dead_end

Toυ Γιάννη Καρκανέβατου

«Πρέπει να κάνεις επιτόπου στροφή» είπε ο Άλεξ σαν να τα ‘χε χαμένα. «Στραβός είμαι, ρε μαλάκα» είπε ο Μπίλλυ. «Είναι αδιέξοδο το γαμημένο»… Στο βάθος μπροστά τους οι τρεις νεαροί μαύροι στέκονταν μες στη μέση του δρόμου, ακίνητοι, χωρίς πλέον να φωνάζουν. Μάλιστα αυτός που τον είχε πετύχει η πίτα έμοιαζε σαν να χαμογελά…
Καλοκαίρι του 1972, τρεις έφηβοι λευκοί εισβάλουν στην υποβαθμισμένη γειτονιά του Χίθροου Χάιτς με το αυτοκίνητο του μπαμπά και την πρόθεση να πουλήσουν τσαμπουκά. Τρεις λευκοί απέναντι σε τρεις μαύρους (‘Η απλή  απάντηση είναι ότι κάναμε ό,τι κάναμε επειδή ήμασταν όλοι βλαμμένοι πιτσιρικάδες… Δεν είχαμε τίποτα εναντίον σας. Δε σας ξέραμε καν. Ήσαστε εκείνοι, οι άλλοι, που μένατε στην άλλη πλευρά της πόλης’)  Αρχικός στόχος είναι να ‘χτυπήσουν’ και να φύγουν όμως το αδιέξοδο του δρόμου και της πράξης, τους εγκλωβίζει σε μια περιπέτεια μ’ έναν νεκρό και τον νεαρό Άλεξ Πάππα σημαδεμένο στο πρόσωπο.

Τριανταπέντε χρόνια μετά το συμβάν, μια τυχαία συνάντηση θα ξαναφέρει τους πρωταγωνιστές της ιστορίας κοντά αλλά με διαφορετικά κίνητρα. Κάποιος θέλει να ζητήσει συγγνώμη, κάποιος να ξεχάσει, κάποιος άλλος να το εκμεταλλευτεί και να εκβιάσει.
Ο Τζωρτζ Πελεκάνος, ελληνοαμερικανός γεννημένος το 1957 στην Ουάσινγκτον (όπου και κατοικεί με την γυναίκα και τα τρία παιδιά τους) είναι πολυγραφότατος συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων και τηλεοπτικών σειρών με αναγνώριση τόσο από τον κόσμο όσο και από τους κριτικούς (Ο Στίβεν Κινγκ δήλωσε γι’ αυτόν ότι είναι ‘ο μεγαλύτερος εν ζωή αμερικανός συγγραφέας αστυνομικών ιστοριών’ και ο Ομπάμα τον συμπεριέλαβε στις αναγνωστικές του προτιμήσεις). Έχει δημιουργήσει σειρές βιβλίων με διαφορετικούς πρωταγωνιστές (τον Nick Stefano, τους  Derek Strange και Terry Quinn και την σειρά D.C. Quartet) αλλά το ‘Αδιέξοδο’ – που δεν ανήκει σ’ αυτές τις σειρές - είναι το πιο αυτοβιογραφικό του (κατά το γαλλικό Wikipedia, μεγάλωσε σε μια φτωχή συνοικία με πολλούς μαύρους, με τον πατέρα του να διατηρεί σνακ μπαρ και τον ίδιο σε ηλικία 17 ετών να πυροβολεί και να τραυματίζει κάποιον συνομήλικο). 

Αν δεχτούμε το παραπάνω, έχει ενδιαφέρον η θέση που μυθοπλαστικά έχει δώσει στον εαυτό του, την θέση του γιου που συνεχίζει την επιχείρηση του έλληνα pelecanosπατέρα αλλά έχοντας παράλληλα πάθος για την ποίηση και την γραφή (γεγονός πάντως που δεν αφήνει ασχολίαστο χωρίς κάποιο σαρκασμό: «Για συγγραφέας, πάντως, ο γιος σου είναι πολύ καλός ταμίας» αναφέρει κάποιος πελάτης στον πατέρα του βλέποντας τα χαρτάκια με στίχους κολλημένα με σελοτέιπ πίσω από το μπαρ).

Με λόγο που ρέει, μια εμμονική προσκόλληση στις λεπτομερείς περιγραφές (από ρούχα, ντυσίματα και μάρκες μέχρι μουσικά συγκροτήματα και μπάσκετ) και με ευαισθησία στις λεπτές αποχρώσεις των συναισθημάτων και στον τρόπο έκφρασης τους (‘Έκανε μια κίνηση με το χέρι στον αέρα: Φύγε από δω. Μου τη δίνεις. Σ’ αγαπάω’  κίνηση που κάνει ο πατέρας στον Άλεξ και που θα επαναλάβει ο Άλεξ στον γιο του είκοσι χρόνια αργότερα), ο Πελεκάνος καταπιάνεται με θέματα όπως η ευθύνη, η ενοχή, η συγχώρεση, η εξιλέωση, η δεύτερη ευκαιρία και η ηθική απαίτηση επαναδιαπραγμάτευσης του παρελθόντος («Η ζωή προχωράει και ξαφνικά νιώθεις την ανάγκη να στρώσεις τα κρεβάτια που άφησες ξέστρωτα» , όπως χαρακτηριστικά λέει ένας από τους ήρωες).
Αλλά η φιλοδοξία του συγγραφέα υπερβαίνει την ατομική περιπτωσιολογία. Με αφορμή ‘το συμβάν’, του δίνεται η ευκαιρία να μιλήσει για μια κοινωνία διακρίσεων, με αμφισβητήσιμη την θεωρία των ίσων ευκαιριών και να καυτηριάσει εύστοχα τον πόλεμο που πέρα από τα θύματα, αφήνει τα στρατιωτικά νοσοκομεία γεμάτα με ακρωτηριασμένους σωματικά και ψυχικά ανθρώπους (‘Υπηρετούσε σε μάχιμη μονάδα (στο Αφγανιστάν) της 10ης Μεραρχίας που είχε ως βάση το Φορτ Ντραμ στη Νέα Υόρκη, στο 1ο Τάγμα, 32ο Σύνταγμα πεζικού, 3η Ταξιαρχία. Ο Μονρόε είχε απομνημονεύσει όλους αυτούς τους αριθμούς, γεγονός που τον έκανε να αισθάνεται πιο σίγουρος ότι ο στρατός ως οργανισμός ήταν όντως οργανωμένος και θα προστάτευε το γιο του, σκέψη που μάλλον δεν είχε καμία λογική βάση’)
Στο ευρηματικό τέλος, δίνει την δυνατότητα στον πρωταγωνιστή του να ακολουθήσει τις βαθύτερες ανάγκες του και, εν τέλει, να καθορίσει τη μοίρα του επηρεάζοντας ταυτόχρονα τις ζωές των ανθρώπων που τον περιβάλουν.

Χωρίς να είναι ένα βιβλίο με ρηξικέλευθες ιδέες, επαναφέρει (με συζητήσιμο το αν είχε ποτέ υποχωρήσει) το θέμα του ρατσισμού και προσπαθεί να κλείσει τον κύκλο του μίσους και της βίας αφού δεν μπορεί παρά να είναι ένα ακόμα αδιέξοδο.
Ο Ουίλιαμ Φόκνερ είχε δηλώσει ότι ‘Ένας συγγραφέας χρειάζεται τρία πράγματα, πείρα, παρατήρηση και φαντασία, δυο εκ των οποίων και ενίοτε και ένα, μπορούν να αντικαταστήσουν την έλλειψη των υπολοίπων’. Με το μυθιστόρημα αυτό, ο Πελεκάνος αποδεικνύει ότι διαθέτει και τα τρία πιο πάνω συστατικά και σε περίσσεια.
 
eksofyllo

Τζορτζ Πελεκάνος
Το αδιέξοδο
μτφ. Θανάσης Γιαννακόπουλος
Εκδόσεις Πατάκη
Σελ. 372

politeia link more

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η νύχτα θα είναι μεγάλη» του Σαντιάγκο Γκαμπόα (κριτική) – Ένα καθαρόαιμο πολιτικό και κοινωνικό θρίλερ με φόντο την Κολομβία

«Η νύχτα θα είναι μεγάλη» του Σαντιάγκο Γκαμπόα (κριτική) – Ένα καθαρόαιμο πολιτικό και κοινωνικό θρίλερ με φόντο την Κολομβία

Για το μυθιστόρημα του Σαντιάγκο Γκαμπόα [Santiago Gamboa] «Η νύχτα θα είναι μεγάλη» (μτφρ. Δήμητρα Σταυρίδου, εκδ. Διόπτρα). Ο γνωστός Κολομβιανός συγγραφέας θα βρίσκεται σε λίγες μέρες στην Αθήνα, στο πλαίσιο του 15ου Φεστιβάλ ΛΕΑ, και στη συνέχεια στα Χανιά, στο 2ο Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων. 

...
«Το δώρο του Χάμπολντ» του Σολ Μπέλοου (κριτική)

«Το δώρο του Χάμπολντ» του Σολ Μπέλοου (κριτική)

Για το μυθιστόρημα που χάρισε στον Σολ Μπέλοου [Saul Bellow, 1915-2005] το Πούλιτζερ το 1976, «Το δώρο του Χάμπολντ» (μτφρ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου, εισαγωγή: Jeffrey Eugenides, εκδ. Gutenberg). 

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

...
«Η πιο μυστική μνήμη των ανθρώπων» του Μοχάμεντ Μπουγκάρ Σαρ (κριτική) – Ένα πολυστρωματικό μυθιστόρημα που υμνεί τη λογοτεχνία

«Η πιο μυστική μνήμη των ανθρώπων» του Μοχάμεντ Μπουγκάρ Σαρ (κριτική) – Ένα πολυστρωματικό μυθιστόρημα που υμνεί τη λογοτεχνία

Για το μυθιστόρημα του Μοχάμεντ Μπουγκάρ Σαρ [Mohamed Mbougar Sarr] «Η πιο μυστική μνήμη των ανθρώπων» (μτφρ. Μήνα Πατεράκη-Γαρέφη, εκδ. Πατάκη), που τιμήθηκε με τη μεγαλύτερη διάκριση των γαλλικών γραμμάτων, το βραβείο Goncourt, για το 2021. Στην κεντρική εικόνα, ο συγγραφέας. 

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Δημοσιοποιήθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ.

Επιμέλεια: Book Press

Δημοσιοποιείται η λίστα των φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ, υπό την Αιγίδα της Α.Ε. ...

Το «Εργαζόμενο αγόρι» της Λένας Διβάνη στην ευρωπαϊκή λίστα προτεινόμενων βιβλίων του Readers of Europe 2023

Το «Εργαζόμενο αγόρι» της Λένας Διβάνη στην ευρωπαϊκή λίστα προτεινόμενων βιβλίων του Readers of Europe 2023

Το «Εργαζόμενο αγόρι» της Λένας Διβάνη προτείνεται για την ευρωπαϊκή λίστα βιβλίων της Ευρωπαϊκής Βιβλιοθήκης Readers of Europe για το 2023.

Επιμέλεια: Book Press

Το ...

«Ο Νίκος Καζαντζάκης και οι Έλληνες ομότεχνοί του: Αλληλεπιδράσεις, συνάφειες και διαφωνίες» – Συνέδριο στο Γαλλικό Ινστιτούτο

«Ο Νίκος Καζαντζάκης και οι Έλληνες ομότεχνοί του: Αλληλεπιδράσεις, συνάφειες και διαφωνίες» – Συνέδριο στο Γαλλικό Ινστιτούτο

Με αφορμή τη συμπλήρωση 140 χρόνων από τη γέννηση του Νίκου Καζαντζάκη, θα διεξαχθεί το Επιστημονικό Συνέδριο με θέμα «Ο Νίκος Καζαντζάκης και οι Έλληνες ομότεχνοί του: Αλληλεπιδράσεις, συνάφειες και διαφωνίες» στις 10 και 11 Ιουνίου, στο Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος.

Επιμέλεια: ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen] «Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Ιουνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν κάποιε...

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ [Tatiana Ţîbuleac] «Ο γυάλινος κήπος» (μτφρ. Άντζελα Μπράτσου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Μαΐου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

Bιβλία αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης: 20 επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις

Bιβλία αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης: 20 επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις

Κανείς δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημά σου, αν δεν κάνεις ο ίδιος την αρχή για να βοηθήσεις τον εαυτό σου. Είκοσι επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις βιβλίων αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης από τους επαγγελματίες του είδους.

Επιμέλεια: Book Press...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ