fuentes
Της Ελένης Φουρνάρου

Ένας άντρας και μια γυναίκα ενώνουν τα χείλη τους σε ένα φιλί. Αυτός είναι μελαχρινός, Μεξικανός, καθαριστής κτιρίων. Εκείνη ξανθιά, βορειοαμερικάνα, μεγαλοστέλεχος σε εταιρία. Ανάμεσά τους ένα τζάμι: τα κρυστάλλινα σύνορα.

 

Κακόμοιρο Μεξικό, κακόμοιρες Ηνωμένες Πολιτείες, τόσο μακριά από το Θεό, τόσο κοντά ο ένας στον άλλο”. Ο Κάρλος Φουέντες συνοψίζει σ' αυτούς τους στίχους όλον τον παραλογισμό που ζει η πατρίδα του κι ένα σωρό άλλες πατρίδες του κόσμου: ένας ποταμός που οι από δω ονομάζουν Ρίο Μπράβο και οι από κει Ρίο Γκράντε χωρίζει το Μεξικό από τις ΗΠΑ, τη φτώχεια από τον πλούτο, τα όνειρα από την πραγματοποίησή τους. Ένας ποταμός γύρω από τον οποίο στήνεται μια πελώρια φάμπρικα τράφικινγκ ανθρώπων που “όταν τα χέρια τους είναι απαραίτητα, θα διασχίζουν τη γραμμή χωρίς να τους ενοχλεί κανείς. Όλοι θα κάνουν τα στραβά μάτια. Όταν περισσεύουν, θα τους διώχνουν. Θα τους χτυπούν. Θα τους σκοτώνουν στους δρόμους μέρα μεσημέρι. Θα τους απελαύνουν”.

Το βιβλίο απαρτίζεται από εννιά διηγήματα, με μια χαλαρή συνδετική γραμμή που σχεδόν δημιουργεί ένα μυθιστόρημα. Ο τόπος και ο χρόνος είναι λίγο-πολύ οι ίδιοι, τα γεγονότα παρουσιάζουν μια σχετική κλιμάκωση και κάποιοι από τους ήρωες επανέρχονται σε περισσότερες από μία ιστορίες. 

Οι ήρωες των διηγημάτων είναι όλων των λογιών: ο πάμπλουτος παράγοντας της περιοχής που συνεργάζεται με τους γκρίνγκος και αγοράζει τους Μεξικανούς, μαζί και την ολοκαίνουρια νύφη του, ώστε να κυλούν όλα ρολόι στις επιχειρήσεις και τη ζωή του˙ο νεαρός φοιτητής της ιατρικής που ευτυχεί να σπουδάσει στις ΗΠΑ για να διαπιστώσει πως θα είναι πάντα ξένος, όσο κι αν προσπαθεί να κάνει πως δεν το καταλαβαίνει˙ ο σεφ, στρατευμένος να μεταδώσει στους αδαείς βορειοαμερικανούς τη γνώση πως το γαστρονομικό γούστο υπαγορεύεται από κάτω, από το λαό που “επινοεί και καθαγιάζει τα πιάτα στις μεγάλες κουζίνες. Και το κάνει από έναν ενδόμυχο σεβασμό προς αυτό που βάζει στο στόμα” και, επιπλέον, μοιράζεται με τον αναγνώστη τη συνταγή για την τάρτα κολοκύθας αλά Πουέμπλα˙ τον “άλλο” Μεξικανό, που επιλέγει να παραμείνει στη “λάθος” πλευρά των συνόρων και να παλέψει για τους συμπατριώτες του, παρόλο που θα μπορούσε να έχει κάνει αλλιώς, παρόλο που καταλήγει μόνος˙ η Μαρίνα που δουλεύει στις μακίλας (βιομηχανικές περιοχές σε μεξικάνικες συνοριακές πόλεις, όπου βορειοαμερικάνικες εταιρίες συναρμολογούν τα προϊόντα τους με ελάχιστο κόστος λόγω της φτηνής εργατικής δύναμης) και τολμά να ονειρεύεται πως κάποτε θα καταφέρει να δει τη θάλασσα˙ η δύστροπη αστή Μις Έιμι Ντάμπαρ, που ζει ολομόναχη στα προάστια του Σικάγου κι αναγκάζεται στα γεράματα να συναναστραφεί με το σεβασμό και την αξιοπρέπεια που χαρακτηρίζουν τη μεξικανή υπηρέτριά της˙ η καταθλιπτική γκρίνγκα που φιλιέται με τον εργάτη που καθαρίζει το γραφείο της μέσα από το κρυστάλλινο σύνορο – μια ιστορία που αποδεικνύεται με αίσιο τέλος˙ μια Ισπανίδα ξεναγός, που “ήταν μια απλή γυναίκα. Δηλαδή: δεν έλεγε σε κανέναν τα όνειρά της” και ερωτεύτηκε έναν ζοχάδα οδηγό ταξί˙ ο συνοριακός φρουρός, μετανάστης κι αυτός δεύτερης γενιάς που παρακαλάει να συνεχίσουν να έρχονται οι παράνομοι κατά εκατομμύρια, “για να συνεχίσουν να δίνουν νόημα στη ζωή μου”.

Το βιβλίο απαρτίζεται από εννιά διηγήματα, με μια χαλαρή συνδετική γραμμή που σχεδόν δημιουργεί ένα μυθιστόρημα. Ο τόπος και ο χρόνος είναι λίγο-πολύ οι ίδιοι, τα γεγονότα παρουσιάζουν μια σχετική κλιμάκωση και κάποιοι από τους ήρωες επανέρχονται σε περισσότερες από μία ιστορίες. Έτσι, δημιουργείται μια συνέχεια στα διηγήματα, που επιτρέπει στον Φουέντες να δώσει τις δικές του δίκαιες λύσεις και να προτείνει την προσωπική του ιδέα περί τέλους και κάθαρσης.

Η αφήγηση είναι ρεαλιστική, σκληρή πολλές φορές, όπως εκπορεύεται από το ίδιο το θέμα. Αλλά και γλυκιά, ρομαντική, με μια διάθεση να δώσει στους ήρωες, που οι δυστυχίες συμβαίνουν σε κάθε σελίδα σχεδόν αναπόφευκτα, μια έστω παρατραβηγμένη ελπίδα.

“Τα κρυστάλλινα σύνορα” δεν είναι ένα μνημειώδες έργο του Κάρλος Φουέντες, έχει γράψει πιο σημαντικά. Είναι, όμως, “τυπικό” του: αναγνωρίζεις τον συγγραφέα στο θέμα, τη θέση και τον χαρακτηριστικό λόγο του, νοτιοαμερικάνικο, κι όμως τόσο ευρωπαϊκό. Και είναι ένα πραγματικά ωραίο βιβλίο, με ζηλευτές μυθοπλασίες και καθαρή ροή.

Έχουμε ξαναμιλήσει για την ιδιαίτερη περίπτωση της γραμμής ανάμεσα στο Μεξικό και τις ΗΠΑ, με αφορμή το μυθιστόρημα του Πάκο Ιγκνάσιο Τάιμπο ΙΙ “Όνειρα συνόρων”. Και είναι ενδιαφέρον να δούμε πώς περιγράφουν και εξηγούν αυτά τα σύνορα, αυτοί οι δυο σπουδαίοι συγγραφείς. Ειδικά τώρα, που η προοπτική της δημιουργίας ενός αντιμεταναστευτικού τείχους ανοίγεται σύντομα και στη δική μας πατρίδα.

Φράσεις από το βιβλίο.

“Η ντροπή πονάει, ο πόνος, μερικές φορές, ντροπιάζει”.
“Ο θάνατος απογύμνωνε το άτομο από τις αντωνυμίες. Δεν ήταν πια αυτός ή αυτή, δικό σου ή δικό μου”.
“Δεν υπάρχει γοητεία που να μην περιέχει ένα γραμμάριο απέχθειας”.
“Σε τι χρησιμεύει το χρήμα; Για ν' αγοράζουμε ανθρώπους. Όλοι χρειαζόμαστε συνεργούς”.
“Είναι περίεργο πώς αυτοί που κάνουν κάτι καλό δεν το κάνουν ποτέ μόνο για τον εαυτό τους, είναι σαν να το κάνουν για όλους”.
“Σκέφτομαι πώς μια και μόνη λογοτεχνική μεγαλοφυΐα μπορεί να σώσει έναν ολόκληρο πολιτισμό”.
“Την είχαν γαμήσει όλοι, και αυτό τους εξίσωνε”.
“...δεν υπάρχει μεγαλύτερος πλούτος από αυτόν που δεν μπορούμε να έχουμε”. 

fuentes book

Κάρλος Φουέντες
Τα κρυστάλλινα σύνορα
Μτφρ. Μαργαρίτα Μπονάτσου
Εκδ. Καστανιώτη 2009

politeia-link

 

 

 

 

 

 

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ CARLOS FUENTES

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ξανθές ρίζες» της Μπέρναρντιν Εβαρίστο (κριτική) – Μια συναρπαστική αντιστροφή της αποικιοκρατικής Ιστορίας

«Ξανθές ρίζες» της Μπέρναρντιν Εβαρίστο (κριτική) – Μια συναρπαστική αντιστροφή της αποικιοκρατικής Ιστορίας

Για το βιβλίο της Μπέρναρντιν Εβαρίστο [Bernardine Evaristo] «Ξανθές ρίζες» (μτφρ. Αλέξης Καλοφωλιάς, εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: η συγγραφέας Μπέρναρντιν Εβαρίστο.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Οι Ξανθές ρίζες της β...

«Πάγος» της Άννα Καβάν (κριτική) – Ανώνυμοι ήρωες σε ανώνυμους τόπους

«Πάγος» της Άννα Καβάν (κριτική) – Ανώνυμοι ήρωες σε ανώνυμους τόπους

Για το μυθιστόρημα της Άννα Καβάν [Anna Kavan] «Πάγος» (μτφρ. Λευτέρης Καλοσπύρος, εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: Η Anna Kavan από τον Walker Evans © Metropolitan Museum of Art.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...

«Οι Υπνοβάτες» του Χέρμαν Μπροχ (κριτική) – Στα χνάρια ενός κόσμου που χάνεται

«Οι Υπνοβάτες» του Χέρμαν Μπροχ (κριτική) – Στα χνάρια ενός κόσμου που χάνεται

Για την τριλογία «Οι Υπνοβάτες» του Χέρμαν Μπροχ [Hermann Broch] (μτφρ. Σοφία Αυγερινού, εκδ. Έρμα). Στην κεντρική εικόνα, ο συγγραφέας Χέρμαν Μπροχ.

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

Εάν δεχτούμε ότι είμαστε περιφερόμενες σκιές ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ημερίδα για την «Κασέτα» της Λούλας Αναγνωστάκη, στα Χανιά

Ημερίδα για την «Κασέτα» της Λούλας Αναγνωστάκη, στα Χανιά

Ο Πανελλήνιος Όμιλος Φίλων του ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη διοργανώνει στις 27 Μαρτίου 2023 στο θέατρο ΚΥΔΩΝΙΑ στα Χανιά, ημερίδα με θέμα: Νοούμενα και υπονοούμενα στο θεατρικό έργο «Η Κασέτα» της Λούλας Αναγνωστάκη. Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία της Λούλας Αναγνωστάκη από τον Σπύρο Στάβερη.

...
«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

Συζήτηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία – Με αφορμή το βιβλίο «Μια σύντομη ιστορία της Ρωσίας» του Rodric Braithwaite

Συζήτηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία – Με αφορμή το βιβλίο «Μια σύντομη ιστορία της Ρωσίας» του Rodric Braithwaite

Οι εκδόσεις Ψυχογιός διοργανώνουν συζήτηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία, με αφορμή το βιβλίο του Rodric Braithwaite «Μια Σύντομη Ιστορία της Ρωσίας», απόψε, Πέμπτη 23 Μαρτίου, στο βιβλιοπωλείο LIBER.

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση μέρους διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Χαρούκι Μουρακάμι [Haruki Murakami] «Σε πρώτο ενικό» (μτφρ. Βασίλης Κιμούλης), η οποία θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

With the ...

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Μάρως Βαμβουνάκη «Η νοσταλγία κι εγώ», που θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαρτίου από τις εκδόσεις Αρμός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

— Αναρωτιέμαι τι νοσταλγείς;
— …
— Νοσταλγείς κάτι που συνέβη ή κάτι πο...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Σε ανάρτησή του στο Goodreads, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας της ιστοσελίδας, ο Στίβεν Κινγκ ξεχώρισε δέκα αγαπημένα του βιβλία. Τα έργα του συγγραφέα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2023, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ελληνική βιβλιογραφία αναπόφευκτα εμπλουτίστηκε από μελέτες και συλλογικούς τόμους, βιβλία στα οποία οι συγγραφείς των κειμένων επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις και ερμηνείες σε γεγονότα και εξελίξε...

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Η Αμερικανίδα πεζογράφος Κάρσον ΜακΚάλερς [Carson McCullers] είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λογοτεχνικού «southern gothic». Τα μυθιστορήματά της εκτυλίσσονται στον αμερικανικό Νότο και παρουσιάζουν μοναχικούς, εκκεντρικούς χαρακτήρες που πασχίζουν να συνυπάρξουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ