baladeur

Για το μυθιστόρημα του Ρίτσαρντ Φλάναγκαν (Richard Flanagan), «Η ζωντανή θάλασσα που ονειρευόταν ξύπνια» (μτφρ. Γιώργος Μπλάνας), που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Της Άννας Λυδάκη

Κατά τη διάρκεια της μεγάλης φωτιάς στην Τασμανία (2018), και εκείνης που ακολούθησε στην Αυστραλία, εκτυλίσσεται η συγκλονιστική ιστορία που αφηγείται ο Ρίτσαρντ Φλάναγκαν. Τότε που καίγονταν αρχαία δάση και η μέρα σκοτείνιαζε από τον πυκνό καπνό και την αιθάλη, η Φράνσι δοκιμάζεται παγιδευμένη στην επιθυμία του σώματός της να πεθάνει και στην αποφασιστικότητα των τριών παιδιών της που επέμεναν ότι πρέπει να ζήσει.

Μέσα από την ιστορία της Φράνσι, ο Φλάναγκαν, με σπάνια ευαισθησία και ιδιαίτερο λογοτεχνικό ύφος, αναφέρεται στα διλήμματα που προκύπτουν όταν η ζωή και ο θάνατος έρχονται πολύ κοντά, όταν η αγάπη μπορεί να κάνει περισσότερο κακό από το μίσος, όταν οράματα και παραισθήσεις γίνονται πραγματικότητα…

Aναφέρεται στα διλήμματα που προκύπτουν όταν η ζωή και ο θάνατος έρχονται πολύ κοντά, όταν η αγάπη μπορεί να κάνει περισσότερο κακό από το μίσος...

Η Φράνσι, που είναι 86 ετών και ήδη έχει άνοια, έπαθε εγκεφαλική αιμορραγία και ο Τόμι, ο γιος που τη φροντίζει, ενημερώνει σχετικά τα αδέλφια του που ζουν στο Σίντνεϊ. Η Άννα και ο Τέρζο έχουν μια επιτυχημένη ζωή και μέχρι τώρα δεν τους έμενε χρόνος για να επισκεφτούν τη μητέρα τους. Τώρα έρχονται και πρέπει να αποφασίσουν αν η Φράνσι θα χειρουργηθεί ή όχι, διότι η πρόγνωση για την επέμβαση είναι δυσοίωνη: θάνατος, περιορισμός νοητικής λειτουργίας, φυτό. Τι θα έπρεπε να κάνουν; Να πεθάνει η μητέρα τους με οικτρό τρόπο ή να πεθάνει ειρηνικά; Θα παρέτειναν τη ζωή της σε μια κόλαση ή θα πέθαινε στο χειρουργείο και θα της στερούσαν τις λιγοστές πολύτιμες τελευταίες εβδομάδες της;

Η απόφαση αρχικά ήταν πως, δεδομένων των συνθηκών, όσο τρομερό κι αν ήταν, καλύτερα ν’ άφηναν τη Φράνσι να πεθάνει. Ξαφνικά όμως ο Τέρζο αλλάζει γνώμη και οι υπόλοιποι συμφωνούν μαζί του να δουλέψουν υπέρ της ζωής της.

Η εγχείρηση πέτυχε και η Άννα έρχεται συχνά από το Σίντνεϊ για να δει τη μητέρα της στο νοσοκομείο στην Τασμανία. Μιλά μαζί της και ακούει τη Φράνσι να περιγράφει τα οράματά της, «χαμένη» στις απέραντες πεδιάδες και στην ομίχλη του μυαλού της, όπου «αιωρούνται» κομμάτια και θρύψαλα από τα νεανικά της χρόνια, ασύνδετα μεταξύ τους.

Το σώμα της πια δεν ήταν απλώς το καταρρακωμένο σώμα ενός αδύναμου γέρικου ζώου‧ ήταν ένα περίπλοκο μηχάνημα που το κρατούσαν σε λειτουργία τεχνικοί και μηχανικοί σώματος...

Την επόμενη άνοιξη η Φράνσι χειροτερεύει και, αφού δεν της επιτρέπουν να πεθάνει, πεθαίνει σιγά σιγά‧ πέθαινε από καιρό. Το σώμα της πια δεν ήταν απλώς το καταρρακωμένο σώμα ενός αδύναμου γέρικου ζώου‧ ήταν ένα περίπλοκο μηχάνημα που το κρατούσαν σε λειτουργία τεχνικοί και μηχανικοί σώματος, τροφοδοτώντας με καύσιμα τα διάφορα μηχανικά του μέρη: αιμοκάθαρση, παροχή τροφής, οξυγόνου, ορού ζωτικών υγρών, αναλγητικών, αντιβιοτικών, βιταμινών.

Κοντά στο κρεβάτι της είναι πάντα η Άννα, που γυρίζει στο νησί όπου μεγάλωσε και απ’ όπου ήθελε να φύγει, γιατί ένιωθε ότι εκεί συντρίβονταν τα όνειρά της. Τώρα, δίπλα στο «ματαιωμένο φάντασμα» της μητέρας της, αναλογίζεται τη μοναξιά της και χάνεται στις δικές της παραισθήσεις. Θυμάται τη γιαγιά της που δεν ήθελε να ενοχλεί τον Θεό γιατί πίστευε ότι είναι πολυάσχολος, τη μητέρα της που δεν ήταν ποτέ μόνη γιατί ζούσε μέσα από τους άλλους και για τους άλλους, τον πατέρα που ευχαριστούσε κάθε πρωί γονατιστός τον Θεό για την ομορφιά του κόσμου.

Θυμάται τη γιαγιά της που δεν ήθελε να ενοχλεί τον Θεό γιατί πίστευε ότι είναι πολυάσχολος...

Αυτή η ομορφιά -τα τροπικά δάση, τα άγρια ποτάμια, οι ωκεανοί, οι παραλίες με τους αστραφτερούς κυματισμούς της άμμου, τα πουλιά και τα ζώα- αφανίζεται μέσα σε έναν εχθρικό κόσμο, όπου οι άνθρωποι όλο και περισσότερο εστιάζουν στα επουσιώδη.

flanagan thallassa exofΟι ήρωές του Φλάναγκαν ταλανίζονται από ενοχές και διλήμματα μέσα στη μηδαμινότητα και την απεραντοσύνη της συμπαντικής δύναμης, όπου οι εξαφανίσεις των χαρακτηριστικών, όπως τις «βλέπει» η Άννα, δεν φαίνονται να είναι πρόβλημα, και οι λέξεις δεν είναι πια γέφυρες, αλλά ένα τείχος ανάμεσα στους ανθρώπους. Το αφύσικο είχε γίνει φυσιολογικό και η ζωή ένας «ανενεργός σύνδεσμος στο διαδίκτυο».

Κρίσιμα ερωτήματα διατρέχουν όλο το αυτό το έξοχο έργο για τον φόβο, την αγάπη, το θαύμα της ζωής, τα γηρατειά, τον θάνατο και τον κόσμο: Είναι δυνατόν ν’ αγαπάς κάποιους και την ίδια στιγμή να τους θέλεις νεκρούς; Πρέπει η αγάπη να επιδεικνύεται για να γίνει αγάπη; Τι γίνεται όταν ο άλλος απελπισμένος λέει: «Όχι άλλο πόνο. Έφτασα στο τέλος. Θέλω να φύγω. Άσε με να πάω» και η οικογένεια δεν τον αφήνει; Ο συγγραφέας αναρωτιέται αν μια αναβολή του θανάτου, μια ατέλειωτη παράταση του θανάτου ουσιαστικά, είναι ζωή ή αν είναι ένα αόρατο έγκλημα, ένα ψέμα που το ενθαρρύνουν όλοι.

Στο βιβλίο του Η ζωντανή θάλασσα που ονειρευόταν ξύπνια ο Φλάναγκαν διηγείται μια ιστορία για τα ανθρώπινα και τα μη ανθρώπινα, η οποία μας αφορά όλους καθώς, όπως λέει, ό,τι εξαφανίζεται δεν είναι μόνο αυτό αλλά κι εσύ. Είναι ένα εξαιρετικό μυθιστόρημα σε ωραία μετάφραση του Γ. Μπλάνα που αναφέρεται με συγκλονιστικό τρόπο στο «φθινόπωρο των πραγμάτων» και συναρπάζει τον αναγνώστη.

 * Η ΑΝΝΑ ΛΥΔΑΚΗ είναι καθηγήτρια Κοινωνιολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τελευταίο βιβλίο της, η μελέτη «Αναζητώντας το χαμένο παράδειγμα: Επιτόπια έρευνα, κατανόηση, ερμηνεία» (εκδ. Παπαζήση).  

politeia link more

 

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Οι χαμένες μας καρδιές» της Σελέστ Ινγκ – Μια δυστοπία που θυμίζει σε πολλά την εποχή μας

«Οι χαμένες μας καρδιές» της Σελέστ Ινγκ – Μια δυστοπία που θυμίζει σε πολλά την εποχή μας

Για το μυθιστόρημα της Σελέστ Ινγκ [Celeste Ng] «Οι χαμένες μας καρδιές» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο). Kεντρική εικόνα, από διαμαρτυρία ασιατών για διακρίσεις απέναντί τους, ειδικά στην περίοδο του κορωνοϊού. Η ενίσχυση του μίσους ενάντια στους Ασιάτες είναι ένα από τα θέματα του μυθιστορήματος της Σ...

«Το βιβλίο της μορφής και του κενού» της Ρουθ Οζέκι (κριτική) – Αναζητώντας διέξοδο από το χάος

«Το βιβλίο της μορφής και του κενού» της Ρουθ Οζέκι (κριτική) – Αναζητώντας διέξοδο από το χάος

Για το μυθιστόρημα της Ρουθ Οζέκι [Ruth Ozeki] «Το βιβλίο της μορφής και του κενού» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Κλειδάριθμος). Κεντρική εικόνα: Στιγμιότυπο από την ταινία «Τhe Book of Henry». 

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...
«Νεφελοκοκκυγία» του Άντονυ Ντορ (κριτική) – Μια εντυπωσιακή περιπλάνηση σε χώρο και χρόνο

«Νεφελοκοκκυγία» του Άντονυ Ντορ (κριτική) – Μια εντυπωσιακή περιπλάνηση σε χώρο και χρόνο

Για το βιβλίο του Άντονυ Ντορ [Anthony Doerr] «Νεφελοκοκκυγία» (μτφρ. Μυρτώ Καλοφωλιά, εκδ. Πατάκη). Κεντρική εικόνα: Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος «Όρνιθες» του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία Γιάννη Ρήγα (2021).

Γράφει η Άλκηστις Σουλογιάννη

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Άπαντα τα ποιήματα» του Πέτερ Χάντκε (προδημοσίευση)

«Άπαντα τα ποιήματα» του Πέτερ Χάντκε (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός ποιήματος του Πέτερ Χάντκε [Peter Handke] από τον τόμο «Άπαντα τα ποιήματα» (μτφρ. Ιωάννα Διαμαντοπούλου-Νότντουρφτ), ο οποίος θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΙ ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ, ΤΙ ...

«Οι χαμένες μας καρδιές» της Σελέστ Ινγκ – Μια δυστοπία που θυμίζει σε πολλά την εποχή μας

«Οι χαμένες μας καρδιές» της Σελέστ Ινγκ – Μια δυστοπία που θυμίζει σε πολλά την εποχή μας

Για το μυθιστόρημα της Σελέστ Ινγκ [Celeste Ng] «Οι χαμένες μας καρδιές» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο). Kεντρική εικόνα, από διαμαρτυρία ασιατών για διακρίσεις απέναντί τους, ειδικά στην περίοδο του κορωνοϊού. Η ενίσχυση του μίσους ενάντια στους Ασιάτες είναι ένα από τα θέματα του μυθιστορήματος της Σ...

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

Στην Αίθουσα Τελετών του Δημαρχιακού Μεγάρου στην Πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως (πρώην Πλατεία Κοτζιά), θα απονεμηθούν εφέτος, για δέκατη έβδομη χρονιά, τα βραβεία μυθιστορήματος «The Athens Prize for Literature» του περιοδικού (δε)κατα για το 2022. Η ανακοίνωση των νικητών και ταυτόχρονα η απονομή θα γίνουν την Πέμπτ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Θανάση Χειμωνά «Τρότζαν, που κυκλοφορεί στις 8 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Πατάκη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Άνοιξα τα μάτια μου. Το μυαλό μου, αδειανό. Γύρω μου, φως. Έντονο. Εκτυφλωτικό. Συνειδητοπο...

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Γιούργκεν Χάμπερμας [Jürgen Habermas] «Αχ Ευρώπη! – Κείμενα για το Μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» (μτφρ. – προλεγόμενα – σχόλια: Δημήτρης Υφαντής), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Printa / Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγορα...

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Την Παρασκευή, 29 Ιουλίου, το...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Όταν η ελληνική ιστορία γίνεται μυθιστόρημα: 4 συγγραφείς ξανακοιτάζουν μυθοπλαστικά το παρελθόν

Όταν η ελληνική ιστορία γίνεται μυθιστόρημα: 4 συγγραφείς ξανακοιτάζουν μυθοπλαστικά το παρελθόν

Από τη Θεσσαλονίκη των τελών του 19ου αιώνα στην Αθήνα του Όθωνα και στη Σέριφο του 1916. Επιλέγουμε τέσσερα ιστορικά μυθιστορήματα Ελλήνων συγγραφέων που παίρνουν έμπνευση από πραγματικά ιστορικά γεγονότα για να «χτίσουν» τις ιστορίες τους. Κεντρική εικόνα: Μια όψη της Θεσσαλονίκης των αρχών του 20ου αιώνα (© Ευθύμ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ