ενός ακατάβλητου παραμυθά

Για το βιβλίο του Σαλμάν Ρούσντι [Salman Rushdie] «Η πόλη της νίκης» (μτφρ. Γιώργος Μπλάνας, εκδ. Ψυχογιός).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Θα μπορούσε να είχε γραφτεί η  ...

«Τρεις γυναίκες» του Ρόμπερτ Μούζιλ (κριτική) – Η υπονόμευση του αντρικού βλέμματος μέσα από τρεις ερωτικές τραγωδίες

«Τρεις γυναίκες» του Ρόμπερτ Μούζιλ (κριτική) – Η υπονόμευση του αντρικού βλέμματος μέσα από τρεις ερωτικές τραγωδίες

Για τον τόμο με τις τρεις νουβέλες του Ρόμπερτ Μούζιλ (Robert Musil) «Τρεις γυναίκες» (μτφρ. Μαρίνα Αγαθαγγελίδου, εκδ. Αντίποδες).

Γράφει ο Φώτης Καρ...

«Η μαέστρος» της Χάριετ Κονστάμπλ (κριτική) – Ένα ταλαντούχο κορίτσι στη σκιά του Βιβάλντι

«Η μαέστρος» της Χάριετ Κονστάμπλ (κριτική) – Ένα ταλαντούχο κορίτσι στη σκιά του Βιβάλντι

Για το βιβλίο της Χάριετ Κονστάμπλ [Harriet Constable] «Η μαέστρος» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Ελληνικά Γράμματα). Στην κεντρική φωτογραφία, ο πίνακας «Young Woman Playing a Violin» του Οράτσιο Τζεντιλέσκι.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Σωματογραφία» της Εύας Στάμου (κριτική) – Πορτρέτα γυναικών σε κίνηση

«Σωματογραφία» της Εύας Στάμου (κριτική) – Πορτρέτα γυναικών σε κίνηση

Για το μυθιστόρημα της Εύας Στάμου «Σωματογραφία», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αρμός. 

Γράφει η Ντόρα Τσιμπούκη

To πρόσφατο βιβλίο της Εύα...

«Θέλω να δω τον Πάπα» – Η 85χρονη οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη, επίκαιρη και απολαυστική

«Θέλω να δω τον Πάπα» – Η 85χρονη οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη, επίκαιρη και απολαυστική

Για την οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη «Θέλω να δω τον Πάπα», στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, σε σκηνοθεσία Έλενας Τριανταφυλοπούλου.

Γράφει η Έλενα Χουζούρη

...

«MAMI» του Μάριο Μπανούσι, στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση – Ποικίλες πτυχές της θηλυκής υπόστασης

«MAMI» του Μάριο Μπανούσι, στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση – Ποικίλες πτυχές της θηλυκής υπόστασης

«MAMI» του Μάριο Μπανούσι, στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση. «Έντονες επιρροές από τον Καστελούτσι και τον Παπαϊωάννου, εξαιρετική μουσική υπόκρουση». Φωτογραφίες © Ανδρέας Σιμόπουλος

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Το «ΜΑΜΙ» του ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Απάρνηση» του Άρη Μαραγκόπουλου (προδημοσίευση)

«Απάρνηση» του Άρη Μαραγκόπουλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπασμάτων από το μυθιστόρημα του Άρη Μαραγκόπουλου «Απάρνηση», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Φεβρουαρίου από τις εκδόσεις Τόπος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιφάνεια Ι
(Ο Νικόλας δεν είναι πια εδώ)

...
«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη μελέτη της Έλενας Χουζούρη «Ψυχή ντυμένη αέρα – Ανθούλα Σταθοπούλου - Βαφοπούλου: Η μούσα της μεσοπολεμικής Θεσσαλονίκης», η οποία θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίκεντρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η Μάγε...

«(Α)Κατάλληλο Timing» της Ελένης Αλεξανδροπούλου (προδημοσίευση)

«(Α)Κατάλληλο Timing» της Ελένης Αλεξανδροπούλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων της Ελένης Αλεξανδροπούλου «(Α)Κατάλληλο Timing», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ο Αύγουστος, όσο μεγαλώνεις, μοιάζει πικρός. Οι περισ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία πεζογραφίας, εξαντλημένα (τα περισσότερα), επανεκδίδονται και διεκδικούν νέους αναγνώστες.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Νίκος Καζαντζάκης, Ταξιδεύοντας: Αγγλία (εκδ. Διόπτρα)

...
«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας (μυθιστορήματα, νουβέλες και διηγήματα) που αναμένουμε τις επόμενες μέρες ή εβδομάδες. Στην κεντρική εικόνα, ο Αλέξης Πανσέληνος, η Μάρω Βαμβουνάκη και ο Μιχάλης Μοδινός.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Μυθιστ...

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Η Σίρλεϊ Τζάκσον [Shirley Jackson, 1916-1965] ήταν πολλά περισσότερα από μια συγγραφέας ιστοριών τρόμου. Με άξονα δύο βιβλία της που κυκλοφόρησαν ή επανακυκλοφόρησαν πρόσφατα «Η λοταρία και άλλες ιστορίες» (μτφρ. Χρυσόστομος Τσαπραΐλης) και «Ζούσαμε πάντα σε ένα κάστρο» (μτφρ. Βάσια Τζανακάρη) από τις εκδόσεις ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ