fuentes
Της Ελένης Φουρνάρου

Ένας άντρας και μια γυναίκα ενώνουν τα χείλη τους σε ένα φιλί. Αυτός είναι μελαχρινός, Μεξικανός, καθαριστής κτιρίων. Εκείνη ξανθιά, βορειοαμερικάνα, μεγαλοστέλεχος σε εταιρία. Ανάμεσά τους ένα τζάμι: τα κρυστάλλινα σύνορα.

 

Κακόμοιρο Μεξικό, κακόμοιρες Ηνωμένες Πολιτείες, τόσο μακριά από το Θεό, τόσο κοντά ο ένας στον άλλο”. Ο Κάρλος Φουέντες συνοψίζει σ' αυτούς τους στίχους όλον τον παραλογισμό που ζει η πατρίδα του κι ένα σωρό άλλες πατρίδες του κόσμου: ένας ποταμός που οι από δω ονομάζουν Ρίο Μπράβο και οι από κει Ρίο Γκράντε χωρίζει το Μεξικό από τις ΗΠΑ, τη φτώχεια από τον πλούτο, τα όνειρα από την πραγματοποίησή τους. Ένας ποταμός γύρω από τον οποίο στήνεται μια πελώρια φάμπρικα τράφικινγκ ανθρώπων που “όταν τα χέρια τους είναι απαραίτητα, θα διασχίζουν τη γραμμή χωρίς να τους ενοχλεί κανείς. Όλοι θα κάνουν τα στραβά μάτια. Όταν περισσεύουν, θα τους διώχνουν. Θα τους χτυπούν. Θα τους σκοτώνουν στους δρόμους μέρα μεσημέρι. Θα τους απελαύνουν”.

Το βιβλίο απαρτίζεται από εννιά διηγήματα, με μια χαλαρή συνδετική γραμμή που σχεδόν δημιουργεί ένα μυθιστόρημα. Ο τόπος και ο χρόνος είναι λίγο-πολύ οι ίδιοι, τα γεγονότα παρουσιάζουν μια σχετική κλιμάκωση και κάποιοι από τους ήρωες επανέρχονται σε περισσότερες από μία ιστορίες. 

Οι ήρωες των διηγημάτων είναι όλων των λογιών: ο πάμπλουτος παράγοντας της περιοχής που συνεργάζεται με τους γκρίνγκος και αγοράζει τους Μεξικανούς, μαζί και την ολοκαίνουρια νύφη του, ώστε να κυλούν όλα ρολόι στις επιχειρήσεις και τη ζωή του˙ο νεαρός φοιτητής της ιατρικής που ευτυχεί να σπουδάσει στις ΗΠΑ για να διαπιστώσει πως θα είναι πάντα ξένος, όσο κι αν προσπαθεί να κάνει πως δεν το καταλαβαίνει˙ ο σεφ, στρατευμένος να μεταδώσει στους αδαείς βορειοαμερικανούς τη γνώση πως το γαστρονομικό γούστο υπαγορεύεται από κάτω, από το λαό που “επινοεί και καθαγιάζει τα πιάτα στις μεγάλες κουζίνες. Και το κάνει από έναν ενδόμυχο σεβασμό προς αυτό που βάζει στο στόμα” και, επιπλέον, μοιράζεται με τον αναγνώστη τη συνταγή για την τάρτα κολοκύθας αλά Πουέμπλα˙ τον “άλλο” Μεξικανό, που επιλέγει να παραμείνει στη “λάθος” πλευρά των συνόρων και να παλέψει για τους συμπατριώτες του, παρόλο που θα μπορούσε να έχει κάνει αλλιώς, παρόλο που καταλήγει μόνος˙ η Μαρίνα που δουλεύει στις μακίλας (βιομηχανικές περιοχές σε μεξικάνικες συνοριακές πόλεις, όπου βορειοαμερικάνικες εταιρίες συναρμολογούν τα προϊόντα τους με ελάχιστο κόστος λόγω της φτηνής εργατικής δύναμης) και τολμά να ονειρεύεται πως κάποτε θα καταφέρει να δει τη θάλασσα˙ η δύστροπη αστή Μις Έιμι Ντάμπαρ, που ζει ολομόναχη στα προάστια του Σικάγου κι αναγκάζεται στα γεράματα να συναναστραφεί με το σεβασμό και την αξιοπρέπεια που χαρακτηρίζουν τη μεξικανή υπηρέτριά της˙ η καταθλιπτική γκρίνγκα που φιλιέται με τον εργάτη που καθαρίζει το γραφείο της μέσα από το κρυστάλλινο σύνορο – μια ιστορία που αποδεικνύεται με αίσιο τέλος˙ μια Ισπανίδα ξεναγός, που “ήταν μια απλή γυναίκα. Δηλαδή: δεν έλεγε σε κανέναν τα όνειρά της” και ερωτεύτηκε έναν ζοχάδα οδηγό ταξί˙ ο συνοριακός φρουρός, μετανάστης κι αυτός δεύτερης γενιάς που παρακαλάει να συνεχίσουν να έρχονται οι παράνομοι κατά εκατομμύρια, “για να συνεχίσουν να δίνουν νόημα στη ζωή μου”.

Το βιβλίο απαρτίζεται από εννιά διηγήματα, με μια χαλαρή συνδετική γραμμή που σχεδόν δημιουργεί ένα μυθιστόρημα. Ο τόπος και ο χρόνος είναι λίγο-πολύ οι ίδιοι, τα γεγονότα παρουσιάζουν μια σχετική κλιμάκωση και κάποιοι από τους ήρωες επανέρχονται σε περισσότερες από μία ιστορίες. Έτσι, δημιουργείται μια συνέχεια στα διηγήματα, που επιτρέπει στον Φουέντες να δώσει τις δικές του δίκαιες λύσεις και να προτείνει την προσωπική του ιδέα περί τέλους και κάθαρσης.

Η αφήγηση είναι ρεαλιστική, σκληρή πολλές φορές, όπως εκπορεύεται από το ίδιο το θέμα. Αλλά και γλυκιά, ρομαντική, με μια διάθεση να δώσει στους ήρωες, που οι δυστυχίες συμβαίνουν σε κάθε σελίδα σχεδόν αναπόφευκτα, μια έστω παρατραβηγμένη ελπίδα.

“Τα κρυστάλλινα σύνορα” δεν είναι ένα μνημειώδες έργο του Κάρλος Φουέντες, έχει γράψει πιο σημαντικά. Είναι, όμως, “τυπικό” του: αναγνωρίζεις τον συγγραφέα στο θέμα, τη θέση και τον χαρακτηριστικό λόγο του, νοτιοαμερικάνικο, κι όμως τόσο ευρωπαϊκό. Και είναι ένα πραγματικά ωραίο βιβλίο, με ζηλευτές μυθοπλασίες και καθαρή ροή.

Έχουμε ξαναμιλήσει για την ιδιαίτερη περίπτωση της γραμμής ανάμεσα στο Μεξικό και τις ΗΠΑ, με αφορμή το μυθιστόρημα του Πάκο Ιγκνάσιο Τάιμπο ΙΙ “Όνειρα συνόρων”. Και είναι ενδιαφέρον να δούμε πώς περιγράφουν και εξηγούν αυτά τα σύνορα, αυτοί οι δυο σπουδαίοι συγγραφείς. Ειδικά τώρα, που η προοπτική της δημιουργίας ενός αντιμεταναστευτικού τείχους ανοίγεται σύντομα και στη δική μας πατρίδα.

Φράσεις από το βιβλίο.

“Η ντροπή πονάει, ο πόνος, μερικές φορές, ντροπιάζει”.
“Ο θάνατος απογύμνωνε το άτομο από τις αντωνυμίες. Δεν ήταν πια αυτός ή αυτή, δικό σου ή δικό μου”.
“Δεν υπάρχει γοητεία που να μην περιέχει ένα γραμμάριο απέχθειας”.
“Σε τι χρησιμεύει το χρήμα; Για ν' αγοράζουμε ανθρώπους. Όλοι χρειαζόμαστε συνεργούς”.
“Είναι περίεργο πώς αυτοί που κάνουν κάτι καλό δεν το κάνουν ποτέ μόνο για τον εαυτό τους, είναι σαν να το κάνουν για όλους”.
“Σκέφτομαι πώς μια και μόνη λογοτεχνική μεγαλοφυΐα μπορεί να σώσει έναν ολόκληρο πολιτισμό”.
“Την είχαν γαμήσει όλοι, και αυτό τους εξίσωνε”.
“...δεν υπάρχει μεγαλύτερος πλούτος από αυτόν που δεν μπορούμε να έχουμε”. 

fuentes book

Κάρλος Φουέντες
Τα κρυστάλλινα σύνορα
Μτφρ. Μαργαρίτα Μπονάτσου
Εκδ. Καστανιώτη 2009

politeia-link

 

 

 

 

 

 

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ CARLOS FUENTES

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Το βιβλίο της μορφής και του κενού» της Ρουθ Οζέκι (κριτική) – Αναζητώντας διέξοδο από το χάος

«Το βιβλίο της μορφής και του κενού» της Ρουθ Οζέκι (κριτική) – Αναζητώντας διέξοδο από το χάος

Για το μυθιστόρημα της Ρουθ Οζέκι [Ruth Ozeki] «Το βιβλίο της μορφής και του κενού» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Κλειδάριθμος). Κεντρική εικόνα: Στιγμιότυπο από την ταινία «Τhe Book of Henry». 

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...
«Νεφελοκοκκυγία» του Άντονυ Ντορ (κριτική) – Μια εντυπωσιακή περιπλάνηση σε χώρο και χρόνο

«Νεφελοκοκκυγία» του Άντονυ Ντορ (κριτική) – Μια εντυπωσιακή περιπλάνηση σε χώρο και χρόνο

Για το βιβλίο του Άντονυ Ντορ [Anthony Doerr] «Νεφελοκοκκυγία» (μτφρ. Μυρτώ Καλοφωλιά, εκδ. Πατάκη). Κεντρική εικόνα: Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος «Όρνιθες» του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία Γιάννη Ρήγα (2021).

Γράφει η Άλκηστις Σουλογιάννη

...
«Το χρυσό σημειωματάριο» της Ντόρις Λέσινγκ – Αλήθειες βαθιές κι επώδυνες, ενεργές και σήμερα

«Το χρυσό σημειωματάριο» της Ντόρις Λέσινγκ – Αλήθειες βαθιές κι επώδυνες, ενεργές και σήμερα

Για το εμβληματικό μυθιστόρημα της νομπελίστριας Ντόρις Λέσινγκ [Doris Lessing] «Το χρυσό σημειωματάριο» (μτφρ. Έφη Τσιρώνη, εκδ. Διόπτρα). 

Γράφει ο Κ.Β. Κατσουλάρης

Είναι δύσκολο να μιλήσεις για την Ντόρις Λέσινγκ χω...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Το βιβλίο της μορφής και του κενού» της Ρουθ Οζέκι (κριτική) – Αναζητώντας διέξοδο από το χάος

«Το βιβλίο της μορφής και του κενού» της Ρουθ Οζέκι (κριτική) – Αναζητώντας διέξοδο από το χάος

Για το μυθιστόρημα της Ρουθ Οζέκι [Ruth Ozeki] «Το βιβλίο της μορφής και του κενού» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Κλειδάριθμος). Κεντρική εικόνα: Στιγμιότυπο από την ταινία «Τhe Book of Henry». 

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...
Με τον «Ντετέκτιβ» του Δημήτρη Χατζή συνεχίζονται οι «Παραβάσεις / Αναγνώσεις», το αναλόγιο του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος

Με τον «Ντετέκτιβ» του Δημήτρη Χατζή συνεχίζονται οι «Παραβάσεις / Αναγνώσεις», το αναλόγιο του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος

Τρίτη παρουσίαση για τις «Παραβάσεις / Αναγνώσεις» –το θεατρικό αναλόγιο του ΚΠΙΣΝ στον Φάρο– την Κυριακή 10 Δεκεμβρίου με τη Μαρία Σκουλά να διαβάζει το διήγημα «Ο Ντέτεκτιβ» του Δημήτρη Χατζή, σε επιμέλεια του συνθέτη Κορνήλιου Σελαμσή.

Επιμέλεια: ...

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Την Παρασκευή, 29 Ιουλίου, το...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Την Παρασκευή, 29 Ιουλίου, το...

«Η εμμονή» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

«Η εμμονή» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Ανί Ενρό [Annie Ernaux] «Η εμμονή» (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Δεν ήθελε να μου πει το όνομά της.

...
«Μερικές ακόμα σημειώσεις ενός πορνόγερου» του Τσαρλς Μπουκόβσκι (προδημοσίευση)

«Μερικές ακόμα σημειώσεις ενός πορνόγερου» του Τσαρλς Μπουκόβσκι (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Τσαρλς Μπουκόβσκι [Charles Bukowski] «Μερικές ακόμα σημειώσεις ενός πορνόγερου» (νέα μτφρ. Γιάννης Λειβαδάς), που κυκλοφορεί στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Η Ιρλανδή συγγραφέας έχει αγαπηθεί από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και όχι άδικα. Τι είναι αυτό που την κάνει ιδιαίτερη και γιατί η πρόσφατη νουβέλα της «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) την καταξιώνει. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ