to nero tis limnis

Για το μυθιστόρημα της Τζούλια Καμινίτο (Giulia Caminito) «Το νερό της λίμνης δεν είναι ποτέ γλυκό» (μτφρ. Δήμητρα Δότση, εκδ. Διόπτρα).

Του Κ.Β. Κατσουλάρη

Έχω την τύχη να διαβάζω σχεδόν αποκλειστικά καλά ή πολύ καλά βιβλία, κι ο λόγος είναι απλός: τα επιλέγω μόνος μου. Συχνά, το ομολογώ, για να είμαι βέβαιος ότι δεν θα απογοητευτώ ούτε και θα χάσω τον χρόνο μου με ένα μέτριο ή κακό βιβλίο, βασίζομαι στα μεγάλα ονόματα. Πόσο να σε απογοητεύσει μια Μέριλιν Ρόμπινσον, ένας Ισιγκούρο, μια Ανί Ερνό ή ένας Μουρακάμι;

Τυχαίνει σπάνια, λοιπόν, να πέφτω πάνω σε βιβλία όπως τούτο εδώ, που δεν γνώριζα τίποτε γι’ αυτό, ούτε για τη συγγραφέα του, και που η ανάγνωσή του μου έδωσε τόση ενέργεια και χαρά, ώστε να θέλω να φωνάξω: Έι, κόσμε, πρόσεξε αυτό το μυθιστόρημα. Μπορεί το θέμα του να είναι ταπεινό, τα παιδικά χρόνια και η ενηλικίωση μιας φτωχής κοπέλας στα περίχωρα της Ρώμης τη δεκαετία του 2000, αλλά διαθέτει τη φλόγα της σπουδαίας λογοτεχνίας: Είναι άμεσο, ανεπιτήδευτο, έξυπνο, από την αρχή μέχρι την τελευταία αράδα.

Εκπληκτική εναρκτήρια σκηνή

Το μυθιστόρημα ξεκινάει με μια εκπληκτική σκηνή, από τις ωραιότερες εναρκτήριες που έχουμε διαβάσει: Με τη φοβερή Αντόνια, τη μαμά της ηρωίδας, να εισβάλει στην υπηρεσία Στέγασης του Δήμου Ρώμης, όπου χρονίζει ο φάκελός της για να της παρασχεθεί η δωρεάν κατοικία που δικαιούται, μια κι έχει τέσσερα παιδιά και ανάπηρο άντρα, κι απειλεί να τα κάνει όλα άνω κάτω.

Σύντομα, την αναλαμβάνει η ασφάλεια της υπηρεσίας, κι ακούστε την περιγραφή με την οποία τελειώνει αυτή η εισαγωγή στον κόσμο της ηρωίδας:

«Τη βγάζουν σηκωτή, τη βαστάνε χειροπόδαρα και τότε το πουκάμισό της ανοίγει και φανερώνεται ένα σουτιέν χωρίς μπανέλες, το πλούσιο στήθος της, η φούστα της σκίζεται και αποκαλύπτεται το εσώρουχό της, η μητέρα μου έχει ήδη κάνει κουρέλι το καλό της ταγέρ, κλοτσάει και φωνάζει σαν αγρίμι σε κλουβί.

Κι εγώ που νιώθω λες και βρισκόμουν εκεί, όρθια να την κοιτάζω από μια γωνιά του δωματίου, την κακολογώ και δεν τη συγχωρώ».

Μέσα σε λίγες αράδες γνωρίζουμε όσα χρειάζεται να ξέρουμε για τους δυο βασικούς χαρακτήρες του βιβλίου: τη μάνα, την κόρη, τη σχέση τους.

Giulia Caminito

Η Giulia Caminito γεννήθηκε στη Ρώμη το 1988 και σπούδασε Πολιτική Φιλοσοφία. Το πρώτο της μυθιστόρημα, La Grande A, απέσπασε το 2016 το βραβείο Bagutta πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα, το βραβείο Berto και το Brancati για νέους. Ακολούθησε το 2019 το Un Giorno Verra, που απέσπασε το βραβείο Fiesole Under 40. Το μυθιστόρημα Το νερό της λίμνης δεν είναι ποτέ γλυκό ήταν φιναλίστ για το βραβείο Strega και απέσπασε το βραβείο Off Strega καθώς και το Campiello 2021.

Θα ήταν παραπλανητικό να πιστέψει κανείς ότι τούτο το μυθιστόρημα, που πράγματι μας διηγείται τις περιπέτειες ενός κοριτσιού που μεγάλωσε μέσα σε μια οικογένεια από αυτές που δεν φαντάζεσαι καν ότι υπάρχουν ακόμη στον σύγχρονο δυτικό κόσμο (ένα παιδί που γεννήθηκε όταν η Αντόνια ήταν ανήλικη, με τον πατέρα στη φυλακή για φόνο, κι άλλα τρία με τον δεύτερο σύζυγο, τον πλέον ανάπηρο οικοδόμο, χωρίς άλλη οικογένεια πλην μιας γιαγιάς επικριτικής και εξίσου φτωχής), θα ήταν παραπλανητικό λοιπόν να σταθεί κανείς μονάχα στην επιφάνεια αυτής της ιστορίας και να νομίσει ότι πρόκειται για ένα βιβλίο στενάχωρο και δύσπεπτο, από αυτά που, τους αναγνωρίζεις την αλήθεια τους, αλλά προτιμάς να μην μπεις στον κόσμο τους.

Το εντελώς αντίθετο: Τούτο το μυθιστόρημα διαθέτει την λιγότερο μίζερη και αυτοϊκτιρόμενη ηρωίδα που μπορείς να συναντήσεις. Όπως ακριβώς και η μάνα της, αλλά με το δικό της στιλ, είναι μαχήτρια, ασυμβίβαστη, πανέξυπνη, ξεχωριστή, δίνει μάχες και τις κερδίζει ακόμη κι όταν χάνει.

Οι σκηνές στο χωριό δίπλα στη λίμνη, όπου μεγαλώνει η ηρωίδα, είναι βγαλμένες από τις καλύτερες στιγμές του ιταλικού νεορεαλισμού, αλλά με σύγχρονη πατίνα, διόλου νοσταλγικές και ωραιοποιημένες.

Το νερό της λίμνης δεν είναι ποτέ γλυκό είναι ένα αληθινό μυθιστόρημα ενηλικίωσης, αν με την έννοια αυτή καταλαβαίνουμε όχι απλώς το πέρασμα από μια φάση της ανάπτυξης σε μια άλλη, αλλά ως την κατάκτηση μιας ορισμένης πρακτικής σοφίας, πέρα από το καλό και το κακό, την ικανότητα να βλέπεις τον κόσμο όπως είναι: παράξενο, θαυμαστό, τρομακτικό, και θαυμαστό ξανά.

To nero tis limnisΈνα μυθιστόρημα χωρίς ταμπέλες

Ξεφυλλίζοντας τις τελευταίες σελίδες του μυθιστορήματος, με το εκπληκτικό ευχαριστήριο «Σημείωμα από τη συγγραφέα», που όπως όλο το βιβλίο είναι συγκινητικό κι εντελώς πρωτότυπο, είμαι πλέον βέβαιος ότι πολλά κορίτσια, από 15 έως 100 χρόνων θα το χαρίζουν η μία στην άλλη με την αλάνθαστη προτροπή: ΑΥΤΟ πρέπει να το διαβάσεις. Θα ήταν όμως κρίμα αν τούτο το μυθιστόρημα καταγραφόταν ως κοριτσίστικο ή γυναικείο – ό,τι κι αν σημαίνουν πλέον αυτές οι ταμπέλες. Αγόρια και άντρες θα απολαύσουν εξίσου την ανάγνωσή του, κι ας είναι ένα μυθιστόρημα που οι τρεις τέσσερις χαρακτήρες που σου μένουν αξέχαστοι είναι όλες τους γένους θηλυκού. Αξίζει στις μέρες μας να υπερασπίζεται κανείς τα στεγανά του φύλου;

Το μυθιστόρημα Το νερό της λίμνης δεν είναι ποτέ γλυκό της Τζούλια Καμινίτο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα, στη θαυμάσια, λεπτοδουλεμένη μετάφραση της Δήμητρας Δότση. Είναι ένα μυθιστόρημα με τόση ενέργεια που θα μπορούσε να φωτίσει ολόκληρη πόλη. 


* Ο Κ.Β. Κατσουλάρης είναι συγγραφέας. Τελευταίο του βιβλίο, η συλλογή διηγημάτων Αφαίας και Τελαμώνος (εκδ. Μεταίχμιο). 

politeia link more

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Το χρυσό σημειωματάριο» της Ντόρις Λέσινγκ – Αλήθειες βαθιές κι επώδυνες, ενεργές και σήμερα

«Το χρυσό σημειωματάριο» της Ντόρις Λέσινγκ – Αλήθειες βαθιές κι επώδυνες, ενεργές και σήμερα

Για το εμβληματικό μυθιστόρημα της νομπελίστριας Ντόρις Λέσινγκ [Doris Lessing] «Το χρυσό σημειωματάριο» (μτφρ. Έφη Τσιρώνη, εκδ. Διόπτρα). 

Γράφει ο Κ.Β. Κατσουλάρης

Είναι δύσκολο να μιλήσεις για την Ντόρις Λέσινγκ χω...

«Έντιμοι άνθρωποι» του Λεονάρδο Παδούρα (κριτική) – O Mάριο Κόντε σε μια Κούβα που αλλάζει

«Έντιμοι άνθρωποι» του Λεονάρδο Παδούρα (κριτική) – O Mάριο Κόντε σε μια Κούβα που αλλάζει

Για το μυθιστόρημα του Λεονάρδο Παδούρα [Leonardo Padura] «Έντιμοι άνθρωποι» (μτφρ. Κώστας Αθανασίου, εκδ. Καστανιώτη). Kεντρική εικόνα: © Wikimedia Commons. 

Γράφει η Έλενα Χουζούρη 

Ανεξάρτητα αν είχε επισκ...

«Συνάντηση» της Νατάσα Μπράουν (κριτική) – «Αφομοιώσου, αφομοιώσου… διαλύσου μέσα στο χωνευτήρι»

«Συνάντηση» της Νατάσα Μπράουν (κριτική) – «Αφομοιώσου, αφομοιώσου… διαλύσου μέσα στο χωνευτήρι»

Για το μυθιστόρημα της Νατάσα Μπράουν [Natasha Brown] «Συνάντηση» (μτφρ. Βαγγέλης Τσίρμπας, εκδ. Gutenberg). Kεντρική εικόνα: Η Teyonah Parris από τη σειρά «Mad Men». 

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη 

«Δεν υπάρχει επιτ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Η Εταιρεία Συγγραφέων αφιερώνει στη μνήμη του την επόμενη Ημέρα Ποίησης

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Η Εταιρεία Συγγραφέων αφιερώνει στη μνήμη του την επόμενη Ημέρα Ποίησης

Με ανακοίνωσή της η Εταιρεία Συγγραφέων αποχαιρετά των δύο φορές Πρόεδρό της Βασίλη Βασιλικό και ανακοινώνει ότι η Ημέρα Ποίησης 2024 θα είναι αφιερωμένη στη μνήμη του ανθρώπου που εισηγήθηκε στην UNESCO την 21 Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης

...
Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Ένας αποχαιρετισμός από τον Αλέξη Ζήρα

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Ένας αποχαιρετισμός από τον Αλέξη Ζήρα

Ακολουθεί επιμνημόσυνο κείμενο του Αλέξη Ζήρα, πρώην Προέδρου της Εταιρείας Συγγραφέων, για τον Βασίλη Βασιλικό.

Ένας αποχαιρετισμός στον Βασίλη Βασιλικό

Για πολλά χρόνια, τουλάχιστον από τη δεκαετία του 1970 ως το κλείσιμο...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Δημοσθένη Δαββέτα «Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» (Επίμετρο: Μάνος Στεφανίδης) το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γιώργου Παναγή «Χωριό Ποτέμκιν», που κυκλοφορεί στις 28 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Τόπος. [Η έκφραση «Χωριό Ποτέµκιν» (ρωσικά: по­тёмкинские деревни) περιγράφει ένα κατασκεύασµα που έχει στόχο να αποκρύψει την αλήθεια ή να εξωραΐσει µια κατάσταση].

Επιμέλεια:...

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Άνα Βούτσκοβιτς [Ana Vučković] «Ο Γιουγκοσλάβος» (μτφρ. Απόστολος Θηβαίος), το οποίο κυκλοφορεί αρχές Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η ΜΠΑΝΑΝΑ

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Η Ιρλανδή συγγραφέας έχει αγαπηθεί από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και όχι άδικα. Τι είναι αυτό που την κάνει ιδιαίτερη και γιατί η πρόσφατη νουβέλα της «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) την καταξιώνει. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

Είναι βιβλία που φέρνουν τις επιστήμες (κυρίως θετικές) πιο κοντά μας και τις κάνουν πιο εύληπτες και γοητευτικές. Επιλέγουμε ορισμένα από τα καλύτερα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα. Κεντρική εικόνα: Ο Ράσελ Κρόου, ως ο μαθηματικός Τζον Νας, στην ταινία «Ενας υπέροχος άνθρωπος», του Ρον Χάουαρντ.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ