eleven am edward hopper

Για το μυθιστόρημα της Κλερ Μεσούντ [Claire Messud] «Η γυναίκα του επάνω ορόφου» (μτφρ. Ρένα Χατχούτ, εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: Ο πίνακας του Έντουαρντ Χόπερ «11 a.m.» (1926).

Γράφει η Διώνη Δημητριάδου

Μια φωνή γεμάτη οργή, μια χειμαρρώδης εξομολόγηση, ένας απολογισμός ζωής. Αυτή είναι η ιστορία μιας γυναίκας, της σαραντάχρονης Νόρας, στην ανατολική ακτή των Ηνωμένων Πολιτειών, κατά την πρώτη δεκαετία του εικοστού πρώτου αιώνα. Μια φωνή που θα ήθελε να συμπεριλάβει, όπως λέει, όλες τις γυναίκες του κόσμου, που προσπαθούν να ανταποκριθούν στην αναμενόμενη και αποδεκτή εικόνα της γυναίκας, που δεν κατορθώνουν να υλοποιήσουν τις βαθύτερες επιθυμίες τους (η Νόρα ήθελε να γίνει ζωγράφος, σπούδασε όμως Παιδαγωγικά και έγινε δασκάλα), ακολουθώντας τα στερεότυπα που τις οδηγούν σε μια ζωή ανούσια και αδιέξοδη. Σε μια ζωή γεμάτη από ψέματα και προσποίηση, σε έναν κόσμο που μοιάζει με σπίτι όλο καθρέφτες και παραποιημένα είδωλα και πουθενά μια πόρτα που να γράφει: «Έξοδος».

Κι αν, όπως οι περισσότερες γυναίκες, είναι καταδικασμένη και η Νόρα να ζει κατά κάποιο τρόπο υπογείως, να υποχωρεί και να κάνει στην άκρη για να περάσουν οι εκλεκτοί της ζωής, η ίδια χαρακτηρίζει τον εαυτό της μια «γυναίκα του επάνω ορόφου», σαν την ήσυχη γυναίκα σε έναν τακτοποιημένο τρίτο όροφο, πάντα με το χαμόγελο και τη βολική για όλους σιωπή, στην πραγματικότητα αόρατη για τους άλλους.

Η Νόρα θα κατασκευάσει μια μάσκα, ένα προσωπείο που να είναι αποδεκτό, χωρίς η ίδια να διαβλέπει τον κίνδυνο αυτό να ενσωματωθεί στο δέρμα της και να αποτελεί πλέον αναπόσπαστο στοιχείο της προσωπικότητάς της. Σ’ αυτή την επίπεδη ζωή θα παρουσιαστεί όμως ξαφνικά η ευκαιρία για κάτι το εξαιρετικό, το διαφορετικό και προκλητικό, στο πρόσωπο του Ρεζά, ενός οκτάχρονου μαθητή της (ενός αγοριού παραμυθένιου, όπως το χαρακτηρίζει η ίδια) και στη συνέχεια στην παρουσία των δύο γονιών του, της Σιρένας αρχικά, μιας Ιταλίδας εικαστικού και του άντρα της, του Λιβανέζου Σκαντάρ, ιστορικού με πανεπιστημιακή καριέρα.

Σε μια ζωή γεμάτη από ψέματα και προσποίηση, σε έναν κόσμο που μοιάζει με σπίτι όλο καθρέφτες και παραποιημένα είδωλα και πουθενά μια πόρτα που να γράφει: «Έξοδος».

Προσκολλημένη στην οικογένεια αυτή, ως φίλη στην αρχή και κατόπιν ως μπέιμπι σίτερ του Ρεζά, θα αυθυποβληθεί πως αποτελεί και η ίδια μέλος της. Ένας ενδόμυχος ερωτισμό που εκκινεί από τον Ρεζά φθάνει και στους δύο γονείς, και όσον αφορά τον Σκαντάρ θα πάρει τη μορφή ακραίας αυταπάτης, θυμίζοντας τον Τσέχωφ και τον «Μαύρο Καλόγερό» του. Η Νόρα πιστεύει ότι η καλά κρυμμένη μέχρι τότε πολύτιμη ιδιαιτερότητά της ως προσωπικότητας, μπορεί να τραφεί από τη δική τους παρουσία, χωρίς όμως να αντιλαμβάνεται και η ίδια, την εξουσία που ηθελημένα ή αθέλητα ασκούν και οι τρεις επάνω της.

Με τη Σιρένα θα νοικιάσει ένα εργαστήριο και θα αγγίξει το όνειρό της να δημιουργήσει ένα καλλιτεχνικό έργο, μια σειρά από μινιατούρες με αφορμή εμβληματικές γυναικείες φιγούρες, όπως για παράδειγμα η Έμιλυ Ντίκινσον. Δίπλα, ωστόσο, στα δικά της εν πολλοίς άτεχνα δημιουργήματα, η Σιρένα θα δημιουργεί ένα εξαίσιο πολυεπίπεδο έργο (μια εκδοχή της Χώρας των Θαυμάτων) με διεθνή αναγνώριση. Και ενώ πιστεύει πως τα αισθήματα είναι αμοιβαία, η οικογένεια θα εξαφανιστεί από τη ζωή της χωρίς καμία εξήγηση.

Gutenberg ALDINA MESSUD gynaika tou epano orofouΘεωρώντας τον εαυτό της «γυναίκα του επάνω ορόφου» και συνειδητοποιώντας την απώλεια της «μη αληθινής ζωής» της, δεν έχει το περιθώριο να νιώσει δυστυχισμένη ή στερημένη· αυτό θα ήταν το τέλος. Όταν θα επανενωθούν τίποτα δεν θα είναι πλέον το ίδιο όπως πριν. Επιχείρησε να δραπετεύσει από τον επινοημένο, όλο προσποίηση κόσμο της, να τη δουν όπως ήταν στην πραγματικότητα, όμως δεν μπόρεσε να αποφύγει τη φθορά στην ψυχή της. Μόνη πλέον με τον εαυτό της θα πάρει καθοριστικές αποφάσεις. Αρκεί όμως αυτό ή μπροστά της ακόμη βρίσκεται η μεγαλύτερη έκπληξη; Και η οργή της, που από την αρχή ήταν παρούσα στην αφήγησή της, μήπως τώρα επιτέλους θα ερμηνευθεί; Και πού θα την οδηγήσει; Η ιστορία που μόλις μας αφηγήθηκε μήπως ήταν μόνο η αρχή;

Η Μεσούντ έχει γράψει μια συγκλονιστική ιστορία που διαβάζεται με ένταση, υποθέτουμε σχεδόν με την ίδια που γράφτηκε. Από τη μία εναπόθεσε στην ηρωίδα της τον ρόλο μιας γυναίκας που θα μπορούσε να αφορά περισσότερες με ματαιωμένα όνειρα και επίπλαστη ζωή. Έτσι, θέματα όπως η μοναξιά, η φιλία, η μητρότητα, ο έρωτας, η θέση της γυναίκας θα διαφανούν σε όλη τους την έκταση. Σε ένα δεύτερο επίπεδο, όμως, που διατρέχει διακριτικά όλη την ιστορία, σημαντικότερο κατά τη γνώμη μου, αγγίζει ένα ευρύτερο θέμα που αφορά την Τέχνη και τη φύση του καλλιτέχνη. Πώς ανέρχεσαι στη δύσκολη και απότομη κλίμακα της καλλιτεχνικής αναγνώρισης; Ποιες θυσίες χρειάζεται να κάνεις, και αυτές αφορούν μόνο εσένα ή είναι αναγκαίο να θυσιάσεις ακόμη και τα προσφιλή σου πρόσωπα; Τι σημαίνει η φράση «θυσιάζω τα πάντα» για την Τέχνη;

Ένα βιβλίο, σε μετάφραση, σημειώσεις και επίμετρο από τη Ρένα Χατχούτ, με ένα εξώφυλλο που συνταιριάζει απόλυτα με την ιστορία (Αγγελική Ξυνού, «Μια συνηθισμένη μέρα», λεπτομέρεια 2018), με τη φροντίδα όπως πάντα της σειράς «Aldina» των εκδόσεων Gutenberg, που δεν παύει να μας εκπλήσσει με τις εξαιρετικές επιλογές της. 


 Η ΔΙΩΝΗ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ είναι συγγραφέας. Το νέο της βιβλίο, η μελέτη «Ο ποιητὴς διάγει εσώκλειστος – Οι “τόποι” στην ποίηση του Κώστα Θ. Ριζάκη» κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις του Φοίνικα.

Απόσπασμα από το βιβλίο

«Η Γυναίκα του Επάνω Ορόφου, που δείχνει στον κόσμο ένα πρόσωπο μονίμως συμπονετικό, ποτέ δεν θα είχε κάτι σαν έναν προσωπικό δείκτη αξιών. Η Γυναίκα του Επάνω Ορόφου δεν ενδιαφέρεται για τέτοια ιδιοτελή πράγματα. Δεν πρέπει να φανεί ότι έχει άσχημη καρδιά. Ποιος θα αγαπούσε μια άσχημη, μοναχική καρδιά;

Ο Σκαντάρ, η Σιρένα, ο Ρεζά – ο καθένας τους με τον τρόπο του, ήταν ο Μαύρος Καλόγερός μου. Είχα ένα πραγματικό μοναστήρι μέσα μου! Ο καθένας, στις παθιασμένες εσωτερικές συζητήσεις μου, ικανοποιούσε κάποιους από τους πιο αγαπητούς, πιο άγρια κρυμμένους πόθους της καρδιάς μου: ζωή, τέχνη, μητρότητα, έρωτα, και τη μεγάλη δελεαστική υπόσχεση ότι δεν ήμουν ένα τίποτα, ότι μπορούσε κανείς να με δει αφτιασίδωτη και ότι αυτός ο κρυμμένος εαυτός, αυτή η πολύτιμη κοπέλα χωρίς μάσκα, αόρατη επί δεκάδες χρόνια, μπορούσε –και μάλιστα έπρεπε– να αφήσει ένα ίχνος στον κόσμο». (σσ. 407-408)

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» της Ζόρα Νιλ Χέρστον (κριτική) – Ένα «τραγουδιστό» μυθιστόρημα για την ιστορία της μαύρης κοινότητας

«Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» της Ζόρα Νιλ Χέρστον (κριτική) – Ένα «τραγουδιστό» μυθιστόρημα για την ιστορία της μαύρης κοινότητας

Για το μυθιστόρημα της Ζόρα Νιλ Χέρστον [Zora Neale Hurston] «Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Αίολος). Κεντρική εικόνα: © Jessica Felicio (Unsplash).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Εμφα...

«Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» του Γκύντερ Γκρας (κριτική) – Ο ναζισμός και ο νάνος

«Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» του Γκύντερ Γκρας (κριτική) – Ο ναζισμός και ο νάνος

Για το μυθιστόρημα του Γκύντερ Γκρας [Günter Grass 1927-2015] «Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» [μτφρ. Τούλα Σιέτη, εκδ. Πατάκη].

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Οι «κακές» γλώσσες λένε ότι ο Γερμανός συγγραφέας πήρε το Βραβείο Νόμπελ το 1999 μόνο και μ...

«Β.» του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (κριτική) – Η προέλευση του κακού

«Β.» του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (κριτική) – Η προέλευση του κακού

Για το μυθιστόρημα του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (Steve Sem-Sandberg) «Β.» (μτφρ. Γιώργος Μαθόπουλος, εκδ. Αλεξάνδρεια). Στην κεντρική εικόνα, σκηνή από τη βασισμένη στο θεατρικό έργο του Γκέοργκ Μπύχνερ ταινία «Woyzeck» (1979).

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Τέσσερα πρόσφατα αστυνομικά μυθιστορήματα ανανεώνουν τις γνωστές υποκατηγορίες της αστυνομικής λογοτεχνίας. «Η σκοτεινή μούσα» του Άρμιν Έρι, «Ο κώδικας του θησαυρού» της Τζάνις Χάλετ, «Θάνατος ενός ταξιδιώτη» του Ντιντιέ Φασέν και «Η στρατηγική του πεκινουά» του Αλέξις Ραβέλο.

Γράφει η Χίλ...

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αστυνομικό μυθιστόρημα του Βαγγέλη Μαργιωρή «Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα», το οποίο κυκλοφορεί στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ήρωες, μίξερ, μανταλάκια, σερβιέτες…» Μέσα στο ...

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αστυνομικό μυθιστόρημα του Βαγγέλη Μαργιωρή «Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα», το οποίο κυκλοφορεί στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ήρωες, μίξερ, μανταλάκια, σερβιέτες…» Μέσα στο ...

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση του προλόγου του μεταφραστή Γιώργου Ι. Αλλαμανή, στο βιβλίο του Τζον Τέιλορ [John Taylor] «Σκληρός από τρυφερότητα – Ο Έλληνας ποιητής και λαογράφος του άστεως Ηλίας Πετρόπουλος», το οποίο κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Δίχτυ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Τέσσερα πρόσφατα αστυνομικά μυθιστορήματα ανανεώνουν τις γνωστές υποκατηγορίες της αστυνομικής λογοτεχνίας. «Η σκοτεινή μούσα» του Άρμιν Έρι, «Ο κώδικας του θησαυρού» της Τζάνις Χάλετ, «Θάνατος ενός ταξιδιώτη» του Ντιντιέ Φασέν και «Η στρατηγική του πεκινουά» του Αλέξις Ραβέλο.

Γράφει η Χίλ...

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

Τι κοινό θα μπορούσε να έχει η Έμιλι Μπροντέ [Emily Brontë] με τον Χουάν Ρούλφο [Juan Rulfo] και τον εικονιζόμενο Άρη Αλεξάνδρου; Και οι τρεις τους, όπως και πολλοί ακόμα σημαντικοί συγγραφείς, έγραψαν και εξέδωσαν ένα μόνο μυθιστόρημα στη διάρκεια της ζωής τους, που ωστόσο αρκούσε για να τους καθιερώσει στο λογοτεχ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

03 Σεπτεμβρίου 2023 ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ

23 σημαντικές εκδηλώσεις στο πλαίσιο του 51ου Φεστιβάλ Βιβλίου στο Πεδίον του Άρεως

Πρόγραμα σημαντικών εκδηλώσεων στην Κεντρική Σκηνή «Μελίνα Μερκούρη» στη διάρκεια όλων των ημερών του 51ου Φεστιβάλ Βιβλίου στο Πεδίον του Άρεως. Επιμέλεια: Book Press

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ